Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 122 Bài 24: Văn bản Sang thu - Hữu Thỉnh

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP Cảnh mùa thuSANG THU H÷u ThØnhTiết 122- Bài 24Văn bảnTiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI. Vài nét về tác giả và tác phẩm.1. Tác giả:Nhà thơ H÷u ThØnhTên đầy đủ là Nguyễn Hữu Thỉnh ( 1942 )Quê: Tỉnh Vĩnh Phúc Phong cách thơ: tha thiết, nhỏ nhẹ, thường mang tính triết lí sâu sắc.- Hiện ông là Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam.- Từ chiến hào tới thành phố.- Trường ca biển.- Thư mùa đông.* Ba tập thơ tiêu biểu nhất của ông.2.Tác phẩm:Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI. Vài nét về tác giả và tác phẩm.1. Tác giả:- Viết năm 1977, in trong tập “ Từ chiến hào đến thành phố”* Đọc:Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và văn bản.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:* Chú thích:(sgk)* Thể loại:Thơ trữ tình thể năm chữ* Phương thức biểu đạt:Biểu cảm kết hợp miêu tảIII.Phân tích bài thơ:Bçng nhËn ra h­¬ng æiPh¶ vµo trong giã seS­¬ng chïng ch×nh qua ngâH×nh nh­ thu ®· vÒS«ng ®­îc lóc dÒnh dµngChim b¾t ®Çu véi v·Cã ®¸m m©y mïa h¹V¾t nöa m×nh sang thuVÉn cßn bao nhiªu n¾ng§· v¬i dÇn c¬n m­aSÊm còng bít bÊt ngêTrªn hµng c©y ®øng tuæi.	-H÷u ThØnh-Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ: Khæ th¬ 1:“Bçng nhËn ra h­¬ng æi Ph¶ vµo trong giã se S­¬ng chïng ch×nh qua ngâ H×nh nh­ thu ®· vÒ ”III.Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất:Khæ th¬ 1:“ Bçng nhËn ra h­¬ng æi Ph¶ vµo trong giã se S­¬ng chïng ch×nh qua ngâ H×nh nh­ thu ®· vÒ ”giã seh­¬ng æi S­¬ngTiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhTiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III. Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất- Sương chùng chình qua ngõ: Nghệ thuật nhân hóa,từ láy gợi hình, gợi cảm Sương như có tâm hồn,chuyển động một cách thong thả, chậm rãi như muốn tận hưởng những khoảng khắc chớm thu đầy quyến rũ.- Chùng chình: Cố ý trì hoãn làm chậm lại.“Bçng nhËn ra h­¬ng æi Ph¶ vµo trong giã se S­¬ng chïng ch×nh qua ngâ H×nh nh­ thu ®· vÒ ”- Phả:Đột ngột, bất ngờTiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III. Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất Khæ th¬ 1:“Bçng nhËn ra h­¬ng æi Ph¶ vµo trong giã se S­¬ng chïng ch×nh qua ngâ H×nh nh­ thu ®· vÒ ”- Bçng : Ng¹c nhiªn, ngì ngµng.- H×nh nh­ : pháng ®o¸n nöa tin, nöa ngê . C¶m xóc:+ Ng¹c nhiªn, bÊt ngê, xóc ®éng tr­íc tÝn hiÖu mïa thu.+ C¶m gi¸c m¬ hå ch­a ch¾c ch¾n mÆc dï ®· nhËn ra tÝn hiÖu mïa thu.Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III.Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất: - Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng xao xuyến của nhà thơ chợt nhận ra thu về.Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III.Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất:Khổ thơ 2S«ng ®­îc lóc dÒnh dµngChim b¾t ®Çu véi v·Cã ®¸m m©y mïa h¹V¾t nöa m×nh sang thu2.Khổ thơ thứ hai:+ Sông:+ Chim:+ Đám mây: Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhSông: dềnh dàng Chim: vội vã>< Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã- Nghệ thuật đối: Diễn tả vận động tương phản của sự vật.Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III.Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất:2.Khổ thơ thứ haiKhổ thơ 2 S«ng ®­îc lóc dÒnh dµng Chim b¾t ®Çu véi v· Cã ®¸m m©y mïa h¹ V¾t nöa m×nh sang thu+ “Có đám mây.vắt nửa mình sang thu ” Đám mây chính là nhịp cầu của sự giao mùa Nghệ thuật nhân hóa tạo bất ngờ thú vị. Nhà thơ đã lấy sự vận động của không gian để miêu tả sự vận động của thời gian. Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thuTiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III.Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất:2.Khổ thơ thứ hai:- §Êt trêi biến chuyển sang thu nhÑ nhµng mµ râ rÖt. - Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng xao xuyến của nhà thơ chợt nhận ra thu về.I.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III.Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất: - Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng xao xuyến của nhà thơ chợt nhận ra thu về.Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III.Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất:2.Khổ thơ thứ hai:3.Khổ thơ thứ ba: VÉn cßn bao nhiªu n¾ng §· v¬i dÇn c¬n m­a SÊm còng bít bÊt ngê Trªn hµng c©y ®øng tuæi.+ Nắng:+ Mưa:+ Sấm:Vẫn cònĐã vơi Cũng bớtHạ nhạt dần+ Hàng cây:Đứng tuổiThu đậm nét SÊm còng bít bÊt ngê Trªn hµng c©y ®øng tuæi.T¶ thùc: sÊm vµ hµng c©y lóc sang thu.- TiÕng sÊm g¾n víi nh÷ng c¬n d«ng mïa h¹ ®· bít ®i, hµng c©y kh«ng cßn bÞ giËt m×nh, bÊt ngê bëi tiÕng sÊm.SÊm: Vang ®éng bÊt th­êng cña ngo¹i c¶nh, cuéc ®êi.Hµng c©y ®øng tuæi: Con ng­êi tõng tr¶i.* ý nghÜa Èn dô: SÊmhµng c©y ®øng tuæiCã ý kiÕn cho r»ng: Hai c©u th¬ cuèi cña khæ th¬ thø ba võa cã tÝnh t¶ thùc, võa chøa ®ùng nhiÒu hµm ý s©u xa. Em cã ®ång ý kh«ng ? V× sao ?Con ng­êi ®· tr­ëng thµnh, cã tuæi th× cµng b¶n lÜnh, v÷ng vµng h¬n tr­íc nh÷ng biÕn ®éng bÊt th­êng cña ngo¹i c¶nh, cña cuéc ®êi.* Tõ c¶nh vËt gîi nh÷ng suy ngÉm s©u xa, kÝn ®¸o vÒ cuéc ®êi. C¶nh vËt sang thu vµ con ng­êi còng ë ®é “sang thu”. “Víi h×nh ¶nh cã gi¸ trÞ t¶ thùc vÒ hiÖn t­îng thiªn nhiªn nµy, t«i muèn göi g¾m suy ngÉm cña m×nh - khi con ng­êi ®· tõng tr¶i th× còng v÷ng vµng h¬n tr­íc nh÷ng t¸c ®éng bÊt th­êng cña ngo¹i c¶nh, cña cuéc ®êi.” ( Lêi t©m sù cña nhµ th¬ H÷u ThØnh )Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III.Phân tích bài thơ:1.Khổ thơ thứ nhất:2.Khổ thơ thứ hai:3.Khổ thơ thứ ba: - Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng xao xuyến của nhà thơ chợt nhận ra thu về.- §Êt trêi biến chuyển sang thu nhÑ nhµng mµ râ rÖt.- Từ cảnh vật gợi những suy ngẫm sâu xa, kín đáo về cuộc đời.Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI.Vài nét về tác giả và tác phẩm.II.Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III.Phân tích bài thơ:IV. Tæng kÕt:* Ghi nhớ: (sgk/ 71) */ NghÖ thuËt: - Tõ l¸y gîi h×nh, giµu søc biÓu c¶m.- PhÐp liªn t­ëng, t­ëng t­îng ®éc ®¸o thó vÞ vµ s¸ng t¹o, nghÖ thuËt nh©n ho¸, Èn dô , ®èi lËp tù nhiªn hîp lÝ. */ Néi dung: - Nh÷ng biÕn chuyÓn nhÑ nhµng mµ râ rÖt cña ®Êt, trêi tõ cuèi h¹ sang thu, qua nh÷ng c¶m nhËn tinh tÕ s©u s¾c cña t¸c gi¶.Tiết 122 - Bài 24: Văn bản SANG THU Hữu ThỉnhI. Vài nét về tác giả và tác phẩm.II. Đọc-tìm hiểu chung về bài thơ:III. Phân tích bài thơ:IV.Tổng kết:V.Luyện tậpBài tập 1:Hãy kể tên và đọc những câu thơ, bài thơ viết về mùa thu mà em biết ? Trình bày cảm nhận của em về một câu thơ em thích nhất?- Chùm thơ thu (Thu điếu, Thu vịnh, Thu ẩm)- Nguyễn Khuyến- Thu dạ - Hồ Chí Minh- Đây muà thu tới – Xuân Diệu- Tiếng thu - Lưu Trọng LưEm không nghe rừng thuLá thu rơi xào xạcCon nai vàng ngơ ngácĐạp trên lá vàng khô (“Tiếng thu”- Lưu Trọng Lư ) Saéc ñaâu nhuoäm oá quan haøCoû vaøng, caây ñoû, boùng taø taø döông. ( Taûn Ñaø – Caûm thu, tieãn thu ) Trôøi thu thay aùo môùi Trong bieác noùi cöôøi thieát tha. ( Nguyeãn Ñình Thi – Ñaát nöôùc )Ao thu laïnh leõo nöôùc trong veoMoät chieác thuyeàn caâu beù teûo teo...( Nguyeãn Khuyeán – Thu ñieáu )O ! Hay buoàn vöông caây ngoâ ñoàngVaøng rôi ! Vaøng rôi: thu meânh moâng. ( Bích Kheâ – Tì Baø )Gieáng ngoïc, sen taøn boâng heát thaémRöøng phong laù ruïng tieáng nhö möa. ( Ngoâ Chi Lan – Thu )Những câu thơ hay về mùa thutrß ch¬i « ch÷H¦¥NæGIM¥HåBÊTNêGNH¢NHãTUY£NHUAT¸c gi¶ c¶m nhËn mïa thu b¾t ®Çu tõ h­¬ng vÞ nµy?12345HMTAUU§©y lµ tõ diÔn t¶ t©m tr¹ng cña nhµ th¬ qua c©u “H×nh nh­ thu ®· vÒ” ?Tõ bçng thÓ hiÖn tr¹ng th¸i c¶m xóc nµy ?BiÖn ph¸p tu tõ nµy ®­îc dïng nhiÒu nhÊt trong bµi “Sang thu” ?§©y lµ c«ng viÖc mµ H÷u ThØnh tõng lµm trong qu©n ®éi?MïATHUÊNH­íng dÉn vÒ nhµ-Häc thuéc bµi th¬ “Sang thu” H÷u ThØnh” Viết một đoạn văn ngắn trình bày cảm nhận về cảnh vật lúc sang thu trên quê emChuÈn bÞ: So¹n bµi “Nãi víi con ”cña Y Ph­¬ng.C¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh!Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!