Tục ngữ ca dao là những viờn ngọc quý trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Nếu tuc ngữ là những câu nói ngắn gọn thiên về đúc kết những bài học kinh nghiệm trong cuộc sống, trong cách đối nhân xử thế thỡ ca dao lại mượt mà luyến láy trong những vần điệu bổng trầm đi vào hồn người với những bài hoc giáo dục về đạo lý, về nhân cách sống ở đời. Một trong những bài học đầu tiên của con người chính là bài học về đạo hiếu. Là người Việt Nam, không ai không biết đến câu ca dao cổ:.
Công cha nghĩa mẹ thật là vĩ đại. Sự vĩ đại ấy được những người tác giả vô danh diễn tả bằng hai hỡnh ảnh của thiờn nhiờn – “ nỳi Thỏi Sơn” và “ nước trong nguồn”.
Thái Sơn là một trong năm ngọn núi lớn và nổi tiếng nhất ở Trung Quốc. Ngày xưa, trong thơ văn, người ta thường mược hỡnh ảnh này để diễn đạt cái lớn lao vĩ đại của sự vật. Nước trong nguồn là dũng nước trong lành, chảy mói khụng bao giờ cạn, cũng là nới khởi đầu của trăm sông ngàn suối. Thử hỏi, có những con suối lớn, dũng sụng vĩ đại nào trên thế giới lại không khởi nguyên từ một nguồn nước nhỏ?
Người xưa mượn núi Thái Sơn để nói đến công lao của người cha, mượn hỡnh ảnh nước trong nguồn để diễn đạt tỡnh cảm vụ cựng vụ tận của người mẹ. Ca ngơi công lao to lớn biển trời của cha mẹ, bài ca dao muốn nhắc nhở mọi người về bổn phận làm con. “ Đạo làm con” phải biết “ thờ mẹ kính cha”, phải làm trũn chữ hiếu. Đó là lẽ phải ở đời, là giềng mối luân lí của xó hoi mà con người phải tuân theo từ bao đời nay.
Em cú suy nghĩ gỡ về ý nghĩa của cõu ca dao “ Cụng cha như nỳi Thỏi Sơn [Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra Một lũng thờ mẹ kớnh cha Cho trũn chữ hiếu mới là đạo con” bai lam Tục ngữ ca dao là những viờn ngọc quý trong kho tàng văn học dõn gian Việt Nam. Nếu tuc ngữ là những cõu núi ngắn gọn thiờn về đỳc kết những bài học kinh nghiệm trong cuộc sống, trong cỏch đối nhõn xử thế thỡ ca dao lại mượt mà luyến lỏy trong những vần điệu bổng trầm đi vào hồn người với những bài hoc giỏo dục về đạo lý, về nhõn cỏch sống ở đời. Một trong những bài học đầu tiờn của con người chớnh là bài học về đạo hiếu. Là người Việt Nam, khụng ai khụng biết đến cõu ca dao cổ:. Cụng cha nghĩa mẹ thật là vĩ đại. Sự vĩ đại ấy được những người tỏc giả vụ danh diễn tả bằng hai hỡnh ảnh của thiờn nhiờn – “ nỳi Thỏi Sơn” và “ nước trong nguồn”. Thỏi Sơn là một trong năm ngọn nỳi lớn và nổi tiếng nhất ở Trung Quốc. Ngày xưa, trong thơ văn, người ta thường mược hỡnh ảnh này để diễn đạt cỏi lớn lao vĩ đại của sự vật. Nước trong nguồn là dũng nước trong lành, chảy mói khụng bao giờ cạn, cũng là nới khởi đầu của trăm sụng ngàn suối. Thử hỏi, cú những con suối lớn, dũng sụng vĩ đại nào trờn thế giới lại khụng khởi nguyờn từ một nguồn nước nhỏ? Người xưa mượn nỳi Thỏi Sơn để núi đến cụng lao của người cha, mượn hỡnh ảnh nước trong nguồn để diễn đạt tỡnh cảm vụ cựng vụ tận của người mẹ. Ca ngơi cụng lao to lớn biển trời của cha mẹ, bài ca dao muốn nhắc nhở mọi người về bổn phận làm con. “ Đạo làm con” phải biết “ thờ mẹ kớnh cha”, phải làm trũn chữ hiếu. Đú là lẽ phải ở đời, là giềng mối luõn lớ của xó hoi mà con người phải tuõn theo từ bao đời nay. Tại sao con người cần phải giữ gỡn chữ hiếu? Quy luật của cuộc sống là khụng cú cõy thỡ khụng cú quả, khụng cú người sinh thành thỡ khụng thể cú chỳng ta. Cụng đức sinh thành của cha mẹ thật khụng cú gỡ sỏnh được. Biết ơn cha mẹ trước tiờn và sõu xa nhất là biết đến cụng ơn này. Cha mẹ là người sinh ra ta, nuụi dưỡng ta bao năm thỏng, để từ một đứa trẻ sơ sinh, ta trở thành một người cú hiểu biết cú kiến thức trong xó hội. Cơm ăn ỏo mặc hàng ngày, thuốc thang khi ta đau ốm, quần ỏo , tiện nghi ta cú tất cả đều do cụng lao nuụi dưỡng của cha mẹ. Chưa kể đến khi ta khụn lớn, đến tuổi đi học, cha mẹ lại cat cụng đưa đún, kốm cặp dạy dỗ từng con chữ, lời văn. Làm sao ta cú thể quờn được những thỏng ngày lớn lờn trong sự vỗ về yờu thương chăm súc của cha và mẹ. Hiểu như thế, ta càng thấm thớa cõu ca dao cổ: “ Chim trời ai dễ đếm lụng Nuụi con ai dễ tớnh cụng thỏng ngày” Để đỏp lại cụng ơn sinh thành dưỡng dục ấy, đạo làm con phải giữ cho trũn chữ hiếu. Đú chớnh là một tiờu chuẩn đạo đức của con người trong xó hội, trong cuộc sống. Vậy chỳng ta thể hiện chữ hiếu với cha mẹ như thế nào? Làm cho cha mẹ vui lũng bằng những việc làm thiết thực. Cụ thể là chuyờn cần trong học tập, đạt nhiều thành tớch như một mún quà tinh thần dõng lờn cha mẹ. Chăm súc cha mẹ trong những lỳc già yếu ốm đau. Một người biết hiếu thảo với cha mẹ chắc chắn phải là một cụng dõn tốt của xó hội sau này. Tuy vậy, chỳng ta khụng khỏi đau lũng khi gần đõy cú khụng ớt những bạn trẻ sa vào con đường tội lỗi chỉ để thỏa món thỳ vui của bản thõn. Những bạn trẻ ấy vụ hỡnh chung đó trở thành ung nhọt của xó hội, trở thành những đứa con bất hiếu của gia đỡnh khi mang lại nỗi đau cho cha me và những người thõn. Lớp trẻ chỳng ta cần lấy những tấm gương ấy làm bài học răn mỡnh. Bài ca dao vừa là lời ca ngợi một đạo lớ tốt đẹp của dõn tộc, vừa là lời khuyờn bảo thật cao quý. Giỏ trị to lớn của bài ca dao thể hiện qua những hỡnh tượng so sỏnh gần gũi và sỳc tớch, đi vào lũng người một cỏch tự nhiờn. Hiểu được giỏ trị của cõu ca dao, chỳng ta càng phải cố gắng nhiều hơn nữa để khụng phụ lũng cha mẹ. BIấN SOẠN: HOÀNG KIM TIẾN
Tài liệu đính kèm: