Giáo án Lớp 9 Môn Ngữ văn - Tuần 19

GANV9T19 TIẾT: 87 - 90 
NS:16/12 ND:
TIẾT 87- 88
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I.Mục tiêu :
 Nhận diện thể thơ tám chữ qua các đoạn văn bản và bước đầu biết cách làm thơ tám chữ.
- Giúp Học sinh thực hành trên lớp.
II. Kiến thức chuẩn:
1 Kiến thức:
Đặc diểm của thể thơ tám chữ.
2. Kĩ năng:
- Nhận biết thơ tám chữ.
- Tạo đối, vần, nhịp trong khi làm thơ tám chữ.
- Ổn định tổ chức:
- Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra lại sự chuẩn bị ở nhà của HS .
-Giới thiệu bài:Tiết học khuyến khích các em tập sáng tác.
III.Hướng dẫn – thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG 
-Tiết 01:
Hoạt động 1-Khởi động
- Ổn định tổ chức:
- Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra lại sự chuẩn bị ở nhà của HS.
-Giới thiệu bài:Tiết học khuyến khích các em tập sáng tác.
Hoạt động 2:Hình thành kiến thức
-Hướng dẫn HS tìm hiểu bài:
*HS làm bài tập : Tự tìm từ điền vào chỗ trống sao cho hợp lí về cách gieo vần ở thể thơ tám chữ.
 -HS có thể đưa ra nhiều phương án khác nhau miễn phù hợp về cách gieo vần và ý nghĩa chung của bài thơ.
 -HS nhận xét sự hợp lí của các từ mà bạn đã tìm.
-Tiết 02:
*Cuối cùng HS thay nhau trình bày các bài thơ tự sáng tác.
Hoạt động 06:Hướng dẫn tự học:
-Lắng nghe
-Theo luận tìm hiểu bài:
 +HS thực hành bài tập
 +Tiến thêm bước nữa, HS tự thực hành làm thơ tám chữ
-Các nhóm trình bày các bài thơ tự sáng tác,các bạn còn lại tổ chức nhận xét,rút kinh nghiện.
-Lắng nghe và thực hành theo yêu cầu của GV
Hoạt động 1-Khởi động
-Hoạt động 2:Hình thành kiến thức
I-THỰC HÀNH LÀM THƠ TÁM CHỮ 1/Trời trong biếc không qua mây gợn trắng
 Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa
 Hoa lựu nở đầy một vườn đỏ nắng
 Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay qua
 2/Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ
 Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trường
 Con đường nhỏ tiếng nói cườirộn rã
 Nhịp bước đi trắng xóa cả phố phường
 3.Mỗi nhóm cử đại diện đọc và bình bài thơ của nhóm mình trước tập thể.
II.Các nhóm trình bày các bài thơ trong nhóm đã chuẩn bị theo yêu cầu từ tiết 54:
 -Nhóm trình bày,các nhóm còn lại nhận xét về nhịp,vần,tứ thơ
 -GV đánh giá,tuyên dương các nhóm có nnhững bài thơ hay,sáng tạo.
 Hoạt động 3-Củng cố và dặn dò:
-Tự làm một bài thơ ngắn theo thể thơ tám chữ
-Chuẩn bị:Soạn văn bản “Bàn về đọc sách”
Tiết:89
NHỮNG ĐỨA TRẺ
( TỰ HỌC CÓ HƯỚNG DẪN )
I.Mục tiêu :
- Có hiểu biết bước đầu về nhà văn M. Go-rơ- ki và tác phẩm của ông.
- Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Những đứa trẻ.
II. Kiến thức chuẩn:
1. Kiến thức:
- Những đóng góp của M.G-rơ-ki đối với văn học Nga và văn học nhnân loại.
- Mối đồng cảm chân thành của nhà trnh đối với những đứa trẻ bất hạnh.
- Lới văn tự sự giàu hình ảnh , đan xen giữa chuyện đời thường với chuyện cổ tích.
2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu văn bản truyện hiện đại nước ngoài.
- Vận dụng kiến thức về thể loại và sự nkết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại.
- Kể và tóm tắt được đoạn truyện.
III.Hướng dẫn – thực hiện:
Hoạt động 1-Khởi động
- Ổn định tổ chức:
- Kiểm tra bài cũ: 
- Hãy nêu những cảm nhận của em về nhân vật Nhuận Thổ trong “ Cố hương”- Viết Cố Hương, nhà văn Lỗ Tấn muốn nói gì với người đọc ?
-Giới thiệu bài: Mác-xim Go-rơ-ki (1868 1936) là nhà văn Nga, (Go-rơ-ki tiếng Nga, go-rơ-ki có nghĩa là cay đắng) .Trong hơn bốn mươi năm lao động không mệt mỏi nhà văn sáng tác rất nhiều, gồm các thể loại truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch. Tháng 8 năm 1934, Mác-xim Go-rơ-ki chủ toạ đại hội các nhà văn Xô-viết lần thứ nhất . Trong đại hội này chủ nghĩa hiện thực x hội chủ nghĩa được đề xuất và khẳng định như một phương pháp sáng tác quan trọng. Ông mất năm 1936, Bình đựng tro di hài Mác-xim Go-rơ-ki được an táng vào trong điện Crem-li ở trung tâm thủ đô Mátxcơva 
Hoạt động 2:Hình thành kiến thức
Đọc hiểu chú thích 
1. Cho Hs đọc chú thích về tác giả (SGK)
- Tác phẩm : Hãy nêu hòan cảnh sáng tác ?
- Cho Hs đọc văn
Hãy xác định bố cục của văn bản và nêu nội dung chính của từng phần ?
- Em có nhận xét gì về bố cục của văn bản ?
-Lắng nghe
-Ghi tựa bài
Hs thực hiện
Hs thực hiện 
Hs thực hiện việc đọc văn bản 
Bố cục ba phần :
- Tình bạn tuổi thơ trong trắng, 
- Tình bạn bị cấm đoán,
- Tình bạn vẫn cứ tiếp diễn 
-Khởi động:
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả: Mác-xim Go-rơ-ki, nhà văn Nga 
2.Tác phẩm:tiểu thuyết tự thuật (viết vo những năm 1913 – 1914)
3. Bố cục: ba phần :
- Tình bạn tuổi thơ trong trắng
- Tình bạn bị cấm đoán
- Tình bạn vẫn cứ tiếp diễn 
2.
Hs nhận xét : về cách triển khai có nghệ thuật của người kể chuyện ở chỗ các yếu tố chủ chốt những đứa trẻ, những con chim, truyện cổ tích, người dì ghẻ, người bà hiền hậu xuất hiện ở phần đầu sẽ lại xuất hiện ở phần thứ ba tạo nên sự kết nối chặt chẽ và gây ấn tượng lắng đọng ở bạn đọc 
*Hướng dẫn tự học:
Những đứa trẻ sống thiêú tình thương 
– Em cĩ nhận xt gì về mối quan hệ giữa hai gia đình (gia đình ơng ngoại A-li-ơ-sa v gia đình vin đại tá )?
– Hy tìm những chi tiết thể hiện mối quan hệ ấy ?
- Ông bà ngoại của A-li- ô-sa là hàng xóm với đại tá ốpxiannicốp, nhưng hai gia đình thuộc những thnh phần x hội khc nhau.
(Đứa nào gọi nó sang ? Cấm không được đến nhà tao !) 
- Hai bên gia đình đ ngăn cấm lũ trẻ đi lại với nhau
II.Phân tích:
1.Hoàn cảnh đáng thương của những đứa trẻ: 
- Ba đứa trẻ nhà Ốp - xi- an -ni -cốp là những đứa trẻ rất đáng thương.
- A-li-o-sa cùng cảnh ngộ với chúng.
Do đâu mà A-li-ô-sa chơi với mấy đứa trẻ con viên đại tá?
Do sự tình cờ; A-li-ơ-sa gĩp sức cứu đứa nhỏ rơi xuống giếng, nên ba đứa trẻ nhà Ốp-xi-an-ni-cốp biết được tấm lịng của A-li-ơ-sa v rủ A-li-ơ-sa sang chơi 
- Do tình cờ lũ trẻ chơi với nhau
- Hy nêu những chi tiết cho thấy ba đứa trẻ là những đứa bé có tình cảm trong sáng?
 Trước khi lũ trẻ chơi với nhau, A-li-ô-sa đ nhìn lũ trẻ con nhà viên đại tá với những nhận xét như thế nào ?
+ Ali-ô-sa kể như thế nào về những đứa trẻ khi chúng kể về việc mẹ chúng chết và về dì ghẻ ?
+ Hình ảnh của lũ trẻ khi bị viên đại tá mắng được thuật lại như thế nào ?
+ Em có nhận xt gì về những quan sát và nhận xét của A-li-ơ-sa về những người bạn thuở thiếu thời của mình ?
- Qua lời văn của hồi ký như thế nầy, ta thấy tình cảm của átc giả đối với những người bạn thuở nhỏ ra sao ?
- Lúc trước : chỉ biết ba đứa cùng mặc áo cánh và quần dài màu xám, cùng đội mũ như nhau.Chúng có khuôn mặt tròn, mắt xám và giống nhau đến nỗi tôi chỉ có thể phân biệt được chng theo tầm vóc.
- Khi mấy đứa trẻ kể chuyện mẹ chết, chỉ còn dì ghẻ mà chng gọi là mẹ khác rồi lặng đi, Go-rơ-ki kể : Chúng ngồi sát vào nhau giống như những chú gà con. 
- Khi đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp bất chợt xuất hiện, mắng : Đứa nào gọi nó sang ? Tức thì cả mấy đứa trẻ lặng lẽ bước ra khỏì chiếc xe và đi vào nhà khiến tôi lại nghĩ đến những con ngỗng ngoan ngon 
 à Quan sát tinh tế, so sánh chính xác, khiến ta liên tưởng cảnh lũ gà con sợ hãy co cụm với nhau khi nhìn thấy diều hâu, đồng thời toát lên sự thông cảm của A-li-ơ-sa với nỗi bất hạnh của các bạn nhỏ .
2. Tình cảm trong sáng đẹp đẽ của những đứa trẻ
- Những đứa trẻ dễ dàng tìm thấy sự đồng cảm và trở thành những người bạn thân thiết...
- Tình cảm đó vẫn vẹn nguyên trong kí ức nhân vật ngừơi kể chuyện mấy năm sau.
H. Phân tích những chi tiết đặc sắc trong truyện?
- Trong những câu chuyện bọn trẻ nói với nhau, người ta thấy chuyện đời thường và chuyện cổ tích thường đan lồng vào nhau. Hy chỉ ra những chi tiết đan lồng ấy .
- Hs thảo luận theo nhóm và cử đại diện trình by
- Vì sao nh vưn gọi những người bạn thuở thiếu thời bằng cụm từ “ mấy đứa trẻ” mà không gọi tên của từng đứa ? Điều đó có ý nghĩa như thế nào ?
- Thuật lại câu chuyện thuở thiếu thời mang đậm màu sắc cổ tích, nhà văn muốn thể hiện điều gì ?
(Hs thảo luận trả lời- không nhất thiết phải có một đáp án chung) 
- Chuyện đời thường và truyện cổ tích lồng vào nhau :
+qua chi tiết người mẹ thật : ( đ chết àthế nào cũng sẽ về rồi các cậu xem ! Không được ư ? Trời ơi, biết bao nhiêu lần những người chết, mà không phải là chết thật, vì php của bọn phù thuỷ 
+ qua hình ảnh người bà nhân hậu. bà thường kể truyện cổ tích 
-“ngày trước, trước kia, đã có thời dường như nó đã sống trên trái đất này một trăm năm chứ không phải mười một năm.”
 - nhà văn chủ tâm không nhắc tên những đứa trẻ àcâu chuyện tình bạn của bọn trẻ mang ý nghĩa khái quát hơn và đậm màu sắc cổ tích nhiều hơn 
2.Nghệ thuật:
- Kể chuyện đời thường và chuyện cổ tích lòng trong nhau thể hiện tâm hồn trong sáng, khát khao của những đứa trẻ.
- Kết hợp giữa kể và tả và biểu cảm làm cho câu chuyện về những đứa trẻ được kể chân thực, sinh động và đầy cảm xúc.
- Hoạt động 4: Ý nghỉa văn bản:
 GVhướng dẫn HS tổng kết .
Hoạt động 03:Hướng dẫn tự học:
- Đọc và nhớ một số chi tiết thể hiện kí ức bền vững của nhân vật “tôi” về tình bạn tuổi thơ.
- Tìm hiểu trước văn bản “Bàn về đọc sách”.
 +Đọc trước văn bản và tìm hiểu quan điểm của học giả Chu Quang Tiềm luận về việc đọc sách?
+ Phân tích những giá trị nghệ thuật của VB?
HS thảo luận tổng kết bài.
- Thực hiện theo yêu cầu của 
Giáo Viên
III. Ý nghỉa văn bản:
1.Nội dung:
Đoạn trích thể hiện tình bạn tuổi thơ trong sáng, đẹp đẽ và những khao khát tình cảm của những đứa trẻ.
2.Nghệ thuật:
 - Kể chuyện đời thường và chuyện cổ tích lòng trong nhau.
 - Kết hợp giữa kể và tả và biểu cảm
III. Hướng dẫn tự học:
 - Hãy nêu những nét nổi bật về tác giả ?
 - Do đâu những đứa trẻ có hoàn cảnh xã hội khc nhau lại có thể dễ chơi thân với nhau đến thế ?
 - Hãy nêu nghệ thuật đặc sắc của đoạn trích ?
 - Viết lại những hồi ức về những đứa trẻ hàng xóm thuở còn thơ, nhà văn muốn nói lên điều gì ?
 -Phải nắm vững diễn biến của cốt truyện
 - Tập viết đoạn văn ghi lại những kỉ niệm của thời thơ ấu
	TIẾT :90
TRẢ BÀI KIỂM TRA TỔNG HỢP CUỐI HỌC KỲ I
I.Mục tiêu :
 Nhằm đánh giá:
-Hệ thống cơ bản của HS về cả ba phần ( Đọc hiểu văn bản, Tiếng Việt và Tập làm văn ) trong SGK Ngữ văn 9, tập 1
-Khả năng vận dụng những kiến thức và kĩ năng ngữ văn đã học một cách tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra,đánh giá mới.
II. Kiến thức chuẩn:
1. Kiến thức:
-Hệ thống cơ bản của HS về cả ba phần
2. Kĩ năng:
-Khả năng vận dụng những kiến thức và kĩ năng ngữ văn đã học một cách tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra,đánh giá mới.
- Ổn định tổ chức:
- Kiểm tra bài cũ:Hói lại kiến thức tổng hợp ở học kỳ I
III.Hướng dẫn – thực hiện:
Hoạt động 1:Khởi động
Giới thiệu bài:Tiết trả bài giúp chúng ta đánh giá được tổng hợp năng lực văn của mình.
-Ghi tựa bài: “Trả bài.”
Hoạt động 2:Tiến hành chữa bàì
-Nhắc lại đề kiểm tra
 +Thảo luận để đi đến đáp án (tiết 85- 86) 
 +Rút ra ưu nhược điểm:
 *Ưu:
 @Đọc hiểu văn bản:HS đã phân tích và đánh giá được tình huống trong văn bản « Làng » của Kim Lân
 @Tiếng Việt: Nêu và phân tích đúng biện pháp tu từ trong hhi câu thơ được trích từ bài thơ “ Khúc hát ru những em mbé lớn trên lưng mẹ: của Nguyễn Khoa Điềm : «  Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
 Mặt trời cảu mẹ, em nằm trên lưng. »
 @Tập làm văn:Hiểu được yêu cầu của đề, có kĩ năng phối hợp các yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâmtrong tự sự
 Bài làm khá chặt chẽ,kềt cấu hợp lí,ý tưởng chân thành,văn phong trôi chảy.
 Có bài còn sử dụng hợp lí các bpnt như điệp ngữ, nhân hoá, so sánh
 *Khuyết:
 @Đọc hiểu văn bản:Một số em chưa nêu được ý nghĩa của tình huống trên trên.
 @ Tiếng Việt: Có 03 bài thi giải thích sai biện pháp tu từ trong hai câu thơ trên.
 @Tập làm văn: Có hai bài làm chưa đạt yêu cầu (Bài viết lan man, kết cấu rời rạc, trình bày cẩu thả, sai trầm trọng về lỗi chính tả, chấm câu không đúng).
+Hướng khắc phục:
 *Đối chiếu với đáp án của giáo viên,xem lại các kiến thức mà bài viết còn thiếu hoặc trình bày sai, tiếp thu những ý kiến đóng góp của bạnèđịnh ra giải pháp thích hợp nhất để chữabài đạt kết quả tốt nhất.
-Hoạt động 03:Hướng dẫn tự học:
-Nhận xét tiết chữabài:
Tuyên dương HS làm tốt bài kiểm tra.
 + Nhắc nhở các em còn yếu phải tích cực sửa đổi lại phương pháp học,thông hiểu bài.
-Dặn dò soạn bài sau: “Bàn về đọc sách”
-Số liệu thống kê:
 Giỏi:08 , đạt tỉ lệ 21.6%
 Khá:08 , đạt tỉ lệ 21.6%
 TB:18 , đạt tỉ lệ 48.7%
 Yếu:03 , đạt tỉ lệ 08.1%
Duyệt của tổ trưởng
Ngày 17/12/2010
Lê Lĩnh Nam