Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Năm 2009 Tuần 13 - Tiết 25 - Bài 23 : đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Tuần 13 Ngày soạn: 
Tiết 25 Ngày dạy: 
Bài 23 : Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (TT)
I.Mục tiêu:
*Kiến thức: Học xong bài này học sinh có khả năng 
Trình bày được sự hình thành thể đa bộ do nguyên nhân giảm và phân biệt sự khác nhau giữa thể đa bội và thể lưỡng bội
*Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, hợp tác nhóm, tự nghiên cứu SGK, thu thập kiến thức từ hình vẽ
*Thái độ: Vận dụng kiến thức thể đa bội trong chọn giống 
II.Phương pháp:Trực quan , đàm thoại, hợp tác nhóm
III.Chuẩn bị:
 - Giáo viên: Tranh phóng to: H: 24.1, 24.2, 24.3, 24.4, 24.5 SGK,
 -Học sinh: Xem trước bài ở nhà
IV. Tiến trình lên lớp
1. ổn định: Kiểm tra sĩ số học sinh
2. Kiểm tra bài cũ:
 ? Cơ chế nào dẫn đến sự hình thành thể dị bội có số lượng NST của bộ NST là (2n+1)và (2n-1) ?
? Hậu quả của hiện tượng dị bội thể ?
3. Bài mới :
a.Mở bài: Đột biến số lượng NST là những biến đổi số lượng xẩy ra ở một hoặc một số cặp NST nào đó hoặc ở tất cả bộ NST
b. Phát triển bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
*Hoạt động 1: Tìm hiểu hiện tượng da bội thể
HS: Đọc thông tin sgk
? Thế nào là thể lưỡng bội ?
 ( Thể lưỡng bội có bộ NST chứa các cặp NST tương đồng )
? Các cơ thể có bộ NST 3n,4n, 5n có chỉ số n khác thể lưỡng bội ntn ?
 ( Các cơ thể đó có bộ NST là bội số của n )
? Thể đa bội là gì ?
( Hiện tượng đa bội thể là trường hợp bộ NST trong TB sinh dưỡng tăng lên theo bội số của n ( lớn hơn 2n ) 
à hình thành các thể đa bội )
GV : Thông báo : Sự tăng số lượng NST; ADN ảnh hưởng tới sự đồng hóa và kích thước TB 
GV :Treo tranh H:24.1, 24.2, 24.3, 24.4 àhướng dẫn học sinh quan sát tranh
HS :Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi phần 3 trang 70
? Sự tương quan giữa mức bội thể và kích thước các cơ quan ntn ?
 ( Tăng số lượng NST à tăng rõ rệt kích thước tế bào )
? Có thể nhận biết cây đa bội qua dấu hiệu nào ?
 ( Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt thường qua dấu hiệu về kích thước lớn hơn ở các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản )
? Có thể khai thác những đặc điểm nào của cây đa bội thể trong chọn giống ?
 ( Có thể khai thác các đặc điểm, kích thước tế bào của thể đa bội lớn, cơ quan sinh dưỡng to, sinh trưởng phát triển mạnh, chống chịu tốt của cây đa bội trong chọn giống cây trồng )
*Hoạt động 2: Tìm hiểu sự hình thành thể đa bội 
GV : Củng cố kiến thức về nguyên phân và giảm phân bình thường để cho học sinh tiếp thu kiến thức về rối loạn về hai quá trình phân bào
 ? Đa bội thể được hình thành bằng cách nào? 
GV : Do sự tác động của các tác nhân vật lý và hoá học vào tế bào trong lúc nguyên phân hay giảm phân gây ra rối loạn phân bào, dẫn đến hịện tượng thể đa bội
GV :Treo tranh H: 24.5
HS : quan sát tranh àThảo luận nhóm trả lời các câu hỏi phần 4 trang 70 Để nhận ra những rối loạn trong nguyên phân là hợp tử nhân đôi NST (2n=6) x2 
 = (4n=12), rồi tiếp tục nguyên phân để tạo ra các thế hệ tế bào 
 Trong quá trình giảm phân phát sinh giao tử, số lượng NST không giảm đi một nửa (vẫn 2n)
 Do đó khi thụ tinh đã tạo ra hợp tử có số lượng NST là 4n=12 gấp đôi tế bào mẹ ban đầu
 Từ đây học sinh dễ nhận ra: Trường hợp a minh hoạ sự hình thành thể đa bội do nguyên phân và b do giảm phân
? Quan sát H: 24.5 em chỉ ra đâu là nguyên phân, đâu là giảm phân?
? H 24.5a trong nguyên phân có sự rối loạn như thế nào?
 ? H 24.5b chỉ ra sự rối loạn trong giảm phân?
Đại diên nhóm trả lời , em khác theo dõi, nhận xét bổ sung 
GV : Hình a giảm phân bình thường, hợp tử nguyên phân lần đầu bị rối loạn .
Hình b : giảm phân bị rối loạn à thụ tinh tạo hợp tử có bộ NST > 2n
I.Hiện tượng đa bội thể
 Là hiện tượng bộ NST trong tế bào sinh dưỡng tăng lên theo bội số n (nhiều hơn 2n) 
II. Sự hình thành thể đa bội:
 - Do nguyên phân và giảm phân không bình thường 
 - Trong tế bào có sự phân đôi của từng NST, nhưng không xẩy ra phân bào, làm cho số lượng NST tăng lên gấp bội
 - Sự hình thành giao tử không qua giảm nhiễm, nên sự kết hợp các giao tử trong thụ tinh tạo ra thể đa bội
c.Tổng kết : Học sinh đọc phần tóm tắt cuối bài
4.Kiểm tra đánh giá :
? Thể đa bội là gì? cho ví dụ
? Sự hình thành thể đa bội do nguyên phân và giảm phân không bình thường diễn ra như thế nào?
5. Dặn dò: Về học kỹ phần tóm tắt SGK
- Soạn bài : “Thường biến” 
V.Rút kinh nghiệm :