Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Di truyền và biến dị (tiết 8)

 Ngµy so¹n 20/ 8 /2011
PhÇn 1: di truyÒn vµ biÕn dÞ
Ch­¬ng1 : c¸c thÝ nghiÖm cña men ®en
TIẾT 1. MEN §EN VÀ DI TRUYỀN HỌC
A. Mục tiêu:
Học sinh nêu được mục đích, nhiệm vụ và ý nghĩa của Di truyền học.
Học sinh nêu được phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menden, trình bày được một số thuật ngữ, kí hiệu trong Di truyền học
Rèn kỹ năng quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ pp trực quan
GD lßng yªu thÝch m«n häc, tªu thiªn nhiªn.
B. Phương tiện:
Tranh phóng to hình 1 SGK
C. Phương pháp:
- Nêu vấn đề, Quan sát, ho¹t ®éng nhãm, nghiên cứu SGK
D. Tiến trình bài giảng:
 I. SÜ sè: (2’)
Ngµyd¹y
lớp
Tªn häc sinh v¾ng
9A1
9A2
9A3
IIKiÓm tra: 
III. Bµi míi 
TG
GV
HS
12’
14’
12’
1. Di truyền học
Gv: yêu cầu hs dọc SGK để trả lời câu hỏi:
? Đối tượng, nội dung và ý nghĩa của Di truyền học là gì?
Dưới sự hướng dẫn của Gv, hs cả lớp xây dựng đáp án chung 
-Gv: lưu ý hs thấy rõ: Di truyền và biến dị là 2 hiện tượng song song, gắn liền với quá trình sinh sản Gv có thể cho hs liên hệ bản thân: Xem bản thân giống và khác bố mẹ ở những đặc điểm nào, tại sao?
2. Menđen - người đặt nền móng cho Di truyền häc
Gv: treo tranh phóng to hình 1 SGK cho hs quan sát và yêu cầu các em nghiên cứu SGK để trả lời câu hỏi:
-Nội dung cơ bản của phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen là gì?
Gv: chỉ ra cho hs các đặc điểm của từng cặp tính trạng tương phản: trơn – nhăn, vàng - lục, xám – trắng, đầy – có ngấn....
 3. Một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của di truyền học
Gv: yêu cầu hs đọc SGK, thảo luận theo nhóm phát biểu các định nghĩa về các thuật ngữ và nêu các kí hiệu cơ bản của Di truyền học
Gv: phân tích thêm khái niệm thuần chủng, lưu ý hs cách viết công thức lai
Hs đọc SGK, trao đổi theo nhóm và cử đại diện trình bày câu hỏi. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Di truyền học nghiên cứu bản chất và tính quy luật của hiện tượng di truyền, biến dị
- Di truyền học đề cập đến cơ sở vật chất, cơ chế và tính quy luật của hiện tượng di truyền, biến dị
- Di truyền học cung cấp cơ sở khoa học chọn giống, có vai trò quan trọng trong y học, đặc biệt là trong công nghệ sinh học
Hs đọc SGK, trao đổi theo nhóm và cử đại diện trình bày câu hỏi. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
Lai các cặp bố mẹ thuần chủng khác nhau về một hoặc một số cặp tính trạng rồi theo dõi sự di truyền riêng rẽ của từng cặp tính trạng đó ở con cháu
Dùng toán thống kê để phân tích các số liệu thu thập được để rút ra các quy luật di truyền
Hs đọc SGK, trao đổi theo nhóm và cử đại diện trình bày câu hỏi. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
ThuËt ng÷ vµ kÝ hiÖu sgk
 IV. Củng cố: (3’)
Hs đọc lại phần tóm tắt cuối bài
Chọn câu trả lời đúng ?
Tại sao Menđen lại chọn các cặp tính trạng tương phản để thực hiện các phép lai:
Để thuận tiện cho việc tác động vào các tính trạng
Để dễ theo dõi những biểu hiện của tính trạng*
Để dễ thực hiện phép lai
Cả b và c
V. HDVN-Rót kinh nghiÖm: (2’) 
Trả lời câu 1, 2, 3, 4 SGK
--------—–&—–--------
Ngµy so¹n:21 /8/ 2011
TIẾT 2. LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG
A. Mục tiêu:
 - Thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Menđen
Phân biệt được kiểu gen với kiểu hình, thể đồng hợp vơi thể dị hợp
Phát biểu được nội dung định luật phân li
Giải thích được kết quả thí nghiệm của Menđen
 - Rèn kỹ năng quan sát, thu nhận kiến thức từ hình vẽ
 - GD tÝnh cÈn thËn, yªu thiªn nhiªn.
B. Phương tiện
Tranh phóng to hình 2.1 ® 2.3 SGK
C. Phương pháp
Nêu vấn đề, Quan sát, Nghiên cứu SGK, ho¹t ®éng nhãm...
D. Tiến trình bài giảng
I. SÜ sè: (1’)
Ngµyd¹y
Líp
SÜ sè
Tªn häc sinh v¾ng
9A1
9A2
9A3
II. Kiểm tra bài cũ: (4’)
Di truyÒn hoc lµ g×? tr×nh bµy mét sè thuËt ng÷ cña di truyÒn häc?
III. Bài giảng:
TG
GV
HS
15’
18’
IThí nghiệm của Men §en
Gv treo tranh phóng to hình 2.1 SGK cho hs quan sát và yêu cầu hs nghiên cứu SGK để xác định kiểu hình F1 và tỉ lệ 
Gv: yêu cầu hs quan sát tranh phóng to hình 2.2 SGK, rút ra nhận xét về quy luật di truyền các tính trạng trội, lặn đến F2
Hs quan sát tranh và thảo luận theo nhóm, cử đại diện trình bày kiểu hình ở F2. 
II. Menđen giải thích kết quả thí nghiệm 
Gv: yêu cầu hs quan sát tranh, phóng to hình 2.3 SGK và nghiên cứu SGK để trả lời câu hỏi: 
Menđen giải thích kết quả thí nghiệm ntn?
Tỉ lệ các loại giao tử ở F1 và tỉ lệ các loại kiểu gen là bao nhiêu?
Tại sao F2 lại có tỉ lệ 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng? 
Gv: lưu ý hs: Menđen cho rằng, mỗi tính trạng trên cơ thể do một cặp nhân tố di truyền quy định (gen). Ông giả định, trong tế bào sinh dưỡng, các nhân tố di truyền tồn tại thành từng cặp và dùng chữ làm kí hiệu cho các nhân tố di truyền (chữ in hoa quy định tính trạng trội, chữ thường quy định tính trạng lặn)
Hs đọc SGK, trao đổi theo nhóm và cử đại diện trình bày câu hỏi. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung. 
- Kiểu hình F1: đồng tính (hoa đỏ, thân cao, quả lục)
- Kiểu hình F2: phân li theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn
KL: Khi lai hai bố mẹ thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản thì ở F1 đồng tính về tính trạng (của bố hoặc mẹ), F2 có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn. Kiểu hình ở F2 có: 1/3 số cây trội thuần chủng, 2/3 trội không thuần chủng và 1/3 số cây biểu hiện tính trạng lặn thuần chủng
-Hs quan sát tranh và thảo luận theo nhóm, cử đại diện trình bày
Ở các thế hệ P, F1, F2: gen tồn tại thành từng cặp tương ứng tạo thành kiểu gen. Kiểu gen quy định kiểu hình của cơ thể. 
-Nếu kiểu gen chứa cặp gen tương ứng giống nhau gọi là thể đồng hợp (AA đồng hợp trội, aa đồng hợp lặn). Nếu kiểu gen chứa cặp gen tương ứng khác nhau (Aa) gọi là thể dị hợp
-Trong quá trình phát sinh giao tử, các gen phân li về các thế bào con (giao tử), chúng được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh hình thành hợp tử
-Tỉ lệ các loại giao tử ở F1 là: 1A: 1a nên tỉ lệ kiểu gen ở F2 là 1AA: 2Aa: 1aa
F2 có tỉ lệ 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng, vì kiểu gen dị hợp Aa biểu hiện kiểu hình trội, còn aa biểu hiện kiểu hình lặn (trắng)
IV.Củng cố: (5’)
Hs đọc lại phần tóm tắt
 2 Chọn câu trả lời đúng
Tại sao khi lai 2 bố mẹ thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản thì ở F2 phân li tính trạng theo tỉ lệ 3 trội : 1 lặn
Các giao tử được tổ hợp một cách ngẫu nhiên trong quá trình thụ tinh
Cặp nhân tố di truyền được phân li trong quá trình phát sinh giao tử
Các giao tử mang gen trội át các giao tử mang gen lặn
Cả a và b
3. Lµm bµi 4 trong s¸ch gi¸o khoa
 V. HDVN-Rót kinh nghiÖm: (2’) 
Trả lời câu 1, 2, 3, 4 SGK
.............................................. 
--------—–&—–--------
Ngµy so¹n:26/ 8/ 2011
TiÕt 3. LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG (T2)
A.Mục tiêu:
Nội dung, mục đích và ứng dụng của phép lai phân tích.
Nêu được ý nghĩa của định luật phân li trong thực tiễn sản xuất
Phân biệt được trội hoàn toàn với trội không hoàn toàn
 - Rèn kĩ năng quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ hình vẽ.
 - GD lßng yªu thiªn nhiªn 
B. Phương tiện:
Tranh phóng to hình 3 SGK
C. Phương pháp
Nêu vấn đề, Quan sát, Nghiên cứu SGK
IV. Tiến trình bài giảng
I. SÜ sè: (1’)
Ngµyd¹y
Líp
SÜ sè
Tªn häc sinh v¾ng
9A1
9A2
9A3
II. Kiểm tra bài cũ: (5’)
Tr×nh bµy thÝ nghiÖm vµ gi¶i thÝch thÝ ngiÖm cña Men§en?
III. Bài giảng:
TG
GV
HS
12’
8’
13’
3. Lai ph©n tÝch:
 Kh¸i niÖm kiÓu gien (KG)
HS ®äc th«ng tin
Th¶o luËn nhãm ph©n biÖt thÓ ®ång hîp tö - thÓ dÞ hîp tö?
KÕt qu¶ TN ë F2
KH tréi hoa ®á cã mÊy KG
Cho 2 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp
HS thùc lÖnh.
Tr¶ lêi c¸c c©u hái.
4. ý nghÜa cña t­¬ng quan Tréi - LÆn:
Lµm thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc KG cña c¸ thÓ mang t×nh tr¹ng tréi?
Cho HS ®iÒn tõ thÝch hîp vµo c¸c chç trèng.
X¸c ®Þnh t­¬ng quan tréi lÆn theo quy luËt ph©n ly c¸c tÝnh tr¹ng ë vËt nu«i.
ý nghÜa cña t­¬ng quan tréi lÆn, phÐp lao ph©n tÝch cã ý nghÜa môc ®Ých g×?
5. Tréi kh«ng hoµn toµn:
Gi¶m t¶i.
P hoa ®á AA x tr¾ng aa
P hoa ®á Ax x tr¾ng aa
PhÐp lai ph©n tÝch lµ phÐp lai gi÷a c¸c thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cÇn x¸c ®Þnh KG víi c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng LÆn.
+ NÕu kÕt qu¶ phÐp lai ®ång tÝnh th× c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cã kiÓu gen ®ång hîp.
+ NÕu kÕt qu¶ phÐp lai ph©n tÝnh th× c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cã kiÓu gen dÞ hîp.
Môc tiªu cña chän gièng -> x¸c ®Þnh tÝnh tr¹ng tréi -> gen tréi, gen quý.
§iÒu kiÖn nghiÖm ®óng.
P thuÇn chñng vÒ c¸c TT ®em lai:
- Tréi hoµn toµn
- Mçi gen quy ®Þnh 1 tÝnh tr¹ng.
IV. Cñng cè: (4’)
- Muèn x¸c ®Þnh ®­îc KG cña c¸ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cÇn ph¶i lµm g×?
- Tr¶ lêi c©u hái 4 SGK?
V. HDVN-Rót kinh nghiÖm: (2’)
Häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái ë cuèi bµi
- Lµm bµi tËp sè 4, kÎ b¶ng 4 vµo vë
Bµi to¸n thuËn cña lao 1 cÆp t×nh tr¹ng cã 3 b­íc: Quy ­íc
 KG cña P
 S¬ ®å lai
Bµi tËp: Cho biÕt ë gièng c¸ c¶nh m¾t ®en tréi, m¾t ®á lÆn lµm thÕ nµo ®Ó chän c¸ c¶nh m¾t ®en T/c? 
.............
'............................
--------—–&—–--------
Ngµy so¹n:27/ 8/ 2011
TiÕt 4. lai hai cÆp tÝnh tr¹ng
A. Môc tiªu:
- HS m« t¶ ®­îc thÝ nghiÖm lao 2 cÆp tÝnh tr¹ng cña Men §en.
- BiÕt ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm lai 2 cÆp TT cña M§
- Ph¸t biÓu ®­îc néi dung ®Þnh luËt ph©n ly ®éc lËp
- Gi¶i thÝch ®­îc kh¸i niÖm biÕn dÞ tæ hîp.
- Ph¸t triÓn vµ rÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch kÕt qu¶ TN
B. Ph­¬ng ph¸p:
- Ho¹t ®éng nhãm, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò...
C. ChuÈn bÞ:
Phãng to tranh h×nh 4 SGK b¶ng phô kÎ b¶ng 4
D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
I. SÜ sè: (1’) 
Ngµyd¹y
Líp
SÜ sè
Tªn häc sinh v¾ng
9A1
9A2
9A3
KiÓm tra bµi cò: (5’) 
ThÕ nµo lµ phÐp lai ph©n tÝch? Ng­êi ta dïng phÐp lai ph©n tÝch trong tr­êng hîp nµo?
Cho vÝ dô vµ viÕt s¬ ®å lai vÒ tréi kh«ng hoµn toµn?
Bµi gi¶ng:
TG
GV
HS
18’
13’
1. ThÝ nghiÖm cña Men §en:
HS ®äc th«ng tin vÒ thÝ nghiÖm cña M§
- Quan s¸t H4
Thùc hiÖn lÖnh ho¹t ®éng ®iÒn néi dung thÝch hîp vµo b¶ng 4.
H­íng dÉn HS chia tû lÖ tõng cÆp tÝnh tr¹ng ë F2.
- GV treo b¶ng phô häc sinh so s¸nh víi kÕt qu¶ víi b¶ng
- HS thùc hiÖn lÖnh ®iÒn côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng.
II. Biến dị tổ hợp
NhËn xÐt;
T×nh tr¹ng mµu s¾c vµ h×nh d¹ng di truyÒn nh­ thÕ nµo?
ë F2 xuÊt hiÖn KH nµo kh¸c víi P.
ThÕ nµo lµ biÕn dÞ tæ hîp?
Gv: yªu cầu hs nghiên cứu sgk đ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc : 
? F2 xuÊt hiÖn nh÷ngKH nµo kh¸c P?
? Thế nào là biến dị tổ hợp?
Hs nghiên cứu sgk, thảo luận theo bµn, đại diện trình bày ý nghÜa cña BDTH
Gv: nhận xét, bổ sung, thống nhất ý kiến
P: vµng - tr¬n x xanh nh¨n
F1: vµng - tr¬n
Cho F1 x F1
F2 315 V- T : 108X-T : 101 V-N 32X-N
X¸c ®Þnh tû lÖ KH ë F2
H¹t vµng tr¬n: 3/4 vµng x 3/4 tr¬n = 9/16
vµng nh¨n: 1/4 xanh x 3/4 tr¬n = 3/16
xanh tr¬n: 1/4 xanh x 3/4 tr¬n = 3/16
xanh - nh¨n: 1/4 xanh x 1/4nh =1/16
-VD: Vµng - Nh¨n ; Xanh - Tr¬n
-KN: BDTH lµ sù tæ hîp l¹i c¸c tÝnh tr¹ng cña bè mÑ.
ý nghÜa: Nguån nguyªn liÖu cho QT tiÕn ho¸ vµ chän gièng. 
IV. KiÓm tra- ®¸nh gi¸:(6’)
Hs đọc phần tóm tắt cuối bài
Chọn c©u trả lời đóng:
C©u 1:Menđen cho rằng các tính trạng màu sắc và hình dạng hạt (trong thí ngh ...  ®éng t¹o ra c¸c tÝnh tr¹ng mong muèn ë vi sinh vËt, vËt nu«i, c©y trång hay kh«ng? v× sao?
HS quan s¸t h×nh 32
Kü thuËt gen lµ g×?
môc ®Ých cña kü thuËt gen?
Nªu c¸c kh©u tiÕn hµnh kü thuËt gen?
C«ng nghÖ lµ g×?
2. øng dông c«ng nghÖ gen:
GV: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t 3 lÜnh vùc øng dông c«ng nghÖ gen cã hiÖu qu¶
Môc ®Ých t¹o chñng vi sinh vËt míi lµ g×?
nªu vÝ dô cô thÓ
ViÖc t¹o ra chñng vi khuÈn Ecoli s¶n xuÊt Insulin dïng thuèc ch÷a bÖnh ®¸i ®­êng ë ng­êi.
b­íc 1:
 b­íc 2:
 b­íc 3: 
? C«ng viÖc t¹o gièng c©y trång biÕn ®æi gen lµ g×?
HS nghiªn cøu SGK trang 93
Cho HS nhËn xÐt bæ sung
Thµnh tùu?
Thµnh tù chuyÓn gen?
3. Kh¸i niÖm c«ng nghÖ sinh häc
HS ®äc th«ng tin 
Thùc hiÖn lÖnh tr¹ng 94.
- Kü thuËt gen lµ c¸c thao t¸c t¸c ®éng lªn ADN ®Ó chuyÓn mét ®o¹n ADN mang 1 hoÆc 1 côm gen tõ tÕ bµo cña loµi cho -> sang tÕ bµo cña lêi nhËn nhê thÓ truyÒn.
- C¸c kh©u chÝnh;
 T¸ch ADN.........
3 kh©u T¹o ADN t¸i tæ hîp....
 ChuyÓn ADN t¸u tæ hîp vµo tÕ bµo nhËn 
- C«ng nghÖ gen: lµ ngµnh kü thuËt vÒ quy tr×nh øng dông kü thuËt gen.
a. T¹o ra c¸c chñng vi sinh vËt míi
C¸c chñng vi sinh vËt míi cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm sinh häc cÇn thiÕt (Pr«tªin, axit amin, kh¸ng sinh...)víi sè l­îng lín vµ gi¸ thµnh rÎ
VD: Dïng Ecoli vµ nÊm men cÊy gen m· hãa -> s¶n ra kh¸ng sinh vµ 
b. T¹o gièng c©y trång biÕn ®æi gen.
- T¹o gièng c©y trång biÕn ®æi gen lµ lÜnh vùc øng dông chuyÓn c¸c gen quý vµo c©y trång.
VD:
+ T¹o ra gièng lóa giµu vitamin A
+ T¹o gen kh¸ng s©u bÖnh 
+ Gen chÝn sím vµo c©y lóa, ng«, khoai t©y, ®u ®ñ.
c. T¹o ®éng vËt biÕn ®æi gen 
- Trªn thÕ giíi: ®· chuyÓn gen vµo bß, lîn -> gióp hiÖu qu¶ tiªu thô cao h¬n
- ChuyÓn gen tæng hîp cña ng­êi vµo c¸, tr¹ch
C«ng nghÖ sinh häc lµ 1 ngµnh c«ng nghÖ sö dông tÕ bµo sèng vµ c¸c qu¸ tr×nh sinh häc ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm sinh häc cÇn thiÕt cho con ng­êi.
IV. Cñng cè:- Chän c©u tr¶ lêi ®óng (3’)
Môc ®Ých cña kÜ thuËt gen lµ g×?
a. G©y ®ét biÕn gen	b. G©y ®ét biÕn NST
c. §iÒu chØnh söa ®æi gen, t¹o ra gen lai	d. T¹o biÕn dÞ tæ hîp	§¸p ¸n: c
- C«ng nghÖ sinh häc lµ g×?
E. H­íng dÉn vÒ nhµ - RKN: (1’)
- Tr¶ lêi c©u hái 1 - 3 SGK
- ¤n tËp c¸c ch­¬ng ®· häc
- VÒ nhµ häc bµi theo c©u hái sgk
 --------—–&—–--------
 II. §Ò bµi:
PhÇn tr¾c nghiÖm (3,0 ®iÓm)
C©u 1. Em h·y khoanh trßn vµo lùa chän ®óng :
VËt chÊt di truyÒn cña c¬ thÓ lµ:
	A. Rib«x«m.	B. ADN vµ NhiÔm s¾c thÓ.	C. Pr«tªin.	D. ARN.
2. HiÖn t­îng kh«ng ph©n li cña mét cÆp NST trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n sÏ dÉn tíi sù h×nh thµnh cña lo¹i giao tö nµo?
	A. Giao tö n.	C. Giao tö n+1 hoÆc n-2.
	B. Giao tö n+1 hoÆc n-1	D. Giao tö n+2 hoÆc n-2.
3. HiÖn t­îng ®a béi thÓ lµ:
	A. Hîp tö cã (2n+1) NST.
	B. Hîp tö cã sè l­îng NST lµ béi sè cña n (Lín h¬n 2n).
	C. TÕ bµo sinh d­ìng cã (2n+2) NST.
	D. Gao tö cã sè l­îng NST lµ 2n.
4. BÖnh nh©n T¬c n¬ chØ cã 1 NST ë cÆp sè :
	A. 11	C. 21	B. 22	D. 23
5. §Ó x¸c ®Þnh mét tÝnh tr¹ng nµo ®ã ë ng­êi lµ tréi hay lÆn, di truyÒn liªn kÕt víi giíi tÝnh hay kh«ng, ng­êi ta dïng ph­¬ng ph¸p nµo?
A. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu trÎ ®ång trøng. C. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu ph¶ hÖ.
B. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu trÎ kh¸c trøng. D. C¶ A, B, C ®óng.
 6. BiÕn dÞ nµo sau ®©y di truyÒn ®­îc ?
A. §ét biÕn gen. C. §ét biÕn NST. B. Th­êng biÕn. D. BiÕn dÞ tæ hîp.
C©u 2. Em h·y hoµn thµnh néi dung trong b¶ng sau:
Th­êng biÕn
§ét biÕn
1,....................................................................................................................
1, BiÕn ®æi trong c¬ së vËt chÊt di truyÒn (ADN, NST)
2, Kh«ng di truyÒn.
2,................................................................................................................
3,.....................................................................................................................
3, XuÊt hiÖn ngÉu nhiªn
4, Cã lîi cho sinh vËt
4,................................................................................................................
PhÇn tù luËn (7,0 ®iÓm) 
C©u 1 (4 ®): Em h·y tr×nh bµy nguyªn nh©n, c¬ chÕ ph¸t sinh bÖnh §ao? (VÏ s¬ ®å minh häa). ë ng­êi cã bé NST 2n=46. ng­êi bÞ bÖnh §ao cã sè l­îng NST trong bé NST lµ bao nhiªu?
C©u 2 (3 ®): Gen D cã 186 Nu lo¹i Guanin vµ 1068 liªn kÕt Hi®r«. Gen ®ét biÕn d h¬n gen D 1 liªn kÕt Hi®r«, nh­ng chiÒu dµi 2 gen b»ng nhau.
 a) §ét biÕn trªn liªn quan ®Õn mÊy cÆp Nu vµ thuéc d¹ng nµo cña ®ét biÕn gen ?
 b) X¸c ®Þnh sè l­îng c¸c lo¹i Nu trong gen D, gen d ?
III.§¸p ¸n BiÓu ®iÓm
PhÇn tr¾c nghiÖm (3,0 ®iÓm)
C©u1 (2®) 	1.1 - B	1.2 - B 	1.3 - B 	1.4 - D 	1.5 - C 	1.6 - A,C
C©u2 (1®) 1. Lµ nh÷ng biÕn ®æi do sù biÕn ®æi cña m«i tr­êng.
2. Di truyÒn ®­îc. 3. XuÊt hiÖn theo h­íng s¸c ®Þnh. 4. Cã h¹i cho sinh vËt.
PhÇn tù luËn (7,0 ®iÓm)
C©u1 Nguyªn nh©n. BÖnh §ao lµ bÖnh do cÆp NST 21 gi¶m ph©n kh«ng b×nh th­êng ®· t¹o ra giao tö n +1 vµ 1 giao tö n - 1. khi giao tö n +1 kÕt hîp víi giao tö b×nh th­êng hîp tö cã bé NST 2n + 1(BÖnh ®ao)
C¬ chÕ ph¸t sinh. Trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n cÆp NST 21kh«ng ph©n li lµm cho giao tö cã sè NST lµ n+1 khi kÕt hîp víi giao tö b×nh th­¬ng t¹o ra bÖnh ®ao.
S¬ ®å . VÏ ®óng ®Ñp.
Sè NST ë ng­êi bÞ bÖnh ®ao 2n = 47.
C©u2. §ét biÕn trªn liªn quan ®Õn 1 cÆp nu thuéc d¹ng thay thÕ cÆp A - T b»ng cÆp G - X 
b. Sè nu ë gen D lµ: Theo NTBS ta cã sè liªn kÕt Hi®r« lµ.
2A + 3X = 1068 mµ X=G= 168 nu => A = 282 = T
Sè nu ë gen d lµ: X = G = 169nu => A = 281 = T
C©u 1. Em h·y khoanh trßn vµo lùa chän ®óng : ( 1,5 ®):
VËt chÊt di truyÒn cña c¬ thÓ lµ:
	A. Rib«x«m.	B. ADN vµ NhiÔm s¾c thÓ.	C. Pr«tªin.	D. ARN.
2. HiÖn t­îng kh«ng ph©n li cña mét cÆp NST trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n sÏ dÉn tíi sù h×nh thµnh cña lo¹i giao tö nµo?
	A. Giao tö n.	C. Giao tö n+2 hoÆc n-2.
	B. Giao tö n+1 hoÆc n-1	D. Giao tö n+3 hoÆc n-3.
3. HiÖn t­îng ®a béi thÓ lµ:
	A. Hîp tö cã (2n+1) NST.	B. Hîp tö cã sè l­îng NST lµ béi sè cña n (Lín h¬n 2n).
	C. TÕ bµo sinh d­ìng cã (2n+2) NST.	D. Giao tö cã sè l­îng NST lµ 2n.
4. BÖnh nh©n T¬c n¬ chØ cã 1 NST ë cÆp sè :
	A. 20	C. 21	B. 22	D. 23
5. §Ó x¸c ®Þnh mét tÝnh tr¹ng nµo ®ã ë ng­êi lµ tréi hay lÆn, di truyÒn liªn kÕt víi giíi tÝnh hay kh«ng, ng­êi ta dïng ph­¬ng ph¸p nµo?
A. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu trÎ ®ång sinh cïng trøng. C. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu ph¶ hÖ.
B. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu trÎ ®ång sinh kh¸c trøng. 
 6. BiÕn dÞ nµo sau ®©y di truyÒn ®­îc ?
A. §ét biÕn gen. 	C. §ét biÕn NST. 	B. Th­êng biÕn. 	D. BiÕn dÞ tæ hîp.
C©u 2 H·y ®iÒn ®óng (§) hoÆc sai (S) vµo « trèng ë c¸c c©u sau: ( 1,5 ®):
	1. ThÓ ®ång hîp lµ c¸c gen trong tÕ bµo ®Òu gièng nhau vÒ tõng cÆp.
2. CÆp NST t­¬ng ®ång lµ cÆp NST ®­îc h×nh thµnh sau khi NST tù nh©n ®«i.
3. NST tù nh©n ®«i ë k× trung gian cña chu k× ph©n bµo.
4. Sù kiÖn quan träng nhÊt cña qu¸ tr×nh thô tinh lµ sù tæ hîp bé NSTn cña giao tö ®ùc vµ c¸i.
5.Nguyªn t¾c bæ sung ®­îc biÓu hiÖn trong mèi quan hÖ ARN "pr«tªin lµ: A - U; G - X; T - A; X - G.
 6. Ng­êi m¾c bÖnh §ao cã 3 NST ë cÆp NST giíi tÝnh.
PhÇn tù luËn(7®iÓm)
Câu 1: ( 2 đ) Một đoạn mạch ARN có trình tự các nuclêôtít như sau: - A - U - G - X - U - A - X - G - U -
a. Xác định trình tự các nuclêôtít trong đoạn gen đã tổng ra đoạn mạch ARN trên?
b. Tính số lượng từng loại nuclêôtít của gen.
c. Nếu đoạn gen đó nhân đôi 1 lần thì cấu trúc của các đoạn mới được tạo ra như thế nào?
Câu 2 : ( 3đ) Nêu ý nghĩa sinh học của quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh?
Câu 3: (2đ) Vì sao ADN có tính đa dạng và đặc thù?
ĐÁP ÁN 
C©u 1: 	1-B 	2-B 	3- B 	4-D 	5 - C 	6- A,C(1,5 ®iÓm).
C©u 2: 	1 -§	2- S	3- §	4- §	5- S	6- S (1,5 ®iÓm).
Câu 1: ( 3 đ) a. Trình tự các Nuclêôtít trong đoạn gen là: 
Mạch khuôn: 	- T - A - X - G - A - T - G - X - A – 
Mạch bổ sung:	- A - T - G - X - T - A - X - G - T – (0,5 đ)
b. (0,5 đ) A = T = 5 (Nuclêôtít) 
 G = X = 4 (Nuclêôtít)
c. Gen nhân đôi 1 lần tạo 2 gen con có cấu trúc giống hệt gen mẹ. Vậy cấu trúc của 2 đoạn gen mới được tạo ra như sau:
- Đoạn gen thứ nhất: (0,75 đ)
Mạch 1: 	- T - A - X - G - A - T - G - X - A –
Mạch 2:	- A - T - G - X - T - A - X - G - T –
Đoạn gen thứ hai: (0,75 đ)
Mạch 1: 	- T - A - X - G - A - T - G - X - A –
Mạch 2:	- A - T - G - X - T - A - X - G - T –
Câu 2: (3 đ)
- Ý nghĩa sinh học của quá trình nguyên phân:
(0,25 điểm) Nguyên phân là hình thức sinh sản của hợp tử,của tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh dục sơ khai.
(0,25 điểm) Cơ thể đa bào lớn lên nhờ nguyên phân. Khi các cơ quan của cơ thể đạt khối lượng tới hạn thì ngừng sinh trưởng, lúc này nguyên phân bị ức chế 
(0,25 điểm) Nhờ sự tự nhân đôi của NST ở kì trung gian và sự phân li đồng đều của NST ở kì sau của nguyên phân, bộ NST 2n của loài được duy trì ổn định qua các thế hệ tế bào của một cơ thể và qua các thế hệ sinh vật của những loài sinh sản vô tính.
- Ý nghĩa sinh học của quá trình giảm phân:
(0,25 điểm) Giảm phân là hình thức sinh sản của tế bào sinh dục (noãn bào bậc 1, tinh bào bậc 1) xảy ra ở thời kì chín của tế bào này.
(0,25 điểm) Nhờ sự phân li của NST trong cặp tương đồng xảy ra trong giảm phân, số lượng NST trong giao tử giảm xuống còn n NST.nên khi thụ tinh, bộ NST 2n của loài lại được phục hồi.
(0,25 điểm) Sự trao đổi chéo giữa 2 crômatit trong cặp NST kép tương đồng xảy ra ở kì đầu,sự phân li độc lập và tổ hợp tự do giữa những NST kép trong cặp tương đồng xảy ra ở kì sau của giảm phân 1 đã tạo ra nhiều loại giao tử khác nhau là cơ sở cho sự xuất hiện biến dị tổ hợp.
- Ý nghĩa sinh học của quá trình thụ tinh
(0,25 điểm) Thụ tinh là sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tửu cái, thực chất là sự kết hợp hai bộ NST đơn bội n để tạo thành bộ NST lưỡng bội 2n của hợp tử.
(0,25 điểm) Thụ tinh là cơ chế hình thành hợp tử, từ đó phát triển thành cơ thể mới.
(0,5 điểm) Sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử khác nhau làm cho bộ NST của loài tuy vẫn ổn định về măt số lượng, hình dạng, kích thước nhưng lại xuất hiên dưới dạng những tổ hợp mới, tạo ra nhiều biến dị tổ hợp, làm tăng tính đa dạng của sinh giới.
Kết luận (0,5 điểm) Sự kết hợp 3 quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã duy trì ổn định bộ NST đặc trưng cho mỗi loài giao phối qua các thế hệ cơ thể, đồng thời còn tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú cho quá trình tiến hoá và chọn giống.
Câu 3 : (2 đ)
* Khái niệm ADN: (1 đ)
- ADN thu ộc loại axít Nuclêic, được cấu tạo từ các nguyên tố chính C, H, O, N và P. (0, 5đ)
- ADN là đại phân tử, có kích thước và khối lượng lớn, có thể dài đến hàng trăm Micrômét và khối lượng lớn đạt đến hàng triệu, hàng chục triệu đơn vị cácbon. ADN là cấu trúc đa phân mà đơn phân là các Nuclêôtít : A, T, G, X (0, 5đ)
* AND có tính đa dạng và đặc thù vì :
- Tính đặc thù : ADN của mỗi loài được đặc thù bởi số lượng thành phần và trình tự sắp xếp của các Nuclêôtít. (0, 5đ)
- Tính đa dạng : Là so sự sắp xếp khác nhau của 4 loại Nuclêôtít A, T, G, X tạo thành 2 mạch đơn của phân tử ADN. (0, 5đ)