Giáo án lớp 9 môn Sinh học - THCS Mường Cang – Than UYên – Lai Châu - Tuần : 12 - Tiết : 24 - Bài 23 : Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Tuần : 12 Tiết : 24
 BÀI 23 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
I/ MỤC TIÊU
 1/ Kiến Thức : học xong bài này Hs phải
Trình bày được các biến đổi số lượng thường thấy ở một cặp NST, cơ chế hình thành thể ( 2n + 1) và thể ( 2n – 1)
Nêu được hậu quả của biến đổi số lượng ở từng cặp NST.
 2/ Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, nhận biết
 3/ Thái độ:
 II/ PHƯƠNG PHÁP và ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
 1/ Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, hoạt động nhóm
 2/ Đồ dùng dạy học:
 Tranh phóng to hình 23.1, 23.2 SGK
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1/ Ổn định
 2/ Kiểm tra bài cũ
Đột biến cấu trúc NST là gì? Có những dạng nào?
Nêu những nguyên nhân gây ra biến đổi cấu trúc NST. Tại sao biến đổi cấu trúc NST lại gây hại cho bản thân con người và sinh vật.
 3/ Bài mới:
 Mở bài: Đột biến NST gồm đột biến cấu trúc NST và đột biến số lượng NST. vậy đột biến số lượng NST là gì? Có những dạng nào
 Tiến trình tổ chức tiết học
 I/ HOẠT ĐỘNG 1: HIỆN TƯỢNG DỊ BỘI THỂ
 * Mục tiêu: Trình bày được các biến đổi số lượng thường thấy ở một cặp NST và nêu được hậu quả của biến đổi số lượng ở từng cặp NST
 * Tiến hành
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu Hs dựa vào kiến thức đã học, cho biết
? Thế nào là cặp NST tương đồng và bộ NST lưỡng bội
- Gv nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
- Gv cho Hs thấy hiện tượng tăng thêm 1 NST ở từng cặp trên đối tượng cà độc dược
- Yêu cầu Hs đọc thông tin mục I và quan sát hình 23.1 nhận xét sự khác nhau giữa quả của cây cà độc dược ( 2n + 1) với quả cà lưỡng bội bình thường
? Về kích thước, quả của thể ( 2n +1) nào to hơn hoặc nhỏ hơn nhiều so với ở thể lưỡng bội?
 Cho ví dụ sự khác nhau về hình dạng quả của các cây ( 2n + 1)
 Cho biết gai trên quả của các cây ( 2n + 1) nào dài hơn rõ rệt so với quả của cây lưỡng bội, cho ví dụ về sự sai khác giữa chúng về độ dài của gai và độ lớn của quả.
è Quả của các thể dị bội khác nhau và khác với quả của cây lưỡng bội về kích thước ( to hơn hoặc nhỏ hơn), hình dạng ( tròn hoặc bầu dục), về độ dài của gai ( gai dài hơn hoặc ngắn hơn)
? Thể dị bội là gì? Có những dạng nào?
- Gv nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
- Hs liên hệ kiến thức cũ để trả lời
- Hs khác nhận xét, bổ sung
- Hs dựa vào ví dụ để trả lời
- Hs khác nhận xét, bổ sung
 * Tiểu kết: 
- Hiện tương dị bội thể là đột biến thêm hoặc mất một NST thuộc một cặp NST nào đó
- Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng
- Các dạng : thường thấy (2n + 1), (2n – 1)
 II/ HOẠT ĐỘNG II: SỰ PHÁT SINH THỂ DỊ BỘI
 * Mục tiêu: Nêu được cơ chế hình thành thể ( 2n + 1) và thể ( 2n – 1)
 * Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu Hs quan sát hình 23.2, cho biết
? Sự phân li của 1 cặp NST tương đồng ở một trong 2 dạng bố mẹ khác với trường hợp bình thường như thế nào? Kết quả, dẫn đến sự khác nhau về 1 cặp NST ở các giao tử như thế nào?
 Các giao tử khác nhau nói trên, khi tham gia thụ tinh thì dẫn đến kết quả khác nhau như thế nào?
- Gv nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
+ Giao tử mang cặp NST tương đồng kết hợp với giao tử chỉ mang một NST của cặp đó thì sẽ cho thể dị bội ( 2n +1). Sự kết hợp giữa giao tử mang một NST của cặp NST tương đồng và 1 giao tử không mang NST nào của cặp đó thì sẽ cho thể dị bội 
( 2n – 1)
- Hs quan sát hình, phát biểu
- Hs khác nhận xét, bổ sung
 * Tiểu kết: 
- Cơ chế dẫn đến sự hình thành thể ( 2n + 1) và thể ( 2n – 1) là sự không phân li của một cặp NST tương đồng nào đó. Kết quả là 1 giao tử có cả 2 NST của một cặp, còn một giao tử không mang NST nào của cặp đó. Sự thụ tinh của các giao tử bất thường này với giao tử bình thường sẽ tạo ra các thể dị bội
- Hậu quả của hiện tượng dị bội thể : có thể gây ra những biến đổi về hình thái ở thực vật hoặc gây bệnh NST ở người như gây bệnh Đao, bệnh Tớcnơ
 IV/ CỦNG CỐ:
Thế nào là hiện tượng dị bội thể? Có những dạng nào? Cho biết hậu quả của hiện tượng dị bội thể
Thể dị bội là gì? Nêu cơ chế dẫn đến sự hình thành thể dị bội
V/ DẶN DÒ:
Học bài, trả lời các câu hỏi SGK/68
Soạn bài 24