Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài: Ánh trăng - Nguyễn Hồng Tươi

 TRƯỜNG THCS CHU VĂN AN
 MÔN NGỮ VĂN LỚP 9
 BÀI DẠY: ÁNH TRĂNG
 (Nguyễn Duy)
 Người dạy: NGUYỄN HỒNG TƯƠI TÌM HIỂU CHUNG
 1. Tác giả
 - Tên thật: Nguyễn 
Duy Nhuệ
 - Quê: Thanh Hoá.
 - Là nhà thơ chiến sĩ, 
trưởng thành trong kháng 
chiến chống Mỹ.
 - Phong cách: Độc 
đáo. Thường làm thơ lục bát 
với ngôn ngữ mượt mà, 
uyển chuyển, đặc biết trong 
cấu tứ,
 - Đạt giải nhất cuộc 
thi thơ Báo Văn nghệ 1972-
1973, giải A của Hội Nhà văn 
Việt Nam 1984.
 2. Tác phẩm:
 Sáng tác vào năm 1978, sau 
khi đất nước được thống nhất.
 3. Đọc - thể loại - bố cục
 a. Đọc
 b. Thể loại: 
 Thể thơ năm chữ, mang dáng 
dấp một câu chuyện nhỏ.
 c. Bố cục: 
 - Vầng trăng trong quá khứ.
 - Vầng trăng trong hiện tại.
 - Vầng trăng trong suy tưởng II Đọc hiểu văn bản:
 1. Vầng trăng trong quá khứ
 - thuở nhỏ: Sống với đồng, sông bể
Kỷ niệm: 
 - thời chiến tranh: Vầng trăng thành 
 tri kỉ.
 Giọng thơ chậm rãi, tâm tình.
 Những kỷ niệm của tác giả thật hồn nhiên,
 trong trẻo, gắn với thiên nhiên, với vầng trăng.
 Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ:
 + Có vẻ đẹp bình dị, hồn nhiên, 
nguyên sơ. Trăng gợi nhớ và làm ùa dậy 
trong lòng tác giả bao hình ảnh của quê 
hương, đất nước.
 + Trăng tượng trưng cho sự hoà hợp 
giữa con người và thiên nhiên.
 + Trăng giàu tình nghĩa, cùng con 
người chia ngọt, xẻ bùi “thành tri kỷ” 2. Vầng trăng trong hiện tạị
 Ánh trăng được khắc hoạ ở các thời điểm:
 * Từ hồi về thành phố:
 “Vầng trăng đi qua ngõ,
 Như người dưng qua đường”.
 Trăng bị con người lãng quên giữa cuộc sống hiện đại
 * Thình lình đèn điện tắt: 
 “Vầng trăng tròn”
 Vầng trăng vẫn vẹn nguyên, tròn đầy như ngày nào.
 trăng vẫn thuỷ chung với con người
 * Tác giả đối diện với vầng trăng:
 “ngửa mặt lên nhìn mặt”.
 Vầng trăng đánh thức những kỷ niệm hồn nhiên trong 
trẻo, tươi đẹp năm nào. Lòng tác giả rưng rưng, xúc động 
trước những gì đã qua.
 Đoạn thơ có ngôn ngữ thiết tha, trầm lắng, suy tưởng 
như lời tự thú chân thành, thẳn thắn. Những hình ảnh lặp lại 
gợi sự day dứt trong lòng. 3. Vầng trăng trong suy tưởng.
 Câu hỏi thảo luận:
 1.“Ánh trăng tròn vành vạnh” tượng trưng 
 cho điều gì
 2.“Ánh trăng im phăng phắc” gợi cho em 
 liên tưởng đến điều gì? 3. Vầng trăng trong suy tưởng.
 - Hình ảnh “ánh trăng tròn vành vạnh”: tượng 
trưng cho vẻ đẹp vẹn nguyên, cho quá khứ đầy 
đặn, thuỷ chung, cho sự độ lượng, bao dung.
 - Hình ảnh “ánh trăng im phăng phắc”: thể 
hiện cái nhìn nghiêm khắc, đói với những ai sống 
vô tình lãng quên quá khứ. Là lời nhắc nhở: Hãy 
sống thuỷ chung, ân nghĩa.
 Ngôn ngữ thơ giàu cảm xúc, đậm triết lý suy 
tưởng.
 III. Tổng kết:
 1. Nghệ thuật:
 - Bài thơ mang dáng dấp một câu chuyện 
nhỏ. Kết hợp hài hoà giữa tự sự và trữ tình.
 - Giọng thơ trôi chảy, tự nhiên, nhịp nhàng. 
Đôi chỗ lắng đọng đầy suy tưởng.
 - Bài thơ đã xây dựng được một hình tượng 
vừa có giá trị thẩm mỹ, vừa có giá trị triết lý.
 2. Nội dung
 Ánh trăng của nguyễn Duy như một lời tự 
nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua. Bài 
thơ có ý ngiã gợi nhắc, củng cố ở người đọc thái 
độ sống “Uống nước nhớ nguồn”, ân tình, thuỷ 
chung cùng quá khứ. IV Luyện tập:
 Bài thơ đem đến cho em những suy 
nghĩ gì trong cuộc sống hôm nay VĂN BẢN
 Thình lình đèn điện tắt
 ÁNH TRĂNG Phòng buynh-đinh tối om
 vội bật tung cửa sổ
Hồi nhỏ sống với đồng đột ngột vầng trăng tròn
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng Ngửa mặt lên nhìn mặt
vầng trăng thành tri kỉ có cái gì rưng rưng
 như là đồng là bể
Trần trụi với thiên nhiên như là sông là rừng
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên Trăng cứ tròn vành vạnh
cái vầng trăng tình nghĩa kể chi người vô tình
 ánh trăng im phăng phắc 
Từ hồi về thành phố đủ cho ta giật mình.
quen ánh điện, cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ TP. Hồ chí Minh, 1978
như người dưng qua đường (Nguyễn Duy - Ánh trăng)