Giáo án Lớp 9 Môn Ngữ văn - Tuần 31

GANV9T31 TIẾT:141 – 145
NS: ND:
Tiết 141 - 142
NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI
I.Mục tiêu :
Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của những cô gái thanh niên xung phong trong truyện và nét đẹp đặc sắc trong cách miêu tả và nghệ thuật kể chuyện của Lê Minh Khuê.
II.Kiến thức chuẩn:
1.Kiến thức:
- Vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên, trong cuộc sống chiến đấu gian khổ, hi sinh hưng vẫn lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trong truyện.
- Thành công trong việc miêu tả tâm lí nhân vật, lựa chọn ngôi kể, ngôn ngữ kể hấp dẫn.
2.Kĩ năng:
- Đọc – hiểu một văn bản tự sự sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
- Phân tích tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất xưng “tôi”
- Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng nhân vật trong tác phẩm.
đấu của các nữ thanh niên xung phong trong một thời máu lửa của tổ quốc ta.
III.Hướng dẫn – thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG 
- Hoạt động 1:Khởi động
- Ổn định tổ chức:
- Kiểm tra bài cũ:
 -Hãy nêu tóm tắt về tiểu sử và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Nguyễn Minh Châu ?
 -Tóm tắt lại truyện ngắn Bến quê của tác giả và nêu nội dung, nghệ thuật của truyện ngắn đó ?
Giới thiệu bài: Hai tiết học giúp chúng ta hiểu được cuộc sống và chiến
Hoạt động 02: Đọc – hiểu văn bản:
-Hướng dẫn HS tìm hiểu bài:
-GV gọi HS đọc phần chú thích để tìm hiểu tác giả - tác phẩm
H.Phân tích bố cục của văn bản?
H.Nêu chủ đề của văn bản?
- GV sơ kết tiết 141, hỏi lại các kiến thức vửa giảng, bình chuyển sang tiết 142
- Hoạt động 03 Phân tìch:
-GV gọi HS đọc văn bản.
H:Hãy tóm tắt cốt truyện của văn bản trên
H:Truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong ở tổ trinh sát phá bom trên cao điểm. Ở họ có những nét nào chung và những nét gì riêng của mỗi người?
H
:Hãy phân tích tâm lí nhân vật Phương Định, tập trung vào những đoạn:
 -Nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình ở phần đầu truyện.
.H Tâm lý của Phương Định diễn biến ra sao khi đợi chờ đồng đội đi phá bom về?
- Tâm trạng của cô trong một lần phá bom ?
-Cảm xúc trước trận mưa ở cuốitruyện.
H.Nêu và phân tích những thành công về nghệ thuật của tác giả
Hoạt động 04 Ý nghĩa văn bản:
-H.Hãy nêu những nhận xét về nội dung và nghệ thuật để tổng kết bài?
- Hoạt động 05 Luyện tập:
-Gợi dẫn bài tập 1 HS làm ở nhà
-Giúp HS thực hành bài tập 2 ở phần tổng kết
-Hoạt động 06 Hướng dẫn tự học:
Tóm tắt truyện
- Viết đoạn văn phân tích nhân vật trong truyện?
- Tìm hiểu về tác giả Rô-bin-xơn Cru-xô và văn bản Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang, tuần sau chúng ta học.
-Lắng nghe
-Ghi tựa bài
-Thảo luận tìm hiểu bài:
-Thảo luận phần chú thích
-Phát hiện và nêu những chi tiết về tác giả và tác phẩm
Thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
Thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
Các nhóm thay nhau đọc văn bản
-Sau đó tái hiện ngắn gọn cốt truyện của văn bản
-Tìm hiểu, phát hiện những nét chung, nét riêng của các cô gái
-
Sau đó phân tích tâm lí của nhân vật Phương Định ở các đoạn GV yêu cầu.
-Dẫn chứng các chi tiết nhân vật tự nhận xét về mình
Thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
Cố gắng tái hiện lại cảnh tượng hồi hợp đến nghẹt thở của nhân vật trong một lần phá bom
-Phát hiện những chi tiết hồn nhiên, đáng yêu ở cuối truyện
-Thảo luận về các biện pháp nghệ thuật trong văn bản
-Các nhóm thảo luận tổng kết bài
-Thực hành bài tập 2 ớ lớp
-Lắng nghe và thực hành theo yêu cầu của GV
- Khởi động
-
- Tìm hiểu chung:
1/Tác giả:
 -Lê Minh Khuê sinh năm 1949, quê tỉnh Thanh Hoá.
 -Gia nhập thanh niên xung phong trong thời kì chống Mĩ, bắt đầu viết văn vào những năm 70
 -Là cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn và những biến chuyển của đời sống xã hội, con người trên tinh thần đổi mới.
 2/Tác phẩm:
 Truyện Những ngôi sao xa xôi là tác phẩm đầu tay của tác giả, viết vào năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt.
3.Bố cục: Văn bản có thể chia ra ba phần:
 a.Phần 01: Từ đầu đến “ ngôi sao trên mũ”: Phương Định kể về công việc và cuộc sống của bản thân và tổ ba cô trinh sát mặt đường.
 b.Phần 02: Từ “- Thế nào, chuẩn bị thôi chứ?Chị Thao bảo: Một lần phá bom, Nho bị thương, hai chị em lo lắng, chăm sóc.
 c.Phần còn lại: Sau phút hiểm nguy, hai chị em nối nhau hát.niềm vui của ba người trước rận mưa đá đột ngột.
4.Chủ đề:Tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm của ba cô gái thanh niên xung phong trong thời kì kháng chiến chống Mỹ xâm lược.
- Phân tìch:
1.Nội dung:
Tóm tắt truyện:
 Ba nữ thanh niên xung phong làm thành một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Họ gồm:Chị Thao (tổ trưởng), Nho, Phương Định. Thường ngày, họ quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp, đánh dấu vị trí bom chưa nổ và phá bom, với số lượng từ 3 – 5 lần
 Họ ở trong một cái hang, dưới chân cao điểm tránh xa đơn vị. Cuộc sống của họ mặc dù ở một nơi khắc nghiệt và nguy hiểm nhưng vẫn có niềm vui hồn nhiên và thơ mộng, đặc biệt là gắn bó yêu thương nhau trong tình đồng đội dù mỗi người một cá tính.
 *Phân tích chi tiết:
 1/Những nét chung :
 -Hoàn cảnh sống và chiến đấu:
 +Ở một cao điểm, giữa vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn, công việc nguy hiểm
 Những cô gái còn rất trẻ, cá tính và hoàn cảnh riêng nhưng có tinh thần trách nhiệm cao đối với nhiệm vụ, dũng cảm không sợ hi sinh, tình đồng đội gắn bó, nhiều mơ mộng, thích làm đẹp  
 2/Nhân vật Phương Định :
 a/lối sống, dáng vẻ, tính cách
 -Con gái Hà Nội
 -Loại khá, tóc dài
 -Có cái nhìn xa xăm
->Kiểu người thanh lịch
 -Phương Định yêu mến những người đồng đội và những ngươì chiến sĩ cô gặp 
à Tình yêu đồng đội
 -Ở trong căn phòng bé  có nhiều cây xanh, có dây tầm gỡi leo đầy.
 -Hằng đêm, hát say sưa, thích ngắm mình trong gương.
->Nhạy cảm, hồn nhiên, hay mơ mộng và thích hát. 
=>Một cô gái đầy nữ tính, đẹp, đáng yêu, hay tỏ ra kín đáo giữa đám đông, tưởng như là kiêu kì.
 b/Vẻ sốt ruột, lo âu của Phương Định khi ở hang chờ chị Thao và Nho đi phá bom về.
 - Không gì cô đơn khi bom gào thét xung quanh mà không nghe một tiếng trả lời nào dưới đất.
 c/Tâm trạng của Phương Định trong một lần phá bom
 -Chủ động, bình tĩnh, dũng cảm
 -Cẩn thận
 -Ý thức trách nhiệm sẵn sàng hi sinh
 -Yêu đồng đội, dịu dàng
=>Một nữ thanh niên xung phong rất đáng khâm phục
 d/Cảm xúc trước trận mưa
 -Hồn nhiên
 -Yêu quê hương da diết
=>Phương Định vừa là một chiến sĩ gan dạ, dũng cảm vừa là một cô gái đầy nữ tính.
2.Nghệ thuật:
-Về phương thức trần thuật:Trần thuật từ ngôi thứ nhất, phân tích nhân vật khá sâu sắc
- Miêu tả tâm lí và ngôn ngữ nhân vật:Miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc, làm nổi rõ cá tính của mỗi người, ngôn ngữ nhân vật phù hợp với nhân vật kể chuyện
- Có lời trần thuật, lời đối thoại tự nhiên.
-Phát biểu về cảm nhận của HS về các nhân vật trong truyện (liên hệ với các văn bản đã học có cùng chủ đề)
-Ý nghĩa văn bản:
1.Nội dung:
Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảh chiến trnh ác liệt.
2.Nghệ thuật:
-Truyện sử dụng vai kể là nhân vật chính, có cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung và đặc biệt thành công về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật.
Hoạt động 4-Luyện tập:
-Bài tập 1:Làm ở nhà
-Bài tập 2 :HS dựa vào phân tích nhân vật Phương Định để liên hệ nêu cảm nghĩ của mình.
-Hướng dẫn tự học:
 -Đọc lại phần ý nghĩa văn bản.
 -Học thuộc bài
 -Làm bài tập 1
 -Chuẩn bị:Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang
Tiết 143
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG(PHẦN TẬP LÀM VĂN)(TIẾP THEO)
I.Mục tiêu :
 Củng cố lại những kiến thức cơ bản về kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống.
- Biết tìm hiểu và có những ý kiến về sự việc, hiện tượng của đời sống ở địa phương.
- Tạo lập được văn bản viết về sự việc, hiện tượng của đời sống ở địa phương.
II.Kiến thức chuẩn:
1.Kiến thức:
- Những kiến thức về kiểu bài nghị luận về sự việc, hiện tượng của đời sống.
- Những sự việc, hiện tượng trong thực tế đáng chú ý ở địa phương.
2.Kĩ năng:
- Suy nghĩ đánh giá về một hiện tượng, sự việc thực tế ở địa phương.
- Làm một bài văn trình bày một vấn đề mang tính xã hội nào đó với suy nghĩ, kiến nghị của riêng mình.
- Ổn định tổ chức:
- Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS
-Giới thiệu bài:Tiết học nầy là cơ hội cho các em trình bày lại những vấn đề đã sưu tầm, tâm đắc nhất.
III.Hướng dẫn – thực hiện:
Hoạt động 1:khởi động
-Ghi tựa bài: “Chương trình”
- Củng cố kiến thức: Nhắc lại những yêu cầu của bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống.
Hoạt động 2: Thuyết trình trước lớp:
-Trao đổi, nhận xét cho nhau giữa các nhóm 
-Từng nhóm sau khi đã sửa chữa theo gợi ý của nhóm bạn, của GV thì cử đại diện thuyết trình trước lớp.
-GV và HS ở các nhóm cùng nhận xét sau khi mỗi nhóm trình bày xong:
 +Các nhóm nhận xét lẫn nhau, GV nhắc nhở các thao tác , nghệ thuật trình bày trước lớp.
-Sau cùng GV tổng kết và rút ra ưu khuyết của từng nhóm.
Hoạt động 3Hướng dẫn tự học:
-Đánh giá chung tiết thuyết trình
-Nhắn nhủ HS làm theo những vấn đề tích cực và cùng đấu tranh loại trừ những tiêu cực, trì trệ được rút ra từ các bài thuyết trình.
- Sưu tầm các loại biên bản ?
- Tìm hiểu những vấn đề nào trong đời sống phải viết biên bản?
- Tuần sau chúng ta sẽ học bài biên bản.
Tiết:144
TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 7
I.Mục tiêu :
 Giúp HS:
 -Nhận ra được các ưu điểm, nhược điểm về nội dung, hình thức trình bày theo bài viết của mình.
 -Khắc phục các nhược điểm ở bài tập làm văn số 6, thành thục hơn làm bài nghị luận văn học.
II.Kiến thức chuẩn:
1.Kiến thức:
 -Khắc phục các nhược điểm ở bài tập làm văn số 6, thành thục hơn làm bài nghị luận văn học.
2.Kĩ năng:
 -Nhận ra được các ưu điểm, nhược điểm về nội dung, hình thức trình bày theo bài viết của mình.
- Kiểm tra bài cũ: HS xem lại lí thuyết làm văn
- Ổn định tổ chức:
III.Hướng dẫn – thực hiện:
Hoạt động 1:khởi động
-Giới thiệu bài:Tiết này giúp chúng ta tìm ra được những ưu, khuyết trong bài làm của mình.
-Ghi tựa bài: “Trả bài TLV số 7”
-Hoạt động 2: Tiến hành trả bài
Ưu: So với bài làm số 6 , HS đã có bước tiến khả quan hơn, các em đã biết vận dụng các kĩ năng tổng hợp về nghị luận tác phẩm văn học và các kĩ năng hổ trợ như đối thoại, độc thoại, miêu tả nội tâm vào trong bài viết của mình.
Bài viết đã biết chọn lọc các chi tiết phân tích làm nổi bật yêu cầu của đề văn. Trong quá trình phân tích, đã đưa ra được các lí lẽ và dẫn chứng phù hợp mang tính toàn diện, có tính thuyết phục cao.
Khuyết: Tuy biết chọn lọc các chi tiết nghị luận nhưng vẫn chưa làm nổi bật trọng tâm của điểm nhấn trọng yếu của đề văn (tính cách của nhân vật “Lão Hạc”) ,hơn thế nữa các em có liên hệ so sánh các nhân vật khác như chị Dậu, anh Dậu, Chí Phèođể làm rõ tính cách của Lão Hạc, nhưng cách so sánh lại có phần khập khiển, không tạo được ấn tượng cho người đọc.
-Vẫn còn các sai sót về cách dùng từ, đặt câu, lỗi chính tả, trình bày cẩu thả, chữ viết ngoằn ngoèo
Hướng khắc phục:
 * Gọi HS sửa chữa lại cho thích hợp
 *GV đọc một bài chưa tốt cho cả lớp nghe và gọi HS nhận xét nguyên nhân chưa tốt của bài văn.
 *GV đọc hai bài khá nhất lớp và gọi HS nhận xét về bài làm cũng như học hỏi được gì qua bài làm đó.
 *Cuối cùng mỗi HS tự nhận ra lỗi của mình để cò giải pháp chữa bài thích hợp
-Phân loại:
 +Giỏi: 10 đạt 27%
 +Khá: 17 đạt 46%
 +TB: 10 đạt 27%
Hoạt động 3 :Củng cố và dặn dò:
-HS xem lại các ưu, khuyết điểm đã được GV nhắc nhở
-GV đánh giá chung về tiết trả bài
-Dặn dò HS tự chữa lại các sai sót đã được nhắc nhở.
Tiết:145
BIÊN BẢN
I.Mục tiêut:
 Nắm được những yêu cầu chung của biên bản và cách viết biên bản.
II.Kiến thức chuẩn:
1.Kiến thức:
Mục đích, yêu cầu, nội dung của biên bản và các loại biên bản thườg gặp trong cuộc sống.
2.Kĩ năng:
Viết được một biên bản sự vụ hay hội nghị.
III.Hướng dẫn – thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG 
- Hoạt động 1:Khởi động
- Ổn định tổ chức:
- Kiểm tra bài cũ: Kiểm trasự chuẩn bị ở nhà của HS
-Giới thiệu bài:Biên bản củng là một trong các dạng của loại văn bản hành chính công vụ.
Hoạt động 02: Hình thành kiến thức:
-Hướng dẫn HS tìm hiểu bài:
-GV gọi HS đọc biên bản mẫu để tìm hiểu
H:Viết biên bản để làm gì?
H:Biên bản ghi lại những sự việc gì?
H:Theo em biên bản có những yêu cầu nào?( Số liệu, sự kiện phải chính xác cụ thể, ghi chép trung thực, đầy đủ, không suy diễn chủ quan, thủ tục chặt chẽ, lời văn ngắn gọn chính xác )
-H:Căn cứ vào biên bản đã đọc, hãy cho biết biên bản gồm những mục nào? Chúng được sắp xếp ra sao?
H:Qua hai biên bản đã tìm hiểu, hãy nêu điểm giống và khác nhau giữa hai loại biên bản?( Giống về cách trình bày, khác nhau về nội dung)
H:Theo em một biên bản có những phần nào không thể thiếu?(Quốc hiệu, tiêu ngữ(đối với biên bản sự vụ, hành chính) tên biên bản, thời gian, địa điểm, những người tham dự, diễn biến và kết quả sự việc, họ tên và chữ kí của người có trách nhiệm( chủ toạ, thư kí hoặc đại diện các bên)
H.Khi viết một biên bản em cần lưu ý cách trình bày các cột mục như thế nào?
- Hoạt động 03 Luyện tập:
Hướng dẫn HS thực hành bài tập1 ở lớp, bài tập 2 ở nhà
-Hoạt động 04 Hướng dẫn tự học:
- Viết được một biên bản hoàn chỉnh, đúng quy cách.
- Chuẩn bị trước các phần bài tập để thực hành tiết Luyện tập viết biên bản vào tuần sau.
-Lắng nghe
-Ghi tựa bài
-Thảo luận tìm hiểu bài:
-Đọc các biên bản trong SGK, thảo luận theo yêu cầu của GV
-Đại diện các nhóm nêu ý kiến
-Tìm hiểu các mục trong các biên bản ở SGK
-Nhận xét về cách sắp xếp các cột mục đó
-Điểm giống nhau và khác nhau của hai loại biên bản
-Nhận xét về các vấn đề cần lưu ý khi viết một biên bản
-Thực hành bài tập 1 ở trên lớp
-Nghe gợi dẫn để thực bài tập 2 ở nhà.
-Lắng nghe và thực hành theo yêu cầu của GV
- Khởi động
Hình thành kiến thức
I-ĐẶC ĐIỂM CỦA BIÊN BẢN
 -Ghi lại diễn biến của sự việc xảy ra hoặc mới vừa xảy ra
 -Yêu cầu :ghi chép đầy đủ trung thực
 -Các mục của biên bản
 + Quốc hiệu
 +Tên biên bản
 +Thời gian, địa điểm
 +Những người tham dự
 +Diễn biến và kết quả
 +Thư kí + chủ toạ kí tên 
II-CÁCH VIẾT BIÊN BẢN
(HS thảo luận theo câu hỏi SGK)
III. Một số điểm cần lưu ý khi viết biên bản:
-Cách viết quốc hiệu, tiêu ngữ, tên biên bản
-Cách trình bày các mục trong biên bản
-Cách tình bày các kết quả bằng số liệu
-Cách trình bày họ tên và chữ kí của những người có liên quan
-HS củng cố lại bằng khái niệm::
-Biên bản là loại văn bản ghi chép một cách trung thực, chính xác, đầy đủ mọi sự việcđã xãy hoặc đang xãy ra 
- Yêu cầu của biên bản: Số liệu, sự kiện phải chính xác, cụ thể; ghi chép phải trung thực
- Bố cục, cách viết biên bản
 -Phần mở đầu ( phần thủ tục) : Quốc hiệu và tiêu ngữ ( đối với biên bản sựvụ, hành chính), tên biên bản, thời gian, địa điểm, thành phần tham dự và chức trách của họ.
-Phần nội dung: Diễn biến và kết quả của sự việc.
-Phần kết thúc: Thời gian kết thúc, chũ kí và họ tên của các thành viên có trách nhiệm chính, những văn bản hoặc hiện vật kèm theo ( nếu có )
-lời văn của biên bản cần ngắn gọn, chính xác.
-Luyện tập:
-Bài tập 1:Các tình huống cần viết biên bản là:a, c, d
-Bài tập 2:
BIÊN BẢN CUỘC HỌP GIỚI THIỆU ĐỘI VIÊN ƯU TÚ CỦA ĐỘI CHO ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH
Phần mở đầu
-Khai mạc lúc 8 giờ ngày 8/03/ 2009
-Thành phần tham dự:28 đội viên sinh hoạt ở chi đội 9/1
-Đạibiểu:Lê thị Hồng Nhiên:Liên đội trưởng
-Chủ tọa: Huỳnh thị Diễm
-Thư kí: Nguyễn khắc Huy
Nội dung sinh hoạt
-Đọc bản tóm tắt thành tích giới thiệu đội viên ưu tú
-Ý kiến các đội viên dự họp
-Phát biểu của đại biểu
-Biểu quyết
Phần kết thúc
Cuộc họp kết thúc lúc 10 giờ cùng ngày
 Chủ tọa Thư kí
Huỳnh thị Diễm Nguyễn khắc Huy
- Hướng dẫn tự học:
-Gọi HS đọc lại khái niệm.
-Thực hành bài tập 2 ở nhà
-Chuẩn bị: Luyện tập viết biên bản
Duyệt của tổ trưởng
Ngày 26/03/2011
Lê Lĩnh Nam
 Đáp án
I.Tìm hiểu đề và tìm ý:
 1.Kiểu bài :Nghị luận văn học về tác phẩm truyện.
 2.Cơ sở triển khai nghị luận:Nhân vật lão Hạc
 3.Cách nghị luận: Thông qua cảm thụ để diễn đạt
 4.Nội dung nghị luận:
 a.Số phận nhân vật lão Hạc
 -Có những nét chung của những người nông dân nghèo trước cách mạng .
 -Đặc điểm riêng về số phận của lão Hạc
b.Tính cách nhân vật lão Hạc:
 -Tính cách chung của những ngưuơì nông dân nghèo, nhưng luôn luôn tâm niệm “Đói cho sạch, rách cho thơm “
 -Tính cách riêng của lão Hạc trong hoàn cảnh cụ thể của mình: người nông dân nghèo-người cha có trách nhiệm.
II.Yêu cầu:
a.Bố cục đủ ba phần:Mở bài, thân bài, kết bài
b.Liên kết các phần, các đoạn:phải đảm bảo liên kết với nhau
c.Trình bày:Phải có một hệ thống luận điểm, luận cứ hợp lí, nhất quán.
Biểu điểm
-Điểm 9-10: Phân tích rõ ràng, lập luận vững chắc, nêu được suy nghĩ của bản thân.Bài viết có bố cục mạch lạc. diễn đạt sinh động, không sai sót về dùng từ, đặt câu.
-Điểm 6.5 8.5: Thực hiện từ 2/3 yêu cầu trở lên.
-Điêm5-6 : Thực hiện từ ½ yêu cầu trờ lên
-Điểm 0-4.5: Bài đạt dưới yêu cầu hoặc lạc đề