Giáo án Đại số 9 năm 2008 - Tiết 45: Ôn tập chương III

Ngày soạn:	03/02/09	Tiết 45 
Ngày giảng: 
ôn tập chương III
A. Mục tiêu.
-Củng cố khái niệm nghiệm và tập nghiệm của phương trình và hệ phương trình bậc nhất hai ẩn
- Củng cố các kiến thức đã học trong chương, trọng tâm là giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.Củng cố các phương pháp giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn : Phương pháp thế và phương pháp cộng đại số. 
-Củng cố và nâng cao kỹ năng giải phương trình và hệ phương trình bậc nhất hai ẩn kỹ năng phân tích bài toán, trình bày, tính toán qua các bước.
B. Chuẩn bị.
-Gv : Bảng phụ ghi đề bài, thước thẳng, MTBT.
-Hs : Làm câu hỏi ôn tập, thước thẳng.
C. Phương pháp
 -Luyện tập- thực hành, tự nghiên cứu vấn đề, vấn đáp, phân tích tổng hợp.
D.Tiến trình dạy học.
	I. ổn định lớp.(1ph)
9A :	9B :
	II. KTBC.(6ph)
-Hs1 : 	
	+Thế nào là pt bậc nhất hai ẩn, cho ví dụ?
	+Phương trình bậc nhất hai ẩn có bao nhiêu nghiệm?
-Hs2 : 
	+Nêu các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình
	III. Bài mới.(30ph)
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
-Đưa bài tập lên bảng.
-Gọi Hs nhận xét bài tập trên bảng.
?Phương trình bậc nhất hai ẩn có bao nhiêu nghiệm? Tập nghiệm của nó biểu diễn trên mặt phẳng toạ độ là gì.
-Chốt: mỗi nghiệm của pt là một cặp số (x;y) thoả mãn pt, trong mặt phẳng toạ độ tập nghiệm của nó được biểu diễn bởi đthẳng ax + by = c
?Nêu định nghĩa hệ pt bậc nhất hai ẩn.
?Một pt bậc nhất hai ẩn có thể có bao nhiêu nghiệm.
?Khi nào hệ (I) có một nghiệm, vô nghiệm, vô số nghiệm.
-Yêu cầu Hs làm câu hỏi 2 Sgk/25.
-Gợi ý: ?Viết hai phương trình của hệ về dạng hàm số bậc nhất.
? Hai đường thẳng cắt nhau, song song, trùng nhau khi nào?
-Ghi kl lên bảng.
?Nêu các phương pháp giải hệ pt bậc nhất hai ẩn
-Đưa đề bài 40a,b lên bảng và nêu câu hỏi: dựa vào các hệ số của hệ pt hãy nhận xét số nghiệm của hệ.
-Gọi 2 em lên bảng, một em giải bằng phương pháp thế, một em giải bằng phương pháp cộng.
-Yêu cầu Hs dưới lớp làm vào vở.
-Gọi Hs nhận xét
-Nhận đánh giá bài làm của Hs.
-Khi vẽ các đường thẳng ta nên để nguyên dạng ax+by=c và tìm các điểm thuộc đường thẳng đó.
?Có nhận xét gì về các hệ số của ẩn trong hai pt của hệ.
?Muốn khử ẩn x thì ta phải biến đổi như thế nào.
-Yêu cầu một Hs lên bảng làm
-Khi giải hệ pt trên ta cần chú ý gì
?Nêu cách giải hệ pt trên
-Yêu cầu Hs giải tiếp dưới lớp và cho biết kết quả u,v tìm được.
-Gọi Hs đọc đề bài và tóm tắt đề bài
-Đưa bảng phân tích các đại lượng.
?Nêu điều kiện của x, y
-Gọi một Hs lên bảng trình bày lời giải để lập xong pt (1), sau đó gọi một Hs khác lên hoàn thành bài giải.
-Gọi Hs dưới lớp nhận xét bài làm trên bảng, sau đo Gv nhận xét đánh giá bài làm trên bảng.
-Đọc đề bài.
?Hãy tóm tăt đề bài.
?Lập bảng phân tích bài toán.
-Gọi học sinh trình bày miệng cho đến khi lập được hệ pt.
?Năm ngoái hai đơn vị thu hoạch được 720 tấn--> ta có phương trình nào?
?Tương tự ta có pt nào.
?Hãy giải hệ pt trên.
?Trả lời bài toán.
-Gọi Hs đọc đề bài.
?Bài toán gồm những đại lượng nào?
?Một gam Đồng có thể tích là bao nhiêu.
?Một gam Kẽm có thể tích là bao nhiêu.
-Yêu cầu Hs về nhà giải tiếp.
-Một em lên bảng khoanh tròn vào câu trả lời.
-Có vô số nghiệm
-Tại chỗ nêu định nghĩa.
-Hệ pt bậc nhất hai ẩn có thể có một nghiệm, vô nghiệm, vô số nghiệm.
-Tại chỗ nêu biến đổi các pt trong hệ về dạng hàm số bậc nhất
+(d) (d’) ....
+(d) // (d’) ...
+(d) cắt (d’) ....
-Tại chỗ nêu các phương pháp giải hệ pt.
-Dựa vào kết quả trên, nx về số nghiệm của hệ.
-Hai Hs lên bảng giải, minh hoạ hình học.
- Hs dưới lớp làm bài vào vở sau đó nx bài làm trên bảng.
- Ghi đề bài, nx về hệ số của ẩn trong hệ.
- Nhân phương trình (1) với 1 - , pt (2) với 
- Một em lên bảng làm, dưới lớp làm vào vở.
- Chú ý đến đk của ẩn.
- Dùng phương pháp đặt ẩn phụ.
- Giải hệ pt với ẩn u, v và nêu kết quả => giải tiếp tìm x,y.
-Đọc và tóm tắt đề bài.
-Lên bàng điền vào bảng phân tích.
-Đk: x, y > 12
-Một em lêm bảng làm, dưới lớp làm vào vở, sau đó một em lên bảng làm tiếp.
-Nhận xét bài làm trên bảng.
-Theo dõi đề bài, tóm tắt đề bài.
-Phân tích bài toán:
+Các đại lượng.
+Sự thay đổi.
-Tại chỗ trình bày.
-Ta có pt: 
 x + y = 720
-Có: 
115%x+112%y =819
-Một hs lên bảng giải tiếp hệ pt trên.
-Đọc to đề bài.
-Khối lượng và thể tích.
-Có: cm3
-Có: cm3
1. Phương trình bậc nhất hai ẩn
BT (B.phụ): Các pt sau pt nào là pt bậc nhất hai ẩn?
a, 2x - y = 3 d, 5x - 0y = 0
b, 0x + 2y = 4 e, x + y - z = 7
c, 0x + 0y = 7 f, x2 + 2y = 5
(x, y, z là các ẩn số)
2. Hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
-Định nghĩa: (I) 
-Hệ (I) (Với a, b, c, a’, b’, c’ 0)
+Có vô số nghiệm nếu: 
+Vô nghiệm nếu: 
+Có một nghiệm duy nhất nếu: 
3. Bài 40/17-Sgk.
a, 
Phương trình 0x = -3 vô nghiệm.
Vậy hệ đã cho vô nghiệm.
b, 
Vậy nghiệm của hệ đã cho là: 
4. Bài 41/27-Sgk.
a, 
Vậy nghiệm của hệlà: 
b, đk: 
Đặt: = u; = v
Ta được hệ: 
5. Bài 45/27-Sgk.
T.gian hoàn thành
Năng suất một ngày
Hai đội
12 ngày
Đội I
x ngày
Đội II
y ngày
Giải
-Gọi thời gian để đội I làm riêng hoàn thành công việc là x ngày ( x > 12)
 Thời gian để đội II làm riêng hoàn thành công việc là y ngày ( y > 12).
Vậy một ngày đội I làm được cv
 đội II làm được cv
-Hai đội một ngày làm được công việc nên ta có pt: + = (1)
-Phần việc còn lại đội II hoàn thành trong 3,5 ngày với năng suất gấp đôi là: 1 - 
=> ta có pt: 3,5 . 2 . = hay 
-Ta có hệ pt: 
x = 28; y = 21 tmđk. 
Vậy .......
6. Bài 46/27-Sgk.
Năm ngoái
Năm nay
Hai đơn vị
720 tấn
819 tấn
Đơn vị I
x tấn
115%x
Đơn vị II
y tấn
112%y
Giải
-Gọi số thóc năm ngoái đơn vị I thu hoạch được là x tấn, đơn vị II thu hoạch được là y tấn (x, y > 0)
Vây năm nay đơn vị I thu hoạch được là 115%x tấn, đơn vị II thu hoạch được là 112%y tấn.
-Năm ngoái hai đơn vị thu hoạch được 720 tấn => pt: x + y = 720
-Năm nay hai đơn vị thu hoạch được 819 tấn => pt: 115%x + 112%y = 819
-Ta có hệ pt: 
(tmđk)
Vậy ....
7. Bài 44/27-Sgk.
-Gọi khối lượng của đồng là x g (x > 0)
 Khối lượng của kẽm là y g (y > 0)
Ta có : x + y = 124
-Có: x (g) đồng có thể tích là: cm3
 y (g) kẽm có thể tích là: cm3
=> ta có pt: + = 15
-Ta có hệ pt: 
	IV. Củng cố.(5ph)
-Cần nắm những kiến thức và kỹ năng cơ bản nào?
-Nêu các kiến thức trọng tâm của chương III?
-Khi giải các bài toán bằng cách lập hệ phương trình cần chú ý gì?
	+Đọc kỹ đề bài
	+Phân tích đề bài
	+Khi đặt ẩn cần chọn điều kiện thích hợp cho ẩn
	V. Hướng dẫn về nhà.(3ph)
-Ôn lại toàn bộ kiến thức trong chương, xem lại các bài tập đã chữa.
-BTVN: 42, 43/27-Sgk; 54, 55/12-Sbt
-Tiết sau kiểm tra 45’
E. Rút kinh nghiệm.