Bài soạn môn Hình học 9 - Tiết 32 đến tiết 65

Tieỏt: 32 	Soaùn: ; Daùy:
LUYEÄN TAÄP
Muùc tieõu:
Reứn luyeọn caực kyừ naờng veừ vaứ chửựng minh caực vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa hai ủửụứng troứn
Chuaồn bũ:
Giaựo vieõn: Compa, phaỏn maứu, thửụực thaỳng
Hoùc Sinh: Compa, thửụực thaỳng
Tieỏn trỡnh leõn lụựp:
Hoaùt ủoọng I: Kieồm tra baứi cuừ:
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuaỷ HS
Neõu noọi dung, baỷng toựm taột vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa hai ủửụứng troứn
Sửỷa baứi taọp 34: Cho hai ủửụứng troứn (O;R) vaứ (O’;r). cho bieỏt vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa (O) vaứ (O’) bieỏt:
R=5; r = 3 vaứ OO’ = 4
R = 5; r = 2; OO’ = 3 
ễỷ vũ trớ tửụng ủoỏi naứo thỡ hai ủửụứng troứn khoõng coự tớeõp tuyeỏn chung
HS traỷ lụứi caõu hoỷi cuỷa giaựo vieõn:
a) vỡ R-r < OO’< R+ r neõn (O) vaứ (O’) giao nhau
b) vỡ R – r = OO’ neõn (O) vaứ (O’) tieỏp xuực trong
c) khi (O) ủửùng (O’) thỡ hai ủửụứng troứn khoõng coự tieỏp tuyeỏn chung
Hoaùt ủoọng II: Sửỷa baứi taọp 
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuaỷ HS
Noọi dung
GV goùi HS1 leõn sửỷa baứi taọp 35 vaứ HS2 sửỷa baứi taọp 36
GV coự theồ hửụựng daón HS chửựng minh caựch khaực
Sửỷa baứi taọp 36:
HS1 sửỷa baứi taọp 35:
A
B
D
O
O’
C
a) OO’ = OA – O’A
=>(O)vaứ(O’) tieỏp xuực trong taùi A
b) AO’C caõn (O’A = O’C = r) 
=> C = A
AOD caõn ( OA = OD = R)
=> D = A
Do ủoự ACD = D => O’C//OD
AOD coự O’A= OO’vaứ OD = O’C
A
C
H
D
B
O
=> AC = CD
HS2 sửỷa baứi taọp 36
 (O) ủoàng taõm 
 daõy AB cuỷa 
 ủửụứng troứn lụựn; 
 daõy CD cuỷa 
 ủửụứng troứn nhoỷ. 
 A,C,D,B thaỳng 
 haứng
 AC = DB
GT
KL
GT (O;OA)
 (O’; ẵ OA)
Vũ trớ 
tửụng ủoỏi cuỷa (O) vaứ (O’)
b) AC = CD
KL
sửỷa baứi taọp 35
a) vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa (O) vaứ (O’)
O’aốm giửừa A,O neõn OO’=OA – O’A
=>(O)vaứ(O’) tieỏp xuực trong taùi A
b) AC = CD
O’C = O’A = OO’= r => CO’= 
=>CAOvuoõng taùi C => OCAD
=> AC = CD (ủk vuoõng goực vụựi daõy cung)
Sửỷa baứi taọp 36:
Chửựng minh AC = DB
Veừ OH AB (HAB)
AC = AH – CH (C naốm giửừa A,H)
DB = HB – HD (D naốm giửừa H, B)
Maứ AH = HB vaứ CH = HD 
Neõn AC = DB
Hoaùt ủoọng III: Luyeọn taọp:
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuaỷ HS
Noọi dung
Baứi taọp 37
Yeõu caàu HS laứm baứi taọp 37
GV hửụựng daón HS laứm Baứi taọp 38
 (O), (O’) tieỏp xuực ngoaứi taùi 
BC laứ tieỏp tuyeỏn chung 
 ngoaứi, AI laứ tieỏp tuyeỏn 
 chung trong. OA = 9cm; 
 O’A = 4cm
CM:BAC = 90o 
Tớnh OIO’
Tớnh BC
GT
KL
Gv lửu yự HS caựch veừ tieỏp tuyeỏn chung
Thửỷ chửựng minh vuoõng taùi A:
Gụùi yự: nhửừng ủũnh lyự naứo ủaừ hoùc suy ra tam giaực vuoõng?
OIO’ coự veừ laứ goực vuoõng
Thửỷ chửựng minh OIIO’
Gụùi yự: OI laứ gỡ cuỷa AIB? 
ẹaừ bieỏt gỡ veà ủoọ daứi cuỷa BC?
Haừy tớnh AI roài suy ra ủoọ daứi BC
HS :
a) taõm ủtroứn coự bk 1cm tieỏp xuực ngoaứi vụựi (O;3cm) naốm treõn ủtroứn (O;4cm)
b) Taõm ủtroứn coự bk 1cm tieỏp xuực trong vụựi (O;3cm) naốm treõn ủtroứn (O;2cm)
hai HS ủoùc ủeà baứi 38 SGK
1HS leõn baỷng veừ hỡnh vaứ ghi GT – KL
HS: BAC = 900 
	vuoõng taùi A
IB = IC = 
AI = IB = IC
AI = IB ; AI = IC
 HS: OIO’ = 1v
IO = IO’
IO vaứ IO’ laứ ủửụứng phaõn giaực cuỷa 2 goực keà buứ AIB vaứ AIC
HS: BC = 2AI (cmt)
HS: AI laứ ủửụứng cao tam giaực vuoõngOIO’=> AI2 = AO.AO’
Baứi taọp 38:
A
B
I
C
O’
O
a)BAC = 90o 
Theo tớnh chaỏt tieỏp tuyeỏn caột nhau ta coự: IB = IA; IC = IA
Do ủoự: IB = IC vaứ AI= 
 coự trung tuyeỏn AI =neõn vuoõng taùi A. Vaọy BAC = 90o 
b) OIO’ = ?
Theo t/c hai tieỏp tuyeỏn caột nhau ta coự:
OI laứ phaõn giaực goực AIB vaứ IO’ laứ phaõn giaực goực AIC
Maứ AIB + AIC = 2v (keà buứ)
Neõn OI IO’. Vaọy OIO’ = 90o 
c)ẹoọ daứi BC
vuoõng taùi I coự ủửụứng cao AI
=> AI2 = AO.AO’ = 9.4 = 36
=> AI = 6
maứ AI= => BC = 2AI = 2.6 = 12
Hoaùt ủoọng IV: Hửụựng daón veà nhaứ
Hửụựng daón baứi 39: (Veừ theõm chieàu quay: tieỏp xuực ngoaứi thỡ hai ủửụứng troứn quay ngửụùc chieàu nhau. Tieỏp xuực trong thỡ quay cuứng chieàu)
Caờn daởn veà nhaứ:
Chuaồn bũ oõn taọp chửụng II. Xem laùi caực baứi trong chửụng II
Traỷ lụứi 11 caõu hoỷi 
Nhoựm 1 (40a); Nhoựm II (40b); Nhoựm III (40c); nhoựm IV (40d)
Tieỏt 33	Soaùn: 	; Daùy:
OÂN TAÄP CHệễNG II
Muùc tieõu:
Õn taọp caực kieỏn thửực ủaừ hoùc veà tớnh chaỏt ủoỏi xửựng cuỷa ủửụứng troứn, quan heọ giửừa daõy vaứ cung vaứ khoaỷng caựch ủeỏn taõm, veà vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa ủửụứng thaỳng ủoỏi vụựi ủửụứng troứn, cuỷa hai ủửụứng troứn.
Vaọn duùng caực kieỏn thửực ủaừ hoùc vaứo caực baứi taọp veà tớnh toaựn vaứ chửụng trỡnh
Chuaồn bũ:
Giaựo vieõn: Thửụực thaỳng, compa, phaỏn maứu, baỷng phuù veừ saỹn hỡnh baứi taọp 40 SGK
Hoùc sinh: Caực caõu hoỷi oõn taọp trong sgk, thửụực thaỳng, compa, buựt chỡ
Tieỏn trỡnh leõn lụựp:
Hoaùt ủoọng I: Kieồm tra baứi cuừ: 10 caõu hoỷi trong SGK trang 126
Hoaùt ủoọng II: Õn taọp
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuaỷ HS
Noọi dung
Sửỷa baứi taọp 41 trang 128
Nhaộc laùi lieõn heọ giửừa caực vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa hai ủửụứng troứn vaứ caực heọ thửực giửừa ủửụứng noỏi taõm vụựi baựn kớnh
Lửu yự HS caựch chửựng minh hai ủửụứng troứn tieỏp xuực nhau
Gụùi yự: coự gỡ ủaởc bieọt? Tửụng tửù vaứcoự gỡ ủaởc bieọt?
AE vaứ AB laứ gỡ trong v AEH. AF vaứ AC laứ gỡ trong v HFC?
Theỏ naứo laứ tieỏp chung cuỷa hai ủửụứng troứn? 
EF laứ tieỏp tuyeỏn cuỷa (K) khi naứo ?
- Tỡm hieồu EF
- AD laứ gỡ cuỷa (O)? khi naứo AD lụựn nhaỏt?
2HS ủoùc to ủeà baứi
A
B
C
D
I
O
K
F
E
H
G
1
1
2
2
1HS leõn baỷng veừ hỡnh
HS (I) vaứ (O) tx trong vỡ 
OI = OB – IB
(K) vaứ (O) tieỏp xuực trong vỡ 
OK = OC – KC
(I) vaứ (K) tieỏp xuực ngoaứi vỡ:
IK = IH + KH 
HS: OA = OB = OC = bkớnh neõn OA = ẵ BC => vuoõng taùi A. Tửụng tửù: vuoõng taùi E (EI = ẵ BH) vaứ vuoõng taùi F (FK= ẵ HC)
(ủlyự ủaỷo veà trung tuyeỏn vụựi caùnh huyeàn)
AE laứ hỡnh chieỏu cuỷa AH. AC laứ caùnh huyeàn cuỷa vuoõng do ủoự: AE.AB = AF.AC
Tửụng tửù: AF.AC = AH2 
HS: EF laứ tieỏp tuyeỏn cuỷa (K)
EF FK
EFK = 1v
EFK = AHC
 F1 = H1 vaứ F2 = H2 
	caõn taùi G; caõn taùi K
 GH = GF KH = KF
AEHF laứ hcn
Tửụng tửù: EF IE
HS: EF = AH (ủửụứng cheựo hcn)
= ẵ AD; AD laứ daõy cuỷa (O) => AD lụựn nhaỏt khi AD laứ ủửụứng kớnh
A
B
C
D
I
O
K
F
E
H
G
1
1
2
2
Baứi 41 trang 128
a) Vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa:
(I) vaứ (O)
-I naốm giửừa B vaứ O 
Neõn OI = OB – IB
=> (I) vaứ (O) tieỏp xuực trong taùi B
(K) vaứ (O)
-K naốm giửừa O vaứ C
Neõn OK = OC – KC
=> (K) vaứ (O) tieỏp xuực trong taùi C
(I) vaứ (K)
-H naốm giửừa I vaứ K
Neõn IK = IH + KH 
=> (I) vaứ (K) tieỏp xuực ngoaứi taùi H
b) Keỏt luaọn veà tửự giaực AEHF
 noọi tieỏp (O) coự caùnh BC laứ ủửụứng kớnh neõn vuoõng taùi A. Do ủoự BAC = 1v
Tửụng tửù: vaứ laàn lửụùt vuoõng taùi E vaứ F do ủoự:
AEH = AFH = 1v => AEHF laứ hỡnh chửừ nhaọt vỡ coự 3 goực vuoõng.
c) Chửựng minh: AE.AB = AF.AC
vuoõng taùi H coự ủửuụứng cao HE neõn thoe heọ thửực lửụùng trong tam giaực vuoõng ta coự:
AE.AB = AH2 
Tửụng tửù: vuoõng taùi H ta cuừng coự: AF.AC = AH2 
=> AE.AB = AF.AC
d) EF laứ tieỏp tuyeỏn chung cuỷa (I) vaứ (K):
vỡ AEHF laứ hỡnh chửừ nhaọt. Goùi G laứ giao ủieồm cuỷa hai ủuụứng cheựo AH vaứ EF ta coự: 
GH = GF = GA = GE
Tửứ GH = GF ta suy ra: F1 = H1
caõn (KH = KF = bk) 
=> F2 = H2 => F1 + F2 = H1 + H2 
= AHC = 90o 
do ủoự EF KF => EF laứ tt cuỷa (K) taùi F
Chửựng minh tửụng tửù EF cuừng laứ tt cuỷa (I) taùi E.
Vaọy EF laứ tieỏp tuyeỏn chung cuỷa (I) vaứ (K)
e) ủũnh vũ trớ cuỷa H ủeồ Ef coự ủoọ daứi lụựn nhaỏt:
ta coự EF = AH = ẵ AD
=> EFmax ADMax AD = 2R
(ủửụứng kớnh laứ daõy lụựn nhaỏt)
Vaọy khi AD BC taùi O hay HO
thỡ EF coự ủoọ daứi lụựn nhaỏt
 Hoaùt ủoọng III: Hửụựng daón veà nhaứ:
Õn laùi lyự thuyeỏt (10 caõu hoỷi trong oõn taọp chửụng) 
Xem laùi baứi taọp 41
Õn toựm taột caực kieỏn thửực caàn nhụự SGK trang 126 - 127
Chuaồn bũ baứi taọp 42, 43 SGk trang 128 tieỏt sau tieỏp tuùc oõn taọp
Tieỏt 34	Soaùn: 	; Daùy:
OÂN TAÄP CHệễNG II (tt)
Muùc tieõu:
Õn taọp caực kieỏn thửực ủaừ hoùc veà tớnh chaỏt ủoỏi xửựng cuỷa ủửụứng troứn, quan heọ giửừa daõy vaứ cung vaứ khoaỷng caựch ủeỏn taõm, veà vũ trớ tửụng ủoỏi cuỷa ủửụứng thaỳng ủoỏi vụựi ủửụứng troứn, cuỷa hai ủửụứng troứn.
Vaọn duùng caực kieỏn thửực ủaừ hoùc vaứo caực baứi taọp veà tớnh toaựn vaứ chửụng trỡnh
Chuaồn bũ:
Giaựo vieõn: Thửụực thaỳng, compa, phaỏn maứu, baỷng phuù veừ saỹn hỡnh baứi taọp 42, 43 – SGK 
Hoùc sinh: Caực caõu hoỷi oõn taọp trong sgk, thửụực thaỳng, compa, buựt chỡ
Tieỏn trỡnh leõn lụựp:
Hoaùt ủoọng I: Kieồm tra baứi cuừ:
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuaỷ HS
GV neõu yeõu caàu kieồm tra:
HS1: Phaựt bieồu vaứ chửựng minh ủũnh lyự veà 2 tieỏp tuyeỏn caột nhau
HS2: Phaựt bieồu vaứ chửựng minh ủũnh lyự: “Trong ủửụứng troứn. ẹửụứng kớnh laứ daõy lụựn nhaỏt”
 Hoaùt ủoọng II: Luyeọn taọp:
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuaỷ HS
Noọi dung
Sửỷa baứi taọp 42 sgk trang 128
GV yeõu caàu HS: nhaộc laùi caực caựch chửựng minh moọt tửự giaực laứ hỡnh chửừ nhaọt.
CM: AEMF laứ hỡnh chửừ nhaọt
Tỡm hieồu ME, MO trong tam giaực AOM
Tỡm hieồu MF, MO trong tam giaực AMO’
Caựch chửựng minh moọt ủửụứng thaỳng laứ tieỏp tuyeỏn 
Gụùi yự ủửụứng troứn ủửụứng kớnh OO’ qua M
Sửỷa Baứi 43:
GV: treo baỷng phuù coự veừ saỹn hỡnh leõn baỷng, yeõu caàu HS veừ hỡnh vaứo vụỷ -> hửụựng daón HS caựch chửựng minh:
Goùi E laứ trung ủieồm cuỷa AC, F laứ trung ủieồm cuỷa AD thỡ OE vaứ O’F nhử theỏ naứo vụựi AC vaứ AD? 
à OE vaứ O’F nhử theỏ naứo vụựi nhau?
Tửự giaực OEFO’ laứ hỡnh gỡ?
IA laứ gỡ cuỷa tửự giaực ủoự?
I laứ gỡ cuỷa AK? 
OO’ ntn vụựi AB
Goùi 2 HS ủoùc ủeà baứi vaứ 1HS leõn baỷng veừ hỡnh
HS:
- Tửự giaực coự 3 goực vuoõng laứ hỡnh chửừ nhaọt
- Hỡnh bỡnh haứnh coự moọt goực vuoõng laứ hỡnh chửừ nhaọt
- Hỡnh bỡnh haứnh coự 2 ủửụứng cheựo baống nhau laứ hcn
HS: OM MO’(ủửụứng phaõn giaực cuỷa 2 goực keà buứ)
MO laứ trung trửùc cuỷa AB
MO’ laứ trung trửùc cuỷa AC
HS: ME laứ hỡnh chieỏu cuỷa MA treõn caùnh huyeàn MO
MF laứ hỡnh chieỏu cuỷa MA treõn caùnh huyeàn MO’
HS: OO’ laứ tt cuỷa ủửụứng troứn ủửụứng kớnh BC
OO’ MA; MA laứ baựn kớnh ủửụứng troứn ủửụứng kớnh BC
HS: BC laứ tt cuỷa ủửụứng troứn ủửụứng kớnh OO’
BC vuoõng goực vụựi bk ủửụứng troứn ủửụứng kớnh OO’)
BC IM (IO = IO’)
IM //OB //OC 
IM laứ ủửụứng triung bỡnh cuỷa hỡnh thang CBCO’
Hai HS ủoùc to ủeà baứi 
OE AC, O’F AD
=> OE//O’F
tửự giaực OEFO’ laứ hỡnh thang vuoõng
IA laứ ủửụứng trung bỡnh cuỷa hỡnh thang vuoõng
I laứ trung ủieồm cuỷa AK
OO’ AB taùi H
HA = HB=> IH laứ ủửụứng trung bỡnh cuỷa tam giaực AKB ==> KB AB
A
B
M
C
O’
O
I
E
F
a) Chửựng minh tửự giaực AEMF laứ hỡnh chửừ nhaọt:
MA = MB (t/c 2 tt caột nhau)
OB = OA (bk)
Do ủoự OM laứ trung trửùc cuỷa AB.
Vaọy OM AB
Tửụng tửù: MO’ AC
Maởc khaực: MO’ vaứ MO laàn lửụùt laứ ủửụứng phaõn giaực cuỷa AMB vaứ AMC laứ2goực keà buứ nhau. Do ủoự:MO MO’
=> tửự giaực AE ... àu coự baựn kớnh baống 2 cm
Giaỷi: 
Ta coự: V = 4/3R3 
= 4/3. .23 
33,50 cm3
Vớ duù:trang 124 SGK
Giaỷi:
d = 2,2dm => R = 1,1 dm
Vcaàu = 4/3R3 
= 4/3. .1.1
 5,57 (dm3)
lửụùng nửụực ớt nhaỏt caàn phaỷi coự laứ: 
2/3.5,57 3,71 (dm3)
= 3,71 (lớt)
 Hoaùt ủoọng III: Luyeọn taọp – cuừng coỏ:
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuaỷ HS
Baứi taọp 31 trang 124 SGK
GV ủửa ủeà baứi leõn baỷng phuù yeõu caàu nửừa lụựp tớnh 3 oõ; nửừa lụựp coứn laùi tớnh 3 oõ
R
0,3 mm
6,21 dm
0,283 m
100 km
6 hm
50 dam
V
0,113 mm3
1002,64 dm3
0,095 m3
1486666 km3
904,32 hm3
523333 dam3
Baứi taọp 30 trang 124 SGK
GV ủửa ủeà baứi leõn baỷng phuù
Yeõu caàu HS toựm taột ủeà baứi
Choùn keỏt quaỷ naứo?
Baứi 33 trang 125 SGKGV ủửa baứi taọp leõn baỷng phuù vaứ yeõu caàu HS ủieàn vaứo OÂ troỏng 
Loaùi boựng
Quaỷ boựng goõn
Quaỷ tennit
Quaỷ boựng baứn
Quaỷ bi a
ẹửụứng kớnh
42,7 mm
6,5 cm
40 mm
61 mm
V
40,74 cm3
143,72 cm3
39,49 cm3
118,19 cm3
Yeõu caàu nửừa lụựp tớnh 2 oõ; nửừa lụựp coứn laùi tớnh 2 oõ
HS sửỷ duùng MTBT tớnh
HS: V = (cm3) xaực ủũnh baựn kớnh R
(A) 2cm; (B) 3cm; (C) 5cm; (D) 6cm; (E) moọt keỏt quaỷ khaực
HS: Tỡnh V =
= 
Choùn (B). 3cm
Nửừa lụựp tớnh 2 oõ; nửừa lụựp coứn laùi tớnh 2 oõ
Coõng thửực V =
 Hửụựng daón veà nhaứ: 
Naộm vửừng coõng thửực tớnh Smaởt caàu , Vhỡnh caàu theo baựn kớnh, ủửụứng kớnh
Baứi taọp veà nhaứ: baứi 35, 36, 37 trang 126 SGK
Tieỏt sau luyeọn taọp. Õn coõng thửực tớnh dieọn tớch,theồ tớch cuỷa hỡnh truù hỡnh noựn
Tieỏt 64	Soaùn: 20; Daùy: 29
LUYEÄN TAÄP
Muùc tieõu:
Vaọn dung coõng thửực Smaởt caàu , Vhỡnh caàu ủeồ giaỷi baứi taọp vaứ lieõn heọ ủửụùc trong thửùc teỏ caực ửựng duùng
Reứn luyeọn kyừ naờng phaõn tớch baứi toaựn, vaọn dung thaứnh thaùo coõng thửực tớnh dieọn tớch vaứ theồ tớch cuỷa hỡnh caàu, hỡnh noựn, hỡnh truù
Chuaồn bũ:
Giaựo vieõn: Thửụực, compa, baỷng phuù, moõ hỡnh
Hoùc Sinh: Õn taọp caực coõng thửực tớnhdieọn tớch, theồ tớch cuỷa hỡnh truù, hỡnh noựn
- Thửụực, compa
Tieỏn trỡnh leõn lụựp:
Hoaùt ủoọng I: Kieồm tra, chửừa baứi taọp
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuaỷ HS
HS1: Haừy choùn caõu ủuựng trong caực caõu sau:
Coõng thửực tớnh dieọn tớch maởt caàu baựn kớnh R laứ: 
S =R2 ; (B) S = 2R2; 
(C) S = 3R2 ; (D) S = 4R2 
Coõng thửực tớnh theồ tớch hỡnh caàu baựn kớnh R laứ:
 (A)V = R3; (B) V = R3; 
 (C) V = R3; (D) V =R3 
Baứi taọp: tớnh dieọn tớch maởt caàu cuỷa quaỷ boựng baứn bieỏt ủửụứng kớnh cuỷa noự baống 4 cm
HS2 Chửỷa baứi taọp 35 trang 126 SGK
Toựm taột ủeà baứi:
Hỡnh caàu: d = 1,8m => R = 0,9m
Hỡnh truù: R = 0,9m; h = 3,62m
Tớnh Vboàn chửựa ?
GV nhaọn xeựt, cho ủieồm
Hai HS leõn baỷng kieồm tra
HS1: Choùn coõng thửực ủuựng.
a) Choùn (D) S = 4R2
b) Choùn (B) V = R3 
Baứi taọp: S = 4R2 hay S = d2 
Dieọn tớch maởt caàu cuỷa quaỷ boựng baứn laứ:
S = 42 = 16 (cm2) 50,24 (cm2)
HS2: 
Theồ tớch hai baựn caàu chớnh laứ theồ tớch hỡnh caàu:
Vcaàu = =
Theồ tớch cuỷa hỡnh truù laứ:
Vtruù = R2h = .0,92.3,62 9,21 (m3)
Theồ tớch cuỷa boà chửựa laứ:
V = Vcaàu + Vtru = 3,05 + 9,21 = 12,26 (m3)
HS caỷ lụựp nhaọn xeựt
 Hoaùt ủoọng II: Luyeọn taọp
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuaỷ HS
Noọi dung
Baứi 32 SBT trang 130:
GV ủửa hỡnh veừ vaứ ủeà baứi leõn baỷng phuù
Theồ tớch hỡnh caàu nhaọn nhửừng giaự trũ naứo trong caực giaự trũ sau?
(A).x3(cm3); (B)x3 (cm3)
x cm
x cm
90o
(C) x3(cm3);(D)2x3 (cm3)
Baứi taọp 33 trang 130 SBT
GV ủửa ủeà baứi leõn baỷng phuù vaứ hỡnh veừ
a) Tớnh tyỷ soỏ giửừa dieọn tớch toaứn phaàn cuỷa hỡnh laọp phửụng vụựi dieọn tớch maởt caàu
-Goùi baựn kớnh hỡnh caàu laứ R thỡ caùnh cuỷa hỡnh laọp phửụng laứ bao nhieõu?
-Tỡm dieọn tớch toaứn phaàn cuỷa hỡnh laọp phửụng
-Tỡm dieọn tớch maởt caàu
-Tớnh tyỷ soỏ dieọn tớch cuỷa hỡnh laọp phửụng vụựi dieọn tớch maởt caàu
b)Neỏu Smaởt caàu laứ 7 (cm2) thỡ Stp cuỷa hỡnh laọp phửụng laứ bao nhieõu?
c)Neỏu R = 4cm thỡ theồ tớch phaàn troỏng (trong hỡnh hoọp, ngoaứi hỡnh caàu) baống bao nhieõu ?
Baứi 36 tang 126 SGK
Gv ủửa ủeà baứi vaứ hỡnh veừ leõn baỷng phuù
GV: hửụựng daón HS veừ hỡnh
a)Tỡm heọ thửực lieõn heọ giửừa x vaứ h khi AA’ coự ủoọ daứi khoõng ủoồi laứ 2a
-Bieỏt ủửụứng kớnh cuỷa hỡnh caàu laứ 2x vaứ OO’ = h. Haừy tớnh AA’ theo x vaứ h
b)Vụựi ủieàu kieọn ụỷ a) haừy tớnh dieọn tớch beà maởt vaứ theồ tớch cuỷa chi tieỏt maựy theo x vaứ a
GV gụùi yự: 
Tửứ heọ thửực: 2a = 2x + h
=> h = 2a – 2x sau ủoự yeõu caàu HS hoaùt ủoọng nhoựm giaỷi caõu b khoaỷng 5’
Gv nhaọn xeựt vaứ kieồm tra baứi laứm cuỷa moọt soỏ nhoựm
HS tớnh:
Theồ tớch cuỷa nửừa hỡnh caàu laứ:
(x3) : 2 = x3 (cm3)
Theồ tớch caỷu hỡnh noựn laứ:
x2.x = x3 (cm3)
vaọy theồ tớch cuỷa hỡnh laứ:
V=x3+ x3 = x3(cm3)
Choùn (B)
O
R
HS: caùnh cuỷa hỡnh laọp phửụng laứ a = 2R
Stp cuỷa hỡnh laọp phửụng laứ:
Stp = 6a2 = 6.(2R)2 = 24R2
Smaởt caàu = 4R2 
Tyỷ soỏ ủoự laứ: 
b) 
=> Slaọp phửụng = 
(cm2)
c)a= 2R = 2.4 = 8 (cm)
Vhoọp = a3 = 83 = 512 (cm3)
Vhỡnh caàu = R3= 43
	268 (cm3)
theồ tớch phaàn troỏng laứ:
V = 512 – 268 = 244 (cm3)
a) AA’ = AO + OO’ + O’A’
2a = x + h + x
2a = 2x + h
HS hoaùt ủng theo nhoựm
h = 2a - 2x
+Dieọn tớch beà maởt chi tieỏt maựy goàm dieọn tớch hai baựn caàu vaứ dieọn tớch xung quanh cuỷa hỡnh truù
4. x2 + 2xh
= 4x2 + 2x(2a – 2x)
= 4x2 +4ax - 4x2
= 4ax
Theồ tớch cuỷa chi tieỏt maựy goàm theồ tớch cuỷa hai baựn caàu vaứ theồ tớch hỡnh truù
x3 + x2h
= x3 + x2(2a – 2x)
= 2ax2 – x3 
ẹaùi dieọn 1 nhoựm leõn baỷng trỡnh baứy, HS lụựp nhaọn xeựt, chửỷa baứi
Baứi 32 SBT trang 130:
Theồ tớch cuỷa nửừa hỡnh caàu laứ:
(x3) : 2 = x3 (cm3)
Theồ tớch caỷu hỡnh noựn laứ:
x2.x = x3 (cm3)
vaọy theồ tớch cuỷa hỡnh laứ:
V=x3+ x3 = x3(cm3)
Choùn (B)
O
R
Baứi taọp 33 trang 130 SBT
-Goùi baựn kớnh hỡnh caàu laứ R thỡ caùnh cuỷa hỡnh laọp phửụng laứ: a = 2R
Stp cuỷa hỡnh laọp phửụng laứ:
Stp = 6a2 = 6.(2R)2 = 24R2
Smaởt caàu = 4R2 
Tyỷ soỏ ủoự laứ: 
b) 
=> Slaọp phửụng = 
(cm2)
c)a= 2R = 2.4 = 8 (cm)
Vhoọp = a3 = 83 = 512 (cm3)
Vhỡnh caàu = R3= 43
	268 (cm3)
theồ tớch phaàn troỏng laứ:
V = 512 – 268 = 244 (cm3)
Baứi 36 tang 126 SGK
2a
h
2x
A
O
O’
A’
a) AA’ = AO + OO’ + O’A’
2a = x + h + x
2a = 2x + h
HS hoaùt 
ủoọng theo 
nhoựm
h = 2a - 2x
+Dieọn 
tớch beà maởt 
chi tieỏt maựy 
goàm dieọn tớch hai
baựn caàu vaứ dieọn tớch xung quanh cuỷa hỡnh truù
4. x2 + 2xh
= 4x2 + 2x(2a – 2x)
= 4x2 +4ax -4x2 = 4ax
Theồ tớch cuỷa chi tieỏt maựy goàm theồ tớch cuỷa hai baựn caàu vaứ theồ tớch hỡnh truù
x3 + x2h
= x3 + x2(2a – 2x)
= 2ax2 – x3 
ẹaùi dieọn 1 nhoựm leõn baỷng trỡnh baứy, HS lụựp nhaọn xeựt, chửỷa baứi
Hửụựng daón veà nhaứ:
Õn taọp chửụng IV
Laứm caõu hoỷi oõn taọp 1,2 trang 128 SGK
Baứi taọp veà nhaứ soỏ 38, 39, 40 SGK trang 129
Tieỏt sau oõn taọp chửụng IV
Tuaàn :33 Tieỏt :65 Ngaứy daùy: Ngaứy soaùn :
OÂN TAÄP CHệễNG IV
I/ Muùc tieõu :
Heọ thoỏng hoaự caực khaựi nieọm veà hỡnh truù , hỡnh noựn, hỡnh caàu (ủaựy, chieàu cao, ủửụứng sinh (vụựi hỡnh truù, hỡnh noựn ) ).
Heọ thoỏng hoaự caực coõng thửực tớnh chu vi, dieọn tớch, theồ tớch . . . (theo baỷng trang 128) .
Reứn kú naờng aựp duùng caực coõng thửực vaứo vieỏc giaỷi toaựn .
II/ Chuaồn bũ:
GV :
 - Baỷng phuù veừ hỡnh truù, hỡnh noựn, hỡnh caàu , “toựm taột caực kieỏn thửực caàn nhụự” trang 128 .
Baỷng phuù ghi caõu hoỷi vaứ baứi taọp .
Thửụực thaỳng, compa, phaỏn mauứ, maựy tớnh boỷ tuựi, buựt vieỏt baỷng .
HS :
OÂn taọp chửụng IV , laứm caõu hoỷi oõn taọp chửụng vaứ caực baứi taọp GV yeõu caàu .
Thửụực keỷ, compa, maựy tớnh boỷ tuựi, buựt chỡ .
III/ Tieỏn trỡnh daùy – hoùc :
Hoaùt ủoọng I: heọ thoỏng hoaự kieỏn thửực chửụng IV (10 phuựt) :
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh
Noọi dung
GV ủửa baứi taọp leõn baỷng phuù .
1/ Khi quay hỡnh chửừ nhaọt moọt voứng quanh 1 caùnh coỏ ủũnh .
4/ ta ủửụùc 1 hỡnh caàu .
 2/ Khi quay 1 tam giaực vuoõng 1 voứng quanh 1 caùnh goực vuoõng coỏ ủũnh .
5/ ta ủửụùc 1 hỡnh noựn cuùt 
3/ Khi quay 1 nửừa hỡnh troứn 1 voứng quanh ủửụứng kớnh coỏ ủũnh 
6/ ta ủửụùc 1 hỡnh noựn .
7/ ta ủửụùc 1 hỡnh truù .
1
7
2
6
4
3
Baứi 1 : Haừy noỏi moói oõ ụỷ coọt traựi vụựi 1 ụỷ coọt phaỷi ủeồ ủửụùc khaỳng ủũnh ủuựng .
Sau ủoự GV ủửa “toựm taộc caực kieỏn thửực caàn nhụự” trang 128 SGK ủaừ veừ saỹn hỡnh veừ ủeồ HS quan saựt, laàn lửụùc leõn ủieàn caực coõng thửực vaứ chổ vaứi hỡnh veừ giaỷi thớch coõng thửực .
- HS gheựp oõ .
HS leõn ủieàn coõng thửực vaứo caực oõ vaứ giaỷi thớch coõng thửực .
Hỡnh
Hỡnh veừ
Dieọn tớch xung quanh
Theồ tớch
Hỡnh truù
r
h
Sxq = 2. .r.h
V=.r2.h
Hỡnh noựn
r
h
l
Sxq= .r.l
V= .r2.h
Hỡnh caàu
R
Smaởt caàu = 4R2
V= .R3
Hoaùt ủoọng II: Luyeọn taọp (33 phuựt )
Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn
Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh
Noọi dung
Baứi 38 trang 129 SGK :
Tớnh theồ tớch 1 chi tieỏt maựy theo kớch thửụực ủaừ cho treõn hỡnh 114 .
GV : Theồ tớch cuỷa chi tieỏt maựy chớnh laứ toồng theồ tớch cuỷa 2 hỡnh truù . Haừy xaựt ủũnh baựn kớnh ủaựy , chieàu cao cuỷa moói hỡnh truù roài tớnh theồ tớch cuỷa caực hỡnh truù ủoự .
Baứi 39 trang 129 SGK :
(ủeà baứi ủửa leõn baỷng phuù)
HS : Hỡnh truù thửự nhaỏt coự .
r1 = 5,5 cm : h1 =2cm .
V1 = r12h1
 = . 5,52 .2 = 60,5 (cm)
Hỡnh truù thửự 2 coự .
R2 = 3cm : h2 = 7cm 
=>V2 = ..h2
 = .32.7 = 63(cm3)
Theồ tớch cuỷa chi tieỏt maựy laứ:
V = V1 + V2 = 60,5 + 63
 = 123,5(cm3)
HS: goùi ủoọ daứi caùh AB laứ x
Nửừa chu vi cuỷa hỡnh chửừ nhaọt laứ 3a => ủoọ daứi cuỷa caùnh AD laứ (3a – x)
Dieọn tớch cuỷa hỡnh chửừ nhaọt laứ 2a2, ta coự phửụng trỡnh
x(3a – x) = 2a2 
 3ax –x2 = 2a2
 x2 – 3ax + 2a2 = 0
 x(x – a)(x – 2a) = 0
 x1 = a ; x2 = 2a
Maứ AB > AD => AB = 2a
Vaứ AD = a
Dieọn tớch xung quanh cuỷa hỡnh truù laứ: 
Ssq = 2rh = 2.a.2a = 4a2
Theồ tớch cuỷa hỡnh truù laứ:
V = .r2.h = .a2.h
 = 2. a3 
Baứi 38 /129 SGK
Hỡnh truù thửự nhaỏt coự .
r1 = 5,5 cm : h1 =2cm .
V1 = r12h1
 = . 5,52 .2 = 60,5 (cm)
Hỡnh truù thửự 2 coự .
R2 = 3cm : h2 = 7cm 
=>V2 = ..h2
 = .32.7 = 63(cm3)
Theồ tớch cuỷa chi tieỏt maựy laứ:
V = V1 + V2 = 60,5 + 63
 = 123,5(cm3)
39 /129
Goùi ủoọ daứi caùh AB laứ x
Nửừa chu vi cuỷa hỡnh chửừ nhaọt laứ 3a => ủoọ daứi cuỷa caùnh AD laứ (3a – x)
Dieọn tớch cuỷa hỡnh chửừ nhaọt laứ 2a2, ta coự phửụng trỡnh
x(3a – x) = 2a2 
 3ax –x2 = 2a2
 x2 – 3ax + 2a2 = 0
 x(x – a)(x – 2a) = 0
 x1 = a ; x2 = 2a
Maứ AB > AD => AB = 2a
Vaứ AD = a
Dieọn tớch xung quanh cuỷa hỡnh truù laứ: 
Ssq = 2rh = 2.a.2a = 4a2
Theồ tớch cuỷa hỡnh truù laứ:
V = .r2.h = .a2.h
 = 2. a3 
Hoaùt ủoọng 3:Hửụựng daón veà nhaứ
ộBaứi taọp veà nhaứ:41,42,43/129,130
ộÕn laùi coõng thửực tớnh dieọn tớch,theồ tớch hỡnh truù,hỡnh noựn, hỡnh caàu.Lieõn heọ vụựi caực coõng thửực tớnh dieọn tớch ,theồ tớch hỡnh laờng truù ủửựng,hớnh choựp ủeàu.Tieỏt sau tieỏp tuùc oõn taọp.