Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Bài : 23: Tổng khởi nghĩa tháng tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa

Ngày soạn:10/2/2011
Ngày dạy:12/2/2011
Tiết: 28
Bài : 23 
TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 
 VÀ SỰ THÀNH LẬP NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA
A. MỤC TIÊU : Qua bà học hs nắm được
1. Kiến thức: - Giúp HS nắm được khi tình hình thế giới diễn ra vô cùng thuận lợi cho CM nước ta, Đảng ta đứng đầu là Chủ tịch HCM đã quyết định phát động Tổng khởi nghĩa trong toàn quốc. Cuộc khởi nghĩa nổ ra và nhanh chóng giành thắng lợi ở thủ đô Hà Nội cũng như khắp các địa phương trong cả nước, nước VN Dân chủ Cộng hòa ra đời.
- Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng tám năm 1945.
2. Kỹ năng: - Rèn luyện cho HS khả năng: sử dụng tranh ảnh lịch sử. Tường thuật lại diễn biến của CM tháng tám.Tập dượt phân tích đánh giá sự kiện lịch sử.
3. Thái độ: - Giáo dục HS kính yêu Đảng , lãnh tụ HCM, niềm tin vào sự thắng lợi của CM và niềm tự hào dân tộc.
B.CHUẨN BỊ CỦA GV-HS:
 GV : Ảnh: Chủ tịch HCM đọc TNĐLập ((2/9/1945) Ảnh: Cuộc mít tinh tại Nhà hát lớn Hà Nội (19/8/1945).(sgk)
HS: Học bài và xem trước bài ở nhà.
C. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ: 
 T¹i sao NhËt ph¶i ®¶o chÝnh Ph¸p ? Qu©n Ph¸p ë §«ng D¬ng thÊt b¹i ra sao? 
- Nhật đảo chính Pháp để độc chiếm Đông Dương...(5đ)
- Đêm 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp Trên toàn Đông Dương, Pháp nhanh chóng đầu hàng...(5đ)
2. Vào bài mới: Tại sao đến năm 1941, Đảng ta lại chủ trương thành lập MTVM? Sự phát triển lực lượng CM sau khi mặt trận ra đời? Đảng ta đã làm gì để thúc đẩy cao trào CM phát triển?
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố
MT:Biết được thời cơ cách mạng đã đến, Đảng đã nắm được thời cơ và quyết tâm khởi nghĩa
GV yêu cầu HS đọc mục 1 và hỏi:
­ Em cho biết: Lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố trong hoàn cảnh nào?
 HS: - Phát xít Nhật đầu hàng đồng minh vô điều kiện (14/8/1945).
* Trong nước:quân Nhật hoang mang, dao động cực độ.
=> Như vậy, thời cơ ngàn năm có một để Tổng khởi nghĩa đã xuất hiện
 Trước tình hình đó Đảng đã có chủ trương gì?
- Ngày 14 - 15/8/1945 Đảng cộng sản Đông Dương họp ở Tân Trào quyết định ph¸t ®éng Tổng khởi nghĩa trong cả nước: 
+ Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc thành lập.
+ Ra quân lệnh số 1 kªu gäi toµn d©n næi dËy
- Ngày 16/8/1945 Quốc dân Đại hội họp ở Tân Trào :
+ Tán thành lệnh Tổng khởi nghĩa.+ Thông qua 10 chính sách của Việt Minh.+ Lập Uỷ ban dân tộc giải phóng ViÖt Nam (Hå ChÝ Minh lµm chñ tÞch ) 
Em có suy nghĩ gì về chủ trương của Đảng?(Sáng suốt và kịp thời)
Hoạt động 2:Giành chính quyền ở Hà Nội
MT: Trình bày được nét chính diễn biến cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội
GV yêu cầu HS đọc mục 2 và hỏi:
Từ khi Nhật đảo chính Pháp kh«ng khÝ cách mạng ở thủ đô Hà Nội như thế nào ? 
- Ngay sau khi Nhật đảo chính Ph¸p không khí cách mạng rất sôi nổi 
Khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội diễn ra như thế nào? 
- Ngày 19/08/1945, khởi nghĩa thắng lợi ở Hà Nội 
Cuộc khởi nghĩa ở Hà Nội thắng lợi có ý nghĩa gì ? 
ý nghĩa: cæ vò c¶ níc, lµm kÎ thï hoang mang, dao ®éng, quyết định đến thắng lợi của cách mạng tháng Tám trong cả nước.
GV giới thiệu H.39 SGK về cuộc mít tinh ở nhà hát lớn Hà Nội (19/8/1945).
Hoạt động 3: Giành chính quyền trong cả nước
MT: Trình bày được nét chính diễn biến cuộc khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước
GV yêu cầu HS đọc mục 3 và hỏi:
­ Em hãy trình bày cuộc Tổng k/n giành chính quyền trong cả nước.
 HS: - Từ đầu tháng 8/1945, không khí gấp rút k/n lan rộng khắp cả nước.
[ Như vậy, chỉ trong vòng 15 ngày ( từ 14 "28/8/1945), chúng ta đã tổng k/n thắng lợi trong toàn quốc.
- Chiều 2/9/1945, tại quảng trường Ba Đình lịch sử Chủ tịch HCM thay mặt Chính phủ Lâm thời đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước VNDCCH.
GV giới thiệu H.40: Chủ tịch HCM đọc Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình lịch sử ngày 2/9/1945.
Hoạt động 4: Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của cách mạng tháng Tám
MT: Trình bày được ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của cassch mạng tháng Tám
GV yêu cầu HS đọc SGK và hỏi:
­ Em hãy trình bày ý nghĩa lịch sử của cuộc CM tháng Tám 1945.
 HS: - CM tháng 8 là sự kiện lịch sử trọng đại của CMVN.
* Trong nước:Phá tan hai xiềng xích nô lệ Nhật – Pháp.Lật đổ ngai vàng phong kiến, lập ra nước VNDCCH, đưa nước ta trở thành một nước độc lập, mở ra kỉ nguyên mới cho dân tộc – kỉ nguyên độc lập, tự do.
* Quốc tế: cổ vũ nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc, góp phần củng cố hòa bình ở khu vực ĐNA nói riêng và trên toàn thế giới nói chung
­ Nguyên nhân nào dẫn tới sự thắng lợi của CM tháng Tám 1945.
 HS: - Dân tộc có truyền thống yêu nước sâu sắc, khi có ĐCS Đông Dương và Mặt trận Việt Minh phất cao ngọn cờ cứu nước thì được mọi người hưởng ứng
- Có khối liên minh công nông vững chắc, tập hợp được mọi lực lượng yêu nước trong mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi
- Điều kiện quốc tế thuận lợi, Liên Xô và các nước Đồng minh đánh bại phát xít Đức -Nhật
I. LỆNH TỔNG KHỞI NGHĨA ĐƯỢC BAN BỐ.
Hào cảnh:
 - Thế giới: Phát xít Nhật đầu hàng đồng minh vô điều kiện (14/8/1945).
- Trong nước: quân Nhật hoang mang, dao động cực độ.
Chủ trương:
 - Hội nghị toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào(14" 15/8/1945) quyết định Tổng khởi nghĩa trong cả nước .
- Quốc dân đại hội họp (16/8/1945) tán thành quyết định khởi nghĩa của Đảng.
- Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước nổi dậy khởi nghĩa
II. GIÀNH CHÍNH QUYỀN HÀ NỘI .
- Ngay sau khi Nhật đảo chính Pháp (9/3/1945), không khí CM ở Hà Nội rất sôi động .
- Ngày 19/08/1945, khởi nghĩa thắng lợi ở Hà Nội 
III. GIÀNH CHÍNH QUYỀN TRONG CẢ NƯỚC .
- Từ 14 "18/8/1945,4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất cả nước: Bắc Giang, Hải Dương, Hà tĩnh, Quảng Nam.
- 23/8/1945, Huế k/n thắng lợi.
- 25/8/1945, Sài Gòn k/n thắng lợi.
- Đến 28/8/1945, Tổng khởi nghĩa đã thành công trong cả nước.
- 2/9/1945, tại Quãng tường Ba Đình, Chủ tịch HCM đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước VNDCCH 
IV. Ý NGHĨA LỊCH SỬ VÀ NGUYÊN NHÂN THÀNH CÔNG CỦA CM THÁNG TÁM.
*Ý nghĩa lịch sử:
- Trong nước: phá tan hai xiềng xích nô lệ Nhật – Pháp, lật đổ ngai vàng phong kiến, mở ra kỉ nguyên mới cho dân tộc - kỉ nguyên độc lập, tự do.
- Quốc tế: cổ vũ nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc, góp phần củng cố hòa bình...
2 . Nguyên nhân thắng lợi:
- Dân tộc có truyền thống yêu nước sâu sắc...
- Có khối liên minh công nông vững chắc...
- Điều kiện quốc tế thuận lợi...
 D. Củng cố: 
a. Lệnh tổng k/n được ban bố trong hoàn cảnh nào?
b. Em hãy nêu nội dung chính Hội nghị toàn quốc của Đảng (14/8/1945) và Quốc dân Đại hội Tân Trào (16/8/1945).
c. K/n diễn ra ở Hà Nội như thế nào?
d. Nêu ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi CM tháng 8.
 E. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
a) Bài vừa học: 
 ­ Lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố trong tình hình thế giới và trong nước như thế nào ?
 ­ Giành chính quyền ở Hà Nội ra sao ?Giành chính quyền trong cả nước diễn ra như thế nào ?
 ­ Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của Cách mạng thánh Tám ?
b) Bài sắp học: Bài 24
 - Tìm hiểu tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám như thế nào ?
 - Bước đầu xây dựng chế độ mới ra sau ?
 - Diệt giặc đói , giặc dốt và những khó khăn về tài chính như thế nào ?