Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Phạm Thị Hạnh - Tuần 20 - Tiết 39 - Bài 36: Các phương pháp chọn lọc

TUẦN :20 Ngày soạn: 07/01/2010
TIẾT : 39 Ngàydạy: /01/2010
BÀI 36 :	
A/ MỤC TIÊU :
Kiến thức :
HS trình bày được phương pháp chọn lọc hàng loạt 1 lần và nhiều lần ,thích hợp cho sử dụng đối với đối tượng nào, những ưu nhược điểm của phương pháp chọn lọc này.
Trình bày phương pháp chọn lọc cá thể, những ưu thế và nhược điểm so với phương pháp chọn lọc hàng loạt , thích hợp sử dụng đối với đối tượng nào ?
Kỹ năng : Rèn kỹ năng phân tích kênh chữ tìm ra kiến thức.
Thái độ: Giáo dục ý thức lòng yêu thích bộ môn.
B/ TRỌNG TÂM : Ưu và nhược điểm của các phương pháp chọn lọc .
C/ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : Tranh phóng to H.36.1 và H.36.2 sgk 
D/ PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại, thảo luận, trực quan
E/ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :
	Oån định tổ chức (2’)
91 
92 
Kiểm tra bài cũ: (5’)
Câu 1 : Ưu thế lai là gì ? Cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai ?
Đ.A: -Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể lai F1 có sức sống cao hơn , sinh trưởng nhanh hơn , phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn , các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ.
-Sự tập trung các gen trội có lợi ở cơ thể lai F1 là một nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai
Câu 2 : Lai kinh tế là gì ? Ở nước ta lai kinh tế được thực hiện như thế nào ?
Đ.A: -Phép lai kinh tế là cho giao phối giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc 2 dòng thuần khác nhau à con lai F1 (dùng con lai F1 làm sản phẩm , không dùng nó làm giống ).
-Chủ yếu dùng phép lai kinh tế ( áp dụng ở lợn , bò )
Dạy bài mới: (32’)
ðVÀO BÀI: (2’) Để có một giống tốt, cho năng suất cao thì cần phải tiến hành lai giống , chọn giống, trong đó khâu chọn giống là rất quan trọng, vậy trong chọn giống cần phải tiến hành như thế nào? Có những phương pháp chọn giống nào? Để giúp các em hiểu rõ hơn về các vấn đề này ta cùng tìm hiểu bài 36.
ðTIẾN TRÌNH BÀI DẠY: (30’)
Hoạt động 1 : (7’) I/ TÌM HIỂU VAI TRÒ CỦA CHỌN LỌC TRONG CHỌN GIỐNG :
-Mục tiêu : HS nêu được vai trò quan trọng của chọn lọc trong chọn giống.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- GV cho HS nghiên cứu SGK (2’) sau đó nêu câu hỏi: 
?: Hãy cho biết vai trò của chọn lọc trong chọn giống ?
- GV nhận xét câu trả lời của HS và y/c HS khái quát kiến thức .
- Hoạt động lớp : cá nhân nghiên cứu sgk trang 105 và trả lời câu hỏi
Chọn lọc giống phù hợp với nhu cầu nhiều mặt và luôn thay đổi của người tiêu dùng .
Tạo ra giống mới , cải tạo giống cũ. 
I/. VAI TRÒ CỦA CHỌN LỌC TRONG CHỌN GIỐNG
Chọn lọc giống phù hợp với nhu cầu nhiều mặt và luôn thay đổi của người tiêu dùng .
Tạo ra giống mới , cải tạo giống cũ.
Hoạt động 2 : (13’) II/ CHỌN LỌC HÀNG LOẠT :
- Mục tiêu : HS trình bày đựơc phương pháp , ưu nhược điểm của phương pháp chọn lọc hàng loạt và chọn lọc cá thể.
GV
HS
Nội dung
-GV y/c HS nghiên cứu sgk trang 105-106 + quan sát H.36.1 à trả lời các câu hỏi 6tr.106 (3’):
-GV treo tranh H.36.1
?:Thế nào là chọn lọc hàng loạt ? 
?: Chọn lọc hàng loạt tiến hành như thế nào ? 
?:Cho biết ưu nhược điểm của phương pháp này ? 
- GV cho HS trảlời câu hỏi ở mục Đ sgk trang 106.
- HS nghiên cứu sgk trang 105 và 106 + quan sát H.36.1 à trả lời các câu hỏi6tr.106:
1. Định nghĩa : Chọn lọc hàng loạt khi trong 1 quần thể vật nuôi hay cây trồng dựa vào kiểu hình người ta chọn 1 nhóm cá thể phù hợp với mục tiêu chọn giống .
2. Tiến hành :
* Gieo giống khởi đầu à chọn lọc những cây tốt và hạt thu hoạch để giống cho vụ sau à so sánh với giống ban đầu và giống đối chứng 
-Ưu điểm: dễ làm, ít tốn kém, có thể áp dụng rộng rãi
-Nhược điểm: chỉ dựa vào kiểu hình nên dễ nhầm với thường biến
a) Sự sai khác giữa chọn lọc lần 1 và lần 2 
 - Chọn lần 1 trên đối tượng ban đầu 
 - Chọn lọc lần 2 : trên đối tượng đã qua chọn lọc ở năm I
b) Giống lúa A : chọn lọc lần 1
 Giống lúa B : chọn lọc lần 2 
II/ CHỌN LỌC HÀNG LOẠT :
1. Định nghĩa : 
-Chọn lọc hàng loạt khi trong 1 quần thể vật nuôi hay cây trồng dựa vào kiểu hình người ta chọn 1 nhóm cá thể phù hợp với mục tiêu chọn giống .
2. Tiến hành :
- Gieo giống khởi đầu à chọn lọc những cây tốt và hạt thu hoạch để giống cho vụ sau à so sánh với giống ban đầu và giống đối chứng
-Ưu điểm: dễ làm, ít tốn kém, có thể áp dụng rộng rãi
-Nhược điểm: chỉ dựa vào kiểu hình nên dễ nhầm với thường biến
Hoạt động 3 : (10’) III. CHỌN LỌC CÁ THỂ :
- GV y/c HS nghiên cứu sgk trang 106+107 và quan sát H.36.2 
- Đại diện nhóm lên trình bày , các nhómkhác nhận xét, bổ sung .
?: Thế nào là chọn lọc cá thể ? 
?: Tiến hành như thế nào ?
?: Cho biết ưu nhược điểm của phương pháp này ? 
- GV mở rộng :
Chọn lọc cá thể thích hợp với cây tự thụ phấn , nhân giống vô tính.
Với cây giao phấn phải chọn lọc nhiều lần 
Với vật nuôi à dùng phương pháp kiểm tra đực giống qua đời con 
- GV y/c HS thảo luận nhóm à nêu được điểm giống nhau vàkhác nhau giữa phương pháp chọn lọc cá thể.
- HS nghiên cứu sgk và H.36.2 trang 106 +107 ghi nhớ kiến thức .
Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến .
Trong quần thể khởi đầu chọn lấy 1 số ít cá thể tốt nhất rồi nhân lên 1 cách riêng rẽ theo từng dòng.
Tiến hành : Trên ruộng giống khởi đầu chọn những cá thể tốt nhất , hạt của mỗi cây được gieo riêng à so sánh với giống đối chứng và giống khởi đầu -> chọn được dòng tốt nhất .
Ưu điểm : Kết hợp được việc đánh giá dựa trên kiểu hình với kiểm tra kiểu gen nhanh chóng đạt hiệu quả.
Nhược điểm: Khó áp dụng rộng rãi.
- HS trao đổi nhóm dựa trên kiến thức ở các hoạt động trên .
Điểm giống nhau : đều chọn lựa giống tốt , chọn 1 lần hay nhiều lần 
Khác nhau : Cá thể con cháu được gieo riêng để đánh giá đối với chọn lọc cá thể, còn chọn lọc hàng loạt cá thể con cháu gieo chung.
III. CHỌN LỌC CÁ THỂ
Định nghĩa: Trong quần thể khởi đầu chọn lấy 1 số ít cá thể tốt nhất rồi nhân lên một cách riêng rẽ từng dòng (áp dụng thích hợp với cây tự thụ phấn và cây nhân giống vô tính).
Tiến hành : Trên ruộng giống khởi đầu chọn những cá thể tốt nhất , hạt của mỗi cây được gieo riêng à so sánh với giống đối chứng và giống khởi đầu -> chọn được dòng tốt nhất.
Ưu : kiểm tra được kiểu gen của mỗi cá thể.
Nhược : khó áp dụng rộng rãi.
* TỔNG KẾT BÀI: HS đọc phần tóm tắt sgk 
Củng cố: (4’)
 Chọn đáp án em cho là đúng:
Câu 1 : Đối tượng nào sau đây thích hợp với phương pháp chọn lọc hàng loạt:
Cây nhân giống vô tính
Cây tự thụ phấn , cây giao phấn.
Cây tự thụ phấn, cây nhân giống vô tính
Cây giao phấn, cây nhân giống vô tính
Đáp án đúng : b
Câu 2 : Trong chọn giống , phương pháp kết hợp việc đánh giá dựa trên kiểu hình với kiểm tra kiểu gen , gọi là :
Chọn lọc cá thể 
Chọn lọc nhân tạo
Chọn lọc hàng loạt
Chọn lọc cơ bản
Đáp án đúng : a
Câu 3 : Chọn lọc hàng loạt có ưu điểm :
Đánh giá được kiểu gen của sinh vật
Đánh giá được kiểu gen và kiểu hình
Dễ làm , ít tốn kém, áp dụng rộng rãi.
Cả 3 câu a , b , c đều đúng.
Đáp án đúng : c 
Dặn dò: (2’)
-Học bài
-Xem bài 37 ( chú ý phần II/ trang 110 ) soạn bài theo nội dung của phần 6 và câu hỏi cuối bài
-Xem lại bài 33 + 34 + 35.