Giáo án lớp 9 môn Giáo dục công dân - Tiết 14: Thực hành, ngoại khóa: Chủ đề về phòng chống hiv/aids, ma túy và các tệ nạn xã hội

Ngày soạn: 22/11/11
Ngày dạy: 24/11/11
Tiết 14
THỰC HÀNH, NGOẠI KHÓA:
 CHỦ ĐỀ VỀ PHÒNG CHỐNG HIV/AIDS, MA TÚY VÀ 
CÁC TỆ NẠN XÃ HỘI
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: 
-Giúp học sinh có được hiểu biết về hiểm họa HIV/AIDS từ đó nắm được cách thức và biện pháp phẩm chất. Có thái độ không đồng tình và phản đối lối sống sa đọa, buông thả tệ nạn mại dâm, nghiện hút, tiêm chích ma túy đang tồn tại và có xu hướng phát triển trong thanh thiếu niên. Có khả năng trình bày ý kiến của mình trước tập thể.
2. Kĩ năng: 
 - Ứng sử,hành động có hiêu biết để tránh xa các tệ nạn xã hội.
3. Thái độ:
 - Đồng tình ủng hộ chương trình phòng chống tệ nạn xã hội, phòng chống HIV/AIDS, tránh xa ma túy.
II. Tài liệu - phương tiện
Sổ tay phòng chống HIV/AIDS, ma túy và các tệ nạn xã hội
Giáo án, tài liệu liên quan
III. Các hoạt động dạy - học 
 1. Ôn định tổ chức
 2. Kiểm tra bài cũ: 
 - Làm việc có NS, CL, HQ là như thế nào?
 - Làm việc có NS, CL, HQ có ý nghĩa như thế nào?
 3. Bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Cho HS đọc tài liệu và trả lời các câu hỏi sau về HIV/AIDS:
Câu 1. Em hãy điền ý đúng vào các phần còn trống sau đây?
A, HIV là tên một loại vi rút gây
B, AIDS là giai đoạn .
Câu 2.HIV lây truyền qua con đường nào sau đây?
Đường máu.
Đường tình dục.
Đường từ mẹ sang con.
Cả 3 đáp án trên. (đúng)
Câu 3. HIV/AIDS có tác hại như thế nào đối với cá nhân, gia đình và xã hội?
Ảnh hưởng đến kinh tế- xã hội.
Ảnh hưởng đến tương lai, nòi giống.
Ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng.
Cả 3 đáp án trên. (đúng)
Câu 4. Theo em, tình hình nhiễm HIV/AIDS của thế giới cũng như ở Việt Nam hiện nay là:
Tăng. (đúng)
Không tăng.
Giảm.
Bình thường.
Câu 5. Nếu bạn bè, người thân nhiễm HIV, em sẽ làm gì?
Xa lánh ruồng bỏ.
Để người lớn trong gia đình và xã hội quan tâm.
Quan tâm, động viên, chăm sóc. (đúng)
Không động viên, chăm sóc.
Câu 6. Pháp lệnh phòng, chống HIV/AIDS có hiệu lực từ ngày tháng, năm nào?
29/5/1995.
30/5/1995.
31/5/1995. (đúng)
1/6/1995.
Câu 7. Nguyên nhân nào sau đây dẫn đến HIV/AIDS?
Kém hiểu biết, tâm sinh lí thay đổi.
Đời sống không lành mạnh, bản thân không làm chủ.
Kinh tế phát triển.
Phương án A và B. (đúng)
Câu 8. Các đường nào sau đây không lây nhiễm HIV?
Đường máu.
Ăn uống, nói chuyện. (đúng)
Từ mẹ sang con.
Đáp án A và C.
Đáp án:
Câu 1: A. Suy giảm miễn dịch ở người.
 B. Cuối của sự nhiễm HIV.
Câu 2:
D – đúng
Câu 3: 
D – đúng
Câu 4:
A – đúng
Câu 5:
C – đúng
Câu 6: C – đúng
Câu 7: D – đúng
Câu 8:
B - đúng
Hoạt động 2: Ma túy và các tệ nạn xã hội.
Câu 1. Hỏi: Sự tác động của ma tuý tới cơ thể con người?
Đáp: Nghiện ma tuý ảnh hưởng đến sức khoẻ của người nghiện, có thể dẫn đến nhiễm độc mãn tính cho cơ thể, gây ra rối loạn ở từng bộ phận, đến suy nhược toàn thân của người nghiện như:
Đối với hệ tiêu hoá, người nghiện luôn có cảm giác chán ăn, vì vậy họ không muốn ăn, tiết dịch của hệ tiêu hoá giảm, thường có cảm giác buồn nôn, đau bụng, đại tiện lúc lỏng, lúc táo bón.
Đối với hệ tuần hoàn, thường bị loạn nhịp, huyết áp tăng giảm đột ngột, mạch máu bi xơ cứng, đặc biệt là hệ mạch não làm ảnh hưởng đến hoạt động của bộ não. Do tiêm chích thường không vô trùng, nên dễ dẫn đến nhiễm trùng máu, viêm tắc tĩnh mạch, thường gặp viêm tắc tĩnh mạch hai chi dưới.
Đối với hệ hô hấp, những đối tượng hít ma tuý thường bị viêm mũi, viêm xoang, viêm đường hô hấp trên và dưới. 
Các bệnh về da, người nghiện bị rối loạn cảm giác da nên không cảm giác thấy bẩn, họ thường sợ nước, vì vậy họ rất ngại tắm rửa- đây là điều kiện thuận lợi cho các bệnh da phát triển như: ghẻ, lở, hắc lào, viêm đa não.
Nghiện ma tuý làm suy giảm chức năng thải độc, người nghiện ma tuý, chất hêrôin, làm cho chất độc tích tụ trong cơ thể, càng làm cho gan, thận và toàn cơ thể suy yếu nên người nghiện hay bị các triệu chứng: áp xe gan, viêm gan, suy gan, suy thận, có khi dẫn đến tử vong.
Đối với hệ thần kinh, người nghiện nặng có biểu hiện rối loạn phản xạ thần kinh, đau đầu, chóng mặt, trí nhớ giảm sút, viêm dây thần kinh, rối loạn cảm giác, run chân tay, chậm chạp, u sầu, ngại vận động, dễ bị kích động dẫn tới tội ác. Nếu dùng ma tuý liều cao có thể bị ngộ độc cấp tính, biểu hiện rối loạn tâm thần nặng, hôn mê. 
Nghiện ma tuý sẽ dẫn tới suy nhược toàn thân, suy giảm sức lao động, giảm tuổi thọ.
Câu 2: Hỏi: Tại sao nghiện ma tuý lại rất khó bỏ?
Đáp: Vào năm l975, các nhà bác học đã nghiên cứu tìm ra các Endorphin, tức Mocphin nội sinh, do chính cơ thể tiết ra, nhờ chúng mà cuộc sống của con người ta cân bằng và thoải mái. Khi sử dụng ma tuý nhiều lần, các Opiold - Receptor không chỉ gây ra các tác động mà còn làm thay đổi hoạt động của một số chất sinh học trong cơ thể, đặc biệt là đối với tế bào thần kinh, cơ thể phải điều chỉnh, thích ứng dần với ma tuý được đưa vào, lượng Endorphin bị ức chế sẽ ít dần và sau cùng hoàn toàn không được sản sinh ra. Như vậy, người nghiện sẽ lệ thuộc dần dần ngày càng nhiều vào ma tuý. Nếu ngừng sử dụng ma tuý, do cơ thể không tiết dẫn ra các Endorphin, sự điều chỉnh hoạt động các chất sinh học bị hụt hẫng hoàn toàn sẽ đưa đến hội chứng cai nghiện (Withđrawal Symptom).
Đó là những cơn vật vã dữ dội, ngáp chảy nước mắt, nước mũi, khó chịu, tháo dạ, đau bụng, nổi da gà v.v... Cùng với các triệu chứng này, người nghiện ma tuý trở nên thèm khát ma tuý, để dẫn đến những hành vi không lường trước được, không tự chủ được bản thân. Dấu hiệu của hội chứng cai cao độ khoảng 48 - 72 giờ sau khi dùng ma tuý và bắt đầu giảm bớt sau một tuần. Tuy nhiên, một vài chức năng của cơ thể sau 6 tháng vẫn chưa trở lại bình thường. Khi ngừng sử dụng ma tuý sẽ gây ra sự đói mocphin ở tế bạo thần kinh trong khoảng từ 1 - 2 năm.
Các chất ma tuý đã tạo cho thần kinh con người luôn trong trạng thái bị kích thích, bị “cột chặt” thân phận với ma tuý. Khi đã dùng ma tuý với liều cao thường xuyên, có thể người nghiện đã bị đầu độc hệ thần kinh, tiêu hoá bị rối loại nên con người phản ứng chậm chạp, trở thành thẩn thờ, cơ thể hao mòn, gầy yếu, có lúc bị kích thích cao độ có thể dẫn tới các hành động liều lĩnh, gây ra phạm tội.
Nghiện ma tuý làm cho cơ thể người nghiện luông trong trạng thái bị nhiễm độc, gây nên các rối loạn cục bộ hoặc các rối loạn toàn thân. Vì vậy, việc cai nghiện ma tuý đòi hỏi người nghiện phải có quyết tâm cao và có nghị lực. Người nghiện phải hồi tâm, tự tách mình tra khỏi môi trường ma tuý nếu không thì việc cai nghiện sẽ không có hiệu quả.
Câu 3: Hỏi:Thế nào là người nghiện ma tuý?
Đáp: Người nghiện ma tuý là người sử dụng chất ma tuý, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này. 
Người nghiện ma tuý có các đặc trưng sau:
- Có sự ham muốn thông kìm chế được và phải sử dụng nó bất kỳ giá nào.
- Có khuynh hướng tăng dần liều dùng (liều dùng lần sau cao hơn liều dùng trước mới có tác dụng).
- Tâm sinh lý bị lệ thuộc vào tác dụng của chất đó.
- Thiếu thuốc sẽ xuất hiện các triệu chứng như: uể oải, hạ huyết áp, lên cơn co giật, đau đớn và có thể làm bất cứ điều gì miễn là có chất ma tuý để dùng.
Câu 4: Theo em cờ bạc , ma tuý , mại dâm có liên quan đến nhau không ? Vì sao ?
- Tệ nạn ma tuý, cờ bạc, mại dâm có liên quan đến với nhau, là bạn đồng hành với nhau. Ma tuý, mại dâm trực tiếp dẫn đến HIV/AIDS.
Câu 5: Nguyên nhân nào khiến con người ta xa vào các tệ nạn xã hội ?
* Nguyên nhân khách quan .
- Kỷ cương pháp luật chưa nghiêm ,còn nhiều tiêu cực trong xã hội.
- Kinh tế kém phát triển.
- Chính sách mở cửa trong kinh tế thị trường.
- Ảnh hưởng của văn hoá đồi truỵ.
- Cha mẹ nuông chiều, quản lý con cái không tốt, hoàn cảnh gia đình éo le.
- Bạn bè xấu rủ rê lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc, khống chế.
* Nguyên nhân chủ quan .
- Lười lao động , ham chơi, đua đòi , thích ăn ngon ,mặc đẹp
- Tò mò, ưa của lạ, thích thử nghiệm, tìm cảm giác mới lạ.
- Do thiếu hiểu biết.
4. Củng cố:
GV chốt lại toàn bộ nội dung bài học.
5. Hướng dẫn học ở nhà:
 - Ôn bài và chuẩn bị bài mới. Ôn tập học kỳ I