Tiết 156: Ôn tập truyện

Ngày soạn : 18/4/2011
Ngày giảng : 19/4/2011
Tiết : 156
ÔN TẬP TRUYỆN
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức :
Ôn tập, củng cố kiến thức về những tác phẩm hiện đại đó học trong chương trình Ngữ văn 9.
Củng cố những hiểu biết về thể loại truyện trần thuật; xây dựng nhân vật, cốt truyện, tình huống truyện.
2.Kỹ năng : Rèn kĩ năng tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức.
3.Giáo dục : Giáo dục niềm tự hào và lũng biết ơn đối với những con người trong kháng chiến.
B. CHUẨN BỊ
- GV : sgk, bảng phụ.
- HS : Soạn bài ở nhà.
C. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. Ổn định
2. Kiểm tra (5’)
? Nêu cảm nghĩ của em về nhân vật Xi-Mông ?
3. Bài mới
Hoạt động của GV và HS
Tg
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1.
- Kẻ bảng ôn tập thống kê các tác phẩm truyện hiện đại
- GV hướng dẫn HS kẻ bảng.
- HS lên bảng điền (cột 1-5).
- HS nhắc lại nội dung chính từng bài.
18
I. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện hiện đại.
Stt
Tên tác phẩm
Tác giả
Nước
Năm sáng tác
Tóm tắt nội dung
1
Làng
Kim Lõn
Việt Nam
1948
 Qua tâm trạng đau xót, tủi hổ của ông Hai ở nơi tản cư khi nghe tin đồn làng mình theo giặc, truyện thể hiện tình yêu làng quê sâu sắc thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến của nhiều nông dân.
2
Lặng lẽ Sapa
Nguyễn Thành Long
Việt Nam
1970
 Cuộc gặp gỡ tình cờ của ông hoạ sĩ, cô kĩ sư mới ra trường với người thanh niên làm việc một mình tại trạm khí tượng trên núi cao Sapa. Qua đó, ca ngợi những người lao động thầm lặng, có cách sống đẹp, cống hiến sức mạnh cho đất nước.
3
Chiếc lược ngà
Nguyễn Quang Sáng
Việt Nam
1966
 Câu chuyện éo le và cảm động về hai cha con Sáu và bé Thu trong lần ông về thăm nhà và ở khu căn cứ. Qua đó, truyện ca ngợi tình cha con thắm thiết trong hoàn cảnh chiến tranh.
4
Cố hương
Lỗ Tấn
Trung Quốc
Trong tập “Gào thét 1923’
 Trong chuyến về thăm quê, nhân vật “tôi” đó chứng kiến những đổi thay theo hướng suy tàn của làng quê và cuộc sống người nông dân. Qua đó, truyện miêu tả thực trạng của xã hội nông thôn Trung Hoa đương thời đang đi vào tiêu điều và suy ngẫm về con đường đi của người nông dân và cả xã hội.
5
Những đứa trẻ
Mácxim Gorơki
Nga
Trích tiểu thuyết “Thời thơ ấu” (1913-1914)
 Câu chuyện về tình bạn nảy nở giữa chú bé nhà nghèo Aliosa với những đứa trẻ con viên sĩ quan sống thiếu tình thương bên hàng xóm. Qua đó khẳng định tình cảm hồn nhiên, trong sáng của trẻ em, bất chấp những cản trở của quan hệ xã hội.
6
Bến quê
Nguyễn Minh Châu
Việt Nam
Trong tập “Bến quê”
(1985)
 Qua những cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ vào lúc cuối đời trên giường bệnh, truyện thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những giá trị và vẻ đẹp bình dị, gần gũi của cuộc sống, của quê hương.
7
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Việt Nam
1971
 Cuộc sống, chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong trên đỉnh cao ở tuyến đường Trường Sơn trong những năm chiến tranh chống Mĩ cứu nước. Truyện làm nổi bật tâm hồn trong sáng giàu mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ hy sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của họ.
8
Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang
Đ.Đi-phô
Anh
Tiểu thuyết “Rô-bin-xơn Cruxo”
1719
 Qua bức chân dung tự họa và lời kể của Rô-bin-xơn, đoạn truyện đó miêu tả cuộc sống vô cùng khó khăn và thể hiện tinh thần lạc quan của nhân vật khi một mình ở nơi hoang đảo trên mười năm.
9
Bố của Xi-mông
Mô-pa-xăng
Pháp
Thế kỉ XIX
 Tâm trạng đau khổ của bé Xi-mông không có bố và sự gặp gỡ của em với bác thợ rèn Phi-lip dẫn đến việc em có được người bố. Truyện đề cao lòng nhân ái, nhắn nhủ chúng ta sự quan tâm và lòng yêu thương đối với những con người chịu thiệt thòi, bất hạnh.
10
Con chó Bấc
Giắc-lân-đơn
Mĩ
Trích tiểu thuyết “Tiếng gọi nơi hoang dã”
(1903)
 Đoạn văn miêu tả tình cảm đặc biệt của con chó Bấc với người chủ Giôn Thosoooc – Tơn, thể hiện những nhận xét tinh tế, trí tưởng tượng phong phú và lòng yêu loài vật của tác giả.
Hoạt động 2
10
II. Nét chính về nội dung tác phẩm truyện Việt Nam
Tìm hiểu nội dung phản ánh của tác phẩm truyện Việt Nam.
? Hãy nêu nội dung chủ yếu của các tác phẩm truyện Việt Nam?
? Hãy nêu những phẩm chất chung và riêng ở từng nhân vật trong các tác phẩm?
Hoạt động 3
? Nghệ thuật chính qua các truyện Việt Nam và nước ngoài là gì?
? Truyện nào có nhân vật kể chuyện trực tiếp xuất hiện?
? Cách trần thuật này có tác dụng như thế nào?
? Truyện nào có sự sáng tạo tình huống truyện đặc sắc?
GV khái quát lại nội dung ôn tập
10
* Nội dung chủ yếu :
- Phản ánh đời sống con người Việt Nam trong giai đoạn lịch sử (chống Pháp, Mĩ, xây dựng đất nước).
- Cuộc sống chiến đấu, lao động gian khổ, thiếu thốn với hoàn cảnh éo le của chiến tranh.
* Phẩm chất chung của các nhân vật :
- Phẩm chất, tâm hồn cao đẹp của con người Việt Nam trong chiến đấu và xây dựng đất nước: yêu làng xóm, yêu quê hương đất nước, yêu công việc, có tinh thần trách nhiệm cao, trọng nghĩa tình
III. Nét chính về nghệ thuật truyện Việt Nam và nước ngoài
- Xây dựng nhân vật
- Trần thuật theo ngôi 1, ngôi 3
- Sáng tạo tình huống truyện độc đáo.
(Làng, Chiếc lược ngà, Bến quê)
4. Củng cố, dặn dò :(2p)
- Củng cố : Cảm nhận của em về những cô gái TN xung phong trong truyện ngắn “ Những ngôi sao xa xôi”
- Dặn dò : Học toàn bộ các tác phẩm truyện - Giờ sau kiểm tra 1 tiết.