Bài giảng môn học Ngữ văn khối 9 - Tiếng Việt - Tiết 98: Các thành phần biệt lập

Mỗi ngày đến trường là một niềm vuiChào mừng quý thầy cô về tham dự 11. ý nµo sau ®©y nhËn xÐt kh«ng ®óng vÒ khëi ng÷? Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn c©u ®øng tr­íc chñ ng÷ Khëi ng÷ nªu lªn ®Ò tµi ®­îc nãi ®Õn trong c©u Cã thÓ thªm mét sè quan hÖ tõ tr­íc khëi ng÷. Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c©u2. C©u v¨n nµo sau ®©y cã khëi ng÷?A. VÒ trÝ th«ng minh th× nã lµ nhÊtB. Nã th«ng minh nh­ng h¬i cÈu th¶.C. Nã lµ mét häc sinh th«ng minh.D. Nã th«ng minh nhÊt líp 23. ý nµo sau ®©y nhËn xÐt kh«ng ®óng vÒ khëi ng÷? Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn c©u ®øng tr­íc chñ ng÷ Khëi ng÷ nªu lªn ®Ò tµi ®­îc nãi ®Õn trong c©u Cã thÓ thªm mét sè quan hÖ tõ tr­íc khëi ng÷. Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c©u1 . C©u v¨n nµo sau ®©y cã khëi ng÷?A. VÒ trÝ th«ng minh th× nã lµ nhÊtB. Nã th«ng minh nh­ng h¬i cÈu th¶.C. Nã lµ mét häc sinh th«ng minh.D. Nã th«ng minh nhÊt líp 2. DÊu hiÖu ®Ó ph©n biÖt gi÷a chñ ng÷ vµ khëi ng÷ lµ viÖc cã thÓ thªm nh÷ng quan hÖ tõ “vÒ, ®èi víi” vµo tr­íc tõ hoÆc côm tõ ®ã ®óng hay sai?	A. §óng	B. Sai2. ý nµo sau ®©y nhËn xÐt kh«ng ®óng vÒ khëi ng÷? Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn c©u ®øng tr­íc chñ ng÷ Khëi ng÷ nªu lªn ®Ò tµi ®­îc nãi ®Õn trong c©u Cã thÓ thªm mét sè quan hÖ tõ tr­íc khëi ng÷. Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c©u3. C©u v¨n nµo sau ®©y cã khëi ng÷?A. VÒ trÝ th«ng minh th× nã lµ nhÊtB. Nã th«ng minh nh­ng h¬i cÈu th¶.C. Nã lµ mét häc sinh th«ng minh.D. Nã th«ng minh nhÊt líp 1. DÊu hiÖu ®Ó ph©n biÖt gi÷a chñ ng÷ vµ khëi ng÷ lµ viÖc cã thÓ thªm nh÷ng quan hÖ tõ “vÒ, ®èi víi” vµo tr­íc tõ hoÆc côm tõ ®ã ®óng hay sai?	A. §óng	B. Sai3KIỂM TRA BÀI CŨChọn đáp án đúng nhất: TIEÁNG VIEÄT: Tieát 98Caùc thaønh phaàn bieät laäpa/ Lan không được khoẻ?b/ , hoâm nay, bạn trực nhật nhé.c/ , thôøi oanh lieät nay coøn ñaâu ! //TNCNVNCNVNCNVNHình nhö,NaøyThan oâi - Khoâng naèm trong caáu truùc cuù phaùp cuûa caâu////I. Bài học1. Thành phần biệt lập - Khoâng tham gia vaøo vieäc dieãn ñaït nghóa söï vieäc cuûa caâua/“Vôùi loøng mong nhôù cuûa anh, anh nghó raèng, con anh seõ chaïy xoâ vaøo loøng anh, seõ oâm chaët laáy coå anh.” a. Thành phần tình tháiđoä tin caäy thaápb/“ Anh quay laïi nhìn con vöøa khe kheõ laéc ñaàu vöøa cöôøi. vì khoå taâm ñeán noãi khoâng khoùc ñöôïc, neân anh cöô øi vaäy thoâi .” “Chieác löôïc ngaø” – Nguyeãn Quang Saùngđoä tin caäy caochaécCoù leõ 2. Các thành phần biệt lậpa) Víi lßng mong nhí cña anh, ch¾c anh nghÜ r»ng, con anh sÏ ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh.b) Anh quay l¹i nh×n con võa khe khÏ l¾c ®Çu võa c­êi. Cã lÏ v× khæ t©m ®Õn nçi kh«ng khãc ®­îc nªn anh ph¶i c­êi vËy th«ia)Víi lßng mong nhí cña anh, anh nghÜ r»ng, con anh sÏ ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh.b) Anh quay l¹i nh×n con võa khe khÏ l¾c ®Çu võa c­êi. V× khæ t©m ®Õn nçi kh«ng khãc ®­îc nªn anh ph¶i c­êi vËy th«i.AI NHANH HƠN ?Chắc chắnChắc hẳnHình nhưDường nhưHầu nhưCó vẻ nhưTheo tôitheo anhNếu tôi không lầm Tôi nghĩTôi cho rằng Có lẽChắcChả nhẽAI NHANH HÔN ?Chắc chắnChắc hẳnHình nhưDường nhưHầu nhưCó vẻ nhưTheo tôitheo anhNếu tôi không lầm Tôi nghĩTôi cho rằng Chả nhẽChắcCó lẽ1234567891011121314b. Thµnh phÇn c¶m th¸n:- å, sao mµ ®é Êy vui thÕ.- Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót!+ å : t©m tr¹ng ng¹c nhiªn, vui s­íng khi nghÜ ®Õn thêi gian ®· qua: ®é Êy vui. + Trêi ¬i : t©m tr¹ng c¶m xóc tiÕc rÎ cña anh thµnh niªn (thêi gian cßn l¹i qu¸ Ýt: cßn 5 phót).112345678910Thành phần cảm thánChaoÔiLàm saoThôiƠiAỦaTrời ơiÁi chàThan ôiÑAÙP AÙNThành phần cảm thánPh©n biÖt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a thµnh phÇn t×nh th¸i vµ thµnh phÇn c¶m th¸n?TPBLThành phần tình tháiThành phần cảm thánGiốngKhác- §Òu lµ thµnh phÇn biÖt lËp.- Kh«ng tham gia vµo viÖc diÔn ®¹t nghÜa sù viÖc cña c©u.§­îc dïng ®Ó thÓ hiÖn c¸ch nh×n cña ng­êi nãi ®èi víi sù viÖc ®­îc nãi tíi trong c©u.§­îc dïng ®Ó béc lé t©m lý cña ng­êi nãi (vui, buån, mõng, giËn...).II. Luyện tậpTìm caùc thaønh phaàn tình thaùi, caûm thaùn:a)Nhöng coøn caùi naøy nöõa maø oâng sôï,coù leõcoøn gheâ rôïn hôn caûb)nhöõng tieáng kia nhieàu.Chao oâi, baét gaëp moät con ngöôøi nhö anh ta laø moät cô hoäi haïnhöõu cho saùng taùc, nhöng hoaøn thaønh saùng taùc coøn laø moät ñöôøng daøi.c)Trong giôø phuùt cuoái cuøng, khoâng coøn ñuû söùc traêng troái laïiñieàu gì,hình nhöchæ coù tình cha con laø khoâng theå cheát ñöôïc,anh ñöa tay vaøo tuùi, moùc caây löôïc, ñöa cho toâi vaø nhìn toâi moäthoài laâu.d)OÂng laõo boãng döøng laïi, ngôø ngôï nhö lôøi mình khoâng ñöôïc ñuùng laém.Chaû nheõcaùi boïn ôû laøng laïi ñoå ñoán ñeán theá ñöôïc.““““””””(Kim Laân, Laøng)(Nguyeãn Thaønh Long, Laëng leõ Sa Pa)(Nguyeãn Quang Saùng, Chieác löôïc ngaø)(Kim Laân, Laøng)BÀI TẬP 1 :TP tình thaùiTP tình thaùiTP caûm thaùnTP tình thaùiBài tập 2 Saép xeáp caùc töø sau theo trình töï taêng daàn ñoä tin caäy ( hay ñoä chaéc chaén ) Hình nhö, coù leõ, chaéc chaén, chaéc haún, chaéc laø, coù leõ nhö, döôøng nhö 	Chaéc chaén 	Chaéc haún Chaéc laø Coù leõ Coù veû nhö döôøng nhö - hình nhö - Bài tập 3 : Haõy cho bieát, trong soá nhöõng töø coù theå thay theá cho nhau trong caâu sau ñaây, vôùi töø naøo ngöôøi noùi phaûi chòu traùch nhieäm cao nhaát veà ñoä tin caäy cuûa söï vieäc do mình noùi ra, vôùi töø naøo traùch nhieäm thaáp nhaát. Taïi sao taùc giaû “Chiếc lược ngà” (Nguyeãn Quang Saùng) laïi choïn töø “ chaéc ” ? Vôùi loøng mong nhôù cuûa anh,(1) chaéc(2) hình nhö(3) chaéc chaénanh nghó raèng, con anh seõ chaïy xoâ vaøo loøng anh, seõ oâm chaët laáy coå anh.Bài tâp 4 : Vieát moät ñoaïn vaên ngaén noùi veà caûm xuùc cuûa em khi ñöôïc thöôûng thöùc moät taùc phaåm vaên ngheä (truyeän, thô, phim, aûnh, töôïng ), trong ñoaïn vaên ñoù coù caâu chöùa thaønh phaàn tình thaùi hoaëc caûm thaùn . Ñoïc Truyeän Kieàu cuûa Nguyeãn Du, ___________ khoâng ai khoâng thöông xoùt cho soá phaän cuûa naøng Kieàu - moät ngöôøi con gaùi taøi hoa baïc meänh. Coù thaáu hieåu quaõng ñôøi möôøi laêm naêm löu laïc cuûa naøng thì chuùng ta môùi thaáy heát söï taøn baïo, ñoäc aùc cuûa taàng lôùp thoáng trò thôøi baáy giôø. _______ moät xaõ hoäi chæ bieát chaïy theo ñoàng tieàn, saün saøng chaø ñaïp leân nhaân phaåm, giaù trò con ngöôøi. _________ñaïi thi haøo Nguyeãn Du phaûi ñau loøng laém khi vieát ra nhöõng noãi ñau, söï baát coâng trong xaõ hoäi maø oâng ñaõ soáng vaø chöùng kieán.Choïn moät trong nhöõng thaønh phaàn caûm thaùn hay tình thaùi cho saün ñeå ñieàn vaøo choã troáng cho phuø hôïp (chaéc chaén, coù leõ, ñuùng laø, chaéc haún, theo toâi, trôøi ôi, hôõi oâi ) :chắc chắnHôõi oâi,Chaéc haún1. Thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u lµ g×? Bé phËn kh«ng tham gia vµo viÖc diÔn ®¹t nghÜa sù viÖc cña c©u.B. Bé phËn ®øng tr­íc chñ ng÷, nªu sù viÖc ®­îc nãi tíi cña c©u.C. Bé phËn t¸ch khái chñ ng÷, chØ thêi gian, ®Þa ®iÓm...®­îc nãi tíi trong c©u.D. Bé phËn chñ ng÷ hoÆc vÞ ng÷ trong c©u.2. C©u v¨n nµo sau ®©y kh«ng chøa thµnh phÇn c¶m th¸n?A. Chao «i, b«ng hoa ®Ñp qu¸.B. «i nh÷ng c¸nh ®ång quª ch¶y m¸u.(NguyÔn §×nh Thi)C. Th­a «ng, chóng ch¸u ë Gia L©m lªn ®Êy ¹. (Kim L©n)D. K×a mÆt trêi Nga bõng chãi ë ph­¬ng §«ngQUÀ TẶNGChän sè QUÀ TẶNG