Giáo án lớp 9 môn Sinh học - THCS Mường Cang – Than UYên – Lai Châu - Tuần : 5 - Tiết : 9 - Bài 9 : Nguyên phân

Tuần : 5 Tiết : 9 
 BÀI 9 : NGUYÊN PHÂN 
I/ MỤC TIÊU
 1/ Kiến Thức : học xong bài này Hs phải
Trình bày được sự biến đổi hình thái NST trong chu kỳ tế bào 
Trình bày được những diễn biến cơ bản của NST qua các kì của nguyên phân.
Phân tích được ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh trưởng và sinh sản của cơ thể
 2/ Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, nhận biết, phân tích kênh hình 
 3/ Thái độ:
 II/ PHƯƠNG PHÁP và ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
 1/ Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, hoạt động nhóm
 2/ Đồ dùng dạy học:
GV : Tranh phóng to các hình 9.1, 9.2, 9.3 SGK
 Bảng phụ 9.1, 9.2
HS: kẻ bảng 9.1, 9.2
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1/ Ổn định
 2/ Kiểm tra bài cũ
Nêu một số ví dụ thể hiện tính đặc trưng của bộ NST ở mỗi loài sinh vật. Phân biệt bộ NST lưỡng bội và bộ NST đơn bội.
Mô tả cấu trúc hiển vi của NST ở kỳ giữa. Cho biết vai trò của NSt đối với sự di truyền các tính trạng.
 3/ Bài mới:
 Mở bài: GV sử dụng hình 9.1 để giải thích sự hình thành cơ thể để giới thiệu bài mới
 Tiến trình tổ chức tiết học
 I/ HOẠT ĐỘNG 1: BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI NHIỄM SẮC THỂ TRONG CHU KỲ TẾ BÀO
 * Mục tiêu: Trình bày được sự biến đổi hình thái NST trong chu kỳ tế bào ( thể hiện qua sự đóng và duỗi xoắn)
 * Tiến hành
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu HS nghiên cứu hình 9.1 và thông tin mục I, cho biết
? Chu kỳ tế bào gồm những giai đoạn nào?
- GV nhận xét, hoàn chỉnh, chốt ý
- Hướng dẫn HS quan sát và phân tích hình 9.2, hoàn thành bảng 9.1
- Gv treo bảng phụ, gọi HS lên điền kết quả
- Gv nhận xét, hoàn chỉnh
? Dựa vào hình 9.2 và bảng 9.1, hãy nêu sự biến đổi hình thái NST trong chu kỳ tế bào.
Tại sao sự đóng và duỗi xoắn có tính chu kỳ.( Vì sự đóng và duỗi xoắn được lặp đi lặp lại qua chu kỳ tế bào)
- Gv nhận xét, chốt ý
- Hs nghiên cứu hình, đọc thông tin, phát biểu
- Hs khác nhận xét, bổ sung
- HS quan sát hình 9.2, phân tích hình, hoàn thành bảng 9.1
- Hs lên điền vào bảng phụ của GV
- Hs khác nhận xét, bổ sung
- Hs dựa vào hình và bảng phụ, trả lời
- Hs khác nhận xét, bổ sung
 * Tiểu kết: 
- Chu kỳ tế bào gồm : kỳ trung gian và quá trình nguyên phân
- Hình thái của NST biến đổ trong chu kỳ tế bào thông qua sự đóng xoắn và duỗi xoắn của nó
- Cấu trúc riêng biệt của mỗi NSt được duy trì liên tục qua các thế hệ .
 II/ HOẠT ĐỘNG II: NHỮNG DIỄN BIẾN CƠ BẢN CỦA NST TRONG NGUYÊN PHÂN
 * Mục tiêu:Trình bày được những diễn biến cơ bản của NST qua chu kỳ tế bào
 * Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu HS quan sát hình 9.2, 9.3, thảo luận nhóm hoàn thành bảng 9.2
GV hướng dẫn Hs phân tích từng kỳ
- GV treo bảng phụ, gọi đại diện nhóm lên điền kết quả vào bảng
- Gv nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
- Hs quan sát hình, chú ý GV hướng dẫn và thảo luận nhóm hoàn thành bảng 9.2
- Đại diện các nhóm lên điền kết quả vào bảng phụ của Gv
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung
 * Tiểu kết: 
Chu kỳ tế bào
Những diễn biến cơ bản của NST
Kỳ trung gian
NST ở dạng sợi mảnh, dài, duỗi xoắn
NST tự nhân đôi thành NST kép gồm 2 NST đơn dính nhau ở tâm động
Trung tử nhân đôi
Nguyên phân
Kỳ đầu
- NST bắt đầu đóng xoắn và co ngắn
- Các NST kép dính vào các sợi tơ vô sắc của thoi phân bào ở tâm động
Kỳ giữa
- Các NST kép đóng xoắn cực đại nên có hình dạng đặc trưng và xếp thành một hành ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào
Kỳ sau
Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn và phân lí đồng đều về 2 cực tế bào 
Kỳ cuối
- Các NST đơn duỗi xoắn dài ra, trở về dạng sợi mảnh
- Vách ngăn xuất hiện ngăn đôi tế bào mẹ thành 2 tế bào con
* Kết quả : từ một tế bào ban đầu tạo ra 2 tế bào con giống nhau và giống tế bào mẹ ( 2n)
 II/ HOẠT ĐỘNG III: Ý NGHĨA CỦA NGUYÊN PHÂN
 * Mục tiêu: Phân tích được ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh trưởng và phát triển của cơ thể
 * Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục III SGK, trả lời 
? Nhờ đâu mà số lượng NST của các tế bào con lại giống tế bào mẹ (2n)
 Trong nguyên phân, số lượng tế bào tăng mà bộ NST trong tế bào không thay đổi, có ý nghĩa gì?
- GV nhận xét, hoàn chỉnh
? Vậy hãy cho biết ý nghĩa của nguyên phân.
- Ý nghĩa thực tiễn: áp dụng giâm, chiết, ghép cành hoặc cây
- HS đọc thông tin SGK, trả lời
Yêu cầu nêu đựơc:
+ NST nhân đôi 1 lần và phân đôi 1 lần
+ Duy trì bộ NST của loài luôn ổn định
- HS khác nhận xét, bổ sung
 * Tiểu kết: 
- Làm tăng số lượng tế bào, giúp cơ thể sinh trưởng và phát triển
- Đảm bảo duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ cơ thể
IV/ CỦNG CỐ:
Những biến đổi hình thái của NST được biểu hiện qua sự đóng và duỗi xoắn điển hình ở các lỳ nào? Tại sao sự đóng và duỗi xoắn có tính chất chu kỳ.
Sự tự nhân đôi của NSt diễn ra ở kỳ nào của chu kỳ tế bào? Nêu những diễn biến cơ bản của NSt trong nguyên phân
Cho biết ý nghĩa cơ bản của quá trình nguyên phân. Ở ruồi giám có 2n = 8, một tế bào ruồi giám đang ở kỳ sau của nguyên phân có bao nhiêu NST
V/ DẶN DÒ:
Học bài, trả lời các câu hỏi SGK/30
Soạn bài 10, kẻ bảng 10 vào vở bài tập.