Giáo án Hình học lớp 9 - Học kỳ I - Năm học 2008 – 2009 - Tiết: Vị trí tương đối của hai đường tròn

Tuaàn 16:	Ngaøy soaïn: 14/12/2008
Tieát 32:	Ngaøy giaûng: 18/12/2008
LUYEÄN TAÄP
§8. VÒ TRÍ TÖÔNG ÑOÁI CUÛA HAI ÑÖÔØNG TROØN
A. MUÏC TIEÂU
Cuûng coá caùc kieán thöùc veà vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn, tính chaát cuûa ñöôøng noái taâm, tieáp tuyeán cuûa hai ñöôøng troøn.
Reøn luyeän kó naêng veõ hình, phaân tích, chöùng minh thoâng qua caùc baøi taäp.
Cung caáp cho HS moät vaøi öùng duïng thöïc teá cuûa vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn, cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn.
B. CHUAÅN BÒ
GV: 	- Baûng phuï hoaëc giaáy trong (ñeøn chieáu) ghi ñeà baøi taäp, veõ hình 99, 100, 101, 102, 103
	- Thöôùc thaúng, com pa, eâ ke, phaán maøu.
HS: - OÂn caùc kieán thöùc veà vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn, laøm baøi taäp GV giao.
	- Thöôùc keû, com pa, eâ ke.
C. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng cuûa Gv
	Hoaït ñoäng cuûa Hs
Baûng ghi
Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra baøi cuõ 
- Goïi moät hoïc sinh leân baûng traû lôøi baøi taäp 38 trang 123 SGK vaø veõ hình minh hoïa.
- Nhaän xeùt vaø ñaùnh giaù baøi laøm.
a. Taâm cuûa caùc ñöôøng troøn coù baùn kính 1cm tieáp xuùc ngoaøi vôùi ñöôøng troøn (O; 3cm) naèm treân ñöôøng troøn (O;4cm)
b. Taâm cuûa caùc ñöôøng troøn coù baùn kính 1cm tieáp xuùc trong vôùi ñöôøng troøn (O; 3cm) naèm treân ñöôøng troøn (O;2cm)
Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp
- Giaùo vieân goïi moät hoïc sinh ñoïc ñeà, moät hoïc sinh khaùc veõ hình leân baûng.
? Haõy xaùc ñònh vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn? Giaûi thích vì sao?
? Chöùng minh cho ?
? Chöùng minh OC laø trung tuyeán cuûa DAOD ?
? Suy ra AC vaø CD nhö theá naøo?
- Hoïc sinh thöïc hieän
- Hai ñöôøng troøn tieáp xuùc nhau.
Vì OO' = OA – O'A
- DACO coù ñöôøng trung tuyeán CO' baèng neân .
- DAOD (AO = OD) caân taïi O coù OC laø ñöôøng cao neân laø ñöôøng trung tuyeán.
- Suy ra AC = CD
Baøi 36 trang 123 SGK
a. Goïi (O') laø ñöôøng troøn ñöôøng kính OA. Vì OO' = OA – O'A neân hai ñöôøng troøn (O) vaø (O') tieáp xuùc trong.
b. Ta coù DACO coù ñöôøng trung tuyeán CO' baèng neân . Ta laïi coù DAOD (AO = OD) caân taïi O coù OC laø ñöôøng cao neân laø ñöôøng trung tuyeán, do ñoù AC = CD.
- GV goïi moät hoïc sinh ñoïc ñeà baøi 39 trang 123 SGK vaø veõ hình.
? Chöùng minh IB = IA = IC?
? Chöùng minh DABC vuoâng taïi A?
? coù quan heä gì?
? =? Vì sao?
? Tam giaùc OIO' laø tam giaùc gì? 
? Tính IA2 = ?
? Tính BC?
- GV ñöa baûng phuï veõ caùc hình 99a, 99b, 99c yeâu caàu HS ñöùng taïi choã traû lôøi.
? Haõy giaûi thích töøng tröôøng hôïp?
? Töø ñoù ruùt ra keát luaän gì veà voøng quay cuûa hai baùnh xe tieáp xuùc nhau?
- Hoïc sinh thöïc hieän
- Traû lôøi: Theo tính chaát hai tieáp tuyeán caét nhau ta coù: IB = IA; IC = IA neân IB = IC = IA.
Ta coù: DABC coù ñöôøng trung tuyeán AI baèng 
Suy ra: 
- Hai goùc keà buø. 
- vì IO, IO' laø tia phaân giaùc hai goùc keà buø.
- DOIO' laø tam giaùc vuoâng
- IA2 = AO.AO' = 36 cm
- BC = 2.IA = 12 cm
- H.99a vaø H.99b heä thoáng baùnh raêng chuyeån ñoäng ñöôïc. H.99c heä thoáng baùnh raêng khoâng chuyeån ñoäng ñöôïc.
- HS leân baûng giaûi thích (baèng caùch veõ chieàu quay töøng baùnh xe).
- Neáu tieáp xuùc ngoaøi thì hai baùnh xe quay theo hai chieàu khaùc nhau. Neáu tieáp xuùc trong thì hai baùnh xe quay theo chieàu nhö nhau.
Baøi taäp 39 trang 123 SGK
a. Chöùng minh 
- Vì IB, IA laø hai tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O) taïi A, B neân theo tính chaát hai tieáp tuyeán caét nhau, ta coù: IB = IA.
- Töông töï ta coù: IC = IA
- DABC coù ñöôøng trung tuyeán AI baèng neân 
b. Tính soá ño goùc OIO'
- IO, IO' laø caùc tia phaân giaùc cuûa hai goùc keà buø neân 
c. Tính ñoä daøi BC
Tam giaùc OIO' vuoâng taïi I coù IA laø ñöôøng cao neân IA2 = AO.AO' = 36
Do ñoù IA = 6cm. 
Suy ra BC = 2.IA = 12 (cm)
Baøi taäp 40 trang 123 SGK
	H.99a	 H.99b
H.99c
- H.99a vaø H.99b heä thoáng baùnh raêng chuyeån ñoäng ñöôïc.
H.99c heä thoáng baùnh raêng khoâng chuyeån ñoäng ñöôïc.
Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn veà nhaø
Tieát sau oân taäp chöông II hình hoïc.
Laøm 10 caâu hoûi oân taäp chöông II vaøo vôû.
Ñoïc vaø ghi nhôù “Toùm taét caùc kieán thöùc caàn nhôù”.
Baøi taäp 41 tr 128 SGK.
Baøi 81, 82 tr 140 SBT.