Chủ đề 1: ÔN TẬP KIẾN THỨC VỀ TIẾNG VIỆT (Đã học ở L.7)
Loại chủ đề: Bám sát.
Thời lượng: 6 tiết Lớp: 7A
Người thực hiện: Nguyễn Văn Thân.
Tiết 1-2: Ôn tập về từ ghép
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:Ôn tập, nắm vững các kiến thức về từ ghép qua một sỗ bài tập cụ thể .
2. Kĩ Năng: Bước đầu phát hiện và phân tích tác dụng vai trò của các từ loại trong văn, thơ.
3. Thái độ : Nâng cao ý thức cầu tiến, ý thức trách nhiệm.
B. CHUẨN BỊ
GV: Chọn một số bài tập để học sinh tham khảo và luyện tập.
HS: Soạn theo hướng dẫn của giáo viên.
Đọc lại nội dung bài học -> rút ra được những nội dung cÇn nhí
Nắm được những ®iều cần lưu ý khi vận dụng vào thực hành.
C. PHƯƠNG PHáP: Vấn đáp - thảo luận
D. LÊN LớP:
I. ổn định tổ chức:
II.Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra dụng cụ học tập. Kiểm tra sự chuẩn bị của hs.
III. BàI mới:
1. Giới thiệu bài : Hôm nay các em sẽ ôn tập và tiến hành luyện tập một số bài tập về "từ ghép",
2. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học:
Chủ đề 1: ÔN TẬP KIẾN THỨC VỀ TIẾNG VIỆT (Đã học ở L.7) Loại chủ đề: Bám sát. Thời lượng: 6 tiết Lớp: 7A Người thực hiện: Nguyễn Văn Thân. ---------------------------------------------------------- Ngµy so¹n : 3/10/ 2009 Ngµy d¹y : 5/10 / 2009 TiÕt 1-2: ¤n tËp vÒ tõ ghÐp A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh: 1. Kiến thức:Ôn tập, nắm vững các kiến thức về từ ghép qua một sỗ bài tập cụ thể . 2. Kĩ Năng: Bước đầu phát hiện và phân tích tác dụng vai trò của các từ loại trong văn, thơ. 3. Thái độ : Nâng cao ý thức cầu tiến, ý thức trách nhiệm. B. CHUẨN BỊ GV: Chọn một số bài tập để học sinh tham khảo và luyện tập. HS: Soạn theo hướng dẫn của giáo viên. Đọc lại nội dung bài học -> rút ra được những nội dung cÇn nhí Nắm được những ®iều cần lưu ý khi vận dụng vào thực hành. C. PH¦¥NG PH¸P: VÊn ®¸p - th¶o luËn D. L£N LíP: I. æn ®Þnh tæ chøc: II.Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra dụng cụ học tập. Kiểm tra sự chuẩn bị của hs. III. BµI míi: Giới thiệu bài : Hôm nay các em sẽ ôn tập và tiến hành luyện tập một số bài tập về "từ ghép", TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y - häc: Hoaït ñoäng cuûa thaày Hoaït ñoäng cuûa troø Noäi dung caàn ñaït * H§ 1: Híng dÉn HS «n tËp l¹i lý thuyÕt: ? Nêu định nghĩa về từ ghép? ? Kể tên các loại từ ghép? ? Từ ghép có nghĩa như thế nào? - Giáo viên chốt vấn đề. *H§2: Híng dÉn HS lµm BT: -GV yªu cÇu HS xem l¹i c¸c BT SGK trang 15, 16: BµI nµo cha râ, Gv híng dÉn lµm cô thÓ. - GV đọc một số BT và hướng dẫn HS thực hiện. -GV đọc BT1 và yêu cầu HS thực hiện Hướng dẫn BT1: chú ý xem lại phần ghi nhớ để giải bài tập này. . -GV đọc BT2 và yêu cầu HS thực hiện. Hướng dẫn : Lần lượt đổi trật tự c¸c tiếng trong mỗi từ. Những từ nghĩa không đổi và nghe xuôi tai là những từ có thể đổi được trật tự. -GV đọc BT3 và yêu cầu HS thực hiện. -GV chốt: Đây là thói quen và do phong tục văn hoá của người Việt ( cái lớn nói trước, cái nhỏ nói sau, cái tốt nói trước, cái xấu nói sau,) - GV đọc BT4 và tổ chức cho HS làm. GV chốt: a/Các tiếng trong từ ghép cùng nghĩa. b/Các tiếng trong từ ghép gần nghĩa. c/Các tiếng trong từ ghép trái nghĩa. -GV đọc BT 5 và hướng dẫn làm BT. GV chốt: Các từ in đậm đều có nghĩa chuyển. a. Chỉ sự đảm đương,chịu trách nhiệm. b. Chỉ một quốc gia. c. Chỉ cách cư sử. d. Chỉ sự cứng rắn. - GV đọc yêu cầu và hướng dẫn HS làm BT 6. - GV chốt lại vấn đề cho hs nắm. - Nªu ®Þnh nghÜa. - NhËn xÐt, bæ sung. - KÓ tªn - Nêu nghĩa của các loại từ ghép - Thực hiện theo yêu cầu. - Làm BT theo yêu cầu - Phân loại từ ghép ĐL và CP -HS lần lượt đổi các tiếng và xác định. - Tìm cách giải thích. - So sánh các nhóm từ. -HS thảo luận tìm cách giải thích. - HS viết đoạn văn. - HS đọc. - HS nhận xét, bổ sung. I-Ôn tập. 1.ĐN từ ghép. 2.Có 2 loại:- TGCP - TGĐL 3.Nghĩa của từ ghép. a. TGCP có tính chất phân nghĩa. Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính. b. TGĐL có tính chất hợp nghĩa .Nghĩa của TGĐL khái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo nên nó. II.Luyện tập. Bài tập1: Em hãy phân loại các từ ghép sau đây theo cấu tạo của chúng: ốm yếu, , kỉ vật, núi non, kì công, móc ngoặc, xem bói, binh lính, móc ngợăc, rau muống, xe ngựa, TGCP: xe ngựa, kỉ vậ, trau muống, xem bói, kì công . TGĐL: ốm yếu, núi non,, móc ngoặc, binh lính, móc ngợăc. Bài tập 2: trong các từ ghép sau đây: tướng tá, ăn nói, đi đứng, binh lính, giang sơn, ăn uống, đất nước, quần áo, vui tươi, chờ đợi, hát hò từ nào có thể đổi trật tự giữa các tiếng? vì sao? Bài tập 3: Vì sao không đổi được vị trí các tiếng trong các từ: cha con, giàu nghèo, vua tôi, thưởng phạt, vững mạnh ? Bài tập 4: So sánh nghĩa của từng tiếng trong nhóm các từ ghép sau: a/sửa chữa, đợi chờ, trông nom, tìm kiếm, giảng dạy b/gang thép, lắp ghép, tươi sáng c/trên dưới, buồn vui, đêm ngày, nhỏ to, sống chết Bài tập 5: Giải thích nghĩa của từ ghép được in đậm trong các câu sau: Mọi người phải cùng nhau gánh vác việc chung. Đất nước ta đang trên đà thay đổi thịt. Bà con lối xóm ăn ở với nhau rất hòa thuận. Chị Võ Thị Sáu có một ý chí sắt đá trước quân thù. Bài tập 6: Viết đoạn văn ngắn kể về ấn tượng trong ngày khai trường đầu tiên trong đó có sử dụng từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ (gạch chân các từ ghép) IV.Củng cố: Em hiểu thế nào là từ ghép kể tên các loại từ ghép đã học? Nghĩa của từ ghép như thế nào? Đánh giá về 2 tiết học. V. Höôùng dẫn veà nhà: Học nội dung phần lý thuyết, xem lại toàn bộ BT đã làm. Chuẩn bị cho 2 tiết học sau: Ôn tập về từ láy. E. Đánh giá rút kinh nghiệm: Ngµy so¹n : 9/ 10/ 2009 Ngµy d¹y : 12/ 10 / 2009 TiÕt 3-4: ¤n tËp vÒ tõ l¸y A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh: 1. Kiến thức:Ôn tập, nắm vững các kiến thức về từ láy qua một sỗ bài tập cụ thể . 2. Kĩ Năng: Bước đầu phát hiện và phân tích tác dụng vai trò của các từ loại trong văn, thơ. 3. Thái độ : Nâng cao ý thức cầu tiến, ý thức trách nhiệm. B. CHUẨN BỊ GV: Chọn một số bài tập để học sinh tham khảo và luyện tập. HS: Soạn theo hướng dẫn của giáo viên. Đọc lại nội dung bài học -> rút ra được những nội dung cÇn nhí Nắm được những ®iều cần lưu ý khi vận dụng vào thực hành. C. PH¦¥NG PH¸P: VÊn ®¸p - th¶o luËn D. L£N LíP: I. æn ®Þnh tæ chøc: II.Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra lại một số kiến thức của triết học trước. III. BµI míi: Giới thiệu bài : Hai tiết học trước ta đã được ôn tập lại kiến thức về từ ghép và làm một số Bt liên quan, hôm nay các em sẽ ôn tập và tiến hành luyện tập một số bài tập về "từ láy", TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y - häc: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung * HĐ1: Hướng dẫn HS ôn tập lại lý thuyết : ? Từ láy là gì? -Gv chốt vấn đề cho hs nắm ? Có mấy loại từ láy - Gv chốt vấn đề cho hs nắm. ? Em hiểu như thế nào về cơ chế tạo nghĩa của từ láy. - GV chốt: -Coù caùc töø laùy taïo nghóa döïa vaøo söï moâ phoûng aâm thanh nhö: ha haû,oa oa ,tích taéc,gaâu gaâu -Coù caùc töø laùy taïo nghóa döïa vaøo ñaëc tính aâm thanh cuûa vaàn Chaúng haïn :Nhoùm töø laùy:lí nhí,li ti,ti híTaïo nghóa döïa vaøo khuoân vaàn coù nguyeân aâm I laø nguyeân aâm coù ñoä môû nhoû nhaát, aâm löôïng nhoû nhaát,bieåu thò tính chaát nhoû beù,nhoû nheï veà aâm thanh ,hình daùng. Traùi laïi:Ha haû,ra raû,sa saû,laõ chaõlaïi taïo nghóa döïa vaøo khuoân vaàn coù nguyeân aâm a laø nguyeân aâm coù ñoä môû to nhaát,aâm löôïng lôùn nhaát,bieåu thò tính chaát to lôùn maïnh meõ cuûa aâm thanh hoaït ñoäng -Tröôøng hôïp töø laùy coù tieáng goác thì töø laùy taïo nghóa baèng caùch döïa vaøo nghóa cuûa tieáng goác vöøa döïa vaøo söï hoøa phoái aâm thanh giöõa caùc tieáng taïo neân noù. ? Caên cöù vaøo lyù thuyeát ñaõ hoïc haõy phaân bieät tö laùy vaø töø gheùp? (GV chia baûng thaønh hai phaàncho HS phaân bieät roõ hôn) * HĐ2: Hướng dẫn HS làm BT - Gv nhấn mạnh lại các BT SGK trang 43. - GV tổ chức cho HS đặt câu. -GV nhận xét. -GV cho HS thảo luận thực hiện BT 6*, SGK trang 43. - GV tổ chức cho HS chơi trò chơi tìm từ láy có ỹ nghĩa nhấn mạnh, giảm nhẹ. - GV tổng hợp ý kiến của hs, bổ sung sửa chữa cho hoàn chỉnh, giúp các em rút kinh nghiệm. -HS tham gia trả lời. -HS tham gia trả lời. - Thảo luận và tham gia trả lời. +Töø ghheùp chính phuï: .Caùc tieáng ñeå taïo töø gheùp khoâng baét buoät phaûi cuøng tröôøng nghóa .Tieáng phuï coù taùc duïng boå sung yù nghóa cho tieáng chính .Nghóa cuûa töø gheùp heïp hôn nghóa cuûa tieáng chính +Töø gheùp ñaúng laäp: .Caùc tieáng trong tö gheùp ñaúng laäp hoaëc ñoàng nghóa, hoaëc traùi nghóa, hoaëc cuøng chæ nhöõng söï vaät, hieän töôïng gaàn guõi nhau(cuøng tröôøng nghóa) .Nghóa cuûa caùc tieáng dung hôïp vôùi nhau ñeå taïo ra nghóa cuûa töø gheùp ñaúng laäp. .Nghóa cuûa töø gheùp ñaúng laäp so vôùi nghóa cuûa caùc tieáng taïo neân noù raát ña daïng - Hs phân biệt - Thực hiện theo yêu cầu. - HS đặt câu. - HS nhận xét, bổ sung. - Thực hiện theo yêu cầu. - HS thi nhau tìm. I-Lí thuyeát. 1.Từ láy: Là một kiểu từ phức đặc biệt có sự hòa phối âm thanh, có tác dụng tạo nghĩa giữa các tiếng. Phần lớn các từ láy trong tiếng việt được tạo ra bằng cách láy các tiếng gốc có nghĩa. 2.Các loại từ láy : a. Từ láy toàn bộ: Láy toàn bộ giữ nguyên thanh điệu. Láy toàn bộ có biến đổi thanh điệu. b. Láy bộ phận: láy phụ âm đầu hoặc phần vần. 3/Cô cheá taïo nghóa cuûa töø laùy: -Coù caùc töø laùy taïo nghóa döïa vaøo söï moâ phoûng aâm thanh nhö: ha haû,oa oa ,tích taéc,gaâu gaâu -Coù caùc töø laùy taïo nghóa döïa vaøo ñaëc tính aâm thanh cuûa vaàn -Tröôøng hôïp töø laùy coù tieáng goác thì töø laùy taïo nghóa baèng caùch döïa vaøo nghóa cuûa tieáng goác vöøa döïa vaøo söï hoøa phoái aâm thanh giöõa caùc tieáng taïo neân noù. 4/ Phaân bieät töø laùy vaø töø gheùp a/Töø laùy:Ñoù laø nhöõng töø phöùc coù söï hoøa phoái aâm thanh(coù giaù trò bieåu tröng hoùa) Ví duï:Nhaáp nhoâ,ño ñoû. -Töø laùy coù 2loaïi:töø laùy toaøn boä vaø töø laùy boä phaän -Nghóa cuûa töø laùy:Ñöôïc taïo thaønh nhôø ñaëc ñieåm aâm thanh giöõa caùc tieáng-trong tröôøng hôïp tö laùy coù tieáng coù nghóa laøm goác(tieáng goác) thì nghóa cuûa töø laùy coù theå coù nhöõng saéc thaùi rieâng so vô í tieáng goác nhö saéc thaùi bieåu caûm,saéc thaùi giaûm nheï hoaëc nhaán maïnh. b/Töø gheùp:Ñoù laø nhöõng töø phöùc ñöôïc taïo ra baèng caùch gheùp caùc tieáng coù quan heä vôùi nhau veà nghóa Ví duï:Hoa hoàng, xe ñaïp, quaàn aùo -Töø gheùp coù 2loaïi:Töø gheùp chính phuï vaø töø gheùp ñaúng laäp +Nghóa cuûa töø gheùp chính phuï heïp hôn nghóa cuûa tieáng chính +Nghóa cuûa töø gheùp ñaúng laäp khaùi quaùt hôn nghóa cuûa caùc tieáng taïo ra noù II- Luyện tập. 1/ Bài tập 1 : (Bt5/43) Caùc töø: Maùu muû ,raâu ria,töôi toát,deûo dai,töôi cöôøi ,ñoâng ñuû,quanh quaånlaø töø laùy hay töø gheùp? -Ñaây laø töø gheùp ñaúng laäp coù caùc tieáng gioáng nhau veà phuï aâm ñaàu vaø vaàn. 2/ Bài tập 2 : (Bt4/43) Ñaët caâu: -Coâ aáy coù thaân hình nhoû nhaén. -Chuyeän aáy nhoû nhaët ñöøng ñeå yù tôùi. -Lan aên nhoû nheû töøng mieáng. -Con ngöôì aáy raát nhoû nhen -Moùn tieàn nhoû nhoi naøy em coù theå giuùp caùc baïn hoïc sinh ngheøo. 3/ Bài tập 3 : (Bt6/43) Caùc tieáng chuøa (trong chuøa chieàn), neâ(trong no neâ),rôùt(trong rôi rôùt),haønh (trong hoïc haønh) coù nghóa laø gì? -Caùc töø:Chieàn,neâ,rôùt,haønh-coù nghóa gaàn nhö nghóa caùc tieáng ñi keøm vôùi noù +chieàn: chuøa(ngheä tónh) +ñaày:caên +rôùt:rôi +haønh :laøm Vaäy noù laø caùc töø laùy. 4/ Bài tập 4:Tìm từ láy có ỹ nghĩa giảm nhẹ, ý nghĩa nhấn mạnh : - Từ láy có ý nghĩa giảm nhẹ; be bé, thấp thấp, - Các từ láy có ý nghĩa nhấn mạnh so với tiếng gốc là: mạnh mẽ, bùng nổ, xấu xí, nặng nề, buồn bã. IV.Củng cố: - GV củng cố về gía trị và tác dụng của từ láy : Từ láy giàu giá trị gợi tả và biểu cảm .Có từ láy làm giảm nhẹ hoặc nhấn mạnh sắc thái nghĩa so với tiếng gốc. Từ láy tượng hình như: v ... ng nhè nhẹ liếm lên bãi cát, bọt sóng màu bưởi đào. ( Vũ Tú Nam) ? Chuyển những câu bị động của bài tập 1 thành câu chủ động ? T×m nh÷ng c©u bÞ ®éng trong c¸c ®o¹n trÝch díi ®©y? Nh÷ng c©u bÞ ®äng võa t×m cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh c©u chñ ®¹ng ®îc kh«nh ? t¹i sao? a) “ D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc. §ã lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña ta.Tõ xa ®Õn nay, mçi khi tæ quèc bÞ x©m l¨ng, th× tinh thÇn Êy l¹i s«i næi, nã kÕt thµnh mét lµn sãng v« cïng m¹nh mÌ, to lín, nã lít qua mäi sù nguy hiÓm, khã kh¨n, nã nhÊn ch×m tÊt c¶ lò ban níc vµ lò cíp níc” b) ChiÕc sµo cña dîng H¬ng díi søc chèng bÞ cong l¹i. Níc bÞ c¶n v¨ng bät tø tung, thuyÒn vïng v»ng cø hùc chôt xuèng, quay ®Çu ch¹y l¹i vª Hoµ Phíc c) C¸nh ®ång lµng ®îc phï sa vµ níc ngät s«ng th¬ng båi ®¾p, t¾m t¸p, l¹i ®îc c¸c mÑ , c¸c chÞ vun xíi, ch¨m bãn, ngµy mét trë nªn mµu mì. ? ViÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng 10 dßng trong ®ã cã sö dông c©u chñ ®éng vµ c©u bÞ ®éng. Gach ch©n c¸c c©u ®ã trong ®o¹n, thö chuyÓn ®æi l¹i vµ nhËn xÐt? HS: ViÕt nh¸p råi tr×nh bµy GV: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ TiÕt 1+2- Tr¹ng ng÷ I.LÝ thuyÕt: 1.Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u a) Để các định thời điểm, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu, câu thường được mở rộng bằng cách thêm trạng ngữ. b). Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu, giữa câu, cuối câu. c) Trạng ngữ được dùng để më rộng câu, có trường hợp bắt buộc phải dùng trạng ngữ. 2. T¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng - §Ó nhÊn m¹nh ý, chuyÓn ý hoÆc thÎ hiÓn nh÷ng t×nh huèng c¶m xóc nhÊt dÞnh II- Luyện tập Bài tập 1: trạng ngữ cña câu: a)Mùa đông, giũa ngày mùa b) mùa đông năm ấy c)Ngµy h«m qua, trªn ®êng lµng, lóc 12 giê tra d)khi ®i qua nh÷ng c¸nh ®ång xanh, mµ h¹t thãc nÕp ®Çu tiªn lµm trÜu th©n lóa cßn t¬i Bài tập 2: a)Trên quãng trường Ba Đình lịc sủ .-> Trạng ngữ xác định nơi chốn diễn ra sự việc b) trong một ngày, Bình minh, Trưa, khi chiều tà. ( trạng ngữ xác định thời gian, điều kiện diễn ra sự việc: sự thay đổi màu sắc của biển và liên kết, thể hiện mạch lạc giũa các câu trong đoạn văn) Bài tập 3: Đêm ->Trạng ngữ nhằm nhấn mạnh ý về thời gian) Bµi tËp 4: ViÕt ®o¹n v¨n biÓu c¶m hoÆc chøng minh kho¶ng 10 c©u chó ý sö dông tr¹ng ng÷. TiÕt 2+3 c©u chñ ®éng – c©u bÞ ®éng I. LÝ thuyÕt 1. Kh¸i niÖm - Câu chủ động lµ c©u cã CN lµ ngêi, vËt thùc hiÖn hµnh ®éng híng vµo ngêi vËt kh¸c - Câu bị động lµ c©u cã CN lµ ngêi, vËt bÞ, ®îc ho¹t ®éng cña ngêi kh¸c híng vµo. 2. ChuyÓn ®æi CC§-CB§ - Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngược lại : + Tr¸nh lÆp l¹i mét kiÓu c©u, dÔ g©u Ên tîng ®¬n ®iÖu. + §¶m b¶o m¹ch v¨n ®îc thèng nhÊt. 3. C¸c kiÓu c©u bÞ ®éng - C©u bÞ ®éng cã c¸c tõ ”bÞ”, “®îc” - C©u bÞ ®éng kh«ng cã c¸c tõ ”bÞ”, “®îc” II- Luyện tập Bài tập 1: -Những cánh buồm nâu trên biển được nắng chiếu vào rực hồng lên như đàn bướm múa lượn giữa trời xanh. -Mặt trời xế trưa bị mây che lỗ đỗ. Bài tập 2: Mây che mặt trời xế trưa lỗ đỗ. Nắng chiếu vào những cánh bườm nâu trên biển hồng rực lên như đàn bướm múa lượn giữa trời xanh. Bài tập 3: a) mçi khi tæ quèc bÞ x©m l¨ng b) ChiÕc sµo cña dîng H¬ng díi søc chèng bÞ cong l¹i. Níc bÞ c¶n v¨ng bät tø tung c) C¸nh ®ång lµng ®îc phï sa vµ níc ngät s«ng th¬ng båi ®¾p, t¾m t¸p, l¹i ®îc c¸c mÑ , c¸c chÞ vun xíi, ch¨m bãn, ngµy mét trë nªn mµu mì => C¸c c©u bÞ ®éng trªn kh«ng thÓ chuyÓn thµnh c©u chñ ®éng ®îc, do t×nh thÕ diÔn ®¹t béc ph¶i nh vËy. Bài tập 4: ViÕt ®o¹n v¨n 3. Cñng cè vµ HDVN - Nh¾c l¹i kiÕn thøc vÒ tr¹ng ng÷, c©u chñ ®éng, c©u bÞ ®éng. - N¾m v÷ng lÝ thuyÕt vËn dông vµo lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ néi dung bµi sau Bµi 2 Ngµy so¹n: 4/2009 Ngµy d¹y: 4/2009 ¤n tËp v¨n b¶n nghÞ luËn (ý nghÜa v¨n ch¬ng, §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå) I-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1.- Kiến thức: - Gióp häc sinh «n tËp nhí l¹i néi dung c¬ b¶n vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn cña hai v¨n b¶n : Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta, Sù giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt 2- Kĩ năng: - Rèn kĩ năng ph©n tÝch v¨n b¶n nghÞ lu¹n 3- Thái độ: - Gi¸o dục tư tưởng, båi dìng t×nh yªu tiÕng ViÖt, häc tËp vµ lµm theo tÊm g¬ng gi¶n dÞ cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh II- CHUẨN BỊ : GV:Tham khảo sgk, sgv và một số tài liệu có liên quan. HS: Soạn theo sự hướng dẫn của gv. III. Ho¹t ®éng d¹y häc 1.KiÓm tra bµi cò 2.Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t ? Bµi viÕt d· ®Ò cËp ®Õn sù gi¶n dÞ cña B¸c ë nh÷ng ph¬ng diÖn nµo? A .B÷a ¨n, c«ng viÖc B. §å dïng, c¨n nhµ C. Quan hÖ víi mäi ngêi, trong lêi nãi, bµi viÕt D. C¶ ba ph¬ng diÖn trªn ? Søc thuyÕt phôc cña ®o¹n trÝch nµy lµ g×? A B»ng d·n chøng tiªu biÓu B. B»ng lÝ lÏ hîp lÝ C. B»ng th¸i ®é t×nh c¶m cña t¸c gi¶ D. C¶ ba nguyªn nh©n trªn ? theo t¸c gi¶, sù gi¶n dÞ trong ®êi sèng vËt chÊt cña BH b¾t nguån tõ nguyªn do g×? V× tÊt c¶ mäi ngêi VN ®Òu sèng gØn dÞ V× ®Êt níc ta cßn qua nghÌo nµn thiÕu thèn V× B¸c sèng s«i næi phong phó ®êi sèng vµ cuéc ®Êu tranh cña quÇn chóng nh©n d©n V× B¸c muèn mäi ngêi ph¶i noi g¬ng B¸c ? v× sao t/g coi c/s cña BH lµ c/s thùc sù v¨n minh A.V× ®ã lµ cuéc sèng ®Ò cao vËt chÊt B. V× ®ã lµ c/s ®¬n gi¶n C. V× ®ã lµ c/s mµ tÊ c¶ mäi ngêi ®Òu cã D. V× ®ã lµ c/s cao ®Ñp vÒ tinh thÇn t×nh c¶m, ko mµng ®Ðn hëng thô v/c, ko v× riªng m×nh. ? ViÕt vÌ sù gi¶n dÞ cña B¸c, t¸c gi¶ dùa trªn c¬ së nµo? tõ nh÷ng ngêi phôc vô B¸c Sù tëng tîng cña t¸c gi¶ Sù hiÓu biÕt têng tËn kÕt hîp víi t×nh c¶m yªu kÝnh chaan thµnh, th¾m thiÕt cña t¸c gi¶ ®èi víi ®êi sèng hµng ngµy vµ c«ng viÖc cña b¸c Nh÷ng buæi t¸c gi¶ pháng vÊn BH ? H·y t×m mét sè VD ®Ó CM sù gi¶n dÞ trong v¨n th¬ B¸c ? t¸c phÈm nghÞ luËn v¨n ch¬ng cña HT më ra cho em nhng hiÓu biÕt míi mÎ s©u s¾c nµo vÒ ý nghÜa cña v¨n ch¬ng ? §Æc s¾c trong nghÖ thuËt nghÞ luËn cña bµi v¨n trªn lµ g×? ? Theo hoµi thanh nguån gèc cèt yÕu cña v/c lµ g×? Cuéc sèng lao ®éng cña con ngêi T×nh yªu lao ®éng cña con ngêi Lßng th¬ng ngêi vµ réng ra lµ th¬ng c¶ mu«n vËt mu«n loµi Do lùc lîng thÇn th¸h t¹o ra ? C«ng dông nµo cña v/c cha ®îc ®Ò cËp ®Õn trong bµi viÕt? V¨n ch¬ng gióp cho ngêi gÇn ngêi h¬n V¨n ch¬ng gióp cho t/c vµ gîi lßng vÞ tha V¨n ch¬ng lµ lo¹i h×nh gi¶i trÝ cña con ngêi V¨n ch¬ng dù bµo nh÷ng ®iÒu x¶y ra trong t¬ng lai ? T¹i sao HT l¹i nãi” VC sÏ lµ h×nh dung cña sù sèng mu«n h×nh v¹n tr¹ng? V× c/s trong v/c ch©n thËt hën trong bÊt k× mét lo¹i h×nh nghÖ thuËt nµo kh¸c V× nhiÖm vô cña nhµ v¨n lµ ph¶i ghi chÐp l¹i tÊt c¶ nh÷ng g× «ng ta nh×n thÊy ngoµi c/® V× v/c cã nhiÖm vô ph¶n ¸nh ®êi sèng phong phó vµ ®a d¹ng cña con ngêi xh C¶ A,B,C ®Òu sai ? v× sao HT l¹i nãi v¨n ch¬ng s¸ng t¹o ra sù sèng V× c/s trong v/c hoµn toµn kh¸c víi c/s ngoµi ®êi V× v/c cã thÓ dùng len nh÷ng h/a, ®a ra nh÷ng ý tëng mµ c/s cha cã hoÆc cÇn cã ®Ó mäi ngêi phÊn ®Êu x©y dùng, biÕn chóng thµnh hiÖn thùc trong t¬ng lai V× c/s trong v/c ®îc hµ v¨n t¹o ra lu«n ®Ñp h¬n c/s ngoµi ®êi V× v/c lam cho con ngêi muèn tho¸t li víi c/s ? Hoµi Thanh viÕt” V¨n ch¬ng g©y cho ta nh÷ng t/c ta ko cã, kuyÖn cho ta nh÷ng t/c ta s½n cã”. Dùa vµo kiÐn thøc v¨n häc ®· cã, gi¶i hÝch vµ t×m d/c ®Ó cm cho c©u nãi ®ã. TiÕt 1+2 ®øc tÝnh gi¶n dÞ cña b¸c hå I. Néi dung §øc tÝnh gi¶n dÞ mµ s©u s¾c trong lèi sèng , lèi nãi vµ viÕt lµ mét vÎ ®Ñp cao quý trong con ngêi HCM II. NhgÖ thuËt - Sù kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc nghÞ luËn: CM, GT, BL - DÉn chøng tiªu biÓu,cô thÓ, gÇn gòi b×nh luËn x¸c ®¸ng III. LuyÖn tËp 1.D. C¶ ba ph¬ng diÖn trªn 2.D. C¶ ba nguyªn nh©n trªn 3.C.V× B¸c sèng s«i næi phong phó ®êi sèng vµ cuéc ®Êu tranh cña quÇn chóng nh©n d©n 4.D. V× ®ã lµ c/s cao ®Ñp vÒ tinh thÇn t×nh c¶m, ko mµng ®Ðn hëng thô v/c, ko v× riªng m×nh 5.C. Sù hiÓu biÕt têng tËn kÕt hîp víi t×nh c¶m yªu kÝnh chaan thµnh, th¾m thiÕt cña t¸c gi¶ ®èi víi ®êi sèng hµng ngµy vµ c«ng viÖc cña b¸c 6. sù gi¶n dÞ trong v¨n th¬ B¸c - VËn ®éng quÇn chóng tham gia VM, ®oµn kÕt ®¸nh Ph¸p Muèn ph¸ s¹ch nçi bÊt b×nh D©n cµy ph¶i kiÓm ViÖt Minh mµ vµo Hìi ai con ch¸u Hång Bµng Chóng ta ph¶i biÕt kÕt ®oµn mau mau - ChØ ra nguyªn nh©n ®au khæ cña n«ng d©n, nçi khæ nhôc cña kÎ buéc ph¶i cÇm sóng b¾n vµo cha mÑ anh em, bµ con D©n ta kh«ng cã ruéng cµú Bao nhiªu ®Êt tèt vÒ T©y ®ån ®iÒn Hai tay cÇm khÈu sóng dµi Ng¾m ®i ng¾m l¹i, b¾n ai b©y giê - Bµi th¬ chóc tÕt cuèi cïng 1969 N¨m qua th¾ng lîi vÎ vang N¨m nay tiÒn tuýªn ch¾c cµng th¾ng to V× ®éc l¹p, v× tù do §¸nh cho MÝ cót. ®¸nh cho nguþ nhµo TiÕn lªn! ChiÐn sÜ ®ång bµo B¾c Nam xum häp xu©n nµo vui h¬n TiÕt 2+3 ý nghÜa v¨n ch¬ng I. Néi dung - Nguån gãc v¨n ch¬ng lµ t×nh c¶m nh©n ¸i - V¨n ch¬ng cã c«ng dông ®Æc biÖt: võa lµm giµu cho t×nh c¶m cong ngêi võa lµm giµu cho c/s II. NghÖ thuËt LËp luËn võa cã lÝ lÏ võa cã c¶m xóc, h×nh ¶nh III.LuyÖn tËp 1.C. Lßng th¬ng ngêi vµ réng 2 C. V¨n ch¬ng lµ lo¹i h×nh gi¶i trÝ cña con ngêi 3.C .V× v/c cã nhiÖm vô ph¶n ¸nh ®êi sèng phong phó vµ ®a d¹ng cña con ngêi xh 4.V× v/c cã thÓ dùng len nh÷ng h/a, ®a ra nh÷ng ý tëng mµ c/s cha cã hoÆc cÇn cã ®Ó mäi ngêi phÊn ®Êu x©y dùng, biÕn chóng thµnh hiÖn thùc trong t¬ng 6.- GT: V/c g©y cho ta nh÷ng t/c ta ko cã v× ®èi víi nh÷ng ngêi hoÆc c¶nh ta cha tõng tiÕp xóc , gÆp gì ta cá thÓ yªu hoÆc ghÐt khi ta ®äc ®îc trong v/c. V/c luyÖn cho ta nh÷ng t/c ta s½n cã v× t/y g/®, ngêi th©n, quª h¬ng ®Êt níc lµ nh÷ng t/c ta s½n cã nhê cã v/c mµ nh÷ng t/c ®è thÕm©u s¾c. - CM: Khi ®äc “ cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª” , ta cha biÕt Thµnh vµ Thuû lµ ngêi ntn, ë ®©u, nhng ta c¶m thÊy rÊt th¬ng c¶m cho hoµn c¶nh Ðo le cña hä, hay ®äc “ sèng chÕt mÆc bay”, ta thÊy c¨m ghÐt v« cïng tªn quan phô mÊu v« l¬ng t©m v« tr¸ch nhiÖm dï ta cha tõng ®îc chøng kiÕn c¶nh ®ã , thÊy ngêi ®ã. T/Y gia ®×nh , ngêi th©n thªm s©u s¾c thÊm thÝa h¬n khi ®äc nh÷ng bµi ca dao vÒ t/c gia ®×nh, cµng thªm yªu q/h ®/n khi ®äc nhng c©u ca dao vÒ chñ ®Ò ®ã 3. Cñng cè vµ HDVN - N¾m ®îc néi dung c¬ b¶n vµ nh÷ng ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña c¸c v¨n b¶n nghÞ luËn ®· häc - vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p lËp luËn ®Ó lµm v¨n nghÞ luËn - chuÈn bÞ néi dung bµi sau Bµi 3 Ngµy so¹n: 4/2009 Ngµy d¹y: 4/2009 ¤n tËp v¨n nghÞ luËn Bµi 4 Ngµy so¹n: 4/2009 Ngµy d¹y: 4/2009 ¤n tËp tiÕng ViÖt: (Dïng côm chñ vÞ ®Ó më réng c©u) Bµi 5 Ngµy so¹n: 4/2009 Ngµy d¹y: 4/2009 ¤n tËp v¨n gi¶i thÝch Th¸ng 5– Bµi 1 Ngµy so¹n: 4/2009 Ngµy d¹y: 4/2009 ¤n tËp v¨n b¶n nghÞ luËn (Sèng chÕt mÆc bay, Varen vµ Phan Béi Ch©u) Bµi 2 Ngµy so¹n: 4/2009 Ngµy d¹y: 4/2009 Th¸ng 5– Bµi 1 Ngµy so¹n: 5/2009 Ngµy d¹y: 5/2009 Ca huÕ trªn s«ng h¬ng, quan ©m thÞ kÝnh Bµi 2 Ngµy so¹n: 5/2009 Ngµy d¹y: 5/2009 «n tËp v¨n b¶n hµnh chÝnh Bµi 3 Ngµy so¹n: 5/2009 Ngµy d¹y: 5/2009 «n tËp dÊu c©u Bµi 4 Ngµy so¹n: 5/2009 Ngµy d¹y: 5/2009 «n tËp V¨n b¶n hµnh chÝnh Bµi 5 Ngµy so¹n: 5/2009 Ngµy d¹y: 5/2009 ¤n tËp phÇn v¨n
Tài liệu đính kèm: