Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Phần I - Bài học di truyền và biến dị

Phần I- DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
Chương I- CÁC THÍ NGHIỆM CỦA MEN ĐEN
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 1:
MEN ĐEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức 
- HS nêu được nhiệm vụ, nội dung và vai trò của di truyền học: khái niệm “Di truyền học” làm rõ Biến dị và di truyền là 2 hiện tượng song song, gắn liền với sinh sản.
- Giới thiệu men Đen là người đặt nền móng cho Di truyền học.
+ Nêu được các khái niệm : tính trạng, cặp tính trạng tương phản, nhân tố di truyền......cho ví dụ
- Nêu được phương pháp nghiên cứu của Men Đen, làm rõ tính sáng tạo và độc đáo trong phương pháp nghiên cứu của Men Đen.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng phân tích, so sánh
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức yêu thích môn học
II. CHUẨN BỊ:
- Tranh phóng to hình 1.2.
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra
3. Bài mới
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Hoạt Động 1: Di truyền học
Gv: yêu cầu học sinh làm bài tập mục I(tr5) Liên hệ bản thân mình có những điểm giống và khác bố mẹ?
+Giống bố, mẹ là hiện tượng di truỳênhiện tượng di truyền là gì?
+ Khác bố mẹ là hiện tượng biến dị : Biến dị là gì?
GV: Biến dị và di truyền là hai hiện tượng song song , gắn liền với quá trình sinh sản
GV yêu cầu hs nghiên cứu thông tin sgk
- Nội dung của di truyền học đề cập tới những vấn đề gì?
- ý nghĩa thực tiễn của di truyền học?
(ngành di truyền học giải thích nguyên nhân và các biện pháp khắc phục nhiều loại bệnh tật di truyền) 
- Cá nhân HS đọc SGK.
- Liên hệ bản thân và xác định xem mình giống và khác bố mẹ ở điểm nào: hình dạng tai, mắt, mũi, tóc, màu da... và trình bày trước lớp.
- Dựa vào £ SGK mục I để trả lời.
Kết luận: 
- Khái niệm di truyền, biến dị (SGK).
- Nội dung của di truyền học : nghiên cứu về cơ sở vật chất, cơ chế, tính quy luật của hiện tượng di truyền và biến dị.
- ý nghĩa: Di truyền học có vai trò quan trọng trong khoa học chọn giống, y học và đặc biệt là công nghệ sinh học hiện đại.
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Hoạt Động 2: MenĐen – Người đặt nền móng cho di truyền học
- GV yêu cầu HS đọc tiểu sử Menđen SGK.
- Yêu cầu HS quan sát kĩ hình 1.2 
- Em có nhận xét về đặc điểm của từng cặp tính trạng đem lai?
- Treo hình 1.2 phóng to để phân tích.
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK 
- Nêu phương pháp nghiên cứu của Menđen?
- GV: trước Menđen, nhiều nhà khoa học đã thực hiện các phép lai trên đậu Hà Lan nhưng không thành công. Menđen có ưu điểm: chọn đối tượng thuần chủng, có vòng đời ngắn, lai 1-2 cặp tính trạng tương phản, thí nghiệm lặp đi lặp lại nhiều lần, dùng toán thống kê để xử lý kết quả.
- GV giải thích vì sao menđen chọn đậu Hà Lan làm đối tượng để nghiên cứu?
- 1 HS đọc to , cả lớp theo dõi.
- HS quan sát và phân tích H 1.2, nêu được sự tương phản của từng cặp tính trạng.
- Đọc kĩ thông tin SGK, trình bày được nội dung cơ bản của phương pháp phân tích các thế hệ lai.
- 1 vài HS phát biểu, bổ sung.
- HS lắng nghe GV giới thiệu.
- HS suy nghĩ và trả lời.
Kết luận: 
- Phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen (SGK).
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt Động 3: Một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của di truyền học
- GV giới thiệu các thuật ngữ
- Yêu cầu HS lấy thêm VD minh hoạ cho từng thuật ngữ.
- Khái niệm giống thuần chủng: GV giới thiệu cách làm của Menđen để có giống thuần chủng về tính trạng nào đó.
- GV giới thiệu một số kí hiệu: P- cặp bố mẹ xuất phát; x – phép lai; G – giao tử; F – thế hệ con lai: F1- thế hệ thứ nhất, F2 – thế hệ thứ hai...
- GV nêu cách viết công thức lai: mẹ thường viết bên trái dấu x, bố thường viết bên phải. P: mẹ x bố.
- HS thu nhận thông tin, ghi nhớ kiến thức.
- HS lấy VD cụ thể để minh hoạ.
- HS ghi nhớ kiến thức, chuyển thông tin vào vở.
Kết luận: 
1. Một số thuật ngữ:
+ Tính trạng
+ Cặp tính trạng tương phản
+ Nhân tố di truyền
+ Giống (dòng) thuần chủng.
2. Một số kí hiệu
	P: Cặp bố mẹ xuất phát
	x: Kí hiệu phép lai
	G: Giao tử
	 + Đực: Cái : 
	F: Thế hệ con (F1: con thứ 1 của P; F2 con của F2 tự thụ phấn hoặc giao phấn giữa F1).
4. Kiểm tra đánh giá:
- 1 HS đọc kết luận SGK.
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi 2, 3,4 SGK trang 7.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Kẻ bảng 2 vào vở bài tập.
- Đọc trước bài 2.
Ngày soạn:
Ngày dạy:
TIẾT 2:
LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức
- Học sinh nêu được thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Menđen và rút ra nhận xét.
- Phát biểu được nội dung quy luật phân li. (nêu hiện tượng và kết quả TN, không giải thích cơ chế di truyền)
- Nêu được ý nghĩa của qui luật phân li.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng phân tích số liệu và kênh hình.
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức yêu thích môn học
IV. CHUẨ BỊ:
- Tranh phóng to hình 2.1; 2.2; 2.3 SGK.
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra bài cũ
- Trình bày nội dung cơ bản của phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen gồm những điểm nào ?
3. Bài mới
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Hoạt Động 1: Thí nghiệm của MenĐen
- GV yêu cầu HS quan sát tranh H 2.1 
- GV giới thiệu sự tự thụ phấn nhân tạo trên hoa đậu Hà Lan.
- GV giới thiệu kết quả thí nghiệm ở bảng 2, phân tích khái niệm kiểu hình
- Yêu cầu HS: Xem bảng 2 và điền tỉ lệ các loại kiểu hình ở F2 vào ô trống.
- Nhận xét tỉ lệ kiểu hình ở F1 và F2?
- GV nhấn mạnh: sự thay đổi giống làm bố và làm mẹ thì kết quả phép lai vẫn không thay đổi. MenĐen gọi tính trạng biểu hiện ngay ở F1 là tính trạng trội, còn tính trạng đến F2 mới được biểu hiện là tính trạng lặn
- Xác định tính trạng trội và tính trạng lặn trong từng phép lai trên?
- GV: từ kết quả trên MenĐen đã rút ra kết luận.
- Yêu cầu HS làm bài tập điền từ SGK trang 9.
- Yêu cầu HS đọc lại nội dung bài tập sau khi đã điền.
- HS quan sát tranh, theo dõi và ghi nhớ cách tiến hành.
- Ghi nhớ khái niệm.
- Thảo luận nhóm Phân tích bảng số liệu, và nêu được:
+ Kiểu hình F1: đồng tính về tính trạng trội.
+ F2: 3 : 1 
- HS xác định tính trang trội, lặn
- Lựa chọn cụm từ điền vào chỗ trống:
1. đồng tính
2. 3 trội: 1 lặn
- 1, 2 HS đọc.
Kết luận: 
a. Thí nghiệm:
- Lai 2 giống đậu Hà Lan khác nhau về 1 cặp tính trạng thuần chủng tương phản.
VD: P: Hoa đỏ x Hoa trắng
	F1: Hoa đỏ
	F2: 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng
b. Các khái niệm:
- Kiểu hình là tổ hợp các tính trạng của cơ thể.
- Tính trạng trội là tính trạng biểu hiện ở F1.
- Tính trạng lặn là tính trạng đến F2 mới được biểu hiện.
c. Kết quả thí nghiệm – Kết luận:
	Khi lai hai cơ thể bố mẹ khác nhau về 1 cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1 đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, F2 có sự phân li theo tỉ lệ trung bình 3 trội: 1 lặn.
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Hoạt Động 2: Men Đen giải thích kết quả thí nghiệm
- GV giải thích quan niệm quan niệm của Menđen trên H 2.3 
- MenĐen cho rằng, nỗi tính trạng trên cơ thể do một cặp nhân tố di truyền quy định (gọi là gen)
+ Nhân tố di truyền A quy định tính trạng trội (hoa đỏ).
+ Nhân tố di truyền a quy định tính trạng lặn(hoa trắng).
+ Trong tế bào sinh dưỡng, nhân tố di truyền tồn tại thành từng cặp: Cây hoa đỏ thuần chủng cặp nhân tố di truyền là AA, cây hoa trắng thuần chủng cặp nhân tố di truyền là aa.
- Trong quá trình phát sinh giao tử:
+ Cây hoa đỏ thuần chủng cho 1 loại giao tử: A
+ Cây hoa trắng thuần chủng cho 1 loại giao tử là a.
- Do đâu tất cả các cây F1 đều cho hoa đỏ?
- GV : Giải thích theo nội dung SGK
- Yêu cầu HS:
- Quan sát H 2.3 và cho biết: tỉ lệ các loại giao tử ở F1 và tỉ lệ các loại hợp tử F2?
- Tại sao F2 lại có tỉ lệ 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng?
- Yêu cầu HS biểu nội dung quy luật phân li trong quá trình phát sinh giao tử?
- HS quan sát H 2.3, ghi nhớ kiến thức 
- ở F1 nhân tố di truyền A (trội) nên tính trạng A được biểu hiện ra bên ngoài.
- Quan sát H 2.3 thảo luận nhóm xác định được:
GF1: 1A: 1a
+ Tỉ lệ hợp tử F2
1AA: 2Aa: 1aa
+ Vì hợp tử Aa biểu hiện kiểu hình giống AA.
- HS trao đổi nhóm thống nhất ý kiến trả lời câu hỏi.
Kết luận: 
Menđen đã giả thích kết quả thí nghiệm của mình bằng Sự phân li và tổ hợp của cặp nhân tố di truyền (gen) quy định cặp tính trạng thông qua quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh chính là cơ chế di truyền các tính trạng.
- Nội dung quy luật phân li: trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P.
4. Kiểm tra đánh giá:
- Phân biệt tính trạng trội, tính trạng lặn và cho VD minh hoạ.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK. Làm bài tập 4 
TUẦN 2 Ngày soạn : 29/8/2011
Tiết 3 Ngày dạy: 3/8/2011
BÀI 3: LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG (tiếp theo)
I. MỤC TIÊU.
1. Kiến thức
- Học sinh nhận biết được biến dị tổ hợp trong phép lai phân tích.
+ Nêu được khái niệm kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp cho ví dụ minh họa	. Viết sơ đồ lai một cặp tính trạng và 2 cặp tính trạng.
- Nêu được ứng dụng của qui luật phân li trong sản xuất và đời sống. Giải được các bài tập.
+ Nêu được khái niệm lai phân tích, cho VD, nêu ý nghĩa. Phân biệt di truyền trung gian với di truyền trội hoàn toàn,
2. Kĩ năng
- Phát triển tư duy lí luận như phân tích, so sánh, luyện viết sơ đồ lai.
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức yêu thích môn học
II/KĨ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI.
- Kĩ năng tự tin trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp
- Kĩ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, hợp tác trong hoạt động nhóm
- Kĩ năng tìm kiếm xử lý thông tin trong SGK, Quan sát sơ đồ lai để tìm hiểu phép lai phân tích, tương quan trội lặn, trội không hoàn toàn.
III/ PHƯƠNG PHÁP KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC.
- Dạy học nhóm, trực quan, động não, vấn đáp tìm tòi, 
IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
GV: - Tranh phóng to hình 3 SGK.
HS: - Đọc trước nội dung bài 3
V. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
- Phát biểu nội dung quy luật phân li? viết sơ đồ lai?
- Giải bài tập 4 SGK.
3. Bài mới
	- Trong thí nghiệm lai một cặp tính trạng của MenĐen cơ thể hoa đỏ do những kiểu gen nào quy định?
	- Vậy làm thế nào để biết cơ thể hoa đỏ mang kiểu gen AA, hay Aa...
Hoạt Động 1: khái niệm kiểu gen, thể Đồng hợp, dị hợp
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Yêu cầu HS quan sát lại H2.3
- GV gới thiệu: cơ thể chứa kiểu gen AA, aa gọi là thể đồng hợp: tức là chứa cặp gen gồm hai gen tương ứng giống nhau : AA đông hợp trội, aa đồng hợp lặn
cơ thể chứa kiểu gen Aa gọi là thể dị hợp: chứa cặp gen gồm hai gen tương ứng khác nhau
-HS lắng nghevà ghi nhớ kiến thức
Kết luận: 
- Kiểu gen là tổ hợp toàn bộ các gen trong tế bào cơ thể
- Thể đồng hợp: chứa cặp gen gồm hai gen tương ứng giống nhau
VD : AA, aa , Aaaa,...
- Thể dị hợp: chứa cặp gen gồm hai gen tương ứng khác nhau
VD: Aa, Bb, aaBb
Hoạt Động 2: LAI PHÂN TÍCH
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
- GV yêu cầu HS:
- Hãy xác định kết quả của những phép lai sau:
P: Hoa đỏ x Hoa trắng
 AA aa
P: Hoa đỏ x Hoa trắng
 Aa aa
- Em  ...  vµ da, cã hai vßng tuÇn hoµn, tim ba ng¨n, t©m thÊt chøa m¸u pha, thô tinh ngoµi, sinh s¶n trong n­íc, nßng näc ph¸t triÓn qua biÕn th¸i, lµ ®éng vËt biÕn nhiÖt.
Bß s¸t
- Chñ yÕu sèng ë c¹n, da vµ v¶y sõng kh«, cæ dµi phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n, tim cã v¸ch hôt ng¨n t©m thÊt ( trõ c¸ sÊu ) m¸u nu«i thÓ lµ m¸u pha, cã c¬ quan giao phèi, thô tinh trong; trøng cã mµng dai hoÆc cã ®¸ v«i bao bäc, giµu no·n hoµng lµ ®éng vËt biÕn nhiÖt .
Chim
- M×nh cã l«ng vò bao phñ, chi tr­íc biÕn thµnh hai c¸nh; phæi cã m¹ng èng khÝ, cã tói khÝ tham gia vµo h« hÊp, tim cã bèn ng¨n m¸u ®i nu«i c¬ thÓ lµ m¸u ®á t­¬i, trøng lín cã ®¸ v«i, ®­îc Êp vµ në ra con nhê th©n nhiÖt cña chim bè mÑ; lµ ®éng vËt h»ng nhiÖt.
Thó
M×nh cã l«ng mao bao phñ, r¨ng ph©n ho¸ thµnh r¨ng nanh, r¨ng cöa vµ r¨ng hµm; tim 4 ng¨n; bé n·o ph¸t triÓn ®Æc biÖt ë b¸n cÇu n·o vµ tiÓu n·o; cã hiÖn t­îng thai sinh vµ nu«i con b»ng s÷a mÑ; lµ §V h»ng nhiÖt
Ho¹t ®éng II: TiÕn ho¸ cña thùc vËt vµ ®éng vËt
Ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña thùc vËt :
 Gv h­íng dÉn häc sinh ®iÒn sè vµo s¬ ®å h×nh 64.1
Sù tiÕn ho¸ cña giíi ®éng vËt
 Häc sinh hoµn thµnh b¶ng64.4 vë bµi tËp 
II. Cñng cè : Gv hÖ thèng ho¸ néi dung phÇn «n tËp 
III. DÆn dß : VÒ nhµ tiÕp tôc «n tËp hoµn thµnh c¸c b¶ng néi dung bµi 65
TUẦN 36 – TIẾT 69
NS; /5/2011
ND: /5/2011
 TỔNG KẾT CHƯƠNG TOÀN CẤP ( tiÕp theo )
I.Muc tiªu :
1, KiÕn thøc: - HÖ thèng ho¸ ®­îc c¸c kiÕn thøc sinh häc c¬ b¶n cña toµn cÊp THCS.
 - BiÕt vËn dông lÝ thuyÕt vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
 2, KÜ n¨ng: - TiÕp tôc rÌn luyÖn kÜ n¨ng t­ duy lÝ luËn, trong ®ã chñ yÕu lµ kÜ n¨ng so s¸nh, tæng hîp, hÖ thèng ho¸.
II. Phương tiện dạy học:
- Gi¸o viªn chuẩn bị bảng phụ 65.1 đến 65.5 SGK
- Häc sinh «n tËp c¸c kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 65.
*.HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc qua c¸c b¶ng 
PhÇn III: Sinh häc c¬ thÓ :
- GV yªu cÇu häc sinh t×m c¸c néi dung phï hîp ®iÓn vµo b¶ng ®Ó hoµn thµnh c¸c b¶ng.
- GV theo dâi , bæ sung vµ c«ng bè ®¸p ¸n.
- Häc sinh th¶o luËn theo nhãm ®Ó thèng nhÊt néi dung ®iÒn vµo b¶ng vµ cö ®¹i diÖn b¸o c¸o .
- D­íi sù h­íng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn vµ ®­a ra ®¸p ¸n chung.
1.C©y cã hoa:
B¶ng 65. 1 Chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan ë c©y cã hoa.
C¬ quan
 Chøc n¨ng 
RÔ
HÊp thô n­íc vµ muèi kho¸ng cho c©y
Th©n
VËn chuyÓn n­íc vµ muèi kho¸ng tõ rÔ lªn l¸ vµ c¸c chÊt h÷u c¬ tõ l¸ ®Õn c¸c bé phËn kh¸c cña c©y.
L¸
Thu nhËn ¸nh s¸ng ®Ó quang hîp t¹o chÊt h÷u c¬ cho c©y, trao ®æi khÝ víi m«i tr­ßng ngoµi vµ tho¸t h¬i n­íc.
Hoa
Thùc hiÖn thô phÊn thô tinh, kÕt h¹t t¹o qu¶
Qu¶
B¶o vÖ h¹t vµ gãp phÇn ph¸t t¸n h¹t 
H¹t
N¶y mÇm thµnh c©y con, duy tr× vµ ph¸t triÓn nßi gièng
2.C¬ thÓ ng­êi
B¶ng 65.2: Chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan vµ hÖ c¬ quan ë c¬ thÓ ng­êi
C¬ quan vµ hÖ c¬ quan
Chøc n¨ng
VËn ®éng
N©ng ®ì vµ b¶o vÖ c¬ thÓ, t¹o cö ®éng vµ di chuyÓn cho c¬ thÓ
TuÇn hoµn
VËn chuyÓn chÊt dinh d­âng, «xi vµo Tb vµ chuyÓn s¶n phÈm ph©n gi¶i tõ tÕ bµo tíi hÖ bµi tiÕt theo dßng m¸u
H« hÊp
Thùc hiÖn trao ®æi khÝ víi m«i tr­êng ngoµi, nh©n «xi vµ th¶i khÝ cacb«nic 
Tiªu ho¸
Ph©n gi¶i c¸c chÊt h÷u c¬ phøc t¹p thµnh c¸c chÊt h÷u c¬ ®¬n gi¶n
Bµi tiÕt
Th¶i ra ngoµi c¬ thÓ c¸c chÊt kh«ng cÇn thiÕt hay ®éc h¹i cho c¬ thÓ.
Da
C¶m gi¸c, bµi tiÕt ®iÒu hoµ th©n nhiÖt vµ b¶o vÖ c¬ thÓ
ThÇn kinh vµ c¸c gi¸c quan
§iÒu khiÓn, ®iÒu hoµ vµ phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan, b¶o ®¶m cho c¬ thÓ lµ mét thÓ thèng nhÊt toµn vÑn.
TuyÕn néi tiÕt
§iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ cña c¬ thÓ, ®Æc biÖt lµ c¸c qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt, chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng l­îng b»ng con ®­êng thÓ dÞch theo ®­êng m¸u
Sinh s¶n
Sinh con, duy tr× vµ ph¸t triÓn nßi gièng
PhÇn IV. Sinh häc tÕ bµo :
1. CÊu tróc tÕ bµo
 B¶ng 65.3 Chøc n¨ng cña c¸c bé phËn ë tÕ bµo
C¸c bé phËn
Chøc n¨ng
Thµnh tÕ bµo
 B¶o vÖ tÕ bµo
Mµng tÕ bµo
 Trao ®æi chÊt gi÷a trong vµ ngoµi tÕ bµo
ChÊt tÕ bµo
 Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo
Ti thÓ
 Thùc hiÖn sù chuyÓn ho¸ n¨ng l­îng cña tÕ bµo
Lôc l¹p
 Tæng hîp chÊt h÷u c¬ ( quang hîp ) 
Rib«x«m
 Tæng hîp pr«tªin
Kh«ng bµo 
 Chøa dÞch tÕ bµo
Nh©n
Chøa vËt chÊt di truyÒn( ADN, NST ) ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo
 2.Ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo:
B¶ng 65.4: C¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo
C¸c qu¸ tr×nh
 Vai trß
Quang hîp
Tæng hîp chÊt h÷u c¬
H« hÊp
Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ vµ ph©n gi¶i n¨ng l­îng
Tæng hîp pr«tªin
T¹o pr«tªin cung cÊp cho tÕ bµo
3.Ph©n bµo :
B¶ng 65.5 Nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a nguyªn ph©n vµ gi¶m ph©n
C¸c k×
Nguyªn ph©n
Gi¶m ph©n I
Gi¶m ph©n II
K× ®Çu
NST co ng¾n, ®ãng xo¾n vµ ®Ýnh vµo thoi ph©n bµo ë t©m ®éng .
NST kÐp co ng¾n ®ãng xo¾n, cÆp NST kÐp t­¬ng ®ång ®ãng xo¾n theo chiÒu däc vµ b¾t chÐo.
NST co ng¾n ( thÊy râ sè l­îng NST kÐp) ®¬n béi.
K× gi÷a
C¸c NST co ng¾n cùc ®¹i vµ xÕp thµnh 1 hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo
Tõng cÆp NST kÐp xÕp thµnh hai hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo.
C¸c NST kÐp xÕp thµnh mét hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo
K× sau
Tõng NST kÐp t¸ch nhau ë t©m ®éng thµnh 2 NST ®¬n ph©n li vÒ hai cùc cña TB
C¸c NST kÐp t­¬ng ®ång ph©n li ®éc lËp vÒ hai cùc cña tÕ bµo
Tõng NST kÐp t¸ch nhau ë t©m ®éng thµnh hai NST ®¬n ph©n li vÒ hai cùc cña tÕ bµo.
K× cuèi
C¸c NST n»m trong nh©n víi sè l­îng 2n nh­ ë tb mÑ
C¸c NST kÐp n»m trong nh©n víi sã l­îng n ( kÐp ) =1/2 ë tb mÑ
C¸c NST ®¬n n»m trong nh©n víi sè l­îng b»ng ( nst ®¬n)
II. Cñng cè : GV hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc «n trong tiÕt
III. DÆn dß : VÒ nhµ tiÕp tôc «n vµ hoµn thµnh néi dung phÇn V, VI bµi 66.
TUẦN 37 – TIẾT 70
NS: /5/2011
ND: /5/2011
 TỔNG KẾT CHƯƠNG TOÀN CẤP ( tiÕp theo )
I. Muc tiªu:
1, KiÕn thøc: - HÖ thèng ho¸ ®­îc c¸c kiÕn thøc sinh häc c¬ b¶n cña toµn cÊp THCS.
 - BiÕt vËn dông lÝ thuyÕt vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
2, KÜ n¨ng: - TiÕp tôc rÌn luyÖn kÜ n¨ng t­ duy lÝ luËn, trong ®ã chñ yÕu lµ kÜ n¨ng so s¸nh, tæng hîp , hÖ thèng ho¸.
II, Phương tiện dạy học.
- Gi¸o viªn chuẩn bị bảng phụ 66.1 đến 66.5 SGK.
- Häc sinh «n tËp c¸c kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 66.
* HÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc theo c¸c b¶ng trong SGK 
- GV yªu cÇu Hs t×m c¸c néi dung phï hîp ®iÓn vµo b¶ng ®Ó hoµn thµnh c¸c b¶ng.
- GV theo dâi , bæ sung vµ c«ng bè ®¸p ¸n.
- Häc sinh th¶o luËn theo nhãm ®Ó thèng nhÊt néi dung ®iÒn vµo b¶ng vµ cö ®¹i diÖn b¸o c¸o .
- D­íi sù h­íng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn vµ ®­a ra ®¸p ¸n chung.
PhÇn V: Di truyÒn vµ biÕn dÞ
1.C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ cña hiÖn t­îng di truyÒn
 * B¶ng 66.1: C¸c c¬ chÕ cña hiÖn t­îng di truyÒn
C¬ së vËt chÊt
C¬ chÕ
HiÖn t­îng
C¸c ph©n tö ADN
ADN ® A RN ® Pr«tªin
TÝnh ®Æc thï cña Pr«tªin
CÊp tÕ bµo NST
Nh©n ®«i – ph©n li - tæ hîp
Nguyªn ph©n – gi¶m ph©n – thô tinh 
Bé NST ®Æc tr­ng cña loµi con gièng bè mÑ 
C¸c qui luËt ph©n li 
*B¶ng 66.2 : C¸c qui luËt di truyÒn 
Quy luËt di truyÒn
N«i dung
Gi¶i thÝch
Ph©n li
Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö, mçi nh©n tè di truyÒn trong cÆp nh©n tè di truyÒn ph©n li vÒ mét giao tõ vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh­ ë c¬ thÓ thuÇn chñng cña P.
 Ph©n li vµ tæ hîp cña cÆp gen t­¬ng øng
Ph©n li ®éc lËp
C¸c cÆp nh©n tè di truyÒn ( cÆp gen ) ®· ph©n li ®éc lËp trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö
Ph©n li ®éc lËp, tæ hîp tù do cña c¸c cÆp gen t­¬ng øng
Di truyÒn giíi tÝnh
 ë c¸c loµi giao phèi tØ lÖ ®ùc c¸i lµ 1:1
Ph©n li vµ tæ hîp cña c¸c nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh.
Di truyÒn liªn kÕt
Lµ hiÖn t­îng mét nhãm tÝnh tr¹ng ®­îc di truyÒn cïng nhau, ®­îc qui ®Þnh bëi c¸c gen trªn mét nhiÔm s¾c thÓ cïng ph©n li trong qu¸ tr×nh ph©n bµo
C¸c cÆp gen liªn kÕt cïng ph©n li víi NST trong ph©n bµo.
3.BiÕn dÞ : 
 *B¶ng 66.3 : C¸c lo¹i biÕn dÞ 
BiÕn dÞ tæ hîp
§ét biÕn
Th­êng biÕn
Kh¸i niÖm
Sù tæ hîp l¹i c¸c gen cña P t¹o ra ë thÕ hÖ lai nh÷ng kiÓu h×nh kh¸c P
Nh÷ng biÕn ®æi vÒ cÊu tróc, sè l­îng cña ADN vµ NST, khi biÓu hiÖn thµnh kiÓu h×nh lµ thÓ ®ét biÕn
Nh÷ng biÕn ®æi ë kiÓu h×nh cña mét gen, ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ d­íi ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng
Nguyªn nh©n 
Ph©n li ®éc lËp vµ tæ hîp tù do cña c¸c cÆp gen trong gi¶m ph©n vµ thô tinh 
T¸c ®éng cña c¸c nh©n tè m«i tr­êng trong vµ ngoµi c¬ thÓ vµo ADN vµ NST
¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn m«i tr­êng chø kh«ng do sù biÕn ®æi trong kiÓu gen
TÝnh chÊt vµ vai trß 
XuÊt hiÖn víi tØ lÖ kh«ng nhá, di truyÒn ®­îc lµ nguyªn liÖu cho chän gièng vµ tiÕn ho¸
Mang tÝnh c¸ biÖt, ngÈu nhiªn, cã lîi hoÆc cã h¹i lµ nguyªn liÖu cho tiÕn ho¸ vµ chän gièng
Mang tÝnh ®ång lo¹t, ®Þnh h­íng cã lîi, kh«ng di truyÒn ®­îc nh­ng ®¶m b¶o cho sù thÝch nghi cña c¸ thÓ.
3.§ét biÕn : 
 * B¶ng 66.4 C¸c lo¹i ®ét biÕn
§ét biÕn gen
§ét biÕn cÊu tróc NST
§ét biÕn sè l­îng NST
Kh¸i niÖm 
Nh÷ng biÕn ®æi trong cÊu tróc cña ADN th­êng t¹i mét ®iÓm nµo ®ã
Nh÷ng biÕn ®æi trong cÊu tróc cña NST
Nh÷ng biÕn ®æi vÒ sè l­îng trong bé NST.
C¸c d¹ng ®ét biÕn
MÊt, thªm, chuyÓn vÞ trÝ thay thÕ 1 cÆp nu
MÊt, lÆp , ®¶o, chuyÓn ®o¹n
DÞ béi thÓ vµ ®a béi thÓ
 PhÇn VI: SinhvËt vµ m«i tr­êng
1.Mèi quan hÖ gi÷a c¸c cÊp ®é tæ chøc sèng vµ m«i tr­êng
 GV h­íng dÉn häc sinh gi¶i thÝch s¬ ®å SGK
 - Sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a m«i tr­êng vµ c¸c cÊp ®é tæ chøc sèng ®­îc thÓ hiÖn qua sù t­¬ng t¸c giòa c¸c nh©n tè sinh th¸i víi tõng cÊp ®é tæ chøc sèng.
 - TËp hîp gi÷a c¸c c¸ thÓ cïng loµi t¹o nªn c¸c ®Æc tr­ng cña quÇn thÓ : mËt ®é, tØ lÖ giíi tÝnh, thµnh phÇn nhãm tuæi..
 - TËp hîp c¸c quÇn thÓ thuéc c¸c loµi kh¸c nhau t¹i mét kh«ng gian x¸c ®Þnh t¹o nªn quÇn x·, chóng cã nhiÒu mèi quan hÖ, trong ®ã ®Æc biÖt lµ mèi quan hÖ dinh d­ìng th«ng qua chuçi vµ l­íi thøc ¨n trong hÖ sinh th¸i.
2.HÖ sinh th¸i:
* B¶ng 66.5 . §Æc ®iÓm cña quÇn thÓ, quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i.
QuÇn thÓ
QuÇn x·
HÖ sinh th¸i
Kh¸i niÖm
Bao gåm nh÷ng c¸ thÓ cïng loµi, cïng sèng trong mét khu vùc nhÊt ®Þnh, ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, giao phèi tù do víi nhau t¹o ra thÕ hÖ míi
Bao gåm nh÷ng QT thuéc c¸c loµi kh¸c nhau, cïng sèng trong mét kh«ng gian x¸c ®Þnh, cã mèi quan hÖ sinh th¸i mËt thiÕt víi nhau.
Bao gåm QX vµ khu vùc sèng cña nã, trong ®ã cã c¸c sinh vËt lu«n cã sù t­¬ng t¸c lÉn nhau vµ víi c¸c nh©n tè kh«ng sèng t¹o thµnh mét hÖ sinh th¸i hoµn chØnh vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh.
§Æc ®iÓm
Cã c¸c ®Æc tr­ng vÒ mËt ®é, tØ lÖ giíi tÝnh, thµnh phÇn tuæic¸c c¸ thÓ cã mèi quan hÖ sinh th¸i hæ trî hoÆc c¹nh tranh. Sè l­îng c¸ thÓ cã thÓ biÕn ®éng cã hoÆc kh«ng theo chu k× th­êng ®­îc ®iÒu chØnh ë møc c©n b»ng.
Cã c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n vÒ sè l­îng vµ thµnh phÇn c¸c loµi, lu«n cã sù khèng chÕ t¹o nªn sù c©n b»ng sinh häc vÒ sè l­îng c¸c thÓ. Sù thay thÕ kÕ tiÕp nhau cña c¸c quÇn x· theo mét thêi gian vµ diÔn thÕ sinh th¸i.
Cã nhiÒu mèi quan hÖ nh­ng quan träng lµ vÒ mÆt dinh d­ìng th«ng qua chuæi vµ l­íi thøc ¨n. Dßng n¨ng l­îng trong hÖ sinh th¸i ®­îc vËn chuyÓn qua c¸c bËc dinh d­âng cña c¸c chuæi thøc ¨n:
SV s¶n xuÊt ®SV tiªu thô ® SV ph©n gi¶i.