Bài soạn Ngữ văn lớp 9 - Tuần 15

Tuần 15:
	Tiết 71-72 : Văn bản 
Chiếc lược ngà
 ( Nguyễn Quang Sỏng )
Ngày soạn :..................
Ngày dạy :....................
Cho các lớp :9b
I- Mức độ cần đạt
	- Cảm nhận được tỡnh cha con sõu nặng trong hoàn cảnh ộo le của cha con ụng Sỏu trong truyện 
	- Nắm được nghệ thuật miờu tả tõm lý nhõn vật, đặc biệt là nhõn vật bộ Thu, nghệ thuật xõy dựng tỡnh huống truyện bất ngờ và tự nhiờn của tỏc giả 
II. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
1. Kiến thức:
 -Hiểu được nội dung , ý nghĩa của truyện
 - Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu, nghệ thuật xây dựng tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiên của tác giả.
2. Kĩ năng: -RL/CN đọc diễn cảm, biết phát hiện những chi tiết nghệ thuật đáng chú ý trong một truyện ngắn.
3. Thái độ: GD tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước.
III - Chuẩn bị
	- Thầy : Soạn bài, lờn lớp
	- Trũ : ễn bài cũ, soạn bài mới 
Iv – Tổ chức dạy- học
1/Ôn định tổ chức:
2/ Kiểm tra bài cũ :
	? Phỏt biểu suy nghĩ của em về nhõn vật anh thanh niờn trong truyện ngắn " Lặng lẽ Sa Pa " - Nguyễn Thành Long . 
3/Bài mới: 
Hoạt động 1 : Tạo tâm thế
 - Thời gian : 2 phút
 - Mục tiêu :Giúp học sinh tạo tâm thế tốt vào bài học.
 - Phương pháp  : thuyết trình
 - Kĩ thuật : động não
- GV giới thiệu bài :
Trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước của DT ta cú biết bao nhiờu tỡnh huống ộo le xảy ra khi vợ xa chồng,cha xa con và từ một tỡnh huống cụ thể nhà văn Nguyễn Quang Sỏng đó viết lờn một cõu chuyện cảm động về tỡnh cảm cha con qua truyện ngắn “Chiếc lược ngà”	
*Hoạt động 2: Tri giác
 - Thời gian dự kiến : 10 phút
 - Mục tiêu : Nắm được về tác giả, tác phẩm, cảm nhận bước đầu về văn bản qua việc đọc.
 - Phương pháp  : Đọc diễn cảm, vấn đáp, thuyết trình.
 - Kĩ thuật : Dạy học theo góc, Kĩ thuật khăn trải bàn 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trũ
Nội dung
? Nờu những điểm chớnh về nhà văn ? 
Quan sát chân dung t/g
-hs đọc chú thích*
(CTrình “Không gian đẹp”đã đến thăm nhà ông tại TP HCM –Tháng 8/2009)
I/Tỡm hiểu chung
1/Tỏc giả
 (Bút danh: Nguyễn Sáng) (1932 ) quờ ở tỉnh An Giang- Viết với nhiều thể loại
? Nờu xuất xứ của văn bản ? 
? Chủ đề của truyện cú gỡ đỏng núi khi truyện ra đời trong thời kỳ ấy ? 
- CLN được viết năm 1966 tại chiến trường NB 
-Truyện viết trong hoàn cảnh chiến tranh ỏc liờt nhưng lại tập trung núi về tỡnh người ( tỡnh cha con –khẳng định ngợi ca p/c cao đẹp của người chiến sĩ CM : có tình yêu con sâu sắc gắn với tình yêu TQ 
2/Tỏc phẩm
-Sỏng tỏc năm 1966
-Thể loại:Truyện ngắn
*Đoạn trớch thuộc phần giữa cõu chuyện
- Hướng dẫn đọc văn bản :giọng trầm tĩnh ,hơi buồn
- Đọc mẫu một đoạn 
- Học sinh đọc tiếp 
- Lý giải một số chỳ thớch 
? Hóy túm tắt phần văn bản vừa đọc ? 
-hs nghe- tìm hiểu theo hướng dẫn của GV.
-1,2 em tóm tắt
? Truyện cú những tỡnh huống nào đỏng chỳ ý ? 
?Tờn truyện cú liờn quan gỡ đến nd?
- HS phát hiện 
+ Tình huống 1 : hai cha con gặp nhau sau 8 năm xa cách nhưng thật trớ trêu là bé Thu không nhận cha, đến lúc em nhận ra, ông Sáu phải ra đi.
+ Tình huống 2 : ở khu căn cứ, ông làm cây lược ngà để tặng con, nhưng ông đã hi sinh khi chưa kịp trao món quà cho con gái.
->Chiếc lược là cầu nối t/c 2 cha con,là kỷ vật của người cha
* Hoạt động 3: Phân tích 
 - Thời gian dự kiến : 60 phút
 - Mục tiêu : Nắm được nội dung, nghệ thuật, các nhân vật trongtruyện
 - Phương pháp  : Đọc, vấn đáp, thuyết trình, bình giảng.
 - Kĩ thuật : Dạy học theo góc, Kĩ thuật khăn trải bàn
- Như vậy, trong văn bản này mọi chuyện xoay quanh hai nhõn vật : ễng Sỏu và bộ Thu. Ta sẽ tỡm hiểu ý nghĩa của truyện thụng qua hai nhõn vật này 
II .Phân tích văn bản 
 1 - Nhõn vật bộ Thu 
- Chỳ ý vào đoạn truyện kể về ba ngày ụng Sỏu về thăm nhà 
?Trong đoạn diễn biến nv Thu chia mấy giai đoạn?
-Trước buổi chia tay và trong buổi chia tay
? Khi thấy cú người gọi mỡnh là "con " xưng "ba ", bộ Thu đó cú những phản ứng nào ? 
-hs phát hiện chi tiết
- Giật mỡnh, trợn trũn mắt nhỡn, ngơ ngỏc lạ lựng, tỏi mặt đi, vụt chạy đi và kờu thột lờn 
*Thái độ và hành động của bé Thu trước khi nhận ra cha
? Tất cả những biểu hiện đú cho thấy trạng thỏi tõm lý nào của bộ Thu ? Theo em, những phản ứng và tõm lý đú cú phự hợp khụng ? 
-hs nêu
- Bất ngờ, ngạc nhiờn, lo lắng, sợ hói 
- Bất ngờ, ngạc nhiờn, lo lắng, sợ hói 
? Từ đú, em thấy được điều gỡ trong cỏch miờu tả của nhà văn
- Tinh tế trong cỏch thể hịờn tõm lý trẻ 
? Những ngày sau đú Thu cú những hành động nào nữa đối với ụng Sỏu ? 
Chi tiết có thể coi là đắt gía nhất trong sự phản ứng cuả Thu ở đây là gì?
- Khụng gọi một tiếng "ba " 
- Núi trổng với ba
-hs tiếp tục tìm chi tiết:
- Bé Thu hất tung cái trứng cá ra khỏi bát cơm khi ông Sáu gắp cho nó bị đánh – không khóc.bỏ về bên bà Ngoại. (khi xuống xuồng còn cố ý khua dây cột xuồng kêu rổn rảng thật to).
 Qua tất cả những hành động đó, điều nổi bật ở bé Thu là gì?
 Sự ương ngạnh, nhất định không chịu gọi là ba.
-> Thể hiện sự xa cỏch ,tỏ thỏi độ khụng thừa nhận ụng Sỏu là cha mỡnh
? Trong những phản ứng đú, em thấy hành động nào đỏng buồn cười ? Thu cú đỏng trỏch khụng ? Vỡ sao ? 
Hs phát biểu
- Không đáng trách vì:
+) Trong hoàn cảnh xa cách và trắc trở của chiến tranh, bé Thu còn quá nhỏ để hiểu được những tình thế khắc nghiệt, éo le của đời sống.
+) Bé Thu phải đón nhận sự việc quá bất ngờ mà người lớn không ai kịp chuẩn bị trước cho nó.
Với ý nghĩ, người đàn ụng ấy khụng phải là cha mỡnh, Thu đó bỏ qua những lời núi, cử chỉ õu yếm, làm thõn, vỗ về tỡnh cảm của anh Sỏu .
? Qua đấy ta thấy được bản lĩnh nào của bộ Thu ?
-hs suy nghĩ-trả lời 
- Cỏ tớnh ( cứng cỏi, ương ngạnh ) cú tỡnh cảm sõu sắc, mạnh mẽ và cũng rất hồn nhiờn ngõy thơ của trẻ con .
- Nột tớnh cỏch này đó khiến sau này Thu trở thành cụ giao liờn thụng minh, dũng cảm
?Em có nhận xét gì về năng lực MT của nhà văn?
-hs nhận xét
- NQS đó miờu tả chõn thực, sinh động tõm lý trẻ thơ thể hiện bé Thu cú bản lĩnh, cú cỏ tớnh mạnh mẽ 
( Theo dừi đoạn trớch kể về cuộc chia tay ) 
- GV: Đã đến lúc hết hạn nghỉ phép, anh Sáu phải lên đường làm nhiệm vụ.
-HS đọc: “sáng hôm sau .từ từ trượt xuống”.
*Thái độ và hành động của bé Thu khi nhận ra cha
Trước khi lên đường điều bất ngờ đối với anh là gì?
- Bé Thu lần đầu tiên cất tiếng gọi “ba”.
? Bé Thu đã thể hiện tình cảm với cha ntn?
Hs tìm các Biểu hiện:
 +) Chạy xô tới – nhanh như 1 con sóc- chạy thót lên – ôm chặt lấy cổ ba nó.
 +) hôn ba khắp vùng: hôn cổ, hôn vai, hôn cả lên vết thẹo dài bên má của anh Sáu.
 +) Hai tay xiết chặt lấy cổdang cả hai chân rồi ôm chặt lấy ba nóđôi vai nhỏ bé run run
Đó là một biểu hiện ntn?
-> Yêu mến cha sâu sắc, xuất phát, từ chính cõi lòng bấy lâu bị dồn nén, nay có được dịp bứt phá.
? Vẻ mặt của bộ Thu được t/g miêu tả lúc chia tay như thế nào ? Vẻ mặt ấy biểu lộ nội tõm
 như thế nào ? 
Cả lớp theo dừi sgk
- Đụi mi dài, cong, đụi mắt nú như to hơn, cỏi nhỡn của nú khụng ngơ ngỏc, khụng lạ lựng. Nú nhỡn với vẻ nghĩ ngợi sõu xa 
- Khụng cũn lo lắng, sợ hói, giận hờn nữa 
? Sau khi nghe anh Sỏu núi : Thụi ba đi nghe con , bộ Thu cú phản ứng như thế nào ? 
? Tiếng kờu " ba " của bộ Thu diễn tả điều gỡ ? Em cú đồng ý với lời bỡnh luận của người kể khụng ?
- Thột lờn : Ba ! ễm ba, hụn ba...
( Đọc lời bỡnh )
-Tiếng núi của tỡnh yờu thương ruột thịt 
? Trong giõy phỳt ấy, Thu núi với ba điều gỡ ? 
-1 em đọc 
- Khụng cho ba đi nữa ! Ba ở nhà với con
- Ba về ba mua cho con một cõy lược nghe ba ! 
? Qua cõu núi của Thu, em nhận thấy mong ước gỡ của bộ ?
- Muốn được ba chăm súc, che chở . đõy là mong ước chớnh đỏng của đứa con yờu quý cha, tin tưởng vào tỡnh yờu của cha mỡnh 
? Hóy nhận xột và lý giải những phản ứng của bộ Thu trong đoạn truyện này ? Tại sao bé Thu lại có thái độ và hành động thay đổi đến như vậy
-Thảo luận nhóm
. 
?Chi tiết “vết thẹo trên mặt ông Sáu”có ý nghĩa gì trong truyên?
-Tạo tình huống thắt nút và mở nút-dẫn dắt câu chuyện và cuối cùng giải quyết chuyện t/c cha con ông Sáu
-Vì nó mà bé Thu kiên quyết không nhận cha,vì nó mà bé Thu trào dâng tình yêu cha mãnh liệt
-Còn có ý nghĩa tố cáo tội ác kẻ thù
? Vỡ sao nhà văn lại để bà ngoại lý giải nguyờn nhõn thỏi độ của bộ Thu ?
GV bổ sung cho hs hiểu
-hs nêu :
- Cỏch giải thớch lý do của tỏc giả thật hợp lý và khộo lộo. Trong trường hợp này Thu khụng thể giói bầy những uẩt ức với mỏ vỡ nú đang giận mỏ, khụng thể núi với bỏc Ba vỡ bỏc là khỏch ; chỉ cú thể tõm sự với bà ngoại trong đờm hai bà chỏu ngủ cựng nhau .
- Khi đó hiểu ra tất cả bộ Thu thấy õn hận, hối tiếc, vỡ vậy trong giõy phỳt chia tay, nỗi nhớ của bộ Thu bị đồn nộn bấy lõu nay bỗng bựng ra mạnh mẽ, hối hả, cuống quýt, mónh liệt 
GV :y/c hd treo tranh vẽ cảnh chia tay –bình luận-nhận xét-biểu dương tranh vẽ đẹp,đúng của hs
Từ đó em hiểu được gì trong tình cảm của bé Thu đối với ba?
-hs phát biểu
-cú tỡnh cảm chõn thật, sõu nặng đối với cha ,yêu cha sâu sắc và kiên trinh 
? Cảnh này đó tỏc động như thế nào đối với những người chứng kiến ? Người kể chuỵờn cú tõm trạng nào? 
A.Xỳc động nghẹn ngào
B. Đau đớn tột cựng
C.Sung sướng khú tả
D.Giận giữ phẫn uất
? Với em, em cú cảm nhận gỡ về cuộc chia tay này ? 
-hs nêu cảm nhận của cá nhân
? Em nhõn thấy tài năng nào của tỏc giả được thể hiện qua đoạn trớch này ? 
( Học sinh tự bộc lộ )
- Am hiểu tõm lý trẻ thơ, diễn tả tõm lý một cỏch sinh động 
- Tấm lũng yờu mến, trõn trọng tỡnh cảm trẻ thơ
->nt mt dỏng vẻ lời núi cử chỉ bộc lộ nội tõm nv
2 - Nhõn vật ụng Sỏu 
.? Tỡnh cảm, niềm khao khỏt được gặp mặt con của ụng biểu hiện qua những chi tiết nào ? 
-hs đọc các chi tiết
- Tỡnh người cha cứ nụn nao trong anh 
- Khụng chờ xuồng cập bến, nhỳn chõn nhảy thút lờn bờ 
- Bước những bước dài vội vàng . 
-Vụ cựng thương nhớ con
? Bị con từ chối, ụng Sỏu cú tõm trạng như thế nào ? 
- Thất vọng, hụt hẫng, buồn bó 
? Sau những cử chỉ vỗ về, thõn thiện mà con bộ vẫn phản ứng mónh liệt, ụng Sỏu đó cú hành động gỡ ? ? Cử chỉ nhỡn con, lắc đầu cười cho ta thấy điều gỡ ? 
-Nêu trong vb
- Khụng nộn được giận giữ, anh sỏu đỏnh con. Điều đú chứng tỏ tỡnh yờu thương đối với con trở thành bất lực . - Buồn đau đớn, xút xa . 
-Buồn nhưng sằn lũng tha thứ
? Khi chia tay, tại sao anh chỉ khẽ núi ? Đụi mắt nhỡn con trong lỳc chia tay gợi em suy nghĩ gỡ?
- Sợ con phản ứng mạnh như hụm trước
-Đụi mắt người cha giàu tỡnh thương yờu độ lượng
? Theo em, tõm trạng ụng Sỏu như thế nào trước những hành động gọi ba, ụm ba, hụn ba của bộ Thu lỳc này ? 
( Học sinh tự bộc lộ )
-Sung sướng, cảm động, hạnh phỳc nghẹn ngào được nõng niu, gỡn giữ tỡnh phụ tử 
? Sau cuộc chia tay, trở lại với khỏng chiến, ụng Sỏu mang tõm trạng như thế nào ? 
 ( Đọc đoạn cuối )
- Rất nhớ con, xen lẫn sự õn hận cứ giày vũ anh . 
? Cõu chuyện về chiếc lược ngà diễn ra như thế nào  ... a đình ,yêu con sâu sắc vô bờ bến ,đồng thời nó mạnh mẽ phủ nhận luận điệu tuyên truyền bịp bợm của kẻ thù là người cs không có trái tim
III - Tổng kết 
H: Nhận xét về NT của truyện ?
- Đánh giá, nhận xét .
- Tạo dựng những tỡnh huống chuyện bất ngờ gõy xỳc động . 
- Cỏch kể chuyện sinh động hấp dẫn , xỳc động nhờ ngụi kể .
- Tinh tế khi thể hiện diễn biến tõm lý nhõn vật .
? Nờu ý nghĩa của văn bản ? 
- Ca ngợi tỡnh cha con thắm thiết và sõu nặng ở người cỏn bộ cỏch mạng trong cảnh ngộ ộo le của chiến tranh 
- Lờn ỏn kẻ thự đó gõy bao đau thương mất mỏt cho bao gia đỡnh Việt Nam . 
* Hoạt động 4: ghi nhớ
 - Thời gian dự kiến : 7 phút
 - Mục tiêu : Nắm được nội dung, nghệ thuật, các nhân vật trongtruyện
 - Phương pháp  : vấn đáp, thuyết trình, bình giảng.
 - Kĩ thuật : Kĩ thuật khăn trải bàn.
 Gọi hs đọc ghi nhớ
 hs đọc ghi nhớ
* Ghi nhớ SGK 
	* Hoạt động 5: Luyện tập
 - Thời gian dự kiến : 5 phút
 - Mục tiêu : Củng cố được nội dung, nghệ thuật, các nhân vật trongtruyện
 - Phương pháp  : Hoạt động nhóm, vấn đáp, thuyết trình.
 - Kĩ thuật : Dạy học theo góc, Kĩ thuật khăn trải bàn
? Chi tiết nào trong truyện khiến em xỳc động ? Vỡ sao ? 
 ? Vì sao tác giả không đặt tên nhau đề của truyện là:
 	 	 + Cuộc gặp gỡ cuối cùng
 	 + Tình cha con 
 	 + Câu truyện cảm động về tình cha con.
 	 + Chuyện kể của tôi
GV :giới thiệu thờm về nv bộ Thu sau này
 V./ Dặn dũ .
- Về nhà ụn bài, chuẩn bị bài tiết sau .
 -Đọc ,túm tắt lại đoạn trớch 
BT thêm : Viết đoạn văn kể về cuộc gặp gỡ cuối cùng của hai cha con ông Sáu theo lời hồi tưởng của nhân vật khác ?
 ****************************************************************
Tiết 73	Tiếng Việt : 
ễn tập tiếng Việt
Ngày soạn :..................
Ngày dạy :....................
Cho các lớp :9b
I –Mức độ cần đạt.
HS đạt được : nắm vững một số nội dung phần tiếng việt đó học ở học kỡ 1
-V ận d ụng nh ững kt đ ú v ào th ực ti ễn
II. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
1. Kiến thức: - Nắm vững các nội dung Tiếng Việt đã học ở học kỳ I; các phương châm hội thoại, các cách xưng hô trong hội thoại, cách đẫn trực tiếp, cách dẫn gián tiếp.
2. Kĩ năng: - phát hiện, phân tích, hệ thống hóa kiến thức.
3. Thái độ: - Có ý thức vận dụng những kiến thức trên vào hoạt động giao tiếp.
III - Chuẩn bị
- Thầy soạn bài lờn lớp,bảng phụ,phiếu học tập
- Trũ ụn bài cũ xem bài mới 
Iv – Tổ chức dạy- học
1/Ôn định tổ chức:
2/- Kiểm tra bài cũ :?
3/Bài mới
 Hoạt động 1: Tạo tâm thế .
 Mục tiêu : Giúp học sinh tạo tâm thế tốt vào bài học.
 Thời gian: - 1phút.
 Phương pháp :- Thuyết trình .
 Kĩ thuật :- , Kĩ thuật động não.
- Nội dung ụn tập :
	HS nhắc lại những đơn vị kiến thức đó học trong chương trỡnh học kỳ 1, cỏc nội dung đó ụn trong phần tổng kết từ vựng khụng ụn lại trong tiết này . Nội dung ụn 
Hoạt Động 2, 3, 4 : Tìm hiểu bài ( Đọc, quan sát và phân tích, giải thích các ví dụ, khái quát khái niệm, hệ thống hoá kiến thức tiếng Việt trong học kì I và luyện tập )
Phương Pháp : Vấn đáp ; Nêu vấn đề, thuyết trình...
Kĩ thuật : Phiêú học tập ( vở luyện tập Ngữ văn), Khăn trải bàn, Các mảnh ghép, động não
Thời gian : 35 phút-40phút. 
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
? Hóy nờu cỏc phương chõm hội thoại đó học ?Lập sơ đồ?
? Nờu đặc điểm của mỗi phương chõm hội thoại ?
? Hóy kể một tỡnh huống giao tiếp trong đú cú một hoặc một số phương chõm hội thoại bị vi phạm ?
Đ ọc c õu18/108(bttn 9)
? Kể tờn cỏc từ ngữ xưng hụ trong tiếng Việt ?
? Em cú nhận xột gỡ về hệ thống từ ngữ này ?
? Khi dựng từ ngữ xưng hụ trong hội thoại cần chỳ ý những gỡ ?
? Lấy vớ dụ minh hoạ ?
? Em hiểu như thế nào về phương chõm " Xưng khiờm, hụ tụn " trong giao tiếp ?
( Đõy là phương chõm xưng hụ khụng chỉ trong tiếng Việt mà cũn của nhiều ngụn ngữ khỏc ở phương đụng 
? Vỡ sao trong tiếng Việt, khi giao tiếp người núi phải biết hết sức chỳ ý đến sự lựa chọn từ ngữ xưng hụ ?
-Nhận xột -> chốt 
Đọc cõu TN 19/109(BTTN9)
- Cú 2 cỏch dẫn lời núi hay ý nghĩ của nhõn vật 
? Thế nào là cỏch dẫn trực tiếp ?
? Thế nào là cỏch dẫn giỏn tiếp ?
- GV đưa ra 2 vớ dụ cú sử dụng lời dẫn trực tiếp và lời dẫn giỏn tiếp, yờu cầu hs xỏc định -nờu nd đoạn?
- HS đọc đoạn trớch trang 191 
? Hóy chuyển những lời đối thoại thành những lời dẫn giỏn tiếp ?
nhận xột -> sửa sai 
? Nhõn xột sự khỏc biệt giữa đoạn trớch nguyờn văn với đoạn văn em vừa chuyển ?
Gv đọc cõu 20,21/109(BTTN 9)
-hs nêu-điền vào sơ đồ
- Phương chõm về chất 
- Phương chõm về lượng 
- Phương chõm cỏch thức 
- Phương chõm quan hệ 
-Phương chõm lịch sự 
-hđ cá nhân
VD:a/ A.Anh đó ăn cơm chưa?
 B.Tụi đó ăn cơm rồi.( đỳng PC về lượng) 
 C.Từ lỳc mặc chiếc ỏo mới này tụi vẫn chưa ăn cơm.(thừa thụng tin)
 b/ A.Con bũ to gần bằng con trõu.
 B.Con bũ to bằng con voi(chất)
Nhóm các từ xưng hô.
Từ ngữ cụ thể.
Cách dùng.
1. Đại từ xưng hô.
- tôi, tớ, chúng tôi..
- cậu, bạn
- nó, hắn
- ngôi thứ nhất, ngôi thứ 2, ngôi thứ 3 ( số ít và số nhiều ).
2. Dùng chỉ quan hệ họ hàng, chức vụ
- em, anh, bác, cô, ông...
- thủ trưởng, cô giáo
Dùng theo vai quan hệ trên dưới hoặc nghề nghiệp.
3. Danh từ chỉ người, tên riêng.
- Hồng, Hoa, Dung, Hà
- Dùng để xưng tên.
-hs nhận xét
- Căn cứ vào đặc điểm của tỡnh huống giao tiếp để xưng hụ cho thớch hợp 
-Vớ dụ đối với người trờn : Bỏc - Chỏu ; anh - em
Đối với bạn bố : bạn - tụi ; cậu - tớ
Trong hội nghị : Quý vị - tụi 
- Khi xưng hụ người núi tự xưng mỡnh một cỏch khiờm tốn và gọi người đối thoại một cỏch tụn kớnh 
( HS lấy vớ dụ minh hoạ )
-hs thảo luận nhóm
- Từ ngữ xưng hụ trong tiếng Việt rất tinh tế và giàu sắc thỏi biểu cảm . Từ để xưng hụ khụng chỉ là cỏc đại từ xưng hụ, mà cũn cú thể dựng cỏc danh từ chỉ quan hệ thõn thuộc, danh từ chỉ chức vụ, nghề 
*hs nhắc lại
- Là nhắc lại nguyờn vẹn lời núi hay ý nghĩ của người hoặc vật, lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kộp .
- Là thuật lại lời núi hay ý nghĩ của người hoặc vật, cú điều chỉnh cho thớch hợp, lời dẫn giỏn tiếp khụng đặt trong ngoặc kộp .
- HS thực hiện 
- Quang Trung ( ngụi thứ nhất ) -> thứ ba 
- Tụi ( Ngụi thứ nhất ) -> vua Quang Trung (ngụi thứ ba )
I - Cỏc phương chõm hội thoại :
II - Xưng hụ trong hội thoại 
- Phong phỳ tinh tế 
- Căn cứ vào đặc điểm của tỡnh huống giao tiếp để xưng hụ cho thớch hợp 
III - Cỏch dẫn trực tiếp, cỏch dẫn giỏn tiếp 
	Hoạt động 5 : Luyện tập , củng cố .
Phương pháp : Vấn đáp giải thích
Kĩ thuật : Khăn trải bàn, các mảnh ghép, dùng các phiếu .
Thời gian : 2 phút.
GV đọc cõu chuyện:
Trong giờ vật lý thầy giỏo hỏi:
- Em cho biết súng là gỡ ?
- HS : Thưa thầy súng là bài thơ của Xuõn Quỳnh ạ !
?Hóy cho biết cõu trả lời của em hs đó vi phạm PC nào?
 V/ Dặn dũ :
- Yờu cầu hs nhắc lại kiến thức đó ụn- Về nhà ụn bài, tiết sau kiểm tra .
*****************************************************************
	Tiết 74 : 
Kiểm tra tiếng việt 
Ngày soạn :..................
Ngày dạy :....................
Cho các lớp :9b
I –Mức độ cần đạt.
 - Hệ thống hoỏ cỏc kiến thức về tiếng Việt đó học trong học kỳ 1
 - Rốn luyện kỹ năng sử dụng Tiếng Việt trong việc viết văn bản và trong giao tiếp xó hội .
II. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
1. Kiến thức: - Nắm lại những kiến thức cơ bản về Tiếng Việt học kỳ I. Qua bài kiểm tra, đánh giá được trình độ của mình về các mặt kiến thức và năng lực vận dụng trong thực hành.
2. Kĩ năng: vận dụng, hệ thống.
3. Thái độ: ý thức học tập.
III - Chuẩn bị
	 - Thầy : Ra đề kiểm tra ,phụ tụ đề
	 - Trũ : ễn tập, chuẩn bị giấy bỳt chuẩn bị kiểm tra .
Iv – Tổ chức dạy- học
 1/Ôn định tổ chức:
 2/- Kiểm tra bài cũ :?
3/Bài mới
GV phỏt đề phụ tụ
 I- Đề bài: 
I- Đề bài: 
A.Trắc nghiệm(2 đ) Khoanh trũn vào chữ cỏi trước cõu trả lời đỳng(0,25đ/1 ý)
C õu 1:Câu văn nào sau đây sử dụng lời dẫn gián tiếp?
A.Bác lái xe bao lần dừng,bóp còi toe toe,mặc,chỏu gan lỡ nhất định khụng xuống
B.Người con trai ấy đỏng yờu thật,nhưng làm ụng nhọc quỏ.
C.Anh hạ giọng,nửa tõm sự,nửa đọc lại một điều rừ ràng đó ngẫm nghĩ nhiều.
D.Sao người ta bảo anh là người cụ độc nhất thế gian?
Cõu 2:Từ ngọn trong cõu thơ nào sau đõy được dựng với nghĩa gốc?
A.Lỏ bàng đang đỏ ngọn cõy.(Tố Hữu)
B.Gỡơ chỏu đó đi xa.Cú ngọn khúi trăm tàu(Bằng Việt)
C.Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng(Bằng Việt)
D.Nghe ngọn giú phương này thổi sang phương ấy(Chớnh Hữu)
C õu 3:Trong cỏc cõu sau,cõu nào sai về cỏch dựng từ?
A.Khủng long là loại động vật bị tuyệt tự.
B.Truyện Kiều là một tuyệt tỏc văn học bằng chữ Nụm của Nguyễn Du
C.Ba tụi là người chuyờn nghiờn cứu những hồ sơ tuyệt mật.
D.Cụ ấy cú vẻ đẹp tuyệt trần.
Câu 4:Nối nội dung ở cột A với nội dung thớch hợp ở cột B để cú được những nhận
đ ịnh đỳng về cỏc phương chõm hội thoại.
A
B
1.Phương châm về lượng
a.Cần chú ý nói ngắn gọn,rành mạch,tránh cách nói mơ hồ.
2. Phương châm về chất.
b.Khi nói cần tế nhị và tôn trọng người khác
3. Phương châm cách thức
4. Phương châm quan hệ
5. Phương châm lịch s ự
c.Không nói những điều mà mình không tin là đúng sự thật hoặc không có bằng chứng xác thực.
d.Nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp,không thiếu ,không thừa.
đ.Khi nói cần diễn đạt một mạch,nói khi nào hết ý của mình,kể cả dài dòng mới thôi.
e.Cần nói vào đúng đề tài giao tiếp,tránh nói lạc đề.
B/Tự luận:(8đ)
 Câu 5 - Vận dụng kiến thức đó học về từ lỏy để phõn tớch nột nổi bật của việc dựng từ trong những cõu sau : (3đ	) 
" Nao nao dũng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang
Số số nấm đất bờn đàng,
Rầu rầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh "
( Truyện Kiều-Nguyễn Du)
Câu 6.Đặt 1 tình huống giao tiếp trong đó có tuân thủ phương châm,lịch sự(3đ)	 
 Câu 7- Đọc lại đoạn trớch " Mó Giỏm Sinh mua Kiều " , tỡm lời dẫn trực tiếp , cho biết đú là lời của ai ? Nhận xột về cỏch núi của Mó Giỏm Sinh ? (2đ)
 II-Đáp án,biểu điểm
A.Trắc nghiệm(2 đ)
C õu 1:D
Cõu 2:A
Câu 3:A
Câu 4:1-d,2-c,3-a,4-e,5-b
B/Tự luận:(8đ)
5 - Những từ lỏy : “ Nao nao, nho nhỏ, số số, rầu rầu” trong đoạn thơ vừa tả hỡnh dỏng của sự vật vừa thể hiện tõm trạng con người : Buồn ( 3 điểm ) 
6-Đặt đúng cuộc hội thoại có tuân thủ PC lịch sự (3d)
VD: Cháu ăn cơm chưa?
 Dạ thưa bác cháu ăn rồi ạ.
7 - Trong đoạn trớch này lời dẫn trực tiếp được bỏo trước bằng từ “rằng”và đặt trong dấu ngoặc kộp
- Đú là cỏch xưng hụ của bà mối - người chuyờn nghề mối lỏi : Đưa đẩy, vũng vo, nhỳn nhường : “Đáng giá nghìn vàng...
	- Cỏch xưng hụ núi năng của Mó Giỏm Sinh là cỏch núi vừa trịch thượng, vụ lễ ( trả lời cộc lốc ) , vừa lươn lẹo khi mặc cả : Rằng : " Mua ngọc ...cho tường ? " ( 2điểm ) 
4/Củng cố:
 -GV thu bài,đếm bài
 -Nhận xét giờ làm bài
5/Dặn dò:
 -Tiếp tục ôn chuẩn bị cho tiết kiểm tra văn thơ hiện đại
D.Rỳt kinh nghiệm:
 -Thời gian còn thiếu
 -Đề ra tương đối dài(phần tự luận)
 *********************************************************