Câu hỏi ôn tập Ngữ văn 9 - Học kì II

CÂU HỎI ÔN TẬP NGỮ VĂN 9 -HKII
Câu1. Viết đoạn văn giới thiệu về các tác giả và hoàn cảnh sáng tác các tác phẩm thơ và
t truyện hiện đại
Câu2. Giải thích nhan đề các tác phẩm: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, bếp lửa, ánh trăng, mùa xuân nho nhỏ, Làng, lặng lẽ Sa Pa, Chiếc lược ngà, bến quê, những ngôi sao xa xôi.
Câu3. Chép chính xác khổ thơ cuối bài thơ viếng lăng Bác và phân tích tác dụng các biện pháp nghệ thuật đặc sắc trong khổ thơ trên.
Câu4. Chỉ ra và phân tích tác dụng các hình ảnh ẩn dụ trong bài thơ “Viếng lăng Bác”
Câu5. Viết đoạn văn phân tích những cảm nhận tinh tế của nhà nhờ về biến chuyển trong không gian lúc sang thu ở khổ thơ đầu của bài thơ sang thu.
Câu 6 : Trình bày ngắn gọn cách thức xây dựng dàn ý bài văn nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích ) 
Câu 8: Thế nào là sự liên kết về nội dung giữa các câu, các đoạn trong văn bản? Chỉ ra các phép liên kết câu trong đoạn văn sau:
“Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm ”.
Xa đến đâu mặc kệ, nhưng tôi thích ngắm mắt tôi trong gương. Nó dài dài, màu nâu, hay nheo như chói nắng.”
Câu 9:.
Câu 10: Ghi thuộc lòng khổ thơ đầu bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải. Nêu những nét chính về tác giả và hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
1/ Hãy chép lại khổ thơ thứ hai bài thơ “ Viếng Lăng Bác” của Viễn Phương và cho biết nội dung của khổ thơ đó
2/ Xác định thành phần phụ chú trong khổ thơ sau và cho biết bổ sung cho cụm từ nào?
“ Có cô bé nhà bên (có ai ngờ)
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi cũng cười khúc khích
Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi)”
(Giang Nam, Quê hương)
Câu 12: Làm sáng tỏ nhận định: “Bài thơ mùa xuân nho nhỏ” là tiếng lòng thể hiện tình yêu và khát vọng được cống hiến cho đời của nhà thơ Thanh Hải.
Câu 15: Nhân vật chính trong truyện “Bến quê” là ai?
Em hãy cho biết truyện đó có những tình huống nghịch lí nào?
Câu 16: Cảm nghĩ của em về tác phẩm “Mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải.
Câu 17: Trong Viếng lăng Bác tác giả viết:
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn nầy. (Ngữ văn 9, tập 2 NXB Giáo dục -2005)
Em hãy viết một đoạn văn (10 dòng ) Trong đó có sử dụng thành phần biệt lập tình thái(gạch chân từ ngữ của Tptình thái) trình bày cảm nhận của mình về khổ thơ trên.
Câu 18 : giá trị truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê, sách giáo viên Ngữ văn 9, tập 2, nhận định: “Một trong những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn và góp vào thành công của truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi là chất trữ tình”.
Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
Câu 19 Tìm câu chứa hàm ý trong đoạn trích sau và cho biết nội dung của hàm ý:
Mẹ nó đâm nổi giận quơ đũa bếp dọa đánh, nó phải gọi nhưng lại nói trổng:
- Vô ăn cơm !
Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không nghe, chờ nó gọi “ Ba vô ăn cơm”. Con bé cứ đứng trong bếp nói vọng ra:
- Cơm chín rồi !
Anh cũng không quay lại.
( Nguyễn Quang Sáng )
Câu 20: Trình bày cảm nhận của em về bài thơ “ Sang Thu” của Hữu Thỉnh.
Câu 21 Xác định phép lập luận được sử dụng trong đoạn văn sau :
Cũng như các thi sĩ của mọi thời đại, Bác viết rất nhiều bài thơ về trăng trong nhiều hoàn cảnh thật khác nhau. Bác ngắm trăng qua song sắt nhà tù. Bác thưởng thức ánh trăng trên đường đi, khi bị kẻ thù áp giải từ nhà lao này sang nhà lao khác. Bác cảm nhận vẻ đẹp của trăng giữa không gian mênh mông của núi rừng Việt Bắc. Bác trò chuyện cùng trăng khi đang chờ đợi tin thắng trận.
Câu 22 Viết đoạn văn ( khoảng 5 câu ) theo chủ đề sau : Lợi ích của việc đọc sách . Đoạn văn có sử dụng hai phép lặp và phép nối.
Câu 23 ( 6đ) Nêu suy nghĩ của em về câu tục ngữ : Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. 
Chủ đề tư tưởng truyện ngắn “ Bến quê” của Nguyễn Minh Châu.
Câu 24 Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao.
b) Phân tích giá trị nghệ thuật của các biện pháp tu từ đó .
Câu 25 Thế nào là hàm ý? Cho ví dụ.
Câu 26 Một hiện tượng phổ biến hiện nay là vứt rác ra đường và nơi công cộng . Em hãy đặt một nhan đề để gọi ra hiện tượng ấy .
Câu 27 Dựa vào kiến thức đã học về liên kết câu , em hãy xác định các phép liên kết câu được sử dụng trong đoạn văn sau :
“ Trí thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người chưa biết quí trọng tri thức.(1)Họ coi mục đích của việc học chỉ là để có mảnh bằng mong sau này tìm việc kiếm ăn hoặc thăng quan tiến chức.(2) Họ không biết rằng,muốn biến nước ta thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng ,dân chủ, văn minh ,sánh vai cùng các nước trong khu vực và thế giới cần phải có biết bao nhiêu nhà tri thức trên mọi lĩnh vực.(3)”
( trích Tri thức là sức mạnh –Hương Tâm )
Câu 28 Em có suy nghĩ gì về câu ca dao :
“ Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng” ?
Câu 29a) Dân ta có câu :
Biết dựa cột mà nghe
Không biết ra hè mà đứng
Hai câu trên có quan hệ đến phương châm hội thoại nào?
b) Hãy viết một đoạn văn khoảng 5 dòng nêu cảm xúc của em khi gặp lại người thân đã có thời gian xa cách, trong đó có sử dụng thành phần khởi ngữ và thành phần phụ chú, gạch chân hai thành phần trên
Câu 30 "Sang thu" là sức cảm của nhà thơ Hữu Thỉnh trong sự chuyển mùa mang đầy tâm cảm.
Hãy trình bày cảm nhận của em về bài thơ trên.
Câu 31 Khởi ngữ là gì? Em hãy chuyển câu sau thành câu có thành phần khởi ngữ: "Tôi đã đọc xong quyển sách này"?
Câu 32: Đoạn văn: "  Chờ khi đứa con trai đã bưng thau nước xuống nhà dưới, anh hỏi Liên: Đêm qua, lúc gần sáng, em có nghe thấy tiếng gì không? Liên giả vờ không nghe câu chồng vừa hỏi. Trước mặt chị hiện ra một cái bờ đất lở dốc đứng của bờ bên này, và đêm đêm cùng với con lũ nguồn đã bắt đầu dồn về, những tảng đất đổ oà vào giấc ngủ."
( Bến Quê – Nguyễn Minh Châu )
Cho biết câu hỏi: "Đêm qua  gì không?" có chứa hàm ý gì? Ý nghĩa của hàm ý đó?
Câu 33 Suy nghĩ của em về khổ thơ 4 và khổ thơ 5 trong bài thơ: Mùa Xuân Nho Nhỏ của Thanh Hải ( Từ: "Ta làm con chim hót  Dù là khi tóc bạc" )?
Câu 34: Chỉ ra các thành phần biệt lập trong các câu sau và cho biết đó là thành phần gì?
a/ Hãy bảo vệ Trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta, trước những nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đang gia tăng.
(Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000, Ngữ văn 8)
b/ Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.
(Chiếc lược ngà, Nguyễn Quang Sáng, Ngữ văn 9)
Câu 35Tóm tắt truyện ngắn " Những ngôi sao xa xôi" bằng một đoạn văn ngắn 15 đến 20 dòng. Trong đoạn có dùng thành phần khởi ngữ. (Gạch chân dưới thành phần khởi ngữ)
Câu 36 Tình cảm chân thành và tha thiết của nhân dân ta đối với Bác Hồ qua bài thơ"Viếng lăng Bác" của Viễn Phương.
Câu 37 An toàn giao thông - một vấn đề bức thiết đặt ra cho toàn xã hội.
Câu38 Chỉ ra từ ngữ liên kết trong hai câu sau và cho biết đó là phép liên kết nào?
... Bọn hoạn quan cung giám lại thường nhờ gió bẻ măng, ra ngoài doạ dẫm. Họ dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chi tốt khướu hay thì biên ngay hai chữ “phụng thủ” vào.
(Phạm Đình Hổ)
Câu 39Các cụm từ in đậm trong các câu sau đây là cụm từ gì?
a. Bên kia những hàng cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra.
b. Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
Câu 40Các từ ngữ in đậm làm thành phần gì trong các câu sau :
a. Làm bài , anh ấy cẩn thận lắm.
b. Khi làm bài, anh ấy cẩn thận lắm .
c. Anh ấy cẩn thận lắm, nhất là khi làm bài.
d. Anh ấy cẩn thận khi làm bài .
Câu 41 Bàn về tinh thần tư học .
Câu 42 Thêm thành phần phụ chú vào các câu sau đây :
a. Cái mạnh của con người Việt Nam là sự cầm cù, sáng tạo .
b. Mỗi ngày chúng tôi phải phá bom đến năm lần .
Câu 43Trình bày cảm nhận của em về khổ thơ đầu bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ”
của nhà thơ Thanh Hải .
Câu 44 chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới, Vũ Khoan viết : “ Sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất ”. Em hãy bình luận ý kiến trên . 
Câu 45 Viết đoạn văn ( không quá 10 câu ) tóm tắt truyện ngắn Bến quê của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Tác phẩm được viết trong giai đoạn nào của văn học Việt Nam?
Câu 46 Viết đoạn văn ngắn về chủ đề quê huơng ( Không quá 7 câu ) trong đó sử dụng ít nhất hai thành phần biệt lập . Gạch dưới các từ ngữ là thành phần biệt lập và cho biết đó là các thành phần nào ? 
Câu 47Tác phẩm mang tên “ Mùa xuân nho nhỏ .” nhưng lại ôm ấp biết bao nhiêu khát vọng cao đẹp của một con người .Em hãy phân tích các khổ hay nhất của bài thơ để thấy các khát vọng cao đẹp đó .
Câu 48 a/ Thế nào là nghĩa tường minh ? hàm ý ?
b/ Cho một ví dụ có sử dụng hàm ý đồng thời cho biết nội dung
của hàm ý đó là gì ?
Câu49:Viết 1 đoạn văn (7 đến 10 câu) , nội dung bàn về trường học, có sử dụng ít nhất 2 thành phần biệt lập đã học.
Câu 50: 1. Nêu khái niệm: Khởi ngữ; Các thành phần biệt lập; Nghĩa tường minh và hàm ý;
2. Làm các bài tập ở SGK
 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT 9 KÌ II (PHẦN BAÌ TẬP)
KHỞI NGỮ
1.Xác định khởi ngữ:
A. Về công nghiệp, chúng ta đã xây dựng thêm nhiều xí nghiệp mới.
B. Cuốn tạp chí này tôi đã xem rồi.
C. Những câu Kiều, những tiếng hát, tất cả giữ cho những người bị giam cầm vẫn buộc chặt lấy cuộc đời thường bên ngoài.
2. Chuyển các câu sau thành câu có khởi ngữ: 
a. Mỗi cân gạo này có giá ba ngàn đồng.
b. Tôi luôn luôn có sẵn tiền trong nhà.
c. Chúng tôi mong được sống có ích cho xã hội.
d. Nước biển Đông cũng không đo được lòng căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn.
3. Khởi ngữ trong đoạn? Tác dụng?
“ Tôi đi đến đâu người ta cũng thương. Còn nó, nó đi đến đâu người ta cũng ghét tuy không ai nói ra.
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP
1. Xác định thành phần biệt lập
Ừ, tưởng gìnhất định đầu tháng mười anh sẽ đi ra được đến đầu cầu thang. 
B. Con đã về đây, ơi mẹ Tơm 
– Hôm nay ông Nhĩ có vẻ khoẻ ra nhỉ?
- Da, con cũng thấy như hôm qua 
D. - Bố đang sai con đi làm cái việc lạ thế?
- Hay là thế này nhe- Nhĩ vẫn không hề thay đổi ý kiến- con cầm đi mấy đồng bạc xem bên ấy có hàng quán gì, người ta bán bánh trái gì con mua cho bố. 
2. Xác định thành phần biệt lập trong câu:
a. Ơi con chim chiền chiện
b. Thưa ông, bà nhà cho mời ông về ạ! 
c. Ồ, thích thật bài thơ miền Bắc.
d. Chẳng để làm gì cả - Nhĩ có vẻ ngượng nghịu vì cái điều anh sắp nói ra quá ư kỳ quặc - Con hãy qua đó đặt chân lên bờ bên kia, đi chơi loanh quanh rồi ngồi xuống nghỉ chân ở đâu đó một lát rồi về.
đ. Một lát sau Nhĩ còn nghe tiếng vợ đi lại dọn dẹp và dặn dò con điều gì đó. Liên hãm nước thuốc ở ở cái siêu đất ra chiếc bát chiết yêu, Nhĩ đoán thế, nghe tiếng nước rót ra lẫn mùi thuốc bắc bay vào nhà.
e. Lác đác hãy còn những thửa ruộng lúa con gái xanh đen, lá to bản mũi nhọn như lưỡi lê- con gái núi rừng có khác 
g. Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm. 
h. Cuối cùng thứ đã chở A-ri lênh đênh giữa sóng nước là một cái thuyền mảng, trên đó có những chai nước ngọt -cứu tinh của anh.
d. Mẹ mình đang đợi ở nhà - con bảo - Làm sao con có thể rời mẹ mà đến được.
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý:
1. Có đoạn đối thoại:- A-Gió lạnh nhĩ? (tình huống gió lạnh, phòng mất điện)
B-Đóng cửa thì tối.
a. Chỉ ra hàm ý có trong đoạn đối thoại.
b. Đoạn đối thoại trên có vi phạm phương châm hội thoại không? Vì sao?
2. Đoạn thơ: Thoắt trông nàng đã chào thưa:
“Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây!
Đàn bà dễ có mấy tay
Đời xưa mấy mặt, đời này mấy gan!
Dễ dàng là thói hồng nhan
Càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều!
Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu
Khấu đầu dưới trướng, liệu điều kêu ca.
a. Xác định hàm ý của 2 câu in nghiêng.
b. Theo em, người nghe có hiểu hàm ý của người nói không? Những chi tiết nào chứng tỏ điều đó?
3. Trong đoạn trích sau, những câu nào có nghĩa tường minh. Câu nào ngoài nghĩa tường minh còn có hàm ý? Hãy giải đoán hàm ý trong câu có hàm ý.
“ Anh thanh niên đỏ mặt, rõ ràng luống cuống:
- Vâng, mời bác và cô lên chơi. Nhà cháu kia. Lên cái bậc cấp kia, trên ấy có cái nhà đấy. Nước sôi đã có sẵn, nhưng cháu về trước một tí. Bác và cô lên ngay nhé.
- Nói xong, anh chạy vụt đi, cũng tất tả như khi đến.
- Bác và cô lên với anh ấy một tí. Thế nào bác cũng thích vẽ anh ta- Người lái xe lại nói.
4. Câu sau đây: “Hôm nay Hà không đi chơi điện tử”
Tìm hàm ý. Diễn đạt câu trên với nghĩa tường minh?
5.Tìm hàm ý câu gạch dưới và diễn đạt với nghĩa tường minh?
- Chiều mai cậu đi học văn với tớ.
- Chiều mai lớp tớ lao động. 
6. Khi báo ân cho Thúc Sinh, Thuý Kiều có nhắc tới Hoạn Thư:
“Vợ chàng quỷ quái tinh ma / Phen này kẻ cắp, bà già gặp nhau/ Kiến bò miệng chén chưa lâu/ Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa” Lời nói cuả Thuý Kiều có chứa hàm ý gì? 
7. Cho tình huống:
Tuấn hỏi Nam:
- Cậu thấy đội bóng huyện mình chơi có hay không?
Nam bảo:
- Tôi thấy họ ăn mặc rất đẹp.
a. Chỉ ra hàm ý có trong câu trả lời của Nam?
b. Đoạn đối thoại trên có vi phạm phương châm hội thoại không? Vì sao?
LIÊN KẾT CÂU
1. “(1) Lên quá độ hai cây số tôi dừng xe nép vào bên một ta-luy cao có cây rậm.(2) Tôi bật đèn buồng lái. (3) Điều tôi trông thấy đầu tiên là có vết máu bên vai Nguyệt, vết máu chảy loang đỏ cả cánh tay áo xanh. (4) Chết thật, cô ta bị thương rồi ” (Nguyễn Minh Châu)
a. Có thể thay đổi trật tự sắp xếp các câu trong đoạn văn không ? Vì sao?
b.Phép liên kết nào được dùng làm phương tiện liên kết câu trong đoạn văn?
2. Các đoạn văn sau đã sử dụng phép liên kết nào?
a. ( 1) Ngày mai trên đất nước này, sắt, thép có thể có nhiều hơn tre, nứa. ( 2) Nhưng trên đường trường ta dấn bước, tre xanh vẫn là bóng mát. ( 3 ) Tre vẫn mang khúc nhạc tâm tình. ( 4 ) Tre sẽ càng tươi trước cổng chào thắng lợi. (Thép Mới)
b.( 1)Thoắt cái, lác đác lá vàng rơi trong khoảnh khắc mùa thu. ( 2) Thoắt cái, trắng long lanh một cơn mưa tuyết trên những cành đào, lê, mận. ( 3) Thoắt cái, gió xuân hây hẩy nồng nàn với những bông hoa lay-ơn đen nhung hiếm quí. (Nguyễn Quang Hách) 
c.( 1) Vua nâng lưỡi gươm về phía Rùa Vàng.( 2) Nhanh như cắt, rùa há miệng đớp lấy thanh gươm và lặn xuống nước. ( 3) Gươm và rùa đã chìm đáy nước, người ta vẫn còn thấy vật gì sáng le lói dưới mặt hồ xanh.
Từ đó, hồ Tả Vọng bắt đầu mang tên là Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm. ( Sự tích Hồ Gươm)
3. Hãy phát hiện và chữa lỗi về liên kết nội dung và hình thức của đoạn văn sau:
a.(1) Chim chóc nhiều vô kể.(2) Chào mào, sáo sậu, sáo đen đàn đàn lũ lũ bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. (3) Vài ba con thỏ đi kiếm ăn. (4) Chúng líu lo trò chuyện, tranh cãi ồn ào mà vui không thể tưởng tượng được.
b. (1) Buổi sáng sương muối phủ kín cành cây bãi cỏ .(2) Gió bấc hun hút thổi? (3) Núi đồi, thung lũng, làng bản chìm trong biển mây mù .(4) Nhưng mây bò trên mặt đất tràn vào trong nhà, quấn lấy người đi đường.
c. Thuý Kiều và Thuý Vân là hai chị em. Nhưng Thuý Kiều là chị, còn Thuý vân là em. Họ đều là những người con gái có nhan sắc.
d.Đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong cảnh màn đêm buông xuống. Sóng biển cài then, đêm sập cửa, vũ trụ đi vào yên tĩnh, vắng lặng. Bốn bề không còn một tiếng động. Lá cờ nhỏ trên đỉnh cột buồm bay phần phật trước giáo. Những đường chỉ viền óng ánh như sáng rực trong đêm.
4. Phân tích sự liên kết về nội dung và hình thức ( biện pháp liên kết ) có trong đvăn sau:
Nhân nghĩa là nhân dân. Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân.Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân.
Thiện nghĩa là tốt đẹp, vẻ vang. Trong xã hội không gì tốt đẹp, vẻ vang bằng phục vụ cho lợi ích của nhân dân.
5. Hãy chỉ rõ các phép liên kết , phương tiện liên kết trong đoạn sau:
a. “ Khi Chí Phèo tỉnh giấc thì trời đã sáng lên. Mặt trời chắc đã lên cao và nắng bên ngoài chắc là rực rỡ. Cứ nghe chim ríu rít bên ngoài là đủ biết. Nhưng trong cái lều ẩm thấp vẫn mới chỉ hơi lờ mờ. Ơ đây người ta thấy chiều lúc xế trưa và gặp đêm khi bên ngoài vẫn sáng. Chưa bao giờ Chí Phèo nhận thấy thế bởi chưa bao giờ hết say.”
b. Đọc sách không cốt lấy nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ. Nếu đọc được mười quyển sách không quan trọng , không bằng đem thời gian, sức lực đọc mười quyển ấy mà đọc một quyển thực sự có giá trị. Nếu đọc được mười quyển sách mà chỉ lướt qua, không bằng chỉ lấy một quyển mà đọc mười lần