Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 101: Hoán dụ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH.HOAÙN DUÏTiết: 101Tiết: 1011. Ví dụ: Sgk / 82I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ Áo nâu liền với áo xanhNông thôn cùng với thị thành đứng lên. (Tố Hữu)- Các từ in đậm trong câu trên dùng để chỉ ai? 1.Ví dụ: /82- Giữa “áo nâu”, “áo xanh”, “nông thôn”, “thị thành” với sự vật được chỉ có mối quan hệ như thế nào ?So sánh 2 cách diễn đạt sau và nhận xét: Cách diễn đạt nào hay hơn ? Vì sao?BIỆN PHÁP TU TỪ HOÁN DỤCÁCH DIỄN ĐẠT BÌNH THƯỜNGÁo nâu liền với áo xanhNông thôn cùng với thị thành đứng lên. (Tố Hữu)“Tất cả nông dân ở nông thôn và công nhân ở thành phố đều đứng lên” Tiết: 101HOÁN DỤTiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82a/ Khái niệm: - Hoán dụ là gọi tên sự vật hiện tượng , khái niệm bằng tên của một sự vật , hiện tượng , khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó. 2. Ghi nhớ :b/ Tác dụng: - Nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt .Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: a) Bàn tay ta làm nên tất cảCó sức người sỏi đá cũng thành cơm. ( Hoàng Trung Thông )b) 	 Một cây làm chẳng nên non. Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. ( Ca dao )Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: c)	 Ngày Huế đổ máu	 Chú Hà Nội về Tình cớ chú, cháu Gặp nhau Hàng Bè 	 ( Tố Hữu )d) Vì sao? Trái đất nặng ân tình Nhắc mãi tên Người: Hồ Chí Minh	 ( Tố Hữu )Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 832. Ghi nhớ :Có 4 kiểu hoán dụ thường gặp là :Lấy một bộ phận để gọi toàn thể ;Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng ;Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật ;- Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 83III. LUYỆN TẬPBài tập: 1Chỉ ra phép hoán dụ trong những câu thơ, câu văn sau và cho biết mối quan hệ giữa các sự vât trong mỗi phép hoán dụ là gì ?a) Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách. Làng xóm ta ngày nay bốn mùa nhộn nhịp cảnh làm ăn tập thể. ( Hồ Chí Minh )Bài tập: 1Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 83III. LUYỆN TẬPBài tập: 1Chỉ ra phép hoán dụ trong những câu thơ, câu văn sau và cho biết mối quan hệ giữa các sự vât trong mỗi phép hoán dụ là gì ?b) Vì lợi ích mười năm phải trồng cây ,Vì lợi ích trăm năm phải trồng người. ( Hồ Chí Minh )Bài tập: 1Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 83III. LUYỆN TẬPBài tập: 1Chỉ ra phép hoán dụ trong những câu thơ, câu văn sau và cho biết mối quan hệ giữa các sự vât trong mỗi phép hoán dụ là gì ?c) Áo chàm đưa buổi phân li Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay. ( Tố Hữu) Bài tập: 1Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 83III. LUYỆN TẬPBài tập: 2Chỉ ra phép tu từ đã học trong những câu sau :Bài tập: 1Bài tập: 2a/ Thuyền về có nhớ bến chăng ?Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyềnTiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 83III. LUYỆN TẬPBài tập: 2Chỉ ra phép tu từ đã học trong những câu sau :Bài tập: 1Bài tập: 2b/ Mồ hôi mà đổ xuống đồngLúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương.Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 83III. LUYỆN TẬPBài tập: 2Chỉ ra phép tu từ đã học trong những câu sau :Bài tập: 1Bài tập: 2c/ Người Cha mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm (Minh Huệ)Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 83III. LUYỆN TẬPBài tập: 2Chỉ ra phép tu từ đã học trong những câu sau :Bài tập: 1Bài tập: 2d/ Cô giáo như mẹ hiền Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 83III. LUYỆN TẬPBài tập: 2Chỉ ra phép tu từ đã học trong những câu sau :Bài tập: 1Bài tập: 2e/ Kiến Hành quân Đầy đường (Trần Đăng Khoa) Tiết: 101I.HOÁN DỤ LÀ GÌHOÁN DỤ1.Ví dụ: / 82 2. Ghi nhớ:/ 82II.CÁC KIỂU HOÁN DỤ1.Ví dụ: 2. Ghi nhớ:/ 83III. LUYỆN TẬPBài tập: 1Bài tập: 2Bài tập: 3Bài tập 3:So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa Ẩn dụ và Hoán dụThảo luận nhómSo sánh sự giống nhau và khác nhau giữa Ẩn dụ và Hoán dụ- Giống nhau : Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng sự vật, hiện tượng khác.Hoán dụ Dựa vào quan hệ tương cận ( gần gũi ) cuï theå:Boä phaän- toaøn boäVaät chöùa đöïng-vaät bò chöùa ñöïngDaáu hieäu cuûa söï vaät- söï vaätCuï theå- tröøu töôïng Dựa vào quan hệ tương đồng ( nét giống nhau ) cuï theå:Hình thöùcCaùch thöùc thöïc hieänPhaåm chaátCaûm giaùcẨn dụ SO SÁNH ẨN DỤ VÀ HOÁN DỤKhác nhau HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học bài: + Học thuộc Ghi nhớ / 82, 83. + Xem lại bài đã học, làm bài tập 3 / 84.- Soạn bài : “Tập làm thơ bốn chữ” + Xem lại các bài thơ đã học. + Tìm hiểu vần chân, vần lưng, vần liền, vần cách. + Làm một bài thơ (hoặc đoạn thơ) bốn chữ có nội dung và vần tự chọn. CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE !