Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Tiết: học 33 - Bài 26: Bước phát triển mới của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1950-1953)

 Giáo án lịch sử 9 Năm học 2009 - 2010
Soạn ngày: /03/2009	 Ngày dạy: /03/2010 Lớp 9A
 Ngày dạy: /03/2010 Lớp 9B
 Ngày dạy: /03/2010 Lớp 9C
Tiết: 33 - Bài 26 BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI CỦA CUỘC 
 KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP 
 (1950-1953) 
 1.Mục tiêu 
 a. Kiến thức: Học sinh cần nắm được.
 - Chiến dịch Biên Giới 1950 trở đi cuộc kháng chiến của ta đã bước sang giai đoạn mới.
 - Giành được thế chủ động trên chiến trường chính ở Bắc bộ cuộc kháng chiến được đẩy mạnh trên cả tiền tuyến và hậu phương 
 b. Kĩ năng:
 - Rèn luyện sử dụng tranh ảnh lược đồ lịch sử.
 - Kĩ năng phân tích đánh giá sự kiện lịch sử.
 c. Tư tưởng: Giáo dục cho học sinh.
 - Lòng kính yêu khâm phục chủ tịch Hồ Chí Minh.
 - Lòng tin vào sự lãng đạo sáng của Đảng đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh.
 2. Chuẩn bị của thầy và trò.
 a. Thầy: Soạn giáo án, sử dụng tranh ảnh trong SGK, bản đồ chiến dịch Biên Giới Thu-Đông năm 1950
 b. Trò: Học bài cũ, đọc SGK
 3 Tiến trình bài dạy 
 * ổn định tổ chức: 	 9A 	 9B 9C
 a. Kiểm tra bài cũ (5’)
 * Hỏi: ?Trình bày diễn biến của chiến dịch Việt Bắc năm 1947 của quân, dân ta?
 * Đáp án. 
 - Thực hiện chỉ thị của Trung ương Đảng chúng ta đã đánh địch nhiều hướng bẻ gãy từng gọng kìm của chúng.
 + Tại Bắc Cạn: ta chủ động bao vây, chia cắt cô lập phục kích chúng trên con đường từ Bắc Cạn -> Chợ đồn-> Chợ Mới ta vừa chặn đánh địch vừa bí mật khẩn trương di chuyển các cơ quan trung ương Đảng chính phủ, Các công xưởng kho tàng đến nơi an toàn. 
 + Ở hướng Đông : ta phục kích ở đường số 4 tiêu biểu là trận đánh ở Bản Sao, đèo Bông Lau (30/10/1947)
 + Ở hướng Tây: Đường thuỷ ta thắng lớn ở Sông Lô, Đoan Hùng, Khe Lau
 - Kết quả: Sau 75 ngày đêm chiến đấu ta đã thắng lợi, căn cứ địa VB được giữ vững, cơ quan đầu não kháng chiến được bảo toàn, bộ đội chủ lực ngày càng được trưởng thành.
 * Giới thiệu bài (1’) Từ cuối năm 1950 trở đi cuộc kháng chiến của ta bước sang giai đoạn mới chúng ta đã đủ sức mở chiến dịch có qui mô lớn trên các địa bàn chiến lược quan trọng 159
 b. Dạy nội dung bài mới.	
GV
?Tb
?Kh
GV
?Tb
?Tb
GV
?Tb
GV
?Tb
GV
?Tb
GV
?Tb
GV
?Tb
GV
?Tb
?Tb
?Tb
 Sau chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947 và cách mạng Tung Quốc thắng lợi (1-10-1949), tình hình Đông Dương và thế giới thay đổi.
Em hãy cho biết hoàn cảnh giữa ta và địch sau chiến dịch Việt Bắc như thế nào
- Sau chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947, cách mạng Trung Quốc thắng lợi (1-10-1949), Tình thế giới và trong nước có nhiều thay đổi có lợi cho ta, không có lợi cho Pháp. 
- Bị thất bại trên khắp các chiến trường việt Nam và ở Đông Dương nên thực dân Pháp ngày càng lệ thuộc vào đế quốc Mĩ.
Bước sang Thu-Đông 1950, âm mưu Pháp-Mĩ ở Đông Dương như thế nào?
- Pháp phải vay mượn của Mĩ, Mĩ nhân cơ hội đó ngày càng can thiệp sâu và “dính lứu trực tiếp” vào chiến tranh Đông Dương.
- Cho HS quan sát hình 46 sgk 
- Yêu cầu HS đọc sgk từ đầu mục 2->tiến công căn cứ địa Việt Bắc lần hai
Thực dân Pháp đã dựa vào đâu để tấn công quân ta ở căn cứ địa Việt Bắc?
- Được Mĩ viện trợ về tài chính và quân sự, thực dân Pháp thực hiện “kế hoạch Rơ-ve”, nhằm “khoá cửa biên giới Việt-Trung” bằng cách tăng cường hệ thống phòng ngự trên đường số 4, “cô lập Căn cứ địa Việt Bắc” với đồng bằng Liên khu III và Liên khu IV, thiết lập hành lang Đông-Tây nhằm tấn công căn cứ địa việt Bắc lần thứ hai.
(chỉ lược đồ)
Trước âm mưu của Pháp-Mĩ Trung ương Đảng và chính phủ ta đã làm gì?
- Để phá âm mưu đó, tháng 6-1950 Trung ương Đảng và Chính phủ Quyết định mở chiến dịch Biên giới nhằm tiêu diệt một bộ phận lực lượng địch, khai thông con đường liên lạc quốc tế giữa nước ta với Trung Quốc với các nước dân chủ trên thế giới, mở rộng căn cứ địa Việt Bắc, tạo điều kiện đẩy mạnh công cuộc kháng chiến phá vỡ âm mưu của Pháp 
- Treo bản đồ chiến dịch Biên giới 1950 
- Bước vào năm 1950 lực lượng quân sự của ta lớn mạnh trong chiến dịch này với lực lượng áp đảo, ta tiêu diệt Đông khê 18-9-1950, cắt đôi phòng tuyến của địch trên đường số 4, cô lập thị xã Cao Bằng, uy hiếp Thất Khê, hệ thống của địch trên dường số 4 bị lung lay.Quân Pháp ở Cao Bằng được lệnh rút theo đường số 4, đồng thời lực lượng của chúng ở thất khê cũng được lệnh tiến đánh Đông Khê để đón cánh quân từ Cao Bằng xuống, rồi cùng rút về xuôi.
 Trước thời cơ đó quân ta đã hành động gì? 
- Đoán trước ý định của giặc ta mai phục chặn đánh trên Đường số 4, cả hai cánh quân Cao Bằng và Thất Khê bị thiệt hại nặng nên không liên lạc được với nhau. Quân Pháp ở thất Khê bị uy hiếp ,Pháp rút khỏi Thất Khê, Na Sầm, Lạng Sơn đến ngày 22-10 rút khỏi Đường số 4.
- Phối hợp với mặt trận Biên giới, quân ta hoạt động mạnh ở tả ngạn sông Hồng, ở Tây Bắc và Đường số 6, Pháp phải rút khỏi thị xã Hoà Bình, phong trào chiến tranh du kích phát triển mạnh ở Bình- Trị- Thiên, Liên khu V và Nam Bộ. 
 Em hãy trình bày kết quả của chiến dịch Biên giới?
- Sau hơn một tháng chiến đấu trên mặt trận Biên giới từ ngày 16-9 đến 22-10-1950, ta đã giải phóng vùng biên giới Việt – Trung dài 750 km từ Cao Bằng đến Đình Lập với 35 vạn dân. Hành lang Đông-Tây bị chọc thủng ở Hoà Bình , thế bao vây cả trong lẫn ngoài của địch đối với căn cứ địa Việt Bắc bị phá vỡ, tiêu diệt gần 8.000 quân địch, căn cứ địa Việt Bắc được giữ vững. Kế hoạch Rơ-ve của Pháp bị phá sản.
Cho HS theo dõi mục II sgk
 Sau thất bại ở Biên giới Pháp-Mĩ thực hiện âm mưu gì? 
- Pháp muốn giành lại thế chủ động trên chiến trường. Đế quốc Mĩ tăng cường viện trợ để Pháp đẩy mạnh chiến tranh. 
 Để thực hiện âm mưu đó Pháp Mĩ kí “Hiệp định phòng thủ chung Đông Dương” 23-12-1950, là Hiệp định viện trợ quân sự, kinh tế -tài chính của Mĩ cho Pháp và bù nhìn, qua đó Mĩ buộc Pháp ngày càng lệ thuộc vào Mĩ, từng bước thay chân Pháp ở Đông Dương.
Sau thất bại chiến dịch Biên giới thu-đông 1950, Pháp-Mĩ có âm mưu gì ở Đông Dương?
- Pháp đẩy mạnh hơn nữa chiến tranh xâm lược Đông Dương. Kế hoặch Đờ lát đờ Tát-xi-nhi được đề ra tháng 12-1950 nhằm thực hiện âm mưu đó. Đây là kế hoạch của địch nhằm gấp rút xây dựng lực lượng, bình định vùng tạm chiếm và kết hợp với phản công và tiến công lực lượng cách mạng. 
Gọi HS đọc SGK mục III
Để đẩy mạnh cuộc kháng chiến thắng lợi Đảng ta đã làm gì?
- Để đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh kháng chiến đến thắng lợi, tháng 2-1951 Đảng Cộng sản Đông Dương họp Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II họp tại Chiêm Hoá Tuyên Quang .
Cho HS đọc chữ in nhỏ sgk
 Em hãy nêu nội dung cơ bản của đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ II?
- Báo cáo chính trị của Chủ Tịch Hồ Chí Minh nêu rõ nhiệm vụ trước mắt của cách mạng Việt Nam, đưa cuộc kháng chiến nhanh chóng đi đến thắng lợi 
- Báo cáo bàn về cách mạng Việt nam của Tổng Bí thư Trường Chinh nêu rõ những nhiệm vụ trước mắt của toàn Đảng toàn dân ta 
 Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng Việt Nam đề ra là gì?
- Báo cáo chính trị nêu nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của CM Việt Nam là “Tiêu diệt thực dân Pháp và đánh bại bọn can thiệp Mĩ, giành thống nhất, độc lập hoàn toàn, bảo vệ hoà bình thế giới”
- Cách mạng Việt Nam nêu nhiệm vụ chống phong kiến phải được thực hiện đồng thời với chống đế quốc, nhưng làm từng bước, có kế hoạch để tự bồi dưỡng lực lượng kháng chiến, vừa giữ vững khối đoàn kết toàn dân kháng chiến.
- Đại hội quyết định đưa Đảng ra hoạt động công khai, lấy tên Đảng là Đảng Lao động Việt Nam-Đảng của giai cấp công nhân Việt Nam.Đối với Lào và Cam-pu chia, Đại hội chủ trương xây dựng ở mỗi nước một đảng riêng phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi nước để lãnh đạo CM đến thắng lợi. Đại hội đã bầu ban Chấp hành trung ương Đảng Hồ Chí Minh làm Chủ tịch và Trường Chinh làm Tổng Bí thư.
Nêu ý nghĩa Đại hội toàn quốc lần thứ II của Đảng? 
- Đại hội toàn quốc lần thứ là mốc đánh dấu bước trưởng thành của Đảng ta trong quá trình lãnh đạo CM, có tác dụng thúc đẩy cuộc kháng chiến chống Pháp đến thắng lợi .
I. Chiến dịch Biên Giới Thu-Đông 1950. (16’)
 1 . Hoàn cảnh lịch sử mới
- Cách mạng Trung Quốc thành công, tình hình Đông Dương và thế giới thay đổi có lợi cho cách mạng Việt Nam.
- Pháp liên tiếp thất bại trên các chiến trường nên ngày càng phụ thuộc vào Mĩ. 
- Lợi dụng cơ hội đó Mĩ can thiệp sâu và dính líu trực tiếp vào cuộc chiến tranh Đông Dương.
2. Quân ta tiến công địch ở Biên giới phía Bắc
a. Hoàn cảnh.
* Pháp.
- Được Mĩ viện trợ tài chính và quân sự.
- Pháp thực hiện kế hoạch Rơ-ve nhằm khoá chặt biên giới Việt-Trung tăng cường phòng ngự đường số 4, lập hành lang Đông-Tây nhằm tấn công Việt Bắc lần thứ hai.
* Ta.
 - Tháng 6 1950, Đảng và Chính phủ quyết định mở chiến dịch Biên giới.
- Nhằm để tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, củng cố căn cứ địa Việt Bắc, tạo điều kiện cho cuộc kháng chiến.
 160
b. Diễn biến : 
- Ta dùng một lực lượng áp đảo tấn công Đông Khê sáng 18-9, uy hiếp Thất Khê, Cao Bằng bị cô lập -> Hệ thống phòng ngự của Pháp trên đường số 4 bị lung lay.
- Pháp cho cánh quân từ Thất Khê lên đánh Đông Khê và đón cánh quân từ Cao Bằng cùng rút về. 
- Ta mai phục ở đường số 4, cả hai cánh quân Cao Bằng và Thất Khê bị thiệt hại nặng -> Pháp rút khỏi Thất Khê, Na Sầm, Lạng Sơn-> 22-10 rút khỏi đường số 4.
c. Kết quả: 
- Sau hơn một tháng chiến đấu 16-9->22-10-1950, ta giải phóng vùng biên giới Việt- Trung dài 750 Km, căn cứ địa Việt Bắc được giữ vững. 
- Hành lang Đông-Tây bị chọc thủng ở Hoà Bình kế hoạch Rơ-ve của địch bị phá sản. 
II. Âm mưu đẩy mạnh chiến tranh xâm lược Đông Dương của thực dân Pháp (8’)
- Pháp muốn giành thế chủ động chiến lược 161
- Mĩ tăng cường viện trợ cho Pháp ở đông Dương 
- Pháp đề ra kế hoạch Đờ lat đờ Tát-xi-nhi 12-1950, nhằm gấp rút bình định vùng tạm chiếm và tiến công cách mạng
III. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng (2/1951)( 10’)
- Tháng 2-1951, Đảng Cộng sản Đông Dương họp Đại hội làn thứ II tại Chiêm Hoá-Tuyên Quang
- Nhiệm vụ.
+ Nhiệm vụ chính trị chủ yếu trước mắt của cách mạng Việt Nam là “Tiêu diệt thực dân Pháp và đánh bại bọn can thiệp Mĩ.
+ Nhiệm vụ cách mạng chống phong kiến đồng thời chống đế quốc.
 162
- Đại hội quyết định đưa Đảng ra hoạt động công khai, đổi tên Đảng là Đảng Lao động Việt Nam, bầu ban Chấp hành trung ương Đảng 
+ Hồ Chí Minh làm Chủ tịch 
+ Trường Chinh làm Tổng Bí thư.
- Ý nghĩa: Đại hội đánh dấu sự trưởng thành của Đảng, có tác dụng thúc đẩy cuộc kháng chiến đến thắng lợi.
 c. Củng cố, Luyện tập (4’)
 - Bài tập: ? Em hãy sử dụng lược đồ trình bày lại diễn biến của chiến dịch Biên Giới thu- đong 1950? 
 + Ta dùng một lực lượng áp đảo tấn công Đông Khê 18/9, uy hiếp Thất Khê, Cao Bằng bị cô lập -> Hệ thống phòng ngự của Pháp trên đường số 4 bị lung lay.
 + Pháp cho 1 cánh quân từ Thất Khê lên đánh chiếm Đông Khê và đón cánh quân từ Cao Bằng cùng rút về. 
 +Ta mai phục chặn đánh đường số 4 cả hai cánh quân Cao Bằng và Thất Khê bị thiệt hại Nặng -> Pháp rút khỏi Thất Khê, Na Sầm, Lạng Sơn-> 22/10 rút khỏi đường số 4.
 - Kết quả : Sau hơn một tháng chiến đấu 16/9-22/10/1950, ta đã giải phóng vùng biên giới việt trung dài 750 Km, căn cứ địa Việt Bắc được giữ vững, hành lang đông tây bị chọc thủng ở Hoà Bình kế hoạch Rơ-ve của địch bị phá sản. 
d. Hướng dẫn học ở nhà (1’)
 - Trình bày chiến dịch Biên Giới Thu – Đông 1950 bằng lược đồ 
 - Nêu nội dung chủ yếu và ý nghĩa của ĐH- Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng .
 - Làm các bài tập trong vở bài tập .
===========* * *===========
 Tòng Văn Hợp Trường THCS Chiềng Cọ
 163