Cẩm nang ôn thi vào lớp 10 môn Ngữ văn

	LỜI NGỎ:
Các em thân mến!
Để giúp cho việc học tập và ôn thi vào lớp 10 đạt kết quả cao, chúng tôi biên soạn cuốn Cẩm nang ôn thi vào lớp 10. Bộ tài liệu gồm hai phần: 
Phần thứ nhất: 20 đề văn và hướng dẫn làm bài sơ lược.
Phần thứ hai: 35 bài văn tự luận.
Để làm tốt một bài văn, các em lưu ý một số điểm sau:
Trước hết, các em phải tuân thủ nghiêm túc 4 bước xây dựng văn bản:
         a. Tìm hiểu đề - tìm ý.
         b. Lập dàn ý.
         c. Viết bài
         d. Kiểm tra - sửa chữa.
          Ít nhất trong bước tìm hiểu đề, tìm hiểu ý, các em phải xác định được những ý lớn mình cần viết và ghi vào giấy nháp. Từ đó các em lập một dàn ý hết sức ngắn gọn, dựa vào đó các em viết bài hoàn chỉnh. Như vậy là chí ít bài làm của các em có ý. Hầu hết các em khi viết bài không tuâ thủ 4 bước này cho nên bài làm Rất sơ sài, không có ý, hoặc có thì trình bày cũng lộn xộn, không gãy gọn.
          Thứ hai, trong cách trình bày bài viết, các em phải chú ý trình bày rõ ràng bố cục ba phần: mở bài, thân bài, kết bài, các đoạn văn phải rạch ròi. Không viết tắt trong bài làm. Chú ý viết đúng chính tả, dùng đúng các dấu câu.
          Thứ ba, các em phải rèn luyện cách viết mở bài cho bài văn. Như người ta thường nói:"Đầu xuôi thì đuôi lọt". Trong thực tế có rất nhiều bạn mất rất nhiều thời gian cho phần mở bài. Chính vì vậy mà không còn thời gian để giải quyết phần thân bài ( Phần chính của bài văn). Yêu cầu cơ bản của một mở bài là: ngắn, đủ, đúng. 
	Và cuối cùng, các em hãy tự giải đề theo cách hiểu của mình, sau đó hãy đọc các bài tự luận trong tài liệu này, để từ đó các em so sánh, kiểm tra và rút kinh nghiệm cho bài làm của mình!
Hi vọng tập tài liệu này sẽ có ích cho các em! Chúc các em thành công!
	Nghĩa Đức ngày 31 tháng 5 năm 2009.
	 Nguyễn Xuân Đồng
1.Ph©n tÝch ®o¹n th¬: 
 “Ch©n ph¶i b­íc tíi cha
	.
	Ngµy ®Çu tiªn ®Ñp nhÊt trªn ®êi”
Bài làm:
	Nãi víi con cña Y Ph­¬ng lµ mét trong sè Ýt bµi th¬ viÕt vÒ t×nh cha con. C¶m høng bao trïm cña bµi th¬ lµ t×nh th­¬ng con, lµ niÒm tù hµo víi quª h­¬ng xø së, nh÷ng khao kh¸t b×nh dÞ mµ rÊt ®çi thiªng liªng cña ng­êi cha khi lo con quyªn nguån céi, dÆn dß con h·y lµ con cña quª h­¬ng, ng­êi cña d©n téc m×nh.
	Bµi th¬ më ®Çu b»ng mét håi øc vÒ tuæi th¬ con vµ tuæi trÎ bè mÑ ®Ó sau ®ã lµ nçi niÒm, lµ tÊm lßng ng­êi cha:
	Ch©n ph¶i b­íc tíi cha
	..
	Ngµy ®Çu tiªn ®Ñp nhÊt trªn ®êi.
	H·y l¾ng nghe nh÷ng ®iÒu ng­êi cha nãi víi con : ®øa con sinh ra vµ suèt thêi Êu th¬ cña nã b­íc ®i ®Çu tiªn chËp ch÷ng cña con ng­êi lµ nh÷ng b­íc rÊt trang tron gj. LÇn ®Çu tiªn ®øa trÎ ®i b»ng ®«i ch©n cña m×nh trong vßng tay cña cha mÑ.
	Ch©n ph¶i b­íc tíi cha
	Ch©n tr¸i b­íc tíi mÑ
	C©u th¬ thËt ®¬n gi¶n nh­ lêi kÓ lêi t¶ vµ rÊt tr×u mÕn th©n th­¬ng, tÊm lßng cña cha mÑ lµ c¸i ®Ých ®Ó con h­íng tíi.h×nh ¶nh cô thÓ vµ giµu chÊt th¬ nhÊt lµ c¸ch ®o ®Õm chiÒu dµi:
	Mét b­íc ch¹m tiÕng nãi
	Hai b­íc tíi tiÕng c­êi
	C©u th¬ thËt Êm ¸p, rÝu rÝt, ngät ngµo, mét thø ©m vang mµ nh÷ng ng­êi lµm cha lµm mÑ båi håi xao xuyÕn. Tuy vËy, dï tÊm lßng cha mÑ bao dung ®Õn ®©u, ®øa con rÊt cÇn nh­ng vÉn lµ ch­a ®ñ. ë ®©y cã mét bÇu s÷a tinh thÇn thø hai lµ quª h­¬ng Quª h­¬ng hiÖn lªn ë ba yÕu tè: rõng, con ®­êng vµ ng­êi ®ång m×nh:
	Rõng cho hoa
	Con ®­êng cho nh÷ng tÊm lßng
	Ng­êi ®ång m×nh yªu l¾m con ¬i.
	Rõng vµ con ®­êng tuy lµ vËt v« tri nh­ng ®· ®em l¹i nh÷ng thø mµ ®øa trÎ cÇn ®Ó lín. C¸i ®Ñp cña tù nhiªn kh«ng chØ ë mµu s¾c mµ cßn ë tÊm lßng. Cßn ng­êi ®ång m×nh th× ®¸ng yªu l¾m . §ã chÝnh lµ cèt c¸ch tµi hoa vµ tinh thÇn m­u sèng: 
	®an lê cµi nan hoa
	V¸ch nhµ ken c©u h¸t 
	Tãm l¹i, ®o¹n th¬ më ®Çu lµ sù ®an xen quª h­¬ng, gia ®×nh - cha mÑ cïng nu«i ®øa con lín lªn ë chÆng ®­êng ®êi ®Çu tiªn. §©y lµ t©m sù mµ ng­êi cha muèn göi tíi ®øa con yªu quý cña m×nh. Mong con kh«n lín tr­ëng thµnh, sèng xøng ®¸ng víi quª h­¬ng.
2. Ph©n tÝch ®o¹n th¬: 
“Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt
	.
	§ñ cho ta giËt m×nh”
Bài làm:
	Tr¨ng lµ mét ®Ò tµi quen thuéc trong th¬ ca. Tr¨ng nh­ mét biÓu t­îng th¬ méng g¾n víi t©m hån thi sÜ. Nh­ng cã mét nhµ th¬ còng viÕt vÒ tr¨ng, kh«ng chØ t×m thÊy ë ®Êy c¸i th¬ méng, mµ cßn göi g¾m nh÷ng nçi niÒm t©m sù mang tÝnh hµm nghÜa ®éc ®¸o. §ã lµ tr­êng hîp bµi th¬ ¸nh tr¨ng cña NguyÔn Duy.
	VÇng tr¨ng ®· tõng g¾n bã víi tuæi th¬, víi cuéc ®êi ng­êi lÝnh, ®· trë thµnh ng­êi b¹n tri kØ, ngì kh«ng bao giê quªn. nh­ng hoµn c¶nh sèng ®æi thay, con ng­êi còng thay ®æi, cã lóc còng trë nªn v« t×nh. Sau chiÕn th¾ng trë vÒ thµnh phè, quen ¸nh ®iÖn cöa g­¬ng, khiÕn cho vÇng tr¨ng t×nh nghÜa v« t×nh bÞ l·ng quªn. nh­ng mét t×nh huèng ®êi th­êng x¶y ra lµm cho con ng­êi ph¶i giËt m×nh tØnh ngé, ph¶i ®èi mÆt víi vÇng tr¨ng mµ s¸m hèi:
	Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt
	Cã cµi g× r­ng r­ng
	Nh­ lµ ®ång lµ bÓ
	Nh­ lµ s«ng lµ rõng.
	R­ng r­ng lµ biÓu hiÖn xóc ®éng, n­íc m¾t ®ang øa ra, s¾p khãc. Giät n­íc m¾t lµm cho lßng ng­êi thanh th¶n l¹i, trong s¸ng l¹i. Bao kØ niÖm ®Ñp ïa vÒ, t©m hån g¾n bã chan hoµ víi thiªn nhiªn, víi vÇng tr¨ng x­a, víi ®ång víi bÓ,víi s«ng víi rõng. CÊu tróc c©u th¬ song hµnh víi c¸c biÖn ph¸p tu tõ so s¸nh, ®iÖp ng÷ cho thÊy ngßi bót NguyÔn Duy thËt tµi hoa. §o¹n th¬ hay ë chÊt th¬ béc b¹ch ch©n thµnh, ë tÝnh biÓu c¶m, ng«n tõ vµ h×nh ¶nh th¬ ®i vµo lßng ng­êi, kh¾c s©u mét c¸ch nhÑ nhµng mµ thÊm thÝa nh÷ng g× nhµ th¬ muèn t©m sù víi chóng ta. 
	Khæ th¬ cuèi mang hµm ý ®éc ®¸o vµ s©u s¾c:
	Tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh
	KÓ chi ng­êi v« t×nh
	¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c
	®ñ cho ta giËt m×nh.
	Trßn vµnh v¹nh lµ tr¨ng r»m, mét vÎ ®Ñp viªn m·n. Tr¨ng vÉn thuû chung mÆc cho ai thay ®æi, v« t×nh víi tr¨ng. ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c, kh«ng mét lêi tr¸ch cø. Tr¨ng bao dung vµ ®é l­îng biÕt bao. TÊm lßng bao dung ®é l­îng Êy khiÕn cho ta ph¶i giËt m×nh. Sù giËt m×nh ®Ó tù lét x¸c, ®Ó trë vÒ. Trë vÒ víi chÝnh m×nh tèt ®Ñp x­a kia. §ã lµ c¸i giËt m×nh ®Ó tù hoµn thiÖn.
	Tãm l¹i, víi giäng th¬ trÇm tÜnh, s©u l¾ng, ®o¹n th¬ trªn ®· g©y nhiÒu xóc ®éng cho ng­êi ®äc. Nã nh­ lµ lêi t©m sù, lêi tù thó, lêi tù nh¾c ch©n thµnh. Qua ®o¹n th¬, t¸c gi¶ muèn nãi r»ng: ph¶i thuû chung, trän vÑn, ph¶i nghÜa t×nh s¾t son víi nh©n d©n, víi ®Êt n­íc, vµ ngay víi chÝnh b¶n th©n m×nh.
3. Ph©n tÝch bµi Sang thu.
Bài làm:
	H÷u ThØnh sinh n¨m 1942, thuéc líp nhµ th¬ tr­ëng thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ. ¤ng lµ ng­êi viÕt nhiÒu, viÕt hay vÒ quª h­¬ng vµ cuéc sèng con ng­êi, ®Æc biÖt lµ vÒ mïa thu. Víi t©m hån tinh tÕ, nh¹y c¶m, H÷u ThØnh ®· ph¸t hiÖn ra nh÷ng biÕn chuyÓn rÊt nhÑ nhµng cña ®Êt trêi khi sang thu. Víi bµi Sang thu, H÷u ThØnh ®· gãp vµo nÒn th¬ hiÖn ®¹i ViÖt Nam mét bøc tranh thu víi nh÷ng nÐt míi mÎ, s¸ng t¹o.
	Khæ th¬ thø nhÊt lµ nh÷ng dù c¶m mïa thu ®· vÒ:
	Bçng nhËn ra h­¬ng æi
	Ph¶ vµo trong giã se
	S­¬ng chïng ch×nh qua ngâ
	H×nh n h­ thu ®· vÒ
Trong biÕt bao h­¬ng vÞ th©n thuéc cña lµng quª, H÷u ThØnh giËt m×nh th¶ng thèt khi nhËn ra c¸i lµn h­¬ng ng©y ngÊt ngät ngµo cña tr¸i æi ®Çu mïa. H­¬ng æi th©n th­¬ng qu¸ nh­ chÝnh mïi vÞ cña v­ên, lµng quª n¬i ®ång b»ng B¾c bé. H­¬ng æi lµ tÝn hiÖu ®Æc tr­ng cña mïa thu. Tõ bçng nh­ ®­îc gieo lªn trong sù ngì ngµng, ng¹c nhiªn. tõ bao giê nhØ, thu vÒ? TÊt c¶ ®Õn víi nhµ th¬ nhÑ nhµng mµ ®ét ngét qu¸, thu vÒ víi ®Êt trêi quª h­¬ng víi lßng ng­êi mµ kh«ng b¸o tr­íc. ®Ó råi trong gi©y phót ngì ngµng, nhµ th¬ míi chît nhËn ra h­¬ng æi: ph¶ vµo trong giã se. h­¬ng æi tõ ®ã mµ lan to¶ m·i trong kh«ng gian vµ ®­îc cuèn trong giã se lµ c¬n giã heo may kh« l¹nh ®Çu nïa. Giã se trµn vÌ xua tan ®i bao oi bøc nãng nùc cña mïa hÌ, ®em l¹i cho con ng­êi c¶m gi¸c tho¶i m¸i dÔ chÞu. Trong c¸i d­ vÞ ng©y ngÊt cña tr¸i æi ®Çu mïa, nhµ th¬ nh¹n thÊy:	
s­¬ng chïng ch×nh qua ngâ
	H×nh nh­ thu ®· vÒ
Mµn s­¬ng qua tõ l¸y chïng ch×nh ®­îc nh©n ho¸ nh­ vÎ duyªn d¸ng cña thiÕu n÷ ®«i m­¬i. Mµn s­¬ng Êy hiÖn ra mê mê ¶o ¶o nh­ s¾c mµu cæ tÝch khiÕn cho c¶nh vËt n¬i lµng quª ngâ xãm trë thµnh mét thÕ giíi thÇn k× tuyÖt diÖu. Vµ c©u th¬ H×nh nh­ thu ®· vÒ ®· khÐp l¹i dßng c¶m xóc bÊt ngê ®ét ngét cña nhµ th¬. TÊt c¶ nh÷ng tÝn hiÖu ë trªn cuèi cïng råi còng ®i ®Õn mét nghi vÊn: thu ®· vÒ? Tõ h×nh nh­ diÔn t¶ sù ngì ngµng th¶ng thèt, thu ®· ®Õn víi ®Êt trêi thËt råi sao?
Tõ ®iÓm nh×n cËn c¶nh, cïng sù quan s¸t tinh tÕ, c¶m nhËn dÊu hiÖu thiªn nhiªn b»ng khøu gi¸c( h­¬ng æi), xóc gi¸c( giã se) vµ thÞ gi¸c( s­¬ng), nhµ th¬ ®· chøng tá mét hån th¬ tinh tÕ, nh¹y c¶m khi c¶m nhËn tiÕt giao mïa n¬i lµng quª thanh b×nh.
NÕu nh­ khæ th¬ thø nhÊt lµ c¶m xóc ®ét ngét, ngì ngµng khi nhËn ra thu ®ang vÒ víi ®Êt trêi th× ®Õn khæ th¬ thø hai, nhµ th¬ ®· nh×n réng h¬n trong viÖc quan s¸t:
	S«ng ®­îc lóc dÒnh dµng
	Chim b¾t ®Çu véi v·
	Cã ®¸m m©y mïa h¹
	V¾t nöa m×nh sang thu.
ChÊt liÖu thùc hiÖn ra rÊt râ. C¸i dÒnh dµng cña dßng s«ng lµ phót hiÕm hoi sau lóc gËp ghÒnh leo th¸c nhäc nh»n råi l¹i å ¹t xèi x¶ d­íi nh÷ng c¬n m­a rµo mïa h¹. tõ ®­îc lóc diÔn t¶ c¸i hiÕm hoi th­ thít Êy. Tõ dÒnh dµng chØ sù chuyÓn ®éng chËm ch¹p. ®· l©u l¾m råi con s«ng míi cã dÞp nghØ nh¬i thanh th¶n nh­ thÕ. ®¸m m©y mïa h¹ lµ h×nh ¶nh ®éc ®¸o, thÓ hiÖn trÝ t­ëng t­îng phong phó cña t¸c gi¶. Trong kho¶nh kh¾c giao mïa, ®¸m m©y trªn bÇu trêi cao ®· trë thµnh ranh giíi gi÷a mïa h¹ víi mïa thu. Tõ v¾t mang hiÖu qu¶ diÔn ®¹t rÊt lín. Tõ c¸i phót gi©y giao mïa v« h×mh, trõu t­îng, t¸c gi¶ ®· biÕn thµnh sù vËt h÷u h×nh cô thÓ ®Ó ng­êi ®äc c¶m nhËn râ h¬n vÒ tÝn hiÖu mïa thu.
®Õn khæ th¬ thø ba th× c¶m nhËn vÒ sù giao mïa ®· râ h¬n:
	VÉn cßn bao nhiªu n¾ng
	®· v¬i dÇn c¬n m­a
	SÊm còng bít bÊt ngê
	Trªn hµng c©y ®øng tuæi.
N¾ng cuèi h¹ vÉn cßn nh­ng ®é nãng, ®é chãi kh«ng cßn gay g¾t. C¬n m­a nhÑ h¹t h¬n so víi trËn m­a rµo xèi x¶ nh÷ng ngµy hÌ ®· qua. TiÕng sÊm còng ®· gi¶m dÇn, kh«ng cßn bÊt ngê trªn nh÷ng hµng c©y cæ thô. Tõ sù quan s¸t thiªn nhiªn, ta cã thÓ ph¸t hiÖn ra ®­îc mét triÕt lÝ mµ nhµ th¬ muèn göi g¾m. n¾ng, m­a, sÊm lµ nh÷ng h×nh ¶nh Èn dô cho sù kh¾c nghiÖt vµ biÕn chuyÓn cña cuéc ®êi. Hµng c©y ®øng tuæi chØ nh÷ng ng­êi tõng tr¶i . C¶ ®o¹n th¬ mang ý nghÜa: con ng­êi tõng tr¶i lu«n v÷ng vµng tr­íc nh÷ng biÕn ®æi cña cuéc ®êi.
H×nh ¶nh th¬ ®Ñp , ng«n tõ tinh tÕ , giäng th¬ ªm ®Òm vµ nh÷ng rung ®éng man m¸c ,b©ng khu©ng cña t¸c gi¶ trong buæi giao mïa ®· t¹o nªn mét dÊu Ên kh«ng dÔ phai mê trong lßng bao ®éc gi¶ . Cã lÏ v× vËy mµ sau khi ®äc “Sang thu” cña H÷u ThØnh ta cµng thÊy yªu h¬n mïa thu thiÕt tha, nång hËu cña quª nhµ .
4. C¶m nhËn vÒ bµi th¬ ViÕng l¨ng B¸c
Bài làm:
B¸c Hå mÊt lµ mét sù kiÖn lín lµm xóc ®éng mu«n triÖu tr¸i tim ViÖt Nam vµ thÕ giíi, lµm c¶m ®éng c¶ ®¸t trêi: “ Trêi tu«n n­íc m¾t, ®êi tu«n m­a”. HÇu nh­ nhµ th¬ nµo còng lµm th¬ khãc B¸c, viÕng B¸c. Trong ®ã cã nhµ th¬ ViÔn Ph­¬ng víi bµi ViÕng l¨ng B¸c. 
Bµi th¬ ViÕng l¨ng B¸c cña ViÔn Ph­¬ng kh«ng chØ lµ mét bµi th¬ viÕng hay khãc B¸c b×nh th­êng. B¸c mÊt n¨m 1969. Mïa xu©n 1975 ®Êt n­íc míi thèng nhÊt, n¨m 1976 ViÔn Ph­¬ng míi tíi viÕng l¨ng Ng­êi. Nh­ vËy l ...  N¦íC NHí NGUåN .
Bµi lµm :
Trong kho tµng ca dao tôc ng÷ cña ng­êi ViÖt Nam ta cã rÊt nhiÒu nh÷ng c©u nãi vÒ truyÒn thèng ®¹o lý ©n nghÜa thuû chung. Mét trong sè ®ã lµ c©u: “Uèng n­íc nhí nguån ”.
Tr­íc hÕt ta ph¶i hiÓu néi dung c©u tôc ng÷ lµ nh­ thÕ nµo .“Uèng n­íc ”chÝnh lµ sù h­ëng thô nh÷ng thµnh qu¶ vËt chÊt vµ tinh thÇn; “Nhí nguån ” lµ sù tri ©n, gi÷ g×n ph¸t huy nh÷ng thµnh qu¶ cña ng­êi lµm ra chóng . Nh­ vËy c¶ c©u tôc ng÷ lµ lêi khuyªn, lêi d¹y b¶o chóng ta ph¶i biÕt ¬n thÕ hÖ cha anh vµ ph¸t huy nh÷ng thµnh qu¶ cña hä .
ThËt vËy, thµnh qu¶ kh«ng tù nhiªn mµ cã. §Êt n­íc hoµ b×nh mµ chóng ta sèng h«m nay ®­îc ®æi b»ng sinh m¹ng cña biÕt bao ng­êi ng· xuèng. Bëi vËy ta kh«ng ®­îc phÐp quªn tæ tiªn, nßi gièng vµ nh÷ng ng­êi ®· chiÕn ®Êu, hy sinh b¶o vÖ quª h­¬ng. Cha mÑ, «ng bµ ng­êi th©n ®· sinh ra ta, nu«i d­ìng ta kh«n lín, thÇy c« d¹y dç ta häc hµnh trë nªn ng­êi cã Ých cho x· héiTÊt c¶ ®Òu lµ “nguån” ®Ó ta ph¶i nhí, ph¶i tri ©n.
Lßng biÕt ¬n lµ cë së cña ®¹o lµm ng­êi.Mét x· héi chØ thùc sù tèt ®Ñp khi ®­îc x©y dùng v÷ng vµng trªn nÒn t¶ng ®¹o lý. Trªn kh¾p ®Êt n­íc ViÖt Nam lßng biÕt ¬n thÓ hiÖn ë viÖc x©y dùng c¸c ®Òn,miÕu,chïa chiÒn phông thê, t«n vinh c¸c bËc anh hïng cã c«ng víi n­íc. Trong mçi gia ®×nh,bµn thê tæ tiªn ®­îc ®Æt ë n¬i trang träng.NhiÒu n¨m nay, c¶ n­íc dÊy lªn phong trµo ®Òn ¬n ®¸p nghÜa ®èi víi nh÷ng th­¬ng binh, liÖt sÜ,bµ mÑ ViÖt Nam anh hïng vµ nh÷ng gia ®×nh cã c«ng víi c¸ch m¹ng§Õn bÊt kú n¬i nµo còng cã thÓ t×m thÊy nh÷ng biÓu hiÖn sinh ®éng phong phó cña ®¹o lý “uèng n­íc nhí nguån ”trªn ®Êt n­íc ta .
Nhí nguån kh«ng chØ lµ biÕt ¬n, gi÷ g×n ,b¶o vÖ thµnh qu¶ ®· cã mµ b¶n th©n mçi ng­êi cÇn cè g¾ng cèng hiÕn, bæ sung thªm nh÷ng thµnh qu¶ míi cho “nguån n­íc” d©n téc lu«n trµn ®Çy vµ bÊt diÖt. Cã nh­ vËy míi ph¸t huy ®­îc tinh hoa truyÒn thèng tèt ®Ñp cña tæ tiªn, lµm cho x· héi ngµy mét ph¸t triÓn. §ã míi lµ nhí nguån mét c¸ch thiÕt thùc. ë løa tuæi häc sinh, chóng ta ch­a lµm ra cña c¶i vÊt chÊt, tinh thÇn cho x· héi, do ®ã h·y bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh víi cha mÑ, thÇy c« b»ng lêi nãi, viÖc lµm cô thÓ cña m×nh: phÊn ®Êu häc tËp, rÌn luyÖn vµ tu d­ìng thµnh con ngoan, trß giái ®Ó trë thµnh nh÷ng c«ng d©n cã Ých cho x· héi sau nµy .
C©u tôc ng÷ kh«ng chØ lµ lêi khuyªn d¹y, nã cßn lµ lêi nh¾c nhë s©u s¾c, thÊm thÝa ®èi víi nh÷ng kÎ v« ¬n,“khái vßng cong ®u«i”,“qua cÇu rót v¸n”, “khái rªn quªn thÇy”M¹ch nguån trong trÎo cña truyÒn thång ©n nghÜa thuû chung sÏ cã mét ngµy lµm cho nh÷ng tr¸i tim lÇm ®­êng thøc tØnh !
Lßng biÕt ¬n thùc sù lµ mét nÐt truyÒn thèng ®¹o lý tèt ®Ñp cña d©n téc song nã kh«ng tù nhiªn mµ cã . Nã lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh rÌn luyÖn , tu d­ìng l©u dµi cña con ng­êi. Cã lÏ bëi vËy mµ tù thñ¬ Êu th¬, lêi ru thÊm ®­îm ©n t×nh cña bµ cña mÑ ®· gieo mÇm ©n nghÜa :
“C«ng cha nghÜa mÑ ¬n thÇy
NghÜ sao cho bâ nh÷ng ngµy ­íc ao”
33. Suy nghÜ cña em vÒ t×nh yªu th­¬ng
Bµi lµm:
	Trịnh Công Sơn có một câu hát rất hay: “sống trong đời sống cần có một tấm lòng”. Tấm lòng đó là gì? Đó chính là tình yêu thương đối với con người, với cuộc đời nói chung.
	Tình yêu thương chính là nền tảng của quan hệ giữa con người với con người. Nếu không có tình thương yêu lẫn nhau, thì quan hệ giữa con người với con người sẽ như thế nào? Không cần trả lời, hẳn ai cũng biết. Tình yêu thương thể hiện ở sự yêu quý, trân trọng đối với con người. Trong gia đình, đó là tình thương yêu của cha mẹ, ông bà đối với con cháu và ngược lạiTrong nhà trường, thầy cô tôn trọng, yêu thương học trò, hết lòng vì học trò. Ngoài xã hội, đó là sự tôn trọng, cảm thông giữa mọi người đối với nhau.
Tình yêu thương giúp cho chúng ta biết vị tha, có tấm lòng bao dung độ lượng đối với mọi người. Chúng ta sẽ xóa đi sự ích kỉ, thù hằn. Trước lỗi lầm của người khác, chúng ta biết tha thứ, cảm thông. Với tình yêu thương, chúng ta có thể tạo ra mối quan hệ tốt đẹp giữa mọi người. Với tình yêu thương, chúng ta có thể cảm hóa được những con người đã từng lầm lỗi để hoàn lương. Trong cuộc sống có rất nhiều những số phận, những mảnh đời cần giúp đỡ, không phải bằng tiền của, mà chính bằng tình thương yêu thực sự của con người. 
Tình thương yêu, nói rộng ra, không chỉ là tình thương yêu đối với con người, mà còn là tình thương yêu đối với loài vật, “yêu từng ngọn lúa, mỗi nhành hoa”. Nếu chúng ta đối xử tôn trọng, yêu quý loài vật, thì loài vật cũng sẽ có những tình cảm tốt đẹp đáp trả, sẽ gần gũi, thân thiện với chúng ta. 
Một điều chúng ta cũng nên tránh đó là yêu thương thái quá, trở thành nuông chiều, nhất là trong gia đình. Con cái được cưng chiều sẽ dễ trở nên hư hỏng.
Tóm lại, trong cuộc sống, chúng ta rất cần tình thương. Chính tình yêu thương giúp ta biết thông cảm, sẻ chia trước những nỗi đau khổ, bất hạnh của người khác. Và chúng ta sẽ hạnh phúc hơn khi chúng ta được mọi người yêu mến, quý trọng, được sống trong tình thương yêu của mọi người. Chúng ta hãy học tập tấm gương đạo đức của Bác Hồ, như nhà thơ Tố Hữu đã từng ca ngợi:
	Bác ơi tim Bác mênh mông thế
	Ôm cả non sông mọi kiếp người!.
Chúng ta hãy biết yeu thương và chia sẻ!
34. TRß CH¥I §IÖN Tö.. .
Bài làm:
Trß ch¬i ®iÖn tö vèn lµ mét trß gi¶i trÝ lµnh m¹nh song hiÖn t­îng ®am mª trß ch¬i nµy mµ sao nh·ng häc hµnh vµ g©y nhiÒu hËu qu¶ t¹i h¹i ®· trë thµnh mét vÊn ®Ò bøc xóc ë løa tuæi häc sinh .
Cã thÓ thÊy ë kh¾p c¸c phè ph­êng vµ c¸c nÎo ®­êng th«n ngâ xãm nh÷ng qu¸n Intenet. Häc sinh ®Õn ®ã kh«ng ph¶i ®Ó truy cËp th«ng tin phôc vô cho viÖc häc mµ ®Ó ch¬i ®iÖn tö. NhiÒu b¹n ngåi hµng giê, hµng ngµy tr­íc mµn h×nh vi tÝnh, mª mÈn víi nh÷ng trß ch¬i trªn m¸y, quªn thêi gian thËm chÝ bá häc ®Ó ch¬i, trong ®Çu lóc nµo còng chØ nghÜ ®Õn c¸c trß ch¬i vµ ham muèn chinh phôc kh¸m ph¸ nã khiÕn g­¬ng mÆt ng¬ ngÈn nh­ mÊt hån
Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn hiÖn t­îng ®ã. Do bè mÑ kh«ng quan t©m, do buån, do b¹n bÌ rñ rª, do kh«ng tù chñ ®­îc b¶n th©n  Song dï lý do nµo ®i n÷a, ham mª trß ch¬i ®iÖn tö còng lµ mét ®iÒu tai h¹i. Tr­íc hÕt ngåi qu¸ gÇn mµn h×nh vi tÝnh trong mét thêi gian dµi cã thÓ lµm cho m¾t bÞ cËn thÞ, ng­êi mÖt mái, søc khoÎ bÞ tæn h¹i. Kh«ng chØ cã thÕ, ham mª trß ch¬i ®iÖn tö cßn dÉn ®Õn sao nh·ng nhiÖm vô chÝnh cña ng­êi häc sinh lµ häc tËp. M¶i ch¬i, bá tiÕt, trèn häc, kh«ng hiÓu bµi, kh«ng lµm bµi tËp, häc tËp sót kÐm dÉn ®Õn ch¸n häc. Nh­ vËy v« t×nh sù ham ch¬i nhÊt thêi cã thÓ tù huû ho¹i t­¬ng lai cña chÝnh b¶n th©n m×nh. Trß ch¬i ®iÖn tö cßn khiÕn t©m hån bÞ ®Çu ®éc bëi b¹o lùc, chÐm giÕt, b¾n ph¸, cuèn con ng­êi vµo mét thÕ giíi ¶o ®Çy nh÷ng m­u m«, thñ ®o¹n . H¬n n÷a ham ch¬i ®iÖn tö cßn tiªu tèn tiÒn b¹c mét c¸ch v« Ých, cã khi cßn lµm thay ®æi nh©n c¸ch con ng­êi . §Ó cã tiÒn ch¬i ®iÖn tö nhiÒu thãi h­ tËt xÊu b¾t ®Çu n¶y sinh nh­ dèi tr¸ , thñ ®o¹n, trém c¾p tiÒn b¹c, tµi s¶n cña gia ®×nh , b¹n bÌ Vµ kh«ng ai cã thÓ l­êng tr­íc ®­îc nh÷ng hËu qu¶ tai h¹i kh¸c nÕu niÒm ®am mª kia vÉn cßn tiÕp diÔn .
Trß ch¬i ®iÖn tö tai h¹i nh­ vËy, lµm thÕ nµo ®Ó ng¨n chÆn nã? §©y thùc sù lµ mét viÖc khã song kh«ng ph¶i lµ kh«ng lµm ®­îc. Quan träng nhÊt lµ b¶n th©n ph¶i x¸c ®Þnh nhiÖm vô chÝnh cña m×nh lµ häc tËp, rÌn luyÖn, tu d­ìng, kh«ng l·ng phÝ thêi gian, søc lùc, tiÒn b¹c vµo nh÷ng viÖc v« bæ, thËm chÝ lµ cã h¹i. ChØ coi trß ch¬i ®iÖn tö nh­ mét trß gi¶i trÝ, tiÕp xóc víi nã cã chõng mùc, biÕt chÕ ngù vµ lµm chñ b¶n th©n, kh«ng ®Ó b¶n th©n bÞ t¸c ®éng bëi nh÷ng trß ch¬i vµ sù rñ rª cña nh÷ng ng­êi b¹n xÊu. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn cã sù quan t©m th­êng xuyªn vµ sù qu¶n lý chÆt chÏ cña gia ®×nh nh»m gióp con em m×nh tr¸nh xa nh÷ng ®am mª tai h¹i. Nhµ tr­êng vµ x· héi còng cÇn cã sù phèi hîp gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ, t¹o ra nh÷ng ho¹t ®éng bæ Ých, nh÷ng s©n ch¬i vui t­¬i lµnh m¹nh ®Ó mäi häc sinh ®Òu ®­îc tham gia. Cã nh­ vËy vÊn n¹n häc sinh say mª trß ch¬i ®iÖn tö míi ®­îc gi¶i quyÕt triÖt ®Ó.
Ham ch¬i ®iÖn tö - Ham muèn nhÊt thêi mµ t¸c h¹i kh«ng l­êng hÕt ®­îc. Bëi vËy v× t­¬ng lai cña chÝnh m×nh, chóng ta ®õng ®Ó b¶n th©n v­íng vµo ®am mª chÕt ng­êi ®ã. 
35. NH÷NG CON NG¦êI KH¤NG CHÞU THUA Sè PHËN .
Bài làm:
“Mçi trang ®êi ®Òu lµ mét ®iÒu kú diÖu” M.Gorki ®· tõng nãi nh­ thÕ vµ ®iÒu ®ã thËt sù khiÕn chóng ta c¶m ®éng khi lËt gië nh÷ng trang ®êi cña nh÷ng con ng­êi kh«ng chÞu thua sè phËn nh­ anh NguyÔn Ngäc Ký, TrÇn V¨n Th­íc, NguyÔn C«ng Hïng 
Tr­íc hÕt ta ph¶i hiÓu thÕ nµo lµ “kh«ng chÞu thua sè phËn”? §ã lµ nh÷ng con ng­êi kh«ng chÊp nhËn m×nh m·i lµ ng­êi tµn phÕ, v« dông, kh«ng häc tËp, kh«ng ®ãng gãp g× cho x· héi .
Kh«ng mÊy ng­êi ViÖt Nam kh«ng biÕt ®Õn anh NguyÔn Ngäc Ký bÞ liÖt c¶ hai tay ®· kiªn tr× luyÖn tËp biÕn ®«i ch©n thµnh ®«i bµn tay kú diÖu viÕt nh÷ng dßng ch÷ ®Ñp, häc tËp trë thµnh nhµ gi¸o, nhµ th¬ . Anh TrÇn V¨n Th­íc bÞ tai n¹n lao ®éng liÖt toµn th©n. Kh«ng gôc ng· tr­íc sè phËn anh can ®¶m tù häc vµ ®· trë thµnh nhµ v¨n. Kh«ng thÓ nãi hÕt nh÷ng gian nan, nh÷ng giät n­íc m¾t ®au khæ cña hä trong nh÷ng ngµy tù m×nh v­ît qua bÖnh tËt ®Ó kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ cña m×nh, ®Ó chøng tá b¶n th©n tµn nh­ng kh«ng phÕ . Vµo n¨m 2005 c¶ n­íc biÕt ®Õn mét NguyÔn C«ng Hïng (x· Nghi Diªn, huyÖn Nghi Léc, NghÖ An ). Tõ khi sinh ra ®· m¾c chøng b¹i liÖt . Anh cßn bÞ c¨n bÖnh viªm phæi hµnh h¹ lµm cho søc khoÎ suy kiÖt .VËy mµ anh ®· kh«ng gôc ng· . Chµng trai 23 tuæi b¹i liÖt,ch©n tay teo tãp, träng l­îng chØ 12kg vµ gÇn nh­ mÊt hoµn toµn kh¶ n¨ng vËn ®éng ®· trë thµnh mét chuyªn gia tin häc vµ ®­îc t«n vinh lµ HiÖp sü c«ng nghÖ th«ng tin n¨m 2005 v× nh÷ng ®ãng gãp kh«ng vô lîi cña m×nh cho céng ®ång. Th¸ng 5 -2005 anh ®­îc trung t©m s¸ch kû lôcViÖt Nam ®­a vµo “Danh môc kû lôc ViÖt Nam ” vÒ ng­êi khuyÕt tËt bÞ b¹i liÖt toµn th©n ®Çu tiªn lµm gi¸m ®èc c¬ së ®µo t¹o tin häc vµ ngo¹i ng÷ nh©n ®¹o
§iÒu g× khiÕn nh÷ng con ng­êi tËt nguyÒn Êy cã thÓ v­ît qua bÖnh tËt vµ kh¼ng ®Þnh ®­îc b¶n th©n m×nh? Hä ®· t¹o dùng cuéc sèng tõ mu«n vµn khã kh¨n, gian khæ, thö th¸ch b»ng sù kiªn tr×, nhÉn n¹i vµ quyÕt t©m chiÕn th¾ng sè phËn cña m×nh. Hä ®· kh«ng mÊt ®i niÒm tin yªu vµo cuéc sèng, kh«ng gôc ng· tr­íc nh÷ng ®au ®ín h ä dòng c¶m, tù tin ®øng lªn ®Ó sèng b»ng nghÞ lùc, ý chÝ,kh¸t väng vµ søc sèng tinh thÇn m¹nh mÏ cña hä. Song bªn c¹nh ®ã cßn cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c. §ã chÝnh lµ sù ®éng viªn, khÝch lÖ, gióp ®ì cña b¹n bÌ, cña ng­êi th©n, lµ kh¸t khao kh«ng muèn ng­êi th©n cña m×nh ®au khæ, thÊt väng vµ cßn nhê dßng m¸u kiªn c­êng vµ truyÒn thèng anh hïng cña d©n téc ViÖt Nam .
Nh÷ng con ng­êi v­ît lªn sè phËn ®øng lªn b»ng nghÞ lùc,kh¸t väng vµ ý chÝ cña m×nh khiÕn em v« cïng kh©m phôc. ChÝnh nh÷ng tÊm g­¬ng vÒ hä ®· x©y ®¾p nh÷ng ­íc m¬, hoµi b·o trong em, d¹y em ph¶i biÕt v­ît qua nh÷ng khã kh¨n trong cuéc sèng ®Ó thùc hiÖn nh÷ng kh¸t khao cña m×nh .
Nh÷ng ng­êi kh«ng chÞu thua sè phËn, nh÷ng con ng­êi tµn mµ kh«ng phÕ thùc sù lµ nh÷ng tÊm g­¬ng cho løa tuæi häc sinh chóng em, khÝch lÖ b¶n th©n mçi ng­êi cè g¾ng phÊn ®Êu häc tËp, rÌn luyÖn ®Ó trë thµnh nh÷ng con ng­êi cã Ých cho x· héi