Giáo án Lớp 9 môn Công nghệ - Tuần 2 - Tiết 2 - Bài 2: Vật liệu điện dùng trong lắp đặt mạng điện

TIẾT 2 - Tuần 2 Ngày soạn: 30 / 08 / 2008 
 Bài 2.
I.MỤC TIÊU:
	1.Kiến thức:Biết được một số vật liệu điện thường dùng trong lắp đặt mạng điện.
	 Biết được cấu tạo, tính năng, tác dụng của dây dẫn được bọc cách điện.
 Hiểu cấu tạo, tính năng, tác dụng của dây cáp điện.
 Biết vật liệu cách điện và tác dụng của nó.
	2. Kỹ năng: Biết được cách sử dụng dây dẫn điện , dây cáp điện đúng yêu cầu kĩ thuật, an toàn. 
 Biết được cách sử dụng vật liệu cách điện đúng yêu cầu kĩ thuật, an toàn. 
	3. Thái độ : Có ý thức vận dụng kiến thức vào đời sống.
II.CHUẨN BỊ:
	Giáo viên: Bảng mẫu các loại dây dẫn: 6 bảng.
	Học sinh: Đọc trước bài 2: “VẬT LIỆU ĐIỆN DÙNG TRONG LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN”.
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
1.	Ổn định tổ chức: (1’ ) Điểm danh, ghi tên HS vắng.
9A1 ( 38 ) Vắng : . 9A2 ( 36 ) Vắng : .
 9A3 (38 ) Vắng : . 9A4 ( 37 ) Vắng : .
2.Kiểm tra bài cũ: (6’)
	H:Nêu nội dung lao động và yêu cầu đối với người lao động của nghề điện dân dụng?
	Trả lời:
 Nội dung lao động: Lắp đặt mạng điện sản xuất và sinh hoạt.
 	Lắp đặt thiết bị và đồ dùng điện. 
	Vận hành, bảo dưỡng và sửa chữa mạng điện, thiết bị và đồ dùng điện.
	Yêu cầu đối với người lao động:
 	Có trình độ học vấn từ tốt nghiệp THCS trở lên.
	Có hiểu biết những kiến thức cơ bản của lĩnh vực kĩ thuật điện. 
	Có kĩ năng đo lường, sử dụng, sửa chữa, lắp đặt thiết bị điện và mạng điện. 
	Có sức khỏe bình thường, không mắc các bệnh về tim, huyết áp, thấp khớp.
	Yêu thích công việc của nghề. 
3. Bài mới:	
a. Giới thiệu bài : (1‘) 
	Lắp đặt mạng điện là một công việc của nghề điện dân dụng. Muốn lắp đặt mạng điện phải có vật liệu điện. Vật liệu điện dùng để lắp đặt mạng điện trong nhà có đặc điển gì? Bài mới “VẬT LIỆU ĐIỆN DÙNG TRONG LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN” sẽ giải đáp cho các em vấn đề đó.
 b. Tổ chức hoạt động dạy và học:
TL
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Kiến thức
08’
Hoạt động 1: Tìm hiểu các loại dây dẫn điện:
I. Dây dẫn điện:
1. Phân loại: 
-Phân loại theo vỏ bọc cách điện có: dây trần và dây bọc.
-Phân loại theo lõi có: dây lõi một sợi và lõi nhiều sợi.
HCL:Hãy kể tên một số loại dây dẫn mà em biết?
HK:Em hãy phân biệt lõi và sợi của dây dẫn?
HN: Hoạt động nhóm quan sát hình 2-1 SGK và phân loại dây dẫn điện theo bảng 2-1?
GV treo bảng phụ bài tập điền từ vào chổ trống (SGK).
HTB:Hoàn thành bài tập?
HY:Phân loại theo lớp vỏ cách điện thì có những loại nào?
HTB:Phân loại theo số lõi và số sợi thì có những loại nào?
**GV mở rộng: “Ngoài ra người ta còn phân loại theo vật liệu làm lõi dây dẫn”.
TL: Dây đồng, dây nhôm, dây một lõi, dây nhiều lõi.
TL: Lõi là phần kim loại dùng để dẫn điện của dây dẫn.
Sợi là các dây kim loại tạo nên lõi.
*HS hoạt động nhóm quan sát, hoàn thành bảng 2-1:
Dây dẫn trần
Dây dẫn bọc cách điện
Dây dẫn lõi nhiều sợi
Dây dẫn lõi một sợi
d
a, b, c
b, c
a
HS đọc bài tập.
Một HS lên bảng điền từ, cả lớp nhận xét bổ sung.
+ có vỏ bọc
+ nhiều
+ nhiều
TL: Có hai loại: dây trần và dây bọc.
TL: Dây một lõi và dây nhiều lõi, dây lõi một sợi và dây lõi nhiều sợi.
**HS tiếp thu.
12’
Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo dây dẫn điện:
2. Cấu tạo dây dẫn được bọc cách điện:
Gồm lõi và vỏ cách điện.
Lõi thường làm bằng đồng hoặc nhôm, lõi có một sợi hoặc nhiều sợi.
Vỏ cách điện thường làm bằng cao su hoặc PVC, có một lớp hoặc nhiều lớp.
HN:Quan sát bảng mẫu các loại dây dẫn, tìm hiểu cấu tạo của dây dẫn có vỏ bọc cách điện?
HY: Dây dẫn gồm có mấy phần?
HTB:Lõi có cấu tạo như thế nào?
HK:Cấu tạo của vỏ bọc?
HG:Tại sao lớp vỏ cách điện của dây dẫn điện thường có màu sắc khác nhau?
N:HS hoạt động nhóm quan sát và tìm hiểu cấu tạo của dây dẫn có vỏ bọc.
TL:Gồm lõi và vỏ cách điện.
TL:Thường làm bằng đồng hoặc nhôm, có một sợi hoặc nhiều sợi.
TL:Có một lớp hoặc nhiều lớp, thường làm bằng cao su hoặc PVC.
TL:Các vỏ cách điện làm từ những chất khác nhau nên có màu sắc khác nhau. Và để dễ phân biệt khi sử dụng.
Hoạt động 3: Tìm hiểu cách sử dụng dây dẫn điện:
3. Sử dụng dây dẫn điện:
Phải tuân theo thiết kế của mạng điện. Phải đúng yêu cầu kĩ thuật.
Trong quá trình sử dụng cần lưu ý:
 Thường xuyên kiểm tra vỏ cách điện để tránh gây tai nạn cho người sử dụng.
 Đảm bảo an toàn khi sử dụng dây dẫn điện nối dài.
HG Việc lựa chọn và sử dụng dây dẫn thế nào?
HK:Cho ví dụ về việc sử dụng dây dẫn điện đúng kĩ thuật?
*GV giới thiệu kí hiệu của dây dẫn bọc cách điện: M(nF).
HTB:Hãy đọc kí hiệu của dây dẫn điện trên bảng vẽ thiết kế mạng điện: M(2x1,5)?
HCL: Trong quá trình sử dụng dây dẫn điện cần chú ý gì?
TL:Phải tuân theo thiết kế của mạng điện. Phải đúng yêu cầu kĩ thuật.
TL:Sử dụng môtơ phải dùng dây bọc đôi có lõi lớn.
* HS tiếp thu.
TL:Dây dẫn lõi đồng, dây bọc đôi, tiết điện lõi 1,5mm2.
TL:Thường xuyên kiểm tra vỏ cách điện để tránh gây tai nạn cho người sử dụng.
Đảm bảo an toàn khi sử dụng dây dẫn điện nối dài.
Hoạt động 3: Tìm hiểu dây cáp điện:
II. Dây cáp điện:
1. Cấu tạo:
 Gồm: lõi cáp, vỏ cách điện, vỏ bảo vệ.
 Lõi thường bằng đồng hoặc nhôm, có một sợi hoặc nhiều sợi.
 Vỏ cách điện thường làm bằng cao su hoặc PVC.
 Vỏ bảo vệ được chế tạo cho phù hợp với các môi trường lắp đặt khác nhau.
2. Sử dụng cáp điện:
 Cáp điện được dùng để lắp đặt đường dây hạ áp dẫn điện từ lưới điện phân phối đến mạng điện trong nhà.
HN:Quan sát bảng mẫu các loại dây cáp để tìm hiểu cấu tạo của dây cáp.
HTB:Cấu tạo chính của dây cáp điện?
HY:Lõi dây cáp có đặc điểm gì?
HTB:Đặc điểm của vỏ cách điện của dây cáp điện.?
HK:Vỏ bảo vệ của cáp điện có đặc điểm gì?
HG:Vai trò của mỗi bộ phận của cáp điện?
GV giới thiệu về dây cáp điện của mạng điện trong nhà.
HTB:Mạng điện trong nhà, cáp điện được dùng làm gì?
HK:Khi mua cáp cần chú ý gì?
GV nhấn mạnh việc sử dụng cáp điện trong mạng điện trong nhà.
HG:So sánh sự khác nhau giữa dây cáp và dây dẫn điện?
N: HS hoạt động nhóm quan sát và tìm hiểu cấu tạo của dây cáp điện.
TL:Gồm: lõi cáp, vỏ cách điện, vỏ bảo vệ.
TL:Lõi thường bằng đồng hoặc nhôm, có một sợi hoặc nhiều sợi.
TL:Thường làm bằng cao su hoặc PVC.
TL: Vỏ được chế tạo cho phù hợp với các môi trường lắp đặt khác nhau.
TL:Lõi dùng để dẫn điện.
 Vỏ cách điện dùng để cách điện.
 Vỏ bảo vệ dùng để bảo vệ lõi và vỏ cách điện trước tác động của môi trường.
TL:Được dùng để lắp đặt đường dây hạ áp dẫn điện từ lưới điện phân phối đến mạng điện trong nhà.
TL:Cần chú ý chất cách điện cấp điện áp, chất liệu lõi đúng yêu cầu hay không.
HS tiếp thu.
TL:
Dây dẫn điện
Dây cáp điện
-Chỉ có lõi và vỏ cách điện.
-Lõi nhỏ.
+Gồm lõi,vỏ cách điện và vỏ bảo vệ.
+Lõi lớn.
Hoạt động 4: Tìm hiểu vật liệu cách điện:
III. Vật liệu cách điện:
 Vật liệu cách điện là vật liệu không cho dòng điện chạy qua.
 Vật liệu cách điện đi kèm với vật liệu dẫn điện để mạng điện, thiết bị điện hoạt động hiệu quả và an toàn cho người sử dụng.
GV giới thiệu một số vật liệu cách điện.
HG:Thế nào là vật liệu cách điện?
HY:Hãy kể tên một số vật liệu cách điện mà em biết?
HY:Trong mạng điện, vật liệu cách điện luôn đi liền với gì?
HTB:Tác dụng của việc đi kèm giữa vật liệu cách điện và vật liệu dẫn điện trong mạng điện?
HK:Các vật liệu cách điện phải đảm bảo yêu cầu gì?
**GV treo bảng phụ bài tập SGK.
HTB:Chỉ ra các vật liệu cách điện của mạng điện trong nhà?
HG:Đối với mạng điện trong nhà thì vật liệu cách điện và vật liệu dẫn điện vật liệu nào quan trọng hơn?
* HS lắng nghe, thu nhận thông tin
TL:  là vật liệu không cho dòng điện chạy qua.
TL:nhựa, cao su, PVC, sứ, thủy tinh, 
TL:Luôn đi liền với vật liệu dẫn điện.
TL:Để cho mạng điện hoạt động hiệu quả và an toàn cho người và mạng điện.
TL:độ cách điện cao, chống ẩm tốt, chịu nhiệt, độ bền cơ học cao.
**HS đọc bài tập.
TL:Puli sứ, ống luồn dây, vỏ cầu chì, vỏ đui đèn, mi ca.
TL: Vật liệu cách điện quan trọng hơn. Vì nó đảm bảo để mạng điện, thiết bị điện hoạt động hiệu quả và đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
08’
Hoạt động 5: Củng cố , vận dụng :
HY Kể tên các loại dây dẫn điện mà em đã học?
HK Làm thế nào phân biệt lõi của dây dẫn kép( mềm đôi , dây sup) ?
HG Em chọn dây như thế nào để lắp đặt đường dây dẫn điện ở trong nhà ?
HCL Những cơ sở để lựa chọn dây dẫn và chọn như thế nào?
HK: Trình bày cấu tạo của dây cáp điện ?
HG:Chỉ ra các vật liệu cách điện của mạng điện trong nhà? Đối với mạng điện trong nhà thì vật liệu cách điện và vật liệu dẫn điện vật liệu nào quan trọng hơn?
TL: Dây dẫn trần , dây dẫn bọc cách điện, dây dẫn một lõi, dây dẫn nhiều lõi, dây dẫn lõi cứng , dây dẫn lõi mềm, dây đơn , dây kép( dây sup) 
TL: Dây mền đôi có hai dây dẫn đơn dính lại với nhau ở giữa bằng chất cách điện. Để phân biệt lõi của hai dây dẫn này bằng màu sắc hoặc chữ in (ghi nơi sản xuất,vật liệuchế tạo, điện áp cách điện ):
- Cùng màu thì cùng dây.
- Có in chữ hoặc không in chữ thì cùng một dây.
TL: Lựa chọn dây dẫn:
 - Tuỳ thuộc vào điều kiện kinh tế nhưng phải đảm bảo truyền dẫn điện an toàn.
- Vỏ cách điện phải phù hợp với điện áp của lưới điện và điều kiện lắp dặt.
- Tiết diện của lõi dây phải phù hợp với dòng điện sử dụng để dây dẫn không quá nóng và hỏng chất cách điện.
TL: 
- Dựa vào phụ tải để chọn tiết diện lõi.
- Dựa vào điện áp và vị trí lắp đặt mà chọn lựa vỏ bọc cách điện.
- Dựa vào cách lắp đặt , độ bền cơ học mà chọn lựa dây mềm, dây lõi cứng, dây một lõi và dây nhiều lõi.
TL: Gồm: lõi cáp, vỏ cách điện, vỏ bảo vệ.
 Lõi thường bằng đồng hoặc nhôm, có một sợi hoặc nhiều sợi.
 Vỏ cách điện thường làm bằng cao su hoặc PVC.
 Vỏ bảo vệ được chế tạo cho phù hợp với các môi trường lắp đặt khác nhau.
TL:Puli sứ, ống luồn dây, vỏ cầu chì, vỏ đui đèn, vỏ dây dẫn - dây cáp điện . . . 
 Vật liệu cách điện quan trọng hơn. Vật liệu cách điện đi kèm với vật liệu dẫn điện để mạng điện, thiết bị điện hoạt động hiệu quả và an toàn cho người sử dụng.
 4. Dặn dò: 1’
	Về nhà học kĩ bài.
	Trả lời các câu hỏi SGK.
	Làm một bản sưu tập dây dẫn. 
Tên gọi dây dẫn điện trong thực tế
Loại dây
Số lõi
ĐK lõi
Màu sắc vỏ bọc
Uđm
 Tiết sau học phần còn lại của bài 3: “Dụng cụ dùng trong lắp đặt mạng điện”.
IV.	RÚT KINH NGHIỆM,	BỔ SUNG:
..
..