Bài soạn môn Hình học lớp 9 - Tiết 41: Góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung

Ngày soạn: 31/1
Ngày dạy: 3/2
Người dạy: 
 Tiết 41: Góc tạo bởi tia tiếp tuyến 
và dây cung
I/ Mục tiêu
1/ Kiến thức: Nhận biết được góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. Số đo của góc bằng nửa số đo của cung bị chắn, phát biểu và chứng minh được định lí.
2/ Kỹ năng: HS có kỹ năng vẽ hình, biết phân tích tìm lời giải.
3/ Thái độ: Có ý thức học tập, có sự suy luận lô gíc trong chứng minh hình.
II/ Chuẩn bị
GV: Thước thẳng, com pa, máy chiếu.
HS: Thước kẻ, com pa, thước đo góc.
III/ Tiến trình lên lớp.
1/ ổn định.
2/ Dạy học.
HĐ1 : Kiểm tra-Đặt vấn đề về góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. (7’)
ND ghi bảng
HĐ của thày và trò
Tiết 41: 
Góc tạo bởi tia tiếp tuyến
và dây cung
x
GV: Dùng máy chiếu. 
Biết BAC = 400
Tính BOC ?
(Nêu ĐL về sđ của góc 
nội tiếp với sđ cung bị chắn) 
GV: Di chuyển tia Ax thành tiếp tuyến, nhận xét gì về đỉnh, cạnh của góc BAx với (O). GV: Giới thiệu góc tạo bởi tia ....
HĐ2 : Khái niệm về góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung. (8’)
ND ghi bảng
HĐ của thày và trò
m
1/ Khái niệm góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung.
+ BAx có :
B(O)
Ax là tiếp tuyến
n
AB chứa dây
=> BAx là góc tạo ...
+ Cung nằm trong góc gọi là cung bị chắn
GV: Qua phần vừa nêu trên hãy nêu khái niệm về góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung đi qua tiếp điểm
GV: Dây AB căng hai cung, cung nằm trong góc gọi là cung bị chắn.
Hỏi học sinh cung bị chắn của hình trên bảng.
GV: Dùng máy chiếu hình 23; 24; 25; 26 lên bảng cho học sinh nhận xét.
? Tại sao các góc này không phải là góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung ?
HĐ 3: Xây dựng định lí về số đo góc và số đo cung bị chắn(6’).
ND ghi bảng
m
HĐ của thày và trò
Ta có Ax là tiếp tuyến 
=> Ax ^ AO do đó OAx = 900 
=> BAx = AOH (cùng phụ OAH)
GV: Chiếu bài tập. 
Cho (O), dây AB, tiếp tuyến Ax, 
OH ^ AB. CMR: BAx = AOH
GV: Hãy so sánh sđ AOH với sđAmB 
Qua bài tập trên em có nhận xét gì về số đo góc và sđ cung bị chắn ?
GV: Kết luận này chính là nội dung định lí góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung.
HĐ 4: Phát biểu, chứng minh định lí(6’).
2/ Định lí. Số đo của góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung bằng nửa số đo cung bị chắn
Chứng minh: Xét ba trường hợp.
a) Tâm đường tròn nằm trên cạnh chứa dây cung.
Ta có BAx = 900 
(Ax là TT tại A của (O)) 
 Mà sđAB = 1800
Vậy BAx = sđAB 
b) Tâm đường tròn nằm bên ngoài góc.
c) Tâm đường tròn nằm trong góc.
* Hệ quả:
ACB = BAx 
GV. Nêu ĐL vài HS nhắc lại.
Giống như c/m ĐL về góc nội tiếp ta xét 3 trường hợp nào ?
HS. Nêu 3 trường hợp như SGK.
Trường hợp. Tâm O nằm bên ngoài góc đã được chứng minh. GV yêu cầu HS về nhà làm.
Trường hợp thứ 3 GV vẽ hình trên máy cho HS đứng tại chỗ nêu cách làm bài.
GV. Dùng máy chiếu cho HS nhận xét về góc nội tiếp và góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung cùng chắn một cung.
HS. Rút ra kết luận: Trong 1 đường tròn góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung và góc nội tiếp cùng chắn 1 cung thì bằng nhau.
HĐ 5: Xây dựng và phát biểu mệnh đề đảo(8’).
Bài 30 (SGK)
Kẻ OH ^ AB thì OH là đường phân giác D OAB
AOH = AOB = sđAB => AOH = BAx
Mà OAH + AOH = 900 nên OAH + BAx = 900 hay OAx = 900 => OA ^ Ax => Ax là tiếp tuyến 
Sử dụng CNTT nêu mênh đề đảo: 
GV: Hướng dẫn HS chứng minh mệnh đề đảo. 
HS: Phát biểu mệnh đề đảo (bài 30) 
HĐ 6: Củng cố kiến thức bài học(7’).
3/ Bài tập.
Bài 27 (SGK)
GV. Cho HS đọc đề bài, vẽ hình vào vở nêu cách chứng minh.
GV. Cho HS nêu lại định nghĩa góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung, định lí,hệ quả.
HĐ 7: Hướng dẫn học ở nhà(2’).
+ Học kỹ bài theo vở ghi và SGK, học thuộc định nghĩa, định lí, xem và chứng minh định lí trong các trường hợp còn lại.
+ Làm bài tập 28, 29, 31, 32 hoàn thiện lời giải bài 30 (SGK)