Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Bài 22 - Tiết 26: Cao trào cách mạng tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945

Ngày soạn: 2/2/2010 Ngày giảng: 9a: 8/2/2010
 9b: 5/2/2010
Bài22 - Tiết 26: CAO TRÀO CÁCH MẠNG TIẾN TỚI TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945.
1. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
a. Kiến thức:
 - Giúp HS nắm được hoàn cảnh dẫn tới Đảng ta chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh và sự phát triển của lực lượng CM sau khi Việt Minh thành lập.
 - Những chủ trương của Đảng sau khi Nhật đảo chính Pháp và diễn biến của cao trào kháng Nhật, cứu nước, tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng tám năm 1945.
b. Tư tưởng: 
 - Giáo dục HS kính yêu Chủ tịch HCM, lòng tin tưởng vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đứng đầu là lãnh tụ HCM.
c. Kỹ năng: 
 - Rèn luyện cho HS khả năng: sử dụng tranh ảnh, lược đồ lịch sử. 
 - Tập dượt phân tích đánh giá sự kiện lịch sử.
2. CHUẨN BỊ:
a. GV
 - Bức ảnh "đội VN tuyên truyền giải phóng quân”. Lược đồ “Khu giải phóng Việt Bắc”.
 - Các tài liệu về hoạt động của Chủ tịch HCM ở Pác Bó (Cao Bằng), Tân Trào (Tuyên Quang) và các tài liệu về hoạt động của Cứu quốc quân, VN tuyên truyền giải phóng quân, cao trào kháng Nhật....
b. HS: 
- Học bài cũ, chuẩn bị bài mới
3. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC:
a. Kiểm tra bài cũ: 5’
* Hỏi: Trình bày khởi nghĩa Bắc Sơn trên lược đồ?
* Trả lời: - 23/9/1940 Nhật đánh chiếm Lạng Sơn, Pháp thua chạy về Thái Nguyên qua đường Bắc sơn 
- 27.9.1940, Đảng bộ Bắc Sơn lãnh đạo ND nổi dậy tước khí giới quân địch, thanh lập chính quyền.
- Nhật pháp câu kết ới nhau chống lại PTCM ->KN Bắc Sơn thất bại. Nhưng cơ sở CM vẫn được duy trì, đội du kích Bắc Sơn được thành lập.
b.Bài mới: 
Giới thiệu bài: Trước tình hình thế giới và trong nước ngày càng khẩn trương, HCM về nước (28/1/1941). Người trực tiếp lãnh đạo CM, chủ trì hội nghị BCH TW Đảng lần VIII (5/1941). Người sáng lập ra Mặt trận Việt Minh. MTVM trực tiếp chuẩn bị lực lượng cho CM tháng Tám 1945 và tiến tới cao trào kháng Nhật cứu nước làm tiền đề cho cuộc Tổng k/n tháng Tám 1945.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
GV yêu cầu HS đọc mục 1 
Chiến tranh thế giới thứ hai đã bước sang năm thứ ba, phạm vi chiến tranh ngày càng lan rộng , tính chất ác liệt của nó ngày càng tăng.
Hỏi: Sau khi đáng bại Pháp, Bỉ, Hà Lan và chiếm phần lớn lục địa châu Âu, phát xít Đức đã làm gì?
Giảng: Sau khi chiếm phần lớn lục địa châu Âu Đức thọc sâu vào lãnh hổ Liên Xô, hòng đánh chiếm và phá hoại công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô. Thế giới hình thành hai trận tuyến: Lực lượng dân chủ và chủ nghĩa phát xít.
Hỏi: Ngay từ đầu phong trào đấu tranh của nhân dân Việt nam nằm trong bộ phận nào?
Hỏi:Trước tình hình như vậy ở trong nước ta có sự kiện gì sảy ra?
Hỏi: Sau khi về nước Nguyễn Ái Quốc đã làm gì?
Giảng: Nhắc lại hành trình tìm đường cứu nước của chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1911 đến năm 1941.
Hỏi: Nội dung của hội nghị trung ương VIII?
Giải thích: Việt Minh: liên minh vì nền độc lập của nước Việt nam, mặt trận bao gồm tất cả những người yêu nước VN không phân biệt già trẻ, tôn giáo, không phân biệt giai cấp, đặng cùng nhau làm cuộc cách mạng bảo vệ nền độc lập, tự do của dân tộc.
Hỏi: Tại sao đến lúc này Đảng mới chủ trương thành lập mặt trận Việt Minh?
Hỏi: Mặt trận Việt Minh được thành lập trong thời gian nào?
Giảng: Mặt trận Việt Minh chính thức thành lập (19/5/1941), chỉ trong 1 thời gian ngắn đã có ảnh hưởng sâu rộng trong nông dân.
Sau khi thành lập mặt trận, HCM đã gửi thư kêu gọi toàn dân đứng lên chống Pháp, Nhật.
Hỏi: Hoạt động chủ yếu của Mặt trận Việt Minh là gì
Giảng: Đầu năm 1944, chiến tranh thế giới sắp kết thúc, đầu tháng 5/1944, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị “Sắm sửa vũ khí, đuổi thù chung”, không khí CM sôi sục khắp căn cứ.
- Ngày 22/12/1944, đội VN tuyên truyền giải phóng quân ra đời đã đánh thắng 2 trận liên tiếp là Phay Khắt và Nà Ngần (Cao Bằng).
Yêu cầu HS quan sát H.37 và giới thiệu H.37: Đội VN tuyên truyền giải phóng quân thành lập tại khu rừng Trần Hưng Đạo (Cao Bằng) gồm 34 chiến sĩ do đồng chí Võ Nguyên Giáp là đội trưởng.
Hỏi: Mặt trận Việt Minh xây dựng lực lượng chính trị như thế nào?
Giảng: 1942, khắp 9 châu của Cao Bằng đều có hội cứu quốc, trong đó có 3 “ Châu hoàn toàn” – ( mọi người đều gia nhập Mặt trận Việt Minh), xã nào cũng có UB VMinh và UBVMinh liên tỉnh Cao, Bắc, Lạng được thành lập.
- 1943, UBVM Cao, Bắc, Lạng thành lập 19 ban xung phong “Nam tiến” để liên lạc với căn cứ Bắc Sơn - Võ Nhai và phát triển lực lượng CM ở miền xuôi.
GV kết luận:
Như vậy cho đến cuối năm 1944, đầu năm 1945, Đảng ta đã xây dựng được lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang khá chu đáo (thông qua hoạt động của MTVM),CMVN tiến lên 1 cao trào mới.
- 6/1941, Đức tấn công Liên Xô.
- Trên thế giới hình thành 2 trận tuyến:
+ Một bên là lực lượng dân chủ do Liên Xô đứng đầu.
+ Một bên là phe phát xít Đức, ý, Nhật.
Lực lượng dân chủ
Nguyễn Ái Quốc về nước lãnh đạo cách mạng
Triệu tập hội nghị trung ương 8
+ Hội nghị chủ trương đưa vấn đề giải phóng dân tộc lên hàng đầu.
+ Tạm gác khẩu hiệu “Đánh đổ địa chủ, chia ruộng đất cho dân cày” thay bằng khẩu hiệu “Tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc và Việt gian chia cho dân cày nghèo, giảm tô, giảm thuế, chia lại ruộng công, tiến tới :” Người cày có ruộng”.
+ Hội nghị chủ trương thành lập mặt trận Việt Nam độc lạp đồng minh ( gọi tắt là Việt Minh), bao gồm các tổ chức cứu quốc nhằm “Liên hiệp hết thảy các giới, đồng bào yêu nước, không phân biệt giàu nghèo,già trẻ, gái trai, tôn giáo, xu hướng chính trị cùng đứng lên giải phóng dân tộc”.
Vì lúc này ở Đông Dương Nhật-Pháp cấu kết với nhau đàn áp nhân dân Đông Dương. Thành lập Mặt trận Việt Minh nhằm liên hiệp hết thảy các giới đồng bào yêu nước để chống Nhật- Pháp
19/5/1941, Mặt trận việt Minh ra đời.
Hoạt động chủ yếu của Mặt trận Việt Minh là xây dựng lực lượng cách mạng, khi thời cơ đến sẽ tiến tới k/n vũ trang.
- Chuẩn bị lực lượng vũ trang:
+ Cuối 1940, khi cuộc k/n Bắc Sơn thất bại, một bộ phận của lực lượng vũ trang được tổ chức lại thành các đội du kích.
 + Năm 1941, lực lượng này chuyển thành Cứu quốc quân hoạt động tại căn cứ địa Bắc Sơn, Võ Nhai, Cứu quốc quân thực hiện chiến tranh du kích, sau đó phân tán thành các bộ phận nhỏ để chấn chỉnh lực lượng và tiến hành công tác vũ trang tuyên truyền.
 HCM về nước đã xây dựng căn cứ địa Cao Bằng là nơi thí điểm xây dựng các hội cứu quốc Mặt trận Việt Minh.
- Đảng rất chú ý xây dựng lực lượng chính trị trong công nông và các tầng lớp nhân dân khác: HS, SV, trí thức, tư sản dân tộc vào tổ chức cứu quốc.
- Báo chí của Đảng và Mặt trận Việt Minh: “Giải phóng”, “Cờ giải phóng”, “Chặt xiềng”, Cứu quốc”, “Việt Nam độc lập” được lưu hành rộng rãi để tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng và đấu tranh chống mọi thủ đoạn chính trị, văn hóa của địch, thu hút đông đảo lực lượng quần chúng CM.
I.Mặt trận Việt Minh ra đời (19/5/1941) 36’
a. Hoàn cảnh ra đời của Mặt trận Việt Minh: 
* Thế giới:
 - 6/1941, Đức tấn công Liên Xô, thế giới hình thành 2 trận tuyến:
+ Một bên là lực lượng dân chủ.
+ Một bên là phe phát xít Đức, ý, Nhật.
* Trong nước:
- Ngày 28/1/1941, HCM về nước trực tiếp lãnh đạo CM và chủ trì hội nghị BCH TW Đảng lần thứ VIII tại Pác Bó Cao Bằng.
b. Nội dung hội nghị TW VIII :
- Chủ trương đưa vấn đề giải phóng dân tộc lên hàng đầu
- Quyết định thành lập Mặt trận Việt Minh (19/5/1941).
c. Hoạt động của Mặt trận Việt Minh:
 * Xây dựng lực lượng vũ trang:
- Lực lượng vũ trang đầu tiên của CMVN là đội du kích Bắc Sơn.
- Năm 1941, chuyển thành Cứu quốc quân 
- Tháng 5/1944, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị các cấp chuẩn bị khởi nghĩa
- Ngày 22/12/1944, đội VN tuyên truyền giải phóng quân ra đời đã đánh thắng 2 trận liên tiếp là Phay Khắt và Nà Ngần.
 * Xây dựng lực lượng chính trị:
- Cao Bằng là nơi thí điểm xây dựng các hội cứu quốc.
- Sau đó UBViệt Minh liên tỉnh Cao, Bắc, Lạng được thành lập.
- Chú ý xây dựng lực lượng chính trị trong công nông và các tầng lớp nhân dân khác
- Báo chí của Đảng được lưu hành rộng rãi để tuyên truyền vận động quần chúng đấu tranh.
c. Củng cố: 3’
 Em hãy trình bày về hoàn cảnh ra đời của Mặt trận Việt Minh.
 Hoạt động chủ yếu của Mặt trận Việt Minh.
 d. hướng dẫn học ở nhà:1’
	Học bài và làm bài tập
 	 HS về nhà chuẩn bị bài 22 : Cao trào CM tiến tới Tổng k/n tháng tám năm 1945.