Đề thi tuyển sinh khối lớp 10 trung học phổ thông năm học 2009 - 2010 môn thi: Ngữ Văn

SỞ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO
HẢI DƯƠNG
ĐỀ THI THỬ
KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Năm học 2009-2010
Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề)
Ngày thi 01 tháng 4 năm 2010
Câu 1. (2,0 điểm) 
	a. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong hai dòng thơ sau:
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
(Huy Cận - Đoàn thuyền đánh cá - SGK Ngữ văn 9 - Tập một, NXBGD 2008)
	b. Phân tích thành phần của câu văn: 
	Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi. 
(Nguyễn Quang Sáng - Chiếc lược ngà - SGK Ngữ văn 9 - Tập một, NXBGD 2008)
Câu 2. (3,0 điểm) 
	Viết một văn bản thuyết minh (không quá 300 từ) về Truyện Kiều của Nguyễn Du.
Câu 3. (5,0 điểm) 
Phân tích những dòng thơ sau đây của nhà thơ Thanh Hải:
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao...
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
...
(Mùa xuân nho nhỏ - SGK Ngữ văn 9 - Tập hai, NXBGD 2008)
--- HẾT ---
Họ và tên thí sinh: ........................................................................ Số báo danh:	
Giám thị 1: ........................................................ Giám thị 2: 	
SỞ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO
HẢI DƯƠNG
KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Năm học 2009-2010 
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN
I. H­íng dÉn chung:
- Do ®Æc tr­ng cña bé m«n Ng÷ v¨n nªn gi¸m kh¶o cÇn linh ho¹t, chñ ®éng trong viÖc vËn dông biÓu ®iÓm; khuyÕn khÝch nh÷ng bµi viÕt cã c¶m xóc, cã s¸ng t¹o hoÆc diÔn ®¹t tèt; kh«ng h¹ thÊp yªu cÇu cña biÓu ®iÓm.
- §iÓm bµi thi lµ tæng ®iÓm thµnh phÇn (cã thÓ lÎ ®Õn 0,25 ®iÓm), kh«ng lµm trßn.
II. H­íng dÉn cô thÓ:
C©u
§¸p ¸n
§iÓm
C©u 1
2 ®iÓm
ý a
+ Cô thÓ ho¸ t×nh c¶m tha thiÕt cña con ng­êi víi thiªn nhiªn; thÓ hiÖn c¸i nh×n l·ng m¹n cña t¸c gi¶ 
0,25
+T¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho c©u th¬: 
(Gîi h×nh ¶nh biÓn giµu cã, biÓn réng lín bao la; gîi c¶m gi¸c Êm ¸p, th©n thiÕt vµ t×nh yªu b»ng t©m hån, t×nh c¶m cña ng­êi lao ®éng víi biÓn c¶)
0,75
ý b
+ §øa con g¸i ®Çu lßng cña anh 	: Chñ ng÷
0,25
+ ch­a ®Çy mét tuæi	: VÞ ng÷
0,25
+ lóc ®i	: Tr¹ng ng÷
0,25
+ vµ còng lµ ®øa con g¸i duy nhÊt cña anh	: Thµnh phÇn phô chó
0,25
L­u ý: ý a HS cã thÓ diÔn ®¹t thµnh v¨n hoÆc tr×nh bµy d­íi d¹ng dµn ý; ý b cã thÓ nªu kh¸i qu¸t: thµnh phÇn chÝnh (chñ ng÷ + vÞ ng÷), thµnh phÇn phô (tr¹ng ng÷), thµnh phÇn biÖt lËp (phô chó) nÕu ®óng vÉn cho ®iÓm tèi ®a.
C©u 2
3 ®iÓm
+ Giíi thiÖu chung vÒ TruyÖn KiÒu 
- T¸c gi¶: NguyÔn Du (...)
- Tªn gäi: §o¹n tr­êng t©n thanh (TruyÖn KiÒu lµ tªn th­êng gäi)
- ThÓ lo¹i: TruyÖn N«m
- Nguån gèc: Dùa vµo cèt truyÖn Kim V©n KiÒu truyÖn cña Thanh T©m Tµi Nh©n ®Ó s¸ng t¹o nªn. PhÇn s¸ng t¹o cña NguyÔn Du lµ hÕt søc lín.
- ...
0,50®
+ Tr×nh bµy nh÷ng ®iÓm næi bËt cña TruyÖn KiÒu: 
2,25®
- KÕt cÊu: Chia lµm 3 phÇn...
0,25
- Cèt truyÖn: KÓ vÒ cuéc ®êi gian tru©n ch×m næi cña ng­êi con g¸i tµi s¾c hä V­¬ng...
1,00
- Gi¸ trÞ néi dung: Gi¸ trÞ hiÖn thùc (Bé mÆt tµn b¹o cña tÇng líp thèng trÞ; sè phËn bi kÞch cña ng­êi phô n÷...); Gi¸ trÞ nh©n ®¹o (NiÒm th­¬ng c¶m s©u s¾c, sù tr©n träng ®Ò cao con ng­êi; th¸i ®é lªn ¸n, tè c¸o nh÷ng thÕ lùc vïi dËp con ng­êi...)
0,50
- Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: Ng«n ng÷ ®¹t tíi ®Ønh cao cña nghÖ thuËt (ng«n ng÷ kh«ng chØ cã chøc n¨ng biÓu ®¹t, biÓu c¶m mµ cßn mang chøc n¨ng thÈm mü); nghÖ thuËt tù sù ph¸t triÓn v­ît bËc (nghÖ thuËt kÓ chuyÖn, nghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt, miªu t¶ thiªn nhiªn... ®a d¹ng; nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh sinh ®éng).
0,50
+ Bµy tá t×nh c¶m, th¸i ®é ®èi víi TruyÖn KiÒu: 
Chinh phôc ®­îc mäi tÇng líp nh©n d©n ta x­a, nay; ®­îc ®éc gi¶ nhiÒu n­íc ®ãn nhËn...; tiªu biÓu nhÊt cña thÓ lo¹i truyÖn N«m; lµ kiÖt t¸c cña NguyÔn Du...
0,25®
L­u ý: PhÇn cèt truyÖn häc sinh cã thÓ tãm t¾t t¸c phÈm theo nhiÒu c¸ch miÔn lµ kh«ng sai lÖch. Kh«ng cho ®iÓm tèi ®a nh÷ng bµi viÕt d­íi d¹ng dµn ý hoÆc m¾c trªn 3 lçi c¸c lo¹i.
C©u 3
5 ®iÓm
+ XuÊt xø vµ kh¸i qu¸t néi dung c¶m xóc cña ®o¹n th¬:
0,50 ®
- TrÝch trong Mïa xu©n nho nhá; Thanh H¶i s¸ng t¸c th¸ng 11 n¨m 1980, kh«ng l©u tr­íc khi «ng qua ®êi.
0,25
- Ghi l¹i c¶m xóc cña nhµ th¬ vÒ mïa xu©n thiªn nhiªn, ®Êt n­íc
0,25
+ S¬ l­îc néi dung, m¹ch ph¸t triÓn c¶m xóc cña bµi th¬: 
(Tõ nh÷ng c¶m xóc vÒ mïa xu©n thiªn nhiªn, ®Êt n­íc, m¹nh th¬ chuyÓn mét c¸ch tù nhiªn sang bµy tá nh÷ng suy ngÉm vµ t©m niÖm cña nhµ th¬ - kh¸t väng d©ng hiÕn cho cuéc ®êi chung)
0,25®
+ C¶m xóc cña t¸c gi¶ tr­íc mïa xu©n thiªn nhiªn: 
(Ph©n tÝch gi¸ trÞ gîi t¶, gîi c¶m cña c¸c h×nh ¶nh “dßng s«ng xanh”, “b«ng hoa tÝm biÕc”, tiÕng chim “hãt... vang trêi”; nghÖ thuËt sö dông tõ ng÷ gi¶n dÞ mµ cã søc gîi nh­ “mäc”, “mét”, “¬i”; lèi ®¶o ng÷; nghÖ thuËt chuyÓn ®æi c¶m gi¸c “giät long lanh r¬i” (?); c©u th¬ mang s¾c th¸i c©u hái tu tõ “hãt chi mµ”; chi tiÕt th¬ “t«i ®­a tay t«i høng” ®Ó lµm næi bËt niÒm say s­a, ng©y ngÊt, t©m hån réng më cña nhµ th¬ tr­íc vÎ ®Ñp sèng ®éng, thanh s¬ cña mïa xu©n ®Êt trêi).
2,00®
+ C¶m xóc cña t¸c gi¶ tr­íc mïa xu©n ®Êt n­íc:
(Ph©n tÝch gi¸ trÞ gîi t¶, gîi c¶m cña c¸c h×nh ¶nh “ng­êi cÇm sóng”, “ng­êi ra ®ång”, “léc gi¾t ®Çy...”, “léc tr¶i dµi...”, h×nh ¶nh so s¸nh “®Êt n­íc nh­ v× sao”, phÐp ®iÖp ng÷, ®iÖp cÊu tróc; giäng ®iÖu th¬... ®Ó lµm næi bËt niÒm vui, tù hµo, sù phÊn chÊn cña nhµ th¬ tr­íc h×nh ¶nh ®Êt n­íc ®ang chuyÓn m×nh víi søc sèng, søc trÎ trµn ®Çy).
1,75®
+ NhËn xÐt, ®¸nh gi¸... vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬:
(Bµi th¬ gi¶n dÞ vÒ lêi, xóc ®éng, ch©n thµnh vÒ c¶m xóc ®· chiÕm ®­îc t×nh c¶m cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc; ®­îc viÕt khi ®ang n»m trªn gi­êng bÖnh, bµi th¬ kh«ng chØ thÓ hiÖn t×nh yªu thiªn nhiªn, yªu ®Êt n­íc... mµ cßn béc lé lßng yªu ®êi, l¹c quan sèng cña t¸c gi¶)...
0,50®
L­u ý: HS cã thÓ chØ ph©n tÝch nh÷ng ®Æc s¾c nghÖ thuËt næi bËt, nh÷ng néi dung, ý nghÜa s©u s¾c nhÊt cña ®o¹n th¬, nÕu bµi viÕt cã søc thuyÕt phôc, diÔn ®¹t tèt... vÉn cho ®iÓm tèi ®a. Kh«ng cho ®iÓm tèi ®a nh÷ng bµi bè côc kh«ng m¹ch l¹c hoÆc m¾c trªn 5 lçi c¸c lo¹i.