Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Năm 2009 Tuần 12 - Tiết 24 - Bài 23 : Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Tuần 12 Ngày soạn: 2 /11/ 09
 Tiết 24 Ngày dạy: 13 /11/09
Bài 23 : Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
I. Mục tiêu:
*Kiến thức: Học xong bài này học sinh có khả năng 
Trình bày được các biến đổi số lượng thường thấy ở một cặp NST , cơ chế hình thành thể (2n +1)và thể (2n- 1)
*Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, hợp tác nhóm, tự nghiên cứu SGK
Giải thích được hậu quả của đột biến số lượng ở từng cặp NST
*Thái độ :Biết được tính chất lợi hại của đột biến cấu trúc NST
II. Phương pháp: Trực quan , đàm thoại, hợp tác nhóm
III. Chuẩn bị:
 - Giáo viên: Tranh phóng to H 23.1, 23.2SGK,
 - Học sinh: Xem trước bàI ở nhà
IV. Tiến trình lên lớp
1.ổn định: Kiểm tra sĩ số học sinh
2.Kiểm tra bài cũ:
? Đột biến cấu trúc NST là gì ? Nêu một số dạng đột biến ?
	? Những nguyên nhân nào gây ra biến đổi cấu trúc NST ? 
3. Bài mới :
a. Mở bài: Bài trước chúng ta đã nghiên cứu đột biến cấu trúc NST. Hôm nay chúng ta cùng nhau nghiên cứu đột biến số lượng NST
b.Phát triển bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
*Hoạt động 1: Tìm hiểu hiện tượng dị bội thể
GV :Treo tranh H:23.1 à hướng dẫn học sinh quan sát tranh
HS : Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi
? Thế nào là hiện tượng dị bội ?
 (Là hiện tượng biến đổi số lượng của mọt hoặc một số cặp NST )
? Thể ba nhiễm khác thể lưỡng bội như thế nào ? 
 ( Thể 3 nhiễm là trường hợp , một cặp NST nào không phải có 2 mà có 3NST(2n+1). Còn thể lưỡng bội có bộ NST 2n. Thể ba nhiễm biểu hiện các tính trạng có khác với thể lưỡng bội về độ lớn , hình dạng )
 VD: Thể ba nhiễm ở cà độc dược biểu hiện quả to hơn ,dài hơn và gai dài hơnthể lưỡng bội 2n
 GV :Mọi sinh vật bình thường đều có bộ NST lưỡng bội (2n). Nhưng ở một số sinh vật có hiện tượng ba nhiễm (Lúa, cà độc dược, cà chua)ở thể ba nhiễm, do có một NST bổ sung vào bộ lưỡng bội đầy đủ. Đây là trường hợp một cặp NST nào đó không phải có hai mà có ba NST(2n+1)
 Cũng có trường hợp cơ thể sinh vật mất đi một NST (2n-1) được gọi là thể một nhiễm. Còn trường hợp cơ thể sinh vật mất đi một cặp NST tương đồng (2n-2) được gọi là thể 0 nhiễm 
*Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phát sinh thẻ dị bội 
GV :Treo tranh H 23.2
HS : quan sát tranh
HS :Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi phần 2 trang 68
GV : gợi ý: H 23.2 cần chú ý đến sự phân ly không bình thường của căp NST trong giẳm phân 
 ? Sự phân ly của các cặp NST tương đồng ở một trong hai dạng bố mẹ khác với trường hợp bình thường như thế nào ? 
? Các giao tử khác nhau nói trên, khi tham gia thụ tinh thì dẫn dến kết quả khác nhau như thế nào ?
- Đại diện nhóm trả lời câu hỏi
- Các em khác theo dõi nhận xét bổ sung
- Giáo viên nhận xét, bổ sung, đưa ra đáp án đúng
 ( Giao tử mang cặp NST tương đồng kết hợp với giao tử chỉ mang một căp NST của cặp đó thì sẽ cho thể dị bội (2n+1). Sự kết hợp gữa một giao tử mang một NST của cặp NST tương đồng và một giao tử không mang nhiễm sắc thể nào của cặp đó thì sẽ cho thể dị bội (2n-1) )
 ? Hiện tượng dị bội thể gây ra hậu quả gì ?
 ( Gây bệnh đao, bệnh Tơcnơ ở người, biến đổi hình thái (hình dạng, kích thước, màu sắc) ở thực vật )
I. Hiện tượng dị bội thể
- Hiện tượng dị bội thể là hiện tượng biến đổi số lượng của một hoặc một số cặp NST
-Quả của các thể dị bội khác nhau và khác với quả của cây lưỡng bội về kích thước,(to hoặc nhỏ), hình dạng (tròn, bầu dục) về độ dài của gai 
II.Sự phát sinh thể dị bội :
 Đột biến thêm hoặc mất một NST thuộc một căp NST nào đó có thể sẩy ra ở người, động vật và thực vật . Các đột biến này thường do một cặp NST không phân ly trong giẳm phân dẫn đến tạo thành giao tử mà cặp NST tương đồng nào đó có hai NST hoặc không có NST
c.Tổng kết : Học sinh đọc phần tóm tắt cuối bài
4.Kiểm tra đánh giá :
 Câu1; Chọn câu trả lời đúng nhất.: Sự biến đổi số lượng NST thường thấy ở những dạng nào?
 a- Thể ba nhiễm	b- Thể một nhiễm
 c- Thể 0 nhiễm	d- Cả a,b và c
Câu2: Sự biến đổi số lượng NST ở một cặp NST thường thấynhững dạng nào ?
5- Dặn dò: Gợi ý trả lời câu hỏi:Về học kỹ phần tóm tắt SGK
Câu 1: Thường thấy ở dạng (2n+1) và (2n-1)
Câu 2:Là sự không phân ly của một cặp NST tương đồng nào đó (NST thường hoặc NST giới tính). Kết quả là một giao tử có cả hai NST của một cặp , còn một NST không mang NST nào của cặp đó. Sự thụ tinh của các giao tử bất thường này với các giao tử bình thường sẽ tạo ra các thể dị bội 
 - Xem trước bài : đột biến số lượng NST(TT)
 *Rút kinh nghiệm :