Giáo án lớp 9 môn Giáo dục công dân - Bài 10 năm 2010

 Ngày soạn: 9/11/2010
 Ngày dạy:16/11/2010 
 Tiết 13 - Bài 10
 Lý tưởng sống của thanh niên
I.Mục tiêu bài học:
 1. Về kiến thức:
- Nêu được thế nào là lí tưởng sống; Giải thích được vì sao thanh niên cần sống có lí tưởng
- Nêu được lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam hiện nay
 2. Về kĩ năng
HS biết bày tỏ trao đổi quan niệm sống với mọi người để có nhận thức đúng về lý tưởng của thanh niên trong giai đoạn hiện nay
Biết lập kế hoạch rèn luyện bản thân
Biết tận dụng cơ hội thuận lợi kiểm soát kế hoạch học tập rèn luyện của bản thân, có kỹ năng tham gia các hoạt động xã hội.
Xác định được lí tưởng sống cho bản thân
 3. Về thái độ:
- Có ý thức sống theo lí tưởng.
HS có thái độ trân trọng với những biểu hiện sống có lý tưởng trong sáng, biết phê phán lên án những biểu hiện sống thiếu lành mạnh, thiếu lý tưởng
Có ý thức cảnh giác trước những cám dỗ phi đạo đức như: học theo lối văn hoá thô tục, đòi hỏi vật chất tầm thường, sống thiếu trách nhiệm
Có ý thức thường xuyên đấu tranh với bản thân và những người xung quanh nhằm bảo vệ và thực hiện lý tưởng của Đảng, của dân tộc.
II- Tài liệu và phương tiện dạy học:
Giáo viên: 
- SGK, SGV, giáo án, bảng phụ,
- Các câu chuyện về những tấm gương sống có lý tưởng
Học sinh: 
Đọc trước bài mới
Sưu tầm tranh ảnh, câu chuyện về những tấm gương sống có lý tưởng
III- Các hoạt động dạy và học chủ yếu:	
 1 . Kiểm tra bài cũ: Thế nào là làm việc năng suất, chất lượng, hiệu quả? Lấy ví dụ?
 2. Giới thiệu bài : 
 GV giới thiệu: Hiện nay toàn Đảng, toàn dân đang thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nuớc, các em suy nghĩ gì về vấn đề này? Lý tưởng sống của các em là gì? Ai cũng có suy nghĩ về lẽ sống nhưng chua xác định được lý tưởng sống như thế nào cho đúng. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta giải quyết vấn đề này.
Bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu phần Đặt vấn đề.
Mục tiêu 1: HS nắm được một số biểu hiện của lí tưởng sống.
Phương pháp: Thảo luận nhóm; Hỏi và trả lời
- GV mời HS đọc phần Đặt vấn đề
- GV tổ chức HS thảo luận nhóm theo 3 nhóm trong 5 phút câu hỏi:
Nhóm 1 : Trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, thế hệ trẻ đã làm những gì ? Lý tưởng sống của thanh niên giai đoạn đó là gì?
Nhóm 2 : Trong thời kì đổi mới hiện nay, thanh niên chúng ta đã đóng góp những gì cho đất nước ? Lý tưởng sống của thanh niên thời đại ngày nay là gì ?
Nhóm 3 : Suy nghĩ của em về lý tưởng sống của thanh niên trong hai giai đoạn trên ? Em học tập được gì ở họ?
- GV nhận xét và bổ sung
H: Nhờ đâu mà những thế hệ thanh niên có được những việc làm đúng đắn đó?
- GV chú ý đến các ví dụ trong thời kì công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nuớc. Liên hệ thực tế Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức Thương mại thế giới
H: Bản thân em có mơ ước gì trong tương lai? Em đã và đang làm gì để thực hiện mơ ước đó?
- GV sơ kết: Mỗi con người đều có tư duy định hướng đi cho bản thân khi đã đủ độ chín trong suy nghĩ và hành động. Và hướng đi đó không khác gì kim chỉ nam giúp chúng ta luôn đi theo đích mình đã đặt ra, đó là lý tưởng sống. 
* Hoạt động 2: Liên hệ thực tế 
Mục tiêu 2: HS nắm được lí tưởng thanh niên qua mỗi thời kì lịch sử.
Phương pháp: Đàm thoại
? Nêu ví dụ về những tấm gương tiêu biểu qua các thời kì lịch sử (thời kì chống giặc ngoại xâm, trong thời kì xây dựng đất nước ) về lí tưởng sống mà họ đã chọn và phấn đấu.
H: Bài học rút ra từ các tấm gương đó.
? Hãy nêu những câu nói, lời dạy của Bác Hồ với thanh niên Việt Nam.
- GV bổ sung: Tại lễ kỉ niệm 35 năm ngày thành lập Đoàn, Bác chỉ rõ: “Đoàn thanh niên là cánh tay , là đội hậu bị của Đảng, là người dìu dắt các cháu nhi đồng”
- Tư tưởng của Bác Hồ đồng thời là lời dạy, là nhiệm vụ cho thanh niên thực hiện lí tưởng.
Hoạt động 3: GV hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung bài học.
Mục tiêu 3: HS nắm được khái niệm, biểu hiện của lí tưởng sống.
Phương pháp:Đàm thoại, chơi trò chơi
H: Em hiểu thế nào là lý tưởng sống?
H: Thế nào là người có lí tưởng sống cao đẹp.
? Lí tưởng sống của em là gì? tại sao em xác định lí tưỏng sống như vậy? Để thực hiện được lí tưởng sống của mình em cần làm gì.
-> GV lần lượt gọi hs trình bày lí tưởng sống của mình ( 7-> 8 em )-> lớp nhận xét -> GV kết luận điều chỉnh khuyến khích những hs có lí tưởng sống phù hợp và điều chỉnh những lí tưởng chưa phù hợp (nếu có ). 
- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi tiếp sức,
Nhóm 1 : Nêu những biểu hiện sống có lý tưởng của thanh niên trong giai đoạn hiện nay?
Nhóm 2 :  Nêu những biểu hiện sống thiếu lý tưởng của thanh niên trong giai đoạn hiện nay ?
H: Vậy trái với sống có lý tưởng là lối sống như thế nào?
H: Để xác định lý tưởng sống cần căn cứ vào đâu?
- GV bổ sung: Không phải ai cũng có lý tưởng sống như nhau mà cần căn cứ vào hoàn cảnh, khả năng của mình, tránh đua nhau, đặt ra những lý tưởng quá sức vựơt tầm bản thân, không thực hiện được
? Liên hệ ở địa phương em, thanh niên địa phương em đã xây dựng và thực hiện lí tưởng sống của mình như thế nào.
GV: Kết luận: địa phương có nhiều thanh niên sống có lí tưởng cao đẹp như siêng năng chăm chỉ lao động làm giàu, xây dựng gia đình hạnh phúc, góp phần xây dựng phát triển đất nước, thôn xóm.
-> còn nhiều thanh niên lêu lổng, nghiện ngập, ham chơi, nhác học tập, lao động, không xác định được mục đích, lí tưởng sống.
=> Nghèo khổ, lạc hậu, sa vào tệ nạn xã hội. 
- GV tổ chức HS thảo luận nhóm theo bàn trong 3 phút:
thời kì xây dựng đất nước?
Hoạt động 4 : luyện tập
Mục tiêu 4: HS vận dụng những kiến thức đã học vào giải quyết bài tập.
Phương pháp: Đàm thoại, viết tích cực.
H : Yêu cầu HS làm bài tập 1/SGK 35
Theo em những việc làm nào thể hiện hành vi sống có lý tưởng? 
- GV nhận xét , bổ sung.
- Chơi trò chơi : hát các bài hát về những người anh hùng 
- GV nhận xét, cho điểm.
- GV cho HS viết ra giấy những câu hỏi các em cần giải đáp .
- GV cùng Hs giải đáp.
- HS đọc bài
- HS thảo luận nhóm trong 5 phút và cử nhóm trưởng trình bày ý kiến
+ Nhóm 1: Trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, thế hệ trẻ chúng ta đã có hàng triệu người tham gia cách mạng và hi sinh vì đất nước 
Lý tưởng sống của thanh niên trong giai đoạn đó là : giải phóng dân tộc
+ Nhóm 2: Trong thời kì đổi mới đất nuớc hiện nay, thanh niên chúng ta đã tham gia tích cực, năng động sáng tạo trên các lĩnh vực xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 
Lý tưởng sống của thanh niên thời đại ngày nay là: Thực hiện độc lập dân tộc, dân giàu nước mạnh xã hội công bằng dân chủ văn minh
+ Nhóm 3: Lý tưởng của thanh niên trong hai giai đoạn tren là tinh thần yêu nước, xả thân vì đất nước
- HS nghe giảng
- HS dựa vào sgk và suy nghĩ trả lời: Nhờ thế hệ trước đã xác định đúng lý tưởng sống của mình.
- HS nghe giảng
- HS suy nghĩ và trả lời
- HS nghe giảng
- HS lấy VD.
+ Lý Tự Trọng: Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng và không thể là con đường nào khác”
+ Nguyễn Văn Trỗi: “ Bác Hồ muôn năm”
- Hs rút ra bài học.
+ Bác Hồ: “Cả cuộc đời tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là nước nhà độc lập, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”
- Trong thư gửi thanh niên và nhi đồng năm 1946, Bác Hồ viết: “Một năm khởi đầu là mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ, tuôitrer là mùa xuân của XH”
- Bác Hồ còn khuyên thanh niên
“ Không có việc gì khó
 ắt làm nên”
- HS nghe giảng.
- HS dựa vào sgk và suy nghĩ trả lời
- HS dựa vào sgk và suy nghĩ trả lời
- HS liên hệ.
- HS chơi trò chơi, tìm ra các biểu hiện.
Sống có lí tưởng
Thiếu lí tưởng
- Vượt khó trong học tập
- Tham gia quân đội, BV tổ quốc
- Sống ỷ lại, thực dụng.
- Sống chỉ vì tiền tài, danh vọng.
- Nghiện ngập, cờ bạc.
- HS dựa vào hiểu biết bản thân trả lời .VD: Lười biếng, ỷ lại, dựa dẫm vào gia đình vào người khác, được ngày nào hay ngày ấy sao cũng được không quan trọng 
- HS dựa vào sgk và suy nghĩ trả lời
- HS nghe giảng
- HS liên hệ.
- HS nghe giảng.
- HS suy nghĩ và làm bài
- Chơi trò chơi.
- HS viết các câu hỏi và trình bày.
I. Đặt vấn đề
- Trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc: Lý tưởng sống của thanh niên trong giai đoạn đó là : giải phóng dân tộc
- Trong thời kì đổi mới đất nuớc hiện nay, thực hiện độc lập dân tộc, dân giàu nước mạnh xã hội công bằng dân chủ văn minh.
=> Việc làm đúng đắn ,có ý nghĩa là do xác định đúng lí tưởng sống của mình
II . Nội dung bài học
1. Khái niệm: 
- Lý tưởng sống : Là cái đích của cuộc sống mà con người khao khát có được
- Người có lí tưởng sống cao đẹp:
+ Luôn suy nghĩ và hành động không mệt mỏi để thực hiện lý tưởng của dân tộc và nhân loại
+ Luôn vươn tới sự hoàn thiện bản thân về mọi mặt, mong muốn cống hiến cho sự nghiệp chung
III. Luyện tập
Bài tập 1/SGK 
Đáp án: 
a,c,d,đ,e,i,k.
4- Củng cố: 
Câu 1: Định nghĩa nào sau đây là đúng về lí tưởng sống
a. Lí tưởng sống là những điều cao xa mà con người cần tiến tới
b. Lí tưởng sống là những điều tốt đẹp mà con người cần phấn đấu để đạt được
c. Lí tưởng sống là cái đích của cuộc sống mà mỗi người khất khao muốn đạt được
d. Lí tưởng sống là mục đích của cuộc sống
Câu 2: Việc làm nào sau đây là biểu hiện đúng đắn nhất về lí tưởng sống của thanh niên
a. Học tập và làm việc vì đất nước và Xh
b. Học tập và làm việc vì gia đình và bản thân
c. Học tập và làm việc vì tập thể
d. Học tập và làm việc vì đất nước, bản thân và gia đình
5. Hướng dẫn về nhà :
- Học thuộc bài cũ
- Làm các bài tập còn lại vở bài tập
- Chuẩn bị Bài 10: Lý tưởng sống của thanh niên
 + Sưu tầm tranh ảnh, chuyện kể về những tấm gương có lý tưởng, mục đích sống cao đẹp mà em biết ?
 + ý nghĩa của lí tưởng sống cao đẹp
 + Lí tưởng sống của thanh niên ngày nay? 
Ngày soạn:16/11/2010
Ngày dạy: 23/11/2010
 Tiết 14 - Bài 10: Lý tưởng sống của thanh niên
I . Mục tiêu bài học:
 1. Về kiến thức:
- Nêu được thế nào là lí tưởng sống; Giải thích được vì sao thanh niên cần sống có lí tưởng
- Nêu được lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam hiện nay
 2. Về kĩ năng
- HS biết bày tỏ trao đổi quan niệm sống với mọi người để có nhận thức đúng về lý tưởng của thanh niên trong giai đoạn hiện nay
Biết lập kế hoạch rèn luyện bản thân
Biết tận dụng cơ hội thuận lợi kiểm soát kế hoạch học tập rèn luyện của bản thân, có kỹ năng tham gia các hoạt động xã hội.
Xác định được lí tưởng sống cho bản thân
 3. Về thái độ:
 - Có ý thức sống theo lí tưởng.
HS có thái độ trân trọng với những biểu hiện sống có lý tưởng trong sáng, biết phê phán lên án những biểu hiện sống thiếu lành mạnh, thiếu lý tưởng
Có ý thức cảnh giác trước những cám dỗ phi đạo đức như: học theo lối văn hoá thô tục, đòi hỏi vật chất tầm thường, sống thiếu trách nhiệm
Có ý thức thường xuyên đấu tranh với bản thân và những người xung quanh nhằm bảo vệ và thực hiện lý tưởng của Đảng, của dân tộc.
II.Tài liệu và phương tiện dạy học:
 1- Giáo viên: 
- SGK, SGV, giáo án, bảng phụ,
- Các câu chuyện về những tấm gương sống có lý tưởng
Học sinh: 
Đọc trước bài mới
Sưu tầm tranh ảnh, câu chuyện về những tấm gương sống có lý tưởng
III. các hoạt động dạy và học chủ yếu:	
 1. Kiểm tra bài cũ : Thế nào là lý tưởng sống? Việc làm nào sau đây biểu hiện đúng đắn nhất về lí tưởng sống của thanh niên.
A, Học tập và làm việc vì đất nước và xã hội
B, Học tập và làm việc vì gia đình và bản thân
C, Học tập và làm việc vì tập thể
D, Học tập và làm việc vì đất nước, bản thân và gia đình.
2- Giới thiệu bài
 GV giới thiệu: Tiết học trước chúng ta đã tìm hiểu thế nào là lý tưởng. Vậy người sống có lý tưởng là người như thế nào? Thanh niên ngày nay nên phấn đấu theo lý tưởng chung gì? Bài hôm nay chúng tiếp tục tìm hiểu.
3. Bài mới.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
* Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức bài trước.
* Mục tiêu 1: HS nhớ lại những kiến thức đã học ở tiết trước .
* Phương pháp: Hỏi và trả lời.
- GV yêu cầu HS nhắc lại:
+ Thế nào là lí tưởng sống? 
+ Người có lí tưỏng sống cao đẹp là người như thế nào? 
? Lấy VD minh hoạ.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa của lí tưởng sống.
*Mục tiêu 2: HS thấy được khi lí tưởng của bản thân phù hợp với lí tưởng của dân tộc sẽ có ý nghĩa gì.
* Phương pháp: Hỏi và trả lời
? Nêu một tấm gương có lí tưởng sống cao đẹp. Việc làm của tấm gương ấy mang lại lợi ích gì.
H: Nếu lý tưởng của mỗi người phù hợp với lý tưởng chung của dân tộc sẽ mang lại lợi ích gì và ngược lại?
? Nếu sống thiếu lí tưởng hoặc xác định mục đích sống không đúng thì sẽ có hại gì? nêu VD minh hoạ.
H: Nêu ví dụ về một tấm gương thanh niên Việt Nam sống có lý tưởng và đã phấn đấu cho lý tưởng đó? Em học được gì ở học?
? Hãy nêu ví dụ về một bạn HS sống có lí tưởng đúng đắn ở trong trường, trong lớp mà em biết. Em học tập được gì ở bạn ấy? 
H: Nhà nước, mọi người có thái độ gì đối với những người sống có lý tưởng, cống hiến sức mình cho xã hội?
- GV: Luôn biết sống vì người khác, tránh ích kỉ, cần có ý chí, nghị lực, có quyết tâm thực hiện mụch đích đề ra.
* Hoạt động 3: Tìm hiểu lí tưởng sống của thanh niên ngày nay và cách rèn luyện.
* Mục tiêu 3: HS nắm được lí tưởng sống của thanh niên ngày nay , rút ra được những việc làm để trở thành người có lí tưởng sống cao đẹp
* Phương pháp: Hỏi và trả lời; giải quyết vấn đề.
H: Lý tưởng sống của thanh niên ngày nay là gì?
- GV: kết luận bài học 3 sgk và nhấn mạnh, giải thích : “ dân giàu nước mạnh xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, CNH, HĐH ” 
? Người học sinh có cần xây dựng lí tưởng sống không ? Nếu có, các em nên rèn luyện những gì để sau này thực hiện được lí tưởng sống của mình 
- GV: HS cần biết xây dựng lí tưởng sống vì các em cũng là những thanh niên, đoàn viên, tuy nhiên việc xây dựng lí tưởng sống cần dựa vào điều kiện cá nhân, gia đình, vào năng lực, vào sự quyết tâm cố gắng rèn luyện của mình .Cần phải kính trọng, biết ơn và học tập các thế hệ cha anh, chủ động xây dựng cho mình lí tưởng, cống hiến cao nhất cho sự phát triển của XH.
Hoạt động 4: Luyện tập
Mục tiêu 4: HS vận dụng kiến thức vào giải quyết bài tập.
Phương pháp: Thảo luận nhóm, giải quyết vấn đề, hỏi và trả lời.
- GV tổ chức HS thảo luận trong 5 phút theo 3 nhóm:
Trong buổi diễn đàn của học sinh lớp 9 nảy sinh hai quan điểm:
- Thanh niên học sinh phải nỗ lực học tập, rèn luyện, chuẩn bị hành trang để lập thân, lập nghiệp, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
- Học sinh THCS đang ở tuổi ăn, tuổi chơi thì nên biết tranh thủ ăn chơi, hưởng thụ. Còn việc học hành, làm việc, cống hiến là việc làm suốt đời.
Em tán thành với quan điểm nào? Vì sao?
- Bài tập: Mơ ước của em trong tương lai là gì? Em đã và sẽ làm gì để thực hiện mơ ước đó?
(GV yêu cầu HS làm bài tập vào phiếu bài tập)
- GV nhận xét cho điểm
* Có người cho rằng, nói đến lí tưởng sống chỉ là nói đến một thứ lí thuyết suông, hình thức, không thực chất, cái chính là phải sống thực tế, việc đến đâu lo đến đó.
- GV nhận xét, kết luận.
- HS nhắc lại kiến thức của bài trước.
- HS nêu.
- HS suy nghĩ và trả lời: Hành động của họ sẽ góp phần thực hiện mục tiêu chung; Nếu không sẽ không hoàn thành nhiệm vụ ảnh hưởng đến mọi người.
- HS nêu.
- Lấy VD cụ thể.
- Hs suy nghĩ và trả lời: Lê Thái Hoàng, Nguyến Tử Quảng, Bùi Thị Nhung, Ngô Bảo Châu
- HS kể.
- HS dựa vào sgk và trả lời: Được Nhà nước tạo điều kiện phát triển khả năng, được mọi người yêu quý, kính trọng.
- HS trả lời.
- HS suy nghĩ và trả lời: Thanh niên học sinh cần ra sức học tập , rèn luyện để có đủ tri thức, phẩm chất, năng lực thực hiện lý tưởng đó.
- HS nghe giảng
- HS trả lời dựa vào SGK mục 3.
- HS thảo luận nhóm trong 5 phút và cử nhóm trưởng trình bày ý kiến
- HS liên hệ.
- HS nêu ý kiến.
- GV liệt kê lên bảng
- Tranh luận.
II- Nội dung bài học
1- Lí tưởng sống là gì?
- Thế nào là người có lí tưởng sống cao đẹp ?
2- ý nghĩa của lí tưởng sống
- Khi lí tưởng của mỗi người phù hợp với lí tưởng chung của dân tộc, của Đảng thì:
+ Góp phần thực hiện mục tiêu chung
+ Tạo điều kiện để phát triển.
+ Được mọi người tôn trọng.
3. Lý tưởng cao đẹp của thanh niên ngày nay là:
- Phấn đấu thực hiện mục tiêu xây dựng nước Việt Nam độc lập, dân giàu nước mạnh xã hội công bằng dân chủ văn minh. Trước hết là thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa
4. Cách Rèn luyện : 
- Hiểu được thế nào là lí tưởng sống của thanh niên hiện nay. 
- Ra sức học tập, phát triển trí tuệ, sức khỏe, phẩm chất, năng lực
- Xác định lí tưởng, mục đích sống cao đẹp cho bản thân. 
- Luôn biết tự kiểm tra, điều chỉnh bản thân...
III. Luyện tập
 Bài tập 2/ 36.
- Tán thành quan điểm thứ nhất
4- Củng cố: 
Nối mỗi vế ở cột 1 với một vế ở cột 2 để được một câu đúng:
Cột 1
Nối
Cột 2
A, Người có lí tưởng sống cao đẹp
1. phấn đấu xây dựng mục tiêu xây dựng nước VN độc lập
B, Lí tưởng cao đẹp của thanh niên ngày nay là
2. thì hành động của họ sẽ góp phần vào việc thực hiện tốt những nhiệm vụ chung của cả dân tộc đó
C, Khi lí tưởng của mỗi người phù hợp với lí tưởng chung của dân tộc
3. để có đủ tri thức, phẩm chất và năng lực cần thiết nhằm thực hiện hóa lí tưởng sống của mình
D, Thanh niên- HS phải ra sức học tập, rèn luyện.
4. luôn được mọi người tôn trọng
5. Tình cảm thêm thân ái, dễ chịu
5. Hướng dẫn về nhà 
- Học thuộc bài cũ
- Làm các bài tập còn lại vở bài tập 
-Chuẩnbị: :
- Thực hành ngoại khoá các vấn đề địa phương và các nội dung đã học.( Chủ đề: môi trường)
- Tranh ảnh, các số liệu thống kê về sự ô nhiễm môi trường
- Tìm hiểu nguyên nhân, đề xuất giải pháp.