Bài soạn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 19: Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

Ngày soạn : 
Ngày dạy: 
 Tiết 19 Cách dẫn trực tiếp
 và cách dẫn gián tiếp
A/ Mục tiêu cần đạt:
* Kiến Thức: Giúp h/s nắm được 2 cách dẫn lời nói hoặc ý nghĩ: cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp.
* Kỹ năng: Luyện kĩ năng trích dẫn khi viết VB.
* Tình cảm, thái độ:
B/ Chuẩn bị: - GV: nctl ; sga, Bảng phụ.
 - HS : Đọc trước bài.
C/ Tiến trình dạy - học 
* ổn đinh tổ chức: ktss
* Kiểm tra bài cũ.
1, Khi xưng hô trong hội thoại ta cần lưu ý việc sử dụng từ ngữ ntn ? Cho VD.
2, Làm bài 6,7.
3, Đọc câu văn sau:
“Chúng tôi tham dự HN cấp cao TG về trẻ em để cùng nhau cam kết và ra lời kêu gọi khẩn thiết với toàn thể nhân loại: hày bảo đảm cho tất cả trẻ em 1 tương lai tốt đẹp hơn”
- Từ ”chúng tôi” trong câu văn trên được ai dùng ?
A, Các nhà lãnh đạo cấp cao trên thế giới.
B, Tất cả trẻ em trên thế giới.
C, Tất cả công dân trên thế giới.
D, Tất cả phụ nữ trên thế giới. (Đáp án A)
*Bài mới:
- Gv sử dụng bảng phụ viết đoạn trích a, b trang 53
- HS đọc 2 đoạn trích trên bảng phụ.
? Cho biết trong VD a, b phần in đậm nào là lời nói được phát ra thành lời ? Phần in đậm nào là ý nghĩ trong đầu nhân vật ?
- Các phần in đậm được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu gì ? Tại sao phải đặt trong dấu ngoặc kép ? (Vì nó được dẫn nguyên vẹn, không thêm bớt)
- Cả 2 đoạn trích, có thể đảo vị trí của phần in đậm lên trước được không ?
- Khi đảo 2 bộ phận sẽ đựơc ngăn cách bằng dấu gì ?
- Như vậy cách nhắc lại nguyên văn lời nói ấy hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật là lời dẫn trực tiếp.
? Em hiểu thế nào là dẫn trực tiếp ?
- H/s đọc 2 VD tiếp theo trên bảng phụ.
- Phần in đậm trong VD a là lời nói hay ý nghĩ ? Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu hiệu gì không ?
? Phần in đậm trong VD b là lời nói hay ý nghĩ ? Giữa bộ phận in đậm và bộ phận đứng trước có từ gì ? 
? Có thể thay từ đó bằng từ nào ?
Gv: Cách dẫn như ở VD a.b gọi là cách dẫn gián tiếp
? Qua tìm hiểu VD a, b em hiểu thế nào là lời dẫn gián tiếp ?
? Truyện người con gái NX có đoạn văn nào thể hiện lời dẫn gián tiếp ?
- Khi trích lời dẫn trực tiếp và gián tiếp phải đảm bảo yêu cầu nào ?
I. Cách dẫn trực tiếp:
1.Ví dụ 
- Sgk
2.Nhận xét
 Phần in đậm:
- ở VD a là lời nói
- ở VD b là ý nghĩ trong đầu.
- Dấu 2 chấm và dấu ngoặc kép.
- Có thể đảo được.
- Cần thêm dấu gạch ngang để ngăn cách 2 phần.
3. Ghi nhớ:
- H/s đọc SGK (54)
II. Cách dẫn gián tiếp:
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
VD a :Là lời nói, không sử dụng dấu vì lời nói đã thuật lại có sự điều chỉnh, không trích nguyên văn 
VD b: Là ý nghĩ - Dấu hiệu: Có từ "rằng".
Có thể thay thế bằng từ "hay"
3. Ghi nhớ:
- H/s đọc SGK (trang 54)
- Trích dẫn trực tiếp, thì lời dẫn phải đặt trong dấu ngoặc kép, không được tự ý thêm bớt từ ngữ của câu trích dẫn
- Nếu trích dẫn gián tiếp thì có thể tóm lược nội dung hay diễn giải lại ý kiến được chọn trích dẫn, nhưng chú ý không được làm thay đổi nội dung của nó.
3. Bài tập 3: Thuật lại nhân vật Vũ Nương trong đoạn trích theo cách nói gián tiếp (trang 55 SGK)
* Luyện tập:
1. Bài tập 1 (trang 54)
 - Cả 2 đều là cách dẫn trực tiếp 
 - Đoạn a - là lời dẫn
 - Đoạn b - là ý dẫn
2. Bài tập 2: TKGD (79)
* Củng cố: - Giáo viên khái quát lại bài học. 
 - Đọc lại phần ghi nhớ SGK.
* Hướng dẫn về nhà: 
 - Đọc trước tiết 20 bài “sự phát triển của từ vựng”.
 - Tìm những lời dẫn gián tiếp trong truyện người con gái NX của Nguyễn Dữ./.