Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Bài 28 - Tiết 41: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954 – 1965)

Ngày soạn : 26/3/2011 Ngày giảng : 9A : /3/2011
 9B : /3/2011
Bài28 - Tiết 41
 XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC, ĐẤU TRANH CHỐNG ĐẾ QUỐC MĨ VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GÒN Ở MIỀN NAM
 (1954 – 1965)
III. MIỀN BẮC XÂY DỰNG BƯỚC ĐẦU CƠ SỞ VẬT CHẤT KĨ THUẬT 
CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI (1961 -1965)
1. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
a. Kiến thức: 
-HS nắm được nhiệm vụ của CM miền Bắc trong giai đoạn từ 1954 " 1965; miền Bắc tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ còn lại của CM dân tộc dân chủ nhân dân, vừa bắt đầu thực hiện những nhiệm vụ của cuộc CMXHCN.
b.Thái độ: 
 - Bồi dưỡng cho HS lòng yêu nước gắn với CNXH , tình cảm ruột thịt Bắc Nam, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng vào tiền đồ của CM.
c. Kỹ năng: 
 - Rèn luyện cho HS kĩ năng phân tích, nhận định, đánh giá tình hình đất nước, nhiệm vụ CM 2 miền, âm mưu thủ đoạn của đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn miền Nam ; kỉ năng sử dụng bản đồ chiến sự.
2. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
a. GV:
- Giáo án, SGK.
 - Sử dụng tranh ảnh, lược đồ SGK, chống chiến lược “ Chiến tranh đặc biệt” (1961 -1965). 
 - Sưu tầm tranh ảnh.
b. HS:
- Học bài cũ, chuẩn bị bài mới
- Vở ghi, SGK
3. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
a. Kiểm tra bài cũ: 5’
* Hỏi: Em trình bày về ptrào Đồng Khởi ở miền Nam (1959-1960)?
* TL: 
 +Nguyên nhân:
 - Từ 1957 "1959 Mĩ Diệm mở rộng chính sách “tố cộng” ,“diệt cộng” đàn áp CM miền Nam.
 - Đạo luật 10 -59, chính thức đặt CS ngoài vòng pháp luật." CM bị tổn thất.
 + Chủ trương của Đảng:
 - Đầu 1959, Nghị quyết 15 của TU Đảng, chỉ rõ con đường của CMMN: kết hợp giữa bạo lực chính trị và bạo lực vũ trang giành chính quyền.
 + Diễn biến:
 - Dưới ánh sáng Nghị quyết 15, ptrào đấu tranh của quần chúng nổ ra và lan rộng thành phong trào Đồng khởi, tiêu biểu ở Bến Tre.
 + 17/1/1960, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy Bến Tre, nhân dân 3 xã Định Thủy, Phước Hiệp, Bình Khánh, (Mỏ Cày) đã nổi dậy giành chính quyền 
 + Ptrào lan nhanh khắp tỉnh BếnTre và lan khắp Nam Bộ, Tây Nguyên, Nam Trung Bộ.
 + Kết quả : 20/12/1960 MTDTGP miền Nam VN ra đời.
 +Ý nghĩa:
 - Giáng 1 đòn nặng nề chính quyền Mĩ-Diệm.
 - Đánh dấu bước nhảy vọt của CM miền Nam
Giới thiệu bài: Sau khi miền Bắc hoàn thành kế hoạch 3 năm khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh (1954 – 1957) và kế hoạch 3 năm cải tạo XHCN, Đảng ta đã tiến hành Đại hội đại biểu toàn quốc lần III của Đảng (9/1960) tại Hà Nội để đề ra đường lối chiến lược của thời kì quá độ tiến lên CNXH ở nước ta, mối quan hệ giữa CM 2 miền Bắc, Nam và thông qua nhiệm vụ của kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961 – 1965).
b. Bài mới: 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
GV dẫn dắt: Miền Bắc thực hiện kế hoạch nhà nước 5 năm (1961 -1965)	do Đại hội Đảng tòn quốc lần thứ III đề ra, thực chất là sự tấn công vào sự nghèo nàn lạc hậu. Do đó, ngay từ cuối 1960 trên khắp miền Bắc dấy lên phong trào thi đua sôi nổi. Nhờ vậy cuối 1964, đầu 1965 nhân dân miền Bắc đạt đựơc những thành tựu trên tất cả các lĩnh vực, lấy xây dựng CNXH làm trọng tâm...
 Hỏi: Mục tiêu của kế hoạch nhà nước 5 năm lần thứ I (1961 -1965) là gì?
Hỏi: Kế hoạch nhà nước 5 năm lần thứ I được thực hiện như thế nào?
 Hỏi: Thành tựu của kế hoạch nhà nước 5 năm lần thứ nhất 1961 -1965
Hỏi: Những thành tựu đó có tác dụng như thế nào đối với sự nghiệp CM cả nước?
- GV giảng :
- Trong hội nghị chính trị đặc biệt (3/1965) HCM đã nói: “Trong 10 năm qua, miền Bắc nước ta đã tiến những bước dài chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc. Đất nước, XH và con người đều đổi mới”.
GV chuyển ý: Kế hoạch 5 năm đang thực hiện có kết quả thì ngày 7/2/1965, Mĩ chính thức gây ra chiến tranh phá hoại miền Bắc bằng không quân, miền Bắc phải chuyển hướng xây dựng KT thời bình sang KT thời chiến.
GV dẫn dắt: Sau khi thất bại trong trong chiến lược chiến tranh 1 phía, đánh dấu bằng phong trào “Đồng Khởi”, từ 1961 đế quốc Mĩ đẩy cuộc chiến tranh miền Nam lên mức cao hơn là “Chiến tranh đặc biệt”. Đây là 1 trong 3 loại chiến tranh của “Chiến lược phản ứng linh hoạt 1961 – 1969” nằm trong chiến lược toàn cầu phản CM của đế quốc Mĩ.
Hỏi: Thế nào là chiến tranh đặc biệt?
GV: Chiến tranh đặc biệt được Mĩ thực hiện thí điểm ở Miền Nam Việt nam về quân sự gọi là phản ứng linh hoạt để thực hiện mục tiêu đó Mĩ đã trang bị thêm vũ khí ,phương tiện chiến tranh, tăng thêm quân.
YC HS đọc phần chữ nhỏ SGK/139
GV giải thích : Trực thăng vận, thiếc xa vận.
Hỏi: Được sự hỗ trợ của Mĩ chính quyền Sài Gòn đã làm gì?
Giảng: Chúng dự định dồn 10 triệu dân vào 1600 ấp chiến lược trong tổng số 1700 ấp toàn miền Nam, bằng những thủ đoạn cưỡng bức trắng trợn.
GV: Nhằm chống lại chiến lược “ Chiến tranh đặc biệt” của chúng, quân dân ta ở Miền Nam đẩy mạnh đấu tranh, phát triển cuộc khởi nghĩa quần chúng, lên chiến tranh nhân dân, kết hợp khởi nghĩa và chiến tranh,. Chủ trương quan điểm của Đảng về cuộc chiến tranh nhân dân là kháng chiến toàn dân, tòn diện, trường kì, tự lực cánh sinh.
Hỏi: Chủ trương của ta về cuộc đấu tranh này là gì?
Hỏi: Phong trào đấu tranh chống chiến lược chiến tranh đặc biệt diễn ra như thế nào?
Hỏi: Bước đầu ta đã giành những thắng lợi gì?
Giảng: Cuộc chiến đấu của quân dân ta chống lại chiến tranh đặc biệt của Mi phát triển qua từng năm, bằng ba mũi giáp công( quân sự, chính trị, binh vận), kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, nổi dậy và tiến công trên cả ba vùng chiên lược làm lung lay ba chỗ dựa của chiến lược chiến tranh đặc biệt là nguỵ quân, nguỵ quyền, ấp chiến lược.
YC HS quan sát hình 40SGK/140
Hỏi: Trình bày chiến thắng Ấp Bắc của nhân dân ta?
 GV giảng: Ấp Bắc là 1 ấp nhỏ, thuộc huyện Cai Lậy, tỉnh Mĩ Tho. Lực lượng địch tấn công vào ấp Bắc là 2.000 tên; 13 tàu chiến; 36 máy bay; 12 khẩu pháo do cố vấn Mĩ chỉ huy.
 YC HS đọc phần chữ nhỏ SGK và cho HS quan sát H.64: Ptrào phá ấp chiến lược của nhân dân miền Nam.
Hỏi: Ở đô thị phong trào diễn ra như thế nào?
Giảng: Chính quyền SG sau đảo chính lâm vào khủng hoảng trầm trọng. trong nội bộ chúng liên tục diễn ra các cuộc đảo chính.
Hỏi: Trên chiến trường Miền Nam và Miền Trung ta chiến đấu như thế nào?
Hỏi: Ý nghĩa của những chiến thắng đó?
Kết luận: Thắng lợi của cuộc chiến đấu chống chiến tranh đặc biệt của Mĩ , cúng với sự thắng lợi trong nhiệm vụ xây dựng CNXH ở Miền Bắc đã tạo điều kiện thuận lợi tiếp tục đưa cuộc kháng chiến chống Mĩ đi tới thắng lợi.
Xây dựng bước đầu CSVC cho CNXH.
Nhà nước tăng cường đầu tư vốn gấp 3 lần khôi phục kinh tế.
 HS thảo luận và rút ra những thành tựu cơ bản trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, thương nghiệp, giao thông vận tải, văn hoá giáo dục.
Miền bắc có những thay đổi lớn về XH và con người. 1961 " 1965 chi viện số lượng lớn người và của cho chiến trường miền Nam.
Chiến tranh đặc biệt”: là hình thức chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mĩ, được tiến hành bằng quân đội tay sai, do cố vấn quân sự Mĩ chỉ huy, dựa vào vũ khí trang bị kĩ thuật, phương tiện chiến tranh của Mĩ. 
+ Thực hiện những cuộc càn quét để tiêu diệt CM miền Nam.
+ Lập “ấp chiến lược”, để tách quân ra khỏi dân.
Kết hợp giữa đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang, tiến công và nổi dậy trên 3 vùng chiến lược với 3 mũi giáp công (chính trị, quân sự,binh vận).
SGK
- 1962, ta đánh bại nhiều cuộc càn quét của địch vào chiến khu D, căn cứ U Minh, Tây Ninh...
2/1/1963, thắng lợi vang dội ở Ấp Bắc
- Từ 8/5/1963, phong trào ở các đô thị lớn phát triển.
Quyết liệt
=> Quân ta làm phá sản chiến lược “ Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ.
IV. Miền Bắc xây dựng bước đầu cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH (1961 -1965)
1. Đại hội đại biểu toàn quốc lần III của Đảng (9/1960).
2. Miền Bắc thực hiện kế hoạch nhà nước 5 năm (1961 -1965): 15’
 a. Mục tiêu: 
Xây dựng bước đầu CSVC cho CNXH. 
 b.Thành tựu:
* Công nghiệp:
- Công nghiệp nặng: khu gang thép Thái Nguyên, nhiệt điện Uông Bí.
- Công nghiệp nhẹ: khu CN Việt Trì, Thượng Đình (Hà Nội), dệt 8/3 ..
* Nông nghiệp:
- Ưu tiên phát triển các nông, lâm trường quốc doanh, áp dụng KHKT vào sản xuất, năng suất nông nghiệp tăng cao
* Thương nghiệp: Thương nghiệp quốc doanh đã chiếm lĩnh trên thị trường.
* Giao thông vận tải: Mạng lưới GT được xây dựng, củng cố và hoàn thiện.
* Văn hóa GD:
- VH,GD, y tế phát triển. d. Tác dụng 
- Miền bắc có những thay đổi lớn về XH và con người, trơ thành hậu phương lớn cho MN.
V. Miền Nam chiến đấu chống chiến lược” Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ (1961 -1965).
1. Chiến lược” Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ ở miền Nam : 9’
- Âm mưu “Dùng người Việt, trị người Việt”
- Hành động:
+Tăng cường quân ngụy. 
+ Sử dụng chiến thuật “Trực thăng vận” và “Thiết xa vận” do cố vấn Mĩ chỉ huy.
+ Thực hiện những cuộc càn quét để tiêu diệt CM miền Nam.
+ Lập “ấp chiến lược”.
+ Tăng cường bắn phá miền Bắc, phong tỏa biên giới .
2. Chiến đấu chống chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ: 12’
* Chủ trương của ta: Kết hợp giữa đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang, tiến công và nổi dậy trên 3 vùng chiến lược với 3 mũi giáp công (chính trị, quân sự,binh vận).
* Thắng lợi của ta:
+ Quân sự:
- 1962, ta đánh bại nhiều cuộc càn quét của địch vào chiến khu D, căn cứ U Minh, Tây Ninh...
- 2/1/1963, thắng lợi vang dội ở Ấp Bắc
+ Chính trị:
- Từ 8/5/1963, phong trào ở các đô thị lớn phát triển.
 - 1/11/1963, chính quyền Diệm – Nhu bị lật đổ.
- 1964 – 1965, tiến công chiến lược trên các chiến trường MN. 
=> Quân ta làm phá sản chiến lược “ Chiến tranh đặc biệt” của Mĩ.
 c. Củng cố: 3’
 Bài tập: Đánh dấu x vào ô mà em cho là đúng: “ Chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mĩ ở miền Nam được đề ra trong hoàn cảnh :
Đế quốc Mĩ thất bại trong chiến tranh 1 phía .
Để cứu vãn tình thế chiến tranh.
Thực hiện chiến lược toàn cầu phản CM của đế quốc Mĩ.
D. Cả 3 ý trên đúng.
d. Hướng dẫn học bài ở nhà: 1’
Học bài và làm bài tập
Chuẩn bị bài 29 : Cả nước trực tiếp chiến đấu chống Mĩ cứu nước
 (1965 – 1973)