Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2012 – 2013 môn Ngữ Văn - Trường THCS Nguyên Lý

Trường THCS Nguyờn Lý ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 
 NĂM HỌC 2012 – 2013
MễN NGỮ VĂN
(Thời gian: 150 phỳt)
Câu1. (1,0 điểm)
Trong bài Viếng Lăng Bác, nhà thơ Viễn Phương viết:
 " Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
 Mà sao nghe nhói ở trong tim"
 ( Ngữ văn9, tập hai, NXB giáo dục- 2005)
Từ trời xanh ở câu thơ trên là biện pháp tu từ gì? Nêu tác dụng của nó?
Cõu 2. (1,0 điểm)
	Trong truyện ngắn Làng, Kim Lõn đó xõy dựng một tỡnh huống truyện làm bộc lộ sõu sắc tỡnh yờu làng quờ và lũng yờu nước của nhõn vật ụng Hai. Đú là tỡnh huống nào? í nghĩa của tỡnh huống ấy?
Cõu 3. (3,0 điểm)
	Mẹ sẽ đưa con đến trường, cầm tay con dắt qua cỏnh cổng, rồi buụng tay mà núi: “Đi đi con, hóy can đảm lờn, thế giới này là của con,”
 (Theo Lớ Lan, Cổng trường mở ra)
	Từ việc người mẹ khụng “cầm tay” dắt con đi tiếp mà “buụng tay” để con tự
đi, hóy viết một bài văn ngắn (khoảng 01 trang giấy thi) bàn về tớnh tự lập.
Câu 4. (5,0 điểm)
Cảm nhận của em về nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của nhà văn Lê Minh Khuê.
Trường THCS Nguyờn Lý 
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ TUYỂN SINH VÀO LỚP 10
NĂM HỌC 2012 – 2013
MễN NGỮ VĂN
Câu
Đáp án
Điểm
1
(1,0 điểm)
- Từ trời xanh trong câu thơ trên là biện pháp tu từ ẩn dụ
0.5 điểm
- Tác dụng: Thể hiện sự trường tồn bất tử, vĩnh hằng của Bác trong lòng dân tộc như thiên nhiên vũ trụ...
0.5 điểm
2
(1,0 điểm)
- Tỡnh huống truyện làm bộc lộ sõu sắc tỡnh yờu làng quờ và lũng yờu nước của nhõn vật ụng Hai: Trong lỳc đang sống ở nơi tản cư, ụng Hai nhận được tin làng chợ Dầu của ụng theo giặc. Tin đú đó làm nảy sinh rất nhiều trạng thỏi cảm xỳc trong ụng. 
- Bằng việc đặt ụng Hai vào một thử thỏch lớn để bộc lộ tõm trạng, tỏc giả muốn thể hiện lời ngợi ca nột đẹp trong tỡnh cảm của nhõn vật.
0.5 điểm
0.5 điểm
3
(3,0 điểm)
Mở bài: Nờu lại cõu văn ở đề bài để dẫn đến tớnh tự lập
	Khi cũn nhỏ, chỳng ta sống trong sự bảo bọc của ụng bà, cha mẹ nhưng khụng phải lỳc nào người thõn yờu cũng ở bờn cạnh chỳng ta. Bàn tay dỡu dắt của cha mẹ, đến một lỳc nào đú cũng phải buụng ra để chỳng ta độc lập bước vào đời. Hai chữ “buụng tay” trong cõu văn của Lý Lan như một bước ngoặt của hai trạng thỏi được bảo bọc, chở che và phải một mỡnh bước đi. Việc phải bước đi một mỡnh trờn đoạn đường cũn lại chớnh là một cỏch thể hiện tớnh tự lập.
0.25 điểm
Thõn bài:
	- Giải thớch: tự lập là gỡ? ( nghĩa đen: tự đứng một mỡnh, khụng cú sự giỳp đỡ của người khỏc. Tự lập là tự mỡnh làm lấy mọi việc, khụng dựa vào người khỏc).
	 Người cú tớnh tự lập là người biết tự lo liệu, tạo dựng cuộc sống cho mỡnh mà khụng ỷ lại, phụ thuộc vào mọi người xung quanh.
	- Phõn tớch:
	+ Tự lập là đức tớnh cần cú đối với mỗi con người khi bước vào đời. Trong cuộc sống khụng phải lỳc nào chỳng ta cũng cú cha mẹ ở bờn để dỡu dắt, giỳp đỡ ta mỗi khi gặp khú khăn. Vỡ vậy, cần phải tập tớnh tự lập để cú thể tự mỡnh lo liệu cuộc đời bản thõn.
	+ Người cú tớnh tự lập sẽ dễ đạt được thành cụng, được mọi người yờu mến, kớnh trọng. (Dẫn chứng).
	- Phờ phỏn: 
	 Tự lập là một phẩm chất để khẳng định nhõn cỏch, bản lĩnh và khả năng của một con người. Chỉ biết dựa dẫm vào người khỏc sẽ trở thành một gỏnh nặng cho người thõn và cuộc sống sẽ trở nờn vụ nghĩa. Những người khụng cú tớnh tự lập, cứ dựa vào người khỏc thỡ khú cú được thành cụng thật sự. Cho nờn ngay cả trong thế giới động vật, cú những con thỳ đó biết sống tự lập sau vài thỏng tuổi.
	- Mở rộng: tự lập khụng cú nghĩa là tự tỏch mỡnh ra khỏi cộng đồng. Cú những việc chỳng ta phải biết đoàn kết và dựa vào đồng loại để tạo nờn sức mạnh tổng hợp.
	- Liờn hệ bản thõn: cần phải rốn luyện khả năng tự lập một cỏch bền bỉ, đều đặn. Để cú thể tự lập, bản thõn mỗi người phải cú sự nỗ lực, cố gắng và ý chớ mạnh mẽ để vươn lờn, vượt qua thử thỏch, khú khăn, để trau dồi, rốn luyện năng lực, phẩm chất.
0.5 điểm
0.25 điểm
0.25 điểm
0.5 điểm
0.5 điểm
0.5 điểm
Kết bài:
	Nếu mọi người đều biết sống tự lập kết hợp với tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau thỡ xó hội sẽ trở nờn tốt đẹp hơn và cuộc sống mỗi người sẽ được hạnh phỳc.
0.25 điểm
4
(5 điểm)
a, Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài nghị luận văn học. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
b, Yêu cầu về hình thức: Trên cơ sở hiểu biết về tác phẩm" Những ngôi sao xa xôi" của nhà văn Lê Minh Khuê ( Phần trích trong ngữ văn9, tập hai), thí sinh trình bày được những cảm nhận của mình về nhân vật Phương Định trong đoạn trích. Thí sinh có thể có nhiều cách trình bày, nhưng cần làm rõ được các ý cơ bản sau:
MB: Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm, nhân vật Phương Đinh
0.5 điểm
TB: - Vẻ đẹp của nhân vật Phương Định không tách rời vẻ đẹp của tập thể nữ tổ trinh sát mặt đường và được đặt trong tình huống thử thách của một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn.
0.5 điểm
- Nhân vật Phương Định là cô gái Hà Nội vô tư, hồn nhiên, nhạy cảm, hay mơ mộng, thích hát, quan tâm đến hình thức... (Lấy dẫn chứng và phõn tớch)
1.5 điểm
- Nhân vật Phương Định là một nữ thanh niên xung phong dũng cảm, không sợ hi sinh, trách nhiệm cao với nhiệm vụ, có tinh thần đồng đội, tinh thần lạc quan... (Lấy dẫn chứng và phõn tớch)
1.5 điểm
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật (chủ yếu là miêu tả tâm lí): Truyện kể ở ngôi thứ nhất, cũng là nhân vật chính nên tác giả có điều kiện tập trung miêu tả làm nổi bật thế giới nội tâm phong phú, cao đẹp của nhân vật...
0.5 điểm
KB: 
 Đánh giá: Nhân vật Phương Định tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ.
0.5 điểm