Giáo án Lớp 9 môn Công nghệ - Tuần thứ 26

BÀI 10
THỰC HÀNH: LẮP MẠCH ĐIỆN 
MỘT CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN
Ngày soạn: 02-03-2009 	Tuần : 26
Ngày dạy: 09-03-2009	Tiết : 26
MỤC TIÊU BÀI DẠY: Sau bài này giáo viên làm cho học sinh biết:
1/. KIẾN THỨC:
Hiểu được nguyên lý làmviệc của mạch điện dùng một công tắc ba cực điều khiển hai đèn.
2/. KỸ NĂNG: 
Vẽ được sơ đồ lắp đặt của mạch điện .
Lắp đặt được mạch một công tắc ba cực điều khiển hai đèn.
Đảm bảo an toàn điện.
	3/. THÁI ĐỘ:
Có ý thức học tập nghiêm túc và say mê môn công nghệ.
Làm việc khoa học, chính xác, an toàn.
Có ý thức bảo vệ môi trường.
CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC:
Dụng cụ: Kìm điện, dao nhỏ, tua vít, khoan điện, thước lá, bút thử điện.
Vật liệu: 2 bóng đèn sợi đốt, đui đèn, bảng điện, dây dẫn phụ kiện đi dây, giấy ráp, bảng cách điện.
Thiết bị: 1 công tắc ba cực, một cầu chì.
TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC:
1/. ỔN ĐỊNH LỚP: ( 1’)
2/. KIỂM TRA BÀI CŨ:( không)
3/. GIỚI THIỆU BÀI HỌC: (2’)
	Trong bài học trước, chúng ta đã được học về công tắc ba cực mạch điện đèn cầu thang. Trong bài học này, các em sẽ được lắp một mạch điện khác cũng dùng 1 công tắc ba cực để điều khiển chuyển đổi thắp sáng luân phiên 2 đèn ( hoặc cụm đèn) với 2 mục đích khác nhau. Đó là bài thực hành: LẮP MẠCH ĐIỆN MỘT CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN .
TG
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
7’
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC :
- Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện dùng một công tắc ba cực điều khiển hai đèn.
- Vẽ được sơ đồ lắp đặt của mạch điện .
- Lắp đặt được mạch một công tắc ba cực điều khiển hai đèn.
- Đảm bảo an toàn điện.
- Có ý thức học tập nghiêm túc và say mê môn công nghệ.
- Làm việc khoa học, chính xác, an toàn.
- Có ý thức bảo vệ môi trường.
HOẠT ĐỘNG 1:
NÊU MỤC TIÊU BÀI HỌC VÀ CÁC YÊU CẦU TRONG GIỜ THỰC HÀNH
- Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm về mục tiêu bài học và các yêu cầu trong giờ thực hành.
- Yêu cầu một vài nhóm phát biểu, GV kết luận về mục tiêu bài học và các yêu cầu trong giờ thực hành.
10’
II. SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ MẠCH ĐIỆN:
HÌNH 10-1 SGK
Nguyên lý làm việc:
 Khi bật công tắc sang vị trí 1, mạch điện từ nguồn điện qua công tắc Đ1, kín mạch nên đèn Đ1 sáng, đèn Đ2 tắt; Khi bật công tắc sang vị trí 2, mạch điện từ nguồn điện qua công tắc Đ2, kín mạch nên đèn Đ2 sáng, đèn Đ1 tắt.
HOẠT ĐỘNG 2
TÌM HIỂU SƠ ĐỒ 
NGUYÊN LÝ MẠCH ĐIỆN
 Cho hs làm việc theo nhóm: quan sát và tìm hiểu sơ đồ nguyên lý mạch điện 
 ( hình 10-1 SGK).
 Hỏi: Công tắc 3 cực được mắc với 2 bóng đèn như thế nào?
 Kết luận: cực tĩnh 1 của công tắc 3 cực được nối đèn Đ1 trở về dây trung tính ; cực tĩnh 2 nối với đèn Đ2 ; cực động nối với cầu chì trở về dây pha; 
 Hỏi: Hãy nêu mối liên hệ của 2 đèn với công tắc?
Hỏi: Hãy trình bày nguyên lý làm việc của mạch điện điều khiển đóng cắt 2 đèn?
GV kết luận: Khi bật công tắc sang vị trí 1, mạch điện từ nguồn điện qua công tắc Đ1, kín mạch nên đèn Đ1 sáng, đèn Đ2 tắt; Khi bật công tắc sang vị trí 2, mạch điện từ nguồn điện qua công tắc Đ2, kín mạch nên đèn Đ2 sáng, đèn Đ1 tắt;
Quan sát và tìm hiểu sơ đồ nguyên lý mạch điện .
Thảo luận và trả lời
Thảo luận và trả lời:
Mối liên hệ điện của 2 đèn với công tắc là mối liên hệ trực tiếp.
Thảo luận và trả lời:
15
III. SƠ ĐỒ LẮP ĐẶT MẠCH ĐIỆN :
HOẠT ĐỘNG 3
XÂY DỰNG SƠ ĐỒ LẮP ĐẶT
 MẠCH ĐIỆN
Cho học sinh làm việc nhóm hoàn thiện sơ đồ lắp đặt mạch điện theo các bước của bài thực hành:
_ Vẽ đường dây nguồn.
_ Xác định vị trí để bảng điện, bóng đèn.
_ Xác định vị trí các thiệt bị trên bảng điện.
_ Vẽ đường dây dẫn theo sơ đồ nguyên lý.
Làm việc nhóm hoàn thiện sơ đồ lắp đặt mạch điện 
8’
4/. TỔNG KẾT BÀI HỌC:
_ Thu bài báo cáo thực hành và nhận xét kết quả từng nhóm, bổ sung hoàn thiện sơ đồ.
_ Nhận xét thái độ học tập của lớp.
_ Yêu cầu học sinh thu dọn dụng cụ và vệ sinh khu vực thực hành.
Nộp bào báo cáo.
Thu dọn vệ sinh.
2’
5/. CÔNG VIỆC VỀ NHÀ:
Yêu cầu học sinh chuẩn bị cho tiết thực hành sau.
BÀI 10
THỰC HÀNH: LẮP MẠCH ĐIỆN 
MỘT CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN
Ngày soạn: 09-03-2009 	Tuần : 27
Ngày dạy: 16-03-2009	Tiết : 27
MỤC TIÊU BÀI DẠY: Sau bài này giáo viên làm cho học sinh biết:
1/. KIẾN THỨC:
Hiểu được nguyên lý làmviệc của mạch điện dùng một công tắc ba cực điều khiển hai đèn.
2/. KỸ NĂNG: 
Vẽ được sơ đồ lắp đặt của mạch điện .
Lắp đặt được mạch một công tắc ba cực điều khiển hai đèn.
Đảm bảo an toàn điện.
	3/. THÁI ĐỘ:
Có ý thức học tập nghiêm túc và say mê môn công nghệ.
Làm việc khoa học, chính xác, an toàn.
Có ý thức bảo vệ môi trường.
CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC:
Dụng cụ: Kìm điện, dao nhỏ, tua vít, khoan điện, thước lá, bút thử điện.
Vật liệu: 2 bóng đèn sợi đốt, đui đèn, bảng điện, dây dẫn phụ kiện đi dây, giấy ráp, bảng cách điện.
Thiết bị: 1 công tắc ba cực, một cầu chì.
TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC:
1/. ỔN ĐỊNH LỚP: ( 1’)
2/. KIỂM TRA BÀI CŨ:( không)
3/. GIỚI THIỆU BÀI HỌC: (2’)
	Trong bài học trước, chúng ta đã được học về công tắc ba cực mạch điện đèn cầu thang. Trong bài học này, các em sẽ được lắp một mạch điện khác cũng dùng 1 công tắc ba cực để điều khiển chuyển đổi thắp sáng luân phiên 2 đèn ( hoặc cụm đèn) với 2 mục đích khác nhau. Đó là bài thực hành: 
LẮP MẠCH ĐIỆN MỘT CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN .
TG
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
LẬP BẢNG DỰ TRÙ
 DỤNG CỤ, VẬT LIỆU
VÀ THIẾT BỊ ĐIỆN:
 Từ sơ đồ lắp đặt, dự trù các dụng cụ, vật liệu và thiết bị vào bảng sau:
TT
TÊN
SL
YCKT
1
2
3
4
5
HOẠT ĐỘNG 1
LẬP BẢNG DỰ TRÙ DỤNG CỤ, VẬT LIỆU VÀ THIẾT BỊ ĐIỆN:
 Cho học sinh ghi các số liệu kỹ thuật các dụng cụ, vật liệu và thiết bị vào bảng sau:
TT
TÊN
SL
YCKT
1
Dao nhỏ
1
Còn tốt
2
Kìm tuốt dây
1
Còn tốt
3
Kìm tròn
1
Còn tốt
4
Kìm điện
1
Còn tốt
5
Bút thử điện
1
Còn tốt
6
Búa
1
Còn tốt
7
Dùi khoan
1
Còn tốt
8
Tuốc nơ vít to
1
Còn tốt
9
Tuốc nơ vít nhỏ
1
Còn tốt
10
Thước
1
Còn tốt
11
Cưa
1
Còn tốt
12
Công tắc 3 cực
2
Còn tốt
13
Cầu chì
1
Còn tốt
14
Dây điện
2m
Còn tốt
15
Vít gỗ
10
Còn tốt
16
Bóng đèn sợi đốt
1
220v-60W
17
Đui đèn
2
Còn tốt
18
Bảng điện
1
15x22cm
19
Băng cách điện
1
Còn tốt
20
Giấy ráp
1
Còn tốt
21
QUY TRÌNH LẮP ĐẶT MẠCH ĐIỆN
Quy trình :
Vạch dấu 	 Khoan lỗ
ãLắp thiết bị của bảng điện	Nối dây mạch điện 	Kiểm tra.
Bước 1: Vạch dấu:
Vạch dấu vị trí các thiết bị điện, đèn và đường đi dây.
Bước 2: Khoan lỗ bảng điện:
Khoan lỗ bắt vít và lỗ luồn dây.
Bước 3: Lắp TB điện vào bảng điện:
_ Xác định các cực của công tắc;
_ Nối dây các thiết bị đóng cắt, bảo vệ trên bảng điện;
_ Lắp đặt các thiết bị vào bảng điện.
Bước 4: Nối dây mạch điện:
_ Lắp đặt dây dẫn từ bảng điện ra đèn.
_ Nối dây vào đui đèn.
Bước 5: Kiểm tra:
_ Kiễm tra sản phẩm đạt các tiêu chuẩn:
+ Lắp đặt đúng theo sơ đồ.
+ Các mối nối đảm bảo an toàn điện, chắc và đẹp.
+ Mạch điện đảm bảo thông mạch.
_ Nối mạch điện vào nguồn điện và cho vận hành thử.
HOẠT ĐỘNG 2
NGHIÊN CÚU QUY TRÌNH LẮP ĐẶT MẠCH ĐIỆN
Cho hs nghiên cứu quy trình lắp đặt mạch điện ( SGK)
Quy trình :
Vạch dấu 	 Khoan lỗ	Lắp thiết bị của bảng điện	Nối dây mạch điện 	Kiểm tra.
Cho hs lập bảng quy trình lắp đặt mạch điện vào bảng sau:
Các
công đoạn
Nội dung
Công việc
Dụng cụ
YCKT
Vạch dấu
Khoan lỗ
bảng điện
Lắp TB vào bảng điện
Đi dây ra đèn
Kiểm tra
Phân tích các sai, hỏng thường mắc phải:
+ Khoan không chính xác, thiết bị không ngay ngắn.
+ Các mối nối chưa đúng YCKT, có đầu thừa ra dễ gây nguy hiểm.
+ Khi nối dây vào đui đèn không buộc một nút trong đui đèn để đảm bảo an toàn khi sử dụng.
Nghiên cứu quy trình lắp đặt mạch điện 
( SGK)
Lập bảng quy trình lắp đặt mạch điện vào bảng ( tương tự quy trình lắp đặt mạch điện hai công tắc điều khiền hai đèn)
5’
4/. TỔNG KẾT :
_ Cho một hs đọc phần ghi nhớ.
_ Cho học sinh trả lời câu hỏi cuối bài.
_ Nhận xét thái độ học tập của lớp.
2’
5/. CÔNG VIỆC VỀ NHÀ:
Huớng dẫn hs đọc trước và chuẩn bị bài 39 SGK.
BÀI 10
THỰC HÀNH: LẮP MẠCH ĐIỆN 
MỘT CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN
Ngày soạn: 16-03-2009 	Tuần : 28
Ngày dạy: 23-03-2009	Tiết : 28
MỤC TIÊU BÀI DẠY: Sau bài này giáo viên làm cho học sinh biết:
1/. KIẾN THỨC:
Hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện dùng một công tắc ba cực điều khiển hai đèn.
2/. KỸ NĂNG: 
Vẽ được sơ đồ lắp đặt của mạch điện .
Lắp đặt được mạch một công tắc ba cực điều khiển hai đèn.
Đảm bảo an toàn điện.
	3/. THÁI ĐỘ:
Có ý thức học tập nghiêm túc và say mê môn công nghệ.
Làm việc khoa học, chính xác, an toàn.
Có ý thức bảo vệ môi trường.
CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC:
Dụng cụ: Kìm điện, dao nhỏ, tua vít, khoan điện, thước lá, bút thử điện.
Vật liệu: 2 bóng đèn sợi đốt, đui đèn, bảng điện, dây dẫn phụ kiện đi dây, giấy ráp, bảng cách điện.
Thiết bị: 1 công tắc ba cực, một cầu chì.
TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC:
1/. ỔN ĐỊNH LỚP: ( 1’)
2/. KIỂM TRA BÀI CŨ:( không)
3/. GIỚI THIỆU BÀI HỌC: (2’)
	Trong bài học trước, chúng ta đã được học về công tắc ba cực mạch điện đèn cầu thang. Trong bài học này, các em sẽ được lắp một mạch điện khác cũng dùng 1 công tắc ba cực để điều khiển chuyển đổi thắp sáng luân phiên 2 đèn ( hoặc cụm đèn) với 2 mục đích khác nhau. Đó là bài thực hành: 
LẮP MẠCH ĐIỆN MỘT CÔNG TẮC BA CỰC ĐIỀU KHIỂN HAI ĐÈN .
TG
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
5’
CHUẨN BỊ - NÊU NỘI QUY THỰC HÀNH
HOẠT ĐỘNG 1
CHUẨN BỊ VÀ NÊU NỘI QUY
 THỰC HÀNH
_Chia nhóm: chia lớp thành 6 nhóm nhỏ.
_ Nhắc lại mục tiêu và yêu cầu bài học.
_ Lưu ý học sinh thực hiện tốt nội quy giờ thực hành, đảm an toàn lao động, an toàn điện và vệ sinh môi trường, tiết kiệm vật liệu điện.
_ Nhận vật liệu, dụng cụ và thiết bị thực hành cho nhóm.
_ Nhóm trưởng kiểm tra việc chuẩn bị cho bài thực hành của từng thành viên trong nhóm.
_ Nhận vật liệu, dụng cụ và thiết bị thực hành cho nhóm.
20’
LẮP ĐẶT MẠCH ĐIỆN:
Thực hiện theo quy trình:
Vạch dấu 	 Khoan lỗ Lắp thiết bị của bảng điện	 Nối dây mạchđiện 	 Kiểm tra.
HOẠT ĐỘNG 2
LẮP ĐẶT MẠCH ĐIỆN
 Trước khi tiến hành lắp đặt nhắc nhở lại các yêu cầu kỹ thuật của từng công đoạn:
+Khoan lỗ phải chính xác.
+Các mối nối đảm bảo YCKT, nếu có đầu thừa dễ gây nguy hiểm.
+Khi đi dây ra đèn, cần buộc nút dây trong đui đèn để đảm bảo an toàn khi sử dụng.
 Đi kiểm tra và hướng dẫn chi tiết cho các nhóm, yêu cầu làm đúng quy trình, lưu ý về thời gian và tiến độ chung giữa các nhóm.
Chú ý lắng nghe.
Tiến hành lắp mạch điện theo nhóm đúng quy trình.
10’
KIỂM TRA VÀ VẬN HÀNH, THỬ MẠCH ĐIỆN
Theo các tiêu chuẩn:
+Mạch điện lắp đặt đúng theo sơ đồ lắp đặt.
+ Các mối nối chặt, chắc gọn, đẹp.
+Bố trí các thiết bị hợp lý, đẹp, dễ vận hành.
HOẠT ĐỘNG 3
KIỂM TRA VÀ VẬN HÀNH
THỬ MẠCH ĐIỆN
 Hướng dẫn hs tự kiểm tra mạch điện khi chưa nối nguồn theo các tiêu chuẩn:
+Mạch điện lắp đặt đúng theo sơ đồ lắp đặt.
+ Các mối nối chặt, chắc gọn, đẹp.
+Bố trí các thiết bị hợp lý, đẹp, dễ vận hành.
Kiểm tra lại sản phẩm của từng nhóm.
Cho học sinh vận hành thử điện.
Nếu sản phẩm không vận hành đúng yêu cầu, GV tìm nguyên nhân và sửa chữa lại.
Đáng giá, cho điểm sản phẩm từng nhóm.
Tự kiểm tra mạch điện khi chưa nối nguồn.
Vận hành thử điện
5’
4/. TỔNG KẾT :
_ Nhận xét thái độ học tập của lớp.
+ Kết quả thực hành.
+Quy trình tiến hành.
+Thời gian hoàn thành.
+Thái độ tham gia thực hành của các nhóm.
_ Cho học sinh thu dọn dụng cụ vật liệu và vệ sinh phòng thực hành.
Thu dọn dụng cụ vật liệu và vệ sinh phòng thực hành.
2’
5/. CÔNG VIỆC VỀ NHÀ:
Huớng dẫn hs đọc trước và chuẩn bị bài thực hành tiếp theo.