Bài soạn môn Hình học 9 - Trường THCS Hồ Thầu - Tiết 41: Góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây

Trường THCS Hồ Thầu
GV: Hoàng Đình Mạnh
Ngày soạn: 28/01/2010
Ngày giảng: 02/02/2010
TUẦN 24
Tiết 41: GÓC TẠO BỞI TIA TIẾP TUYẾN VÀ DÂY
I. MỤC TIÊU
– Kiến thức: HS nhận biết được góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. Phát biểu và chứng minh được nội dung định lý về số đo góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây.
– Kĩ năng : Áp dụng định lý vào giải bài tập, rèn suy luận lô gíc trong chứng minh hình học.
– Thái độ : Cẩn thận, chính xác.
II. CHUẨN BỊ
– GV : Bảng phụ, thước thẳng, com pa, thước đo góc.
– HS : Đồ dùng học tập, đọc trước bài.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức
 	Lớp 9: /43
2. Kiểm tra bài cũ
? Định nghĩa góc nội tiếp, Định lý về góc nội tiếp
– Mối quan hệ giữa góc và đường tròn đã thể hiện qua góc nội tiếp và góc ở tâm, Bài hôm nay xét tiếp mối quan hệ giữa góc và đường tròn thông qua góc tạo bởi tiếp tuyến và dây.
3. Bài mới
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
Hoạt động 1 : Khái niệm góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung
? HS đọc mục 1 SGK/77
– Vẽ hình 22/SGK 
? Nêu tên góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây trong hình vẽ.
– Giới thiệu cung bị chắn các góc đó.
? Góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây đảm bảo những điều kiện gì.
GV : Bảng phụ hình 23
? Vì sao các góc ở hình vẽ trên không phải là góc tạo bởi tiếp tuyến và dây.
Bảng phụ ?2
? Nêu yêu cầu của bài tập
? HS1 thực hiện câu a
? Nêu cách tính số đo cung trong mỗi hình
H1 : Vì : Ax là l tiếp tuyến của (O)
Mà (gt) và cân nên đều 
H2 : vì :
Ax là tiếp tuyến thẳng hàng
là đường kính 
H3 : Kéo dài AO cắt (O) tại A’
(Đlý)
 = 1800 + 600 = 2400
? Qua kết quả bài tập trên chúng ta có nhận xét gì về số đo góc tạo bởi tiếp tuyến và dây so với số đo cung bị chắn.
–Ta chứng minh kết luận này qua nội dung định lý
HS nghiên cứu
HS nêu tên các góc
– Đỉnh thuộc đường tròn
– 1 cạnh là tia tiếp tuyến.
– Cạnh kia chứa dây cung của đường tròn
H23 : Không có cạnh nào là tiếp tuyến
H24 : Không có cạnh nào là dây cung
H26 : Đỉnh không thuộc đường tròn
HS thực hiện và nêu kết quả của bài tập
H1 : 
 Sđ
H2 : 
 Sđ 
H3 : Sđ 
 sđ
Sđ góc tạo bởi tiếp tuyến và dây bằng một nửa số đo cung bị chắn
1. Khái niệm góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung
O
B
x
y
A
 hoặc là góc tạo bởi tiếp tuyến và dây
có cung bị chắn là 
 nhỏ
 có cung bị chắn là 
 lớn.
O
B
A
Hình 1
Hình 2 :
O
A
x
B
Hình 3 :
O
A
x
B
Hoạt động 2 : Định lý 
? Đọc nội dung định lý SGK/78
GV : Trong định lý này chúng ta phân ra 3 trường hợp
– Tâm đường tròn nằm
trên cạnh chứa dây
–Tâm đường tròn nằm ngoài góc.
– Tâm đường tròn nằm trong góc
? Chứng minh trường hợp1
? Chứng minh trường hợp 2
? Chứng minh trường hợp 3
– Bảng phụ ? 3
? Hãy thực hiện ? 3
? Qua kết quả bài tập ?3 Rút ra nhận xét gì về số đo góc nội tiếp và góc tạo bởi tiếp tuyến và dây
GV : đó là hệ quả của định lý vừa học
HS đọc định lý
HS nắm được các trường hợp cần chứng minh
* Trường hợp 1 :
* Trường hợp 2 :
Vẽ đường cao OH của tam giác cân AOB ta có :
 (cùng phụ )
(OH là p. giác)
 Mà
sđ = sđ 
sđ .
* Trường hợp 3 :
Kẻ đường kính AC
(trường hợp 1)
góc nội tiếp chắn cung BC
sđ = sđ mà
 lớn
? 3 :
 (định lý
( góc nội tiếp)
– Trong 1 đường tròn góc nội tiếp và góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cùng chắn 1 cung thì bằng nhau.
2. Định lý ( SGK/78)
sđ =sđ 
a) Tâm O nằm trên cạnh chứa dây
O
A
x
B
O
A
x
B
H
C
b) Tâm O nằm bên ngoài góc
c) Tâm O nằm trong góc 
O
A
B
C
x
* Hệ quả : ( SGK/79 )
4. Củng cố luyện tập
O
A
x
B
Bài tập 30/SGKTr 79
GT (O) có A(O) ;AB là dây
KL Ax là tiếp tuyến của (O)
 Chứng minh 
Vẽ ta có 
Mà 
Có 
Hay Vậy Ax là tiếp tuyến của (O) tại A
5. Hướng dẫn dặn dò
– Nắm vững định lý thuận và đảo, hệ quả của góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung
– Bài tập về nhà: 28 ;29 ; 31/SGK Tr79,80