Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Chương IV: Quan hệ quốc tế từ năm 1945 đến nay

Ngày soạn : 16/11/08 Ngày giảng : 9a: 9B: 9C: 
Chương IV:
QUAN HỆ QUỐC TẾ TỪ NĂM 1945
ĐẾN NAY
Tiết 13 bài 11.
TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH 
THẾ GIỚI THỨ HAI 
A.PHẦN CHUẨN BỊ 
I/ mục tiêu bài học
1. Kiến thức:
-Nắm được sự hình thành “Trật tự thế giới hai cực” Sau chiến tranh thế giới thứ 2 và những hệ quả của nó như sự ra đời của tổ chức Liên hợp quốc.
-Diễn biến cuộc chiến tranh lạnh và sự đối đầu giữa hai phe.
-Tình hình thế giới từ sau chiến tranh lạnh: “Những hiện tượng mới và xu thế phát triển hiện nay của thế giới.
2. Tư tưởng:
Giúp cho học sinh thấy được 1 cách khái quát toàn cảnh thế giới trong nửa sau thế kỷ XX với những diễn biến phức tạp và đấu tranh gây gắt vì mục tiêu hoà bình thế giới, độc lập dân tộc, hợp tác và phát triển.
3. Kỹ năng:
Kỹ năng quan sát và sử dụng bản đồ thế giới, rèn luyện phương pháp khái quát, phân tích tổng hợp.
II/ chuẩn bị:
1. Thầy 
+Giáo án
+Bản đồ thế giới + 1 số tranh ảnh.
2. Trò:
	+Học bài cũ chuẩn bị bài mới.
B. PHẦN THỂ HIỆN KHI LÊN LỚP 
* ổn định tổ chức: kiểm tra sĩ số : 9a 9B 9C
I. Kiểm tra bài cũ: (5’)
? Vì sao các nước Tây Âu lại có xu hướng liên kết?
Đáp án: Mục tiêu: Hình thành thị trường chung, xoá bỏ hàng rào thế giới quan, tự do lưu thông buôn bán.
Muốn thoát ra khỏi sự lệ thuộc vào Mỹ, họ muốn đứng riêng để đọ với Mĩ, do đó cần liên kết.
II.dạy bài mới 
* Giới thiệu bài :Sau chiến tranh thế giới thứ 2 một trật tự thế giới mới được hình thành, trật tự 2 cực I.An.Ta do 2 cường quốc Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi cực. Trật tự 2 cực được hình thành trong bối cảnh lịch sử nào? Hội nghị I.An.Ta đã quyết định những vấn đề quan trọng gì? Diễn biến cuộc chiến tranh lạnh và tình hình thế giới sau chiến tranh lạnh ra sao? Để trả lời cho câu hỏi đó chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay:
?
T
?
?
H
?
H
T
?
T
?
H
T
?
?
T
?
H
T
?
H
T
?
?
?
T
T
?
T
?
T
?
H
T
?
H
?
?
H
?
?
H
?
H
?
H
?
H
?
H
?
T
?
GV
?
?
?
?
H
T
?
H
?
?
H
?
Em hiểu thế nào là trật tự thế giới mới?
-Trật tự thế giới mới hay còn gọi là trật tự quốc tế là sự sắp xếp phân bố và cân bằng quyền lực giữa các cường quốc nhằm duy trì ổn định thế giới theo 1 thứ tự nào đó để đảm bảo tình trạng ổn định cho 1 số hay nhiều quốc gia.
Trật tự thế giới mới được hình thành trong hoàn cảnh nào chúng ta cùng tìm hiểu phần I:
Đầu năm 1945, hoàn cảnh thế giới có gì đặc biệt.
- Nhiều tranh chấp, nhiều mâu thuẫn trong nội bộ phe đồng minh chống phát xít nổi lên gay gắt. Trong đó nổi bật lên ba vấn đề bức xúc.
+Nhanh chóng kết thúc chiến tranh ở Châu Âu.
+Châu á và Thái Bình Dương.
+Tổ chức lại trật tự thế giới sau chiến tranh phân chia khu vực đóng quân theo chế độ quân quản ở các nước phát xít chiến bại và phân chia phạm vi thế lực giữa các nước tham gia chiến tranh chống phát xít.
Trong bối cảnh đó sự kiện chính trị nào đã diễn ra
(dựa vào SGK để trả lời)
Hội nghị tam Cường (Ba cường quốc hình thành hệ thống tam cường được coi như nòng cốt của mặt trận đồng minh trong cuộc chiến tranh chống phát xít. Hội nghị họp tại I.An.Ta (Liên Xô)
-Treo bức kênh hình 22.
Em hiểu gì về bức kênh hình này?
Những nguyên thủ đại diện của 3 cường quốc Chủ tịch hội đồng bộ trưởng liên xô xtalin, Tổng thống Mĩ rudơven, thủ tướng Anh sớcsin.
Vậy tại sao tại hội nghị này chỉ có 3 cường quốc tham gia? 
-Là nước thắng trận trong chiến tranh thế giới thứ hai.
-Hội nghị đã diễn ra gay go, quyết liệt vì thực chất nội dung hội nghị là cuộc tranh giành và phân chia thành quả thắng lợi cạnh tranh giữa các lực lượng tham chiến có liên quan mật thết tới hoà bình, an ninh và trật tự thế giới sau này, mà trước hết là lợi ích riêng của mỗi nước tham chiến, quan sát kênh hình ta có thể thấy tổng thống Mỹ rudơven và thủ tướng Anh sớc Sin bàn luận rất sôi nổi, tâm đắc, phấn khởi, vui vẻ còn bộ trưởng liên Xô xtalin thái độ tâm tư, suy nghĩ. Tuy nhiên hội nghị cũng đưa ra được những quyết định quan trọng.
Em hãy trình bày những nội dung chủ yếu của hội nghị I.An.Ta?
Các quyết định đó được triển khai cụ thể như thế nào?
(Bảng động)
Liên Xô
Châu Âu.
-Liên Xô chiếm đóng và kiểm soát Đông Đức, Đông Châu Âu.
-Châu á:
-Duy trì nguyên trạng mông cổ
-Trả lại Liên Xô phía Nam đảo xakhalin.
*Trao trả TQ phần đất nước bị Nhật chiếm đóng. Triều tiên được công nhận là 1 nước độc lập. N0 tạm thời do Liên Xô và Mỹ kiểm soát, Lấy vĩ tuyến 38o làm ranh giới.
-Liên Xô đang đóng quân ở Bắc Triều Tiên.
Hội nghị nhất trí Tiêu diệt tận gốc CN phát xít Đức và Nhật, nhanh chóng kết thúc chiến tranh ở Châu Âu, Liên Xô sẽ đánh nhật ở Châu á, ba cường quốc thoả thuận cho Mỹ chiếm đóng ở Nhật Bản, Liên Xô và Mỹ cùng có lợi ở TQ
Em hãy cho biết hệ quả của các quyết định trên là gì?
Tất cả những quy định và những thoả thuận trên đã trở thành khuân khổ trật tự thế giới mới.
Liên Xô đứng đầu đại diện cho phe TBCN. Mỹ đứng đầu đại diện cho phe TBCN.
Treo bản đồ thế giới. – Cho HS quan sát.
-Giới thiệu: Khu vực màu hồng là hệ thống các nước XHCN gồm:
-Khu vực màu xanh lam là các nước TBCN gồm:
So sánh với hệ thống Oa Sinh Tơn với trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ nhất có gì giống và khác nhau?
-Giống: Cùng là sự phân chia quyền lợi thế giới sau chiến tranh.
-Khác:
+Hệ thống véc sai -Đảm bảo quyền lợi các nước thắng trận
 -Nước bại trận bị chà đạp
+Trật tự 2 cực I.An.Ta: đảm bảo quyền lợi cho cả nước thắng trận và bại trận, bồi thường chiến tranh thoả đáng.
-So với hệ thống véc sai oa sinh tơn trật tựu 2 cực I.an.ta ổn định và cân bằng hơn.
Khi đã hình thành 2 cực I.An.Ta vấn đề đặt ra cho các quốc gia lúc này là phải có một tổ chức chỉ đạo. Vì vậy dẫn tới sự hình thành liên hợp quốc.
Em hiểu liên hợp quốc nghĩa là gì?
-Các quốc gia liên hiệp lại để cùng thực hiện 1 mục đích nào đó.
Liên hợp quốc được hình thành từ hội nghị nào?
Nhiệm vụ chính của liên hợp quốc là gì?
Bằng cách áp dụng những biện pháp có hiệu lực để đề phòng và thủ tiêu sự đe doạ đối với hoà bình, trừng trị mọi hành động XL và phá hoại hoà bình.
Ngoài ra, còn khuyến khích phát triển sự tôn trọng các quyền của con người và các quyền tự do cơ bản cho tất cả mọi người không phân biệt chủng tộc, nam nữ, ngôn ngữ hoặc tôn giáo trở thành trung tâm phối hợp của mọi hành động của các dân tộc nhằm đạt được nhiệm vụ trên.
Quan sát hình 22, cho em nhận thấy gì? 
Đây là 1 cuộc họp của đại hội đồng Liên hợp quốc, gồm thành viên của 50 đoàn đại biểu các nước Châu Âu, Châu á, Châu Phi và Châu Đại Dương từ ngày 25 đến ngày 26.6.1945 tại xanphranxi.xcô (mỹ). Đàm phán trong không khí hoà bình, hữu nghị, chứ không giải quyết bằng bạo lực, chiến tranh.
Nêu những việc đã làm được của LHQ từ khi thành lập đến nay?
Trong hơn nửa thế kỷ qua LHQ đã có vai trò quan trọng việc duy trì hoà bình và an ninh thế giới, xoá bỏ chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ở Nam Phi, Cam pu chia, Công gô, Nam tư giúp đỡ các nước phát triển KTVH. 
Việt Nam tham gia liên hợp quốc vào thời gian nào?
-9.1977 Việt Nam gia nhập LHQ
Trong phiên họp ngày 20.9.1977 vào lúc 18h30’ Chủ tịch khoá họp của đại hội đồng LHQ, thứ trưởng ngoại giao Nam Tư La da Môi- Xốp trịnh trọng nói: “Tôi tuyên bố nước Cộng hoà xã hội CN VN được công nhận là thành viên của LHQ” trở thành thành viên thứ 149.
Hãy kể tên 1 vài tổ chức LHQ mà em biết?
+ Chương trình lương thực: fam
+ Nông nghiệp lương thực: fao
+ Quỹ nhi đồng quốc tế: unicef.
+ Tổ chức văn hoá thế giới: unesco
Hãy nêu lên những việc làm của LHQ giúp đỡ nhân dân VN mà em biết.
-Trong hơn 20 năm qua LHQ đã giúp ND VN hàng trăm triệu đô la và cử nhiều chuyên gia giúp VN xây dựng đất nước.
-Chương trình phát triển LHQ VNDP viện trợ khoảng 270 triệu usd, quỹ nhi đồng LHQ unicef giúp khoảng 300 triệu usd
Mai Sơn có tổ chức acticmad
LHQ giúp phòng chống cúm gia cầm
Qua đó em có đánh giá gì về vai trò của tổ chức Liên hợp quốc?
-Là tổ chức tiến bộ hoạt động có hiệu quả
Quan hệ 2 cực Xô-Mĩ có sự chuyển biến như thế nào ở nửa sau thế kỷ XX?
Mâu thuẫn đó dẫn tới hậu quả gì?
gây chiến tranh lạnh.
Em hiểu thế nào là “Chiến tranh lạnh”
Chiến tranh lạnh là chính sách thù địch của Mỹ và các nước đế quốc trong quan hệ với Liên Xô và các nước XHCN.
Nêu những biểu hiện của tình trạng “Chiến tranh lạnh”
Thành lập các căn cứ quân sự ở malaixia, Thái Lan, mianma, khối quân sự: nato Châu Âu; seato ở Đông Nam á, Đông Bắc á. Đàn áp phong trào giải phóng dân tộc ở Lào, VN cấm vận kính tế VN, cô lập kinh tế chính trị ở cuba
Tại sao Mỹ và các nước đế quốc lại có hành động như vậy?
-Mưu đồ muốn bá chủ thế giới.
Trước tình hình đó phe XHCN đã làm gì để đối phó?
-Liên Xô và các nước XHCN buộc phải tăng cường ngân sách quốc phòng, củng cố khả năng phòng thủ của mình.
Những việc làm trên của Mỹ đã gây nên hậu quả gì?
Trong khi đó loài người đứng trước bao khó khăn, liệu chiến tranh lạnh có đến hồi kết hay không, và thế giới sau chiến tranh lạnh như thế nào?
Cuộc chiến tranh lạnh kết thúc vào thời gian nào? Vì sao?
Vì sau 4 thập niên chạy đua vũ trang quá tốn kém và mệt mỏi không phân thắng bại 
Sự kiện này có ý nghĩa như thế nào đối với tình hình thế giới nói chung?
Hãy chỉ ra các xu hướng phát triển của lịch sử thế giới ngay sau chiến tranh lạnh?
1 hoà hoãn hoà dịu trong quan hệ quốc tế.
Kết quả của việc thực hiện xu hướng trên là gì?
-Các nước lớn tránh xung đột trực tiếp đối đầu từ những năm 90, Nhiều khu vực đi dần vào thương lượng hoà bình giải quyết các tranh chấp xung đột.
2 Xác lập 1 trật tự thế giới mới đa cực, nhiều trung tâm.
Thái độ của Mỹ trong việc thực hiện xu thế này là gì?
-Mỹ chủ trương “Thế giới đơn cực” để dễ bề chi phối, thống trị thế giới.
3 Điều chỉnh chiến lược phát triến lấy kinh tế làm chiến lược trọng tâm.
Các nước ra sức phát triển sản xuất và tham gia các liên minh kinh tế khu vực để cùng hợp tác phát triển như: Liên minh Châu Âu eu, Hiệp hội các nước Đông Nam á asean mà VN là 1 thành viên.
Tuy hoà bình trên thế giới được củng cố nhưng từ đầu những năm 90 nhiều khu vực xảy ra xung đột quân sự hoặc nội chiến như ở Liên bang Nam Tư cũ, Châu Phi 1 số nước trung á như ả rập, palecxxtin, Đông Nam á, xrilanca,
Nguyên nhân sâu xa của những xung đột trên là gì?
-Mâu thuẫn về sắc tộc, tôn giáo và tranh chấp biên giới, lãnh thổ của nhau để lại hậu quả nghiêm trọng làm cho tình hình chính trị ở nhiều nước không ổn định, đời sống nhân dân đau khổ đặc biệt là phụ nữ và trẻ em
Những năm đầu của thế kỷ XXI tình hình hiện nay của thế giới là gì?
Đảng và nhà nước ta đã làm gì để phù hợp với xu thế phát triển chg đó của thế giới?
-Việt Nam mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế với 175 nước đều là bạn, hoà nhập chứ không hoà tan, vẫn kiên trì đi lên CNXH, đảm bảo quyền lợi của NDLĐ.
*Sơ kết
Nội dung chính của bài?
-Sự hình thành trật tự 2 cực sau CTTG II, tình trạng chiến tranh lạnh
-Xu thế phát triển hiện nay.
I/ Sự hình thành trật tự thế giới mới.(8’)
-Chiến tranh thế giới thứ 2 bước vào giai đoạn chót
-Hội nghị ba cường quốc gồm Liên Xô, Mỹ, Anh họp tại I.an.ta từ ngày 4-> 12/2/1945.
+Hội nghị đã thông qua quyết định quan trọng về việc phân chia khu vực ảnh hưởng giữa Mỹ và Liên Xô.
-> Trật tự 2 cực I.an.ta hình thành do liên Xô và Mỹ đứng đầu mỗi cực.
II/ Sự thành lập Liên Hợp Quốc.(10’)
- Hội nghị I-an-ta quyết định thành lập 1 tổ chức quốc tế mới là Liên Hợp Quốc 
-Nhiệm vụ: Duy trì hoà bình và an ninh thế giới.
+ Phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc, tôn trọng độc lập chủ quyền của các dân tộc, hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hoá
-Những việc đã làm của LHQ trong hơn 50 năm qua: + Duy trì hoà bình, an ninh thế giới.
+Ủng hộ cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân , chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.
+Giúp đỡ các nước phát triển kinh tế, văn hoá.
-9.1977 Việt Nam gia nhập LHQ
III/ Chiến tranh lạnh.(8’)
- Mĩ và các nước đế quốc chạy đua vũ trang , tăng cường ngân sách quốc phòng, Thành lập các khối quân sự nhằm chống Liên Xô và các nước XHCN
- Liên Xô và các nước XHCN phải tăng ngân sách quốc phòng và củng cố khả năng phòng thủ của mình 
Hậu Quả:
+ Thế giới luôn trong tình trạng căng thẳng và đứng trước nguy cơ chiến tranh.
IV/ Thế giới sau chiến tranh lạnh.(8’)
- 12-1989. Mĩ và LX tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh
- Thế giới bước sang một thời kì mới. Có xu thế phát triển như sau:
+ Xu thế hoà hoãn và hoà dịu trong quan hệ quốc tế.
+ Xác lập 1 trật tự thế giới đa cực, nhiều trung tâm 
+ Các nước điều chỉnh chiến lược lấy phát triển kinh tế làm trọng điểm 
+ Ở nhiều khu vực vẫn xảy ra xung đột , nội chiến
-Xu thế chung của thế giới ngày nay là hoà bình, ổn định và hợp tác cùng phát triển.
* Củng cố: (5’) Quyết định quan trọng nhất của hội nghị I-an-ta là gì? hệ quả của quyết định đó ?
Đáp án : - Hội nghị thông qua quyết định quan trọng về khu vực ảnh hưởng giữa Liên xô và Mĩ 
Hệ quả : Một trật tự thế giới mới được hình thành “ trật tự 2 cực I-an-ta”
4. Hướng dẫn về nhà:
Học bài cũ + Trả lời câu hỏi SGK
Đọc trước bài mới:những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học kỹ thuật.