Giáo án Lớp 9 môn Công nghệ - Một số đồ dùng điện dùng trong gia đình: Cấu tạo, nguyên lí làm việc của máy bơm nước

 Giáo án Số 16 Số tiết 4
 ( Từ tiết 61 đến tiết 64 ) 
Tên bài dạy : một số đồ dùng điện dùng trong gia đình: 
 cấu tạo, nguyên lí làm việc của máy bơm nước
I- Mục tiêu bài dạy ( về kiến thức, kĩ năng , thái độ ): 
- Học xong bài này HS nắm được cấu tạo nguyên lí làm việc của hai loại bơm nước cơ bản
- Về ý thức yêu cầu HS tập trung phát huy tính tích cực xây dựng bài để nắm vững bài ngay tại lớp
II- Các công việc chuẩn bị cho dạy và học :
 + GV: Chuẩn bị dụng cụ tháo lắp máy bơm.
 III- Quá trình thực hiện bài giảng:
TT
Ngày lên lớp
Tại lớp
Vắng có lí do
Vắng không có lí do
Ghi chú
1
2
9
 9
1- ổn định tổ chức: ( 5 phút ) ổn định chỗ ngồi 
 Điểm danh HS 
2- Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra 30’
 Câu 1 ( 4 điểm ) : Hãy trình bày cấu tạo và nguyên lí hoạt động của quạt điện?
 Câu 2 ( 6 điểm ): Trình bày về phân loại và cấu tạo của động cơ điện xoay chiều không đồng bộ ?
 Đáp án và thang điểm 
Câu 1 ( 4 đ) gồm các ý chính sau
 a) 1 điểm
 b) Nguyên lí không đồng bộ 1 điểm
 c) Từ trờng quay và lực điện từ 2 điểm
 Câu 2 (6 điểm ) gồm các ý chính:
a. Phân loại và nêu được 4 loại động cơ điện 2 điểm
b. Nêu đủ cấu tạo của Stato và Rô to 
 + Stato gồm : - Lõi thép 1 điểm
 	 - Dây quấn 1 điểm
 + Rô to gồm : - Lõi thép 1 điểm
 	 - Dây quấn 1 điểm
3- Nội dung bài giảng 
Hoạt động của thày và trò
Thời gian
Nội dung cơ bản
GV: Trong thực tế các em gặp những loại máy bơm nước nào ?
HS : Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi?
Đại diện nhóm trả lời câu hỏi 
Đại diện nhóm khác nhận xét bổ sung 
 GV: Tổng hợp và kết luận 
GV: Yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK tìm hiểu cấu tạo máy bơm nước li tâm 
- Máy bơm nước li tâm gồm những bộ phận nào ?
HS : Suy nghĩ trả lời 
HS khác nhận xét và bổ sung
( GV chia nhỏ từng phần cấu tạo cho HS tìm hiểu và trả lời )
GV : Tổng hợp và kết luận 
GV : Dựa vào hình vẽ trong SGK và qua kinh nghiệm thực tế , theo em máy bơm nước li tâm làm việc theo nguyên lí nào ?
HS : Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi 
Đại diện nhóm trả lời câu hỏi 
Đại diện nhóm khác nhận xét bổ sung 
GV nhận xét , bổ sung , hoàn thiện câu trả lời
GV: Em hãy nêu cấu tạo của bơm điện từ ?
HS : Suy nghĩ trả lời 
GV: Tổng hợp và kết luận 
GV: Dựa vào hình vẽ và thông tin trong SGK và qua kinh nghiệm thực tế , theo em máy bơm nước điện từ làm việc theo nguyên lí nào ?
HS : Tìm hiểu , suy nghĩ trả lời
GV : Tổng hợp và kết luận 
GV : Theo em máy bơm nước li tâm cần lưu ý gì khi sử dụng ?
HS : Tìm hiểu , suy nghĩ trả lời
GV : Tương tự như vậy đối với máy bơm nước điện từ ?
HS : Tìm hiểu , suy nghĩ trả lời
Đại diện HS trả lời câu hỏi
- HS khác nhận xét bổ sung
GV: Tổng hợp và kết luận 
25’
25’
40’
20
Khái quát về máy bơm nước 
Có nhiều loại máy bơm nước tuỳ theo cách phân loại . Theo nguyên lí hút đẩy nước thì có 2 loại : máy bơm nước li tâm và máy bơm nước điện từ
i – máy bơm nước li tâm
1- Cấu tạo : Máy bơm nước li tâm gồm 2 bộ phận : 
 a- Phần cơ khí : gồm đầu máy bơm trong đó có thân bơm là một hộp kín có cửa hút nước và cửa xả nước. Cánh bơm nằm trong thân bơm gắn với trục Rôto 
b- Phần điện: gồm động cơ điện và các mạch điều khiển . Động cơ máy bơm nước thường là loại động cơ chạy tụ , rô to lồng sóc . Cũng có khi dùng dùng động cơ vạn năng có chổi than vành góp.
c- Chõ hút ( van một chiều ) và các đường ống có thể bằng nhựa , cao su nhưng van và đường ống phải kín nếu không sẽ bị tụt nước làm bơm không hút nước được
2- Nguyên lí làm việc
 -Trước khi cho máy chạy phải mồi nước ngập thân bơm để van một chiều đóng lại. Khi đóng điện động cơ quay tít kéo cánh bơm quay , nước bị lực li tâm văng theo đường ống lên đường ống xả, áp suất trong ống hút giảm đ nước bị đẩy từ nguồn nước qua van vào ống hút cứ như thế liên tục được vận chuyển từ nguồn nước lên nơi sử dụng.
*Ưu điểm: bơm li tâm có cấu tạo đơn giản , dễ sửa chữa.
*Nhược điểm : Khi chạy phải mồi nước.
ii- bơm điện từ ( máy bơm rung hay bơm con chuột )
1- Cấu tạo
 Gồm một nam châm điện có lõi sắt từ liên kết chặt với pít tông để vận chuyển nước
2- Nguyên lí làm việc
 Khi cho nguồn điện xoay chiều chạy vào cuộn dây máy bơm , do cực từ của nam châm điện thay đổi liên tục ( tần số f = 50 Hz ) làm cho pitton tịnh tiến liên tục kết hợp với 2 van K1, K2 đóng mở luân phiên mà nước được hút từ nguồn nước và bị đẩy lên nơi sử dụng.
iii- sử dụng và bảo dưỡng máy bơm nước 
1- Máy bơm nước li tâm :cần đặt nơi thuận tiện cho việc mồi nước
Sau khoảng 4000 giờ làm việc phải tra lại dầu mỡ mới.
2- Máy bơm nước điện từ 
 - Không được để máy bơm làm việc ngoài không khí sẽ làm cháy cuộn dây NCĐ , do vậy chỉ sau khi treo bơm ổn định trong nguồn nước mới được phép đóng điện và ngược lại chỉ sau khi ngắt điện mới được nhấc bơm ra khỏi nguồn nước
 *Phải hết sức chú ý không để nước thấm vào cuộn dây NCĐ 
IV- Tổng kết bài học : (15 phút)
 GV tổng kết những nội dung trọng tâm , củng cố lại những kiến thức cơ bản của bài học 
V- Câu hỏi, bài tập và hướng dẫn tự học: ( 5 phút )
 - Em hãy trình bày cấu tạo , nguyên lí làm việc của 2 loại máy bơm nước dân dụng
VI- Tự đánh giá và rút kinh nghiệm: