Giáo án lớp 9 môn Sinh học - THCS Mường Cang – Than UYên – Lai Châu - Tuần : 6 - Tiết : 11 - Bài 11 : Phát sinh giao tử và thụ tinh

Tuần : 6 Tiết : 11
 BÀI 11 : PHÁT SINH GIAO TỬ VÀ THỤ TINH 
I/ MỤC TIÊU
 1/ Kiến Thức : học xong bài này Hs phải
Trình bày được các quá trình phát sinh giao tử ở động vật
Nêu được những điểm giống và khác nhau giữa quá trình phát sinh giao tử đực và cái
Xác định được thực chất cúa quá trình thụ tinh.
Phân tích được ý nghĩa của các quá trình giảm phân và thụ tinh về mặt di truyền và biến dị.
 2/ Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, nhận biết, phân tích kênh hình, so sánh 
 3/ Thái độ: Giáo dục HS ý thức tự học
 II/ PHƯƠNG PHÁP và ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
 1/ Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, hoạt động nhóm
 2/ Đồ dùng dạy học:
GV : tranh phóng to hình 11 SGK
HS : soạn bài
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1/ Ổn định
 2/ Kiểm tra bài cũ
Trình bày những diễn biến cơ bản của NST trong giảm phân.
Nêu những điểm giống và khác nhau của giảm phân và nguyên phân. Cho biết ý nghĩa của giảm phân.
 3/ Bài mới:
 Mở bài:
 Tiến trình tổ chức tiết học
 I/ HOẠT ĐỘNG 1: SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ
 * Mục tiêu: Trình bày được các quá trình phát sinh giao tử ở động vật. Nêu được những điểm giống và khác nhau giữa quá trình phát sinh giao tử đực và cái.
 * Tiến hành
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Treo tranh hình 11, yêu cầu HS quan sát hình, đọc thông tin mục I, trả lời
? Hãy trình bày quá trình phát sinh giao tử đực và cái.
- GV nhận xét, hoàn chỉnh
- GV yêu cầu các nhóm thảo luận nhóm
▼Nêu những điểm giống và khác nhau cơ bản giữa quá trình phát sinh giao tử đực và phát sinh giao tử cái.
- Yêu cầu các nhóm báo cáo
- Gv nhận xét, bổ sung và chốt ý
* Từ mỗi tinh bào bậc 1 qua giảm phân cho 4 tinh trùng, các tinh trùng này đều chứa bộ NST đơn bội (n) nhưng lại khác nhau về nguồn gốc NST.
- Yêu cầu Hs đọc mục “Em có biết” để hiểu về quá trình phát sinh giao tử ở cây có hoa
- Hs quan sát hình, đọc thông tin, phát biểu
- HS khác nhận xét, bổ sung
- HS thảo luận nhóm thống nhất ý kiến
- Đại diện nhóm báo cáo, nhóm khác nhận xét, bổ sung
 * Tiểu kết: 
- Các tế bào con được hình thành qua giảm phân sẽ phát triển thành các giao tử
- Những điểm giống và khác nhau cơ bản giữa quá trình phát sinh giao tử đực và cái
Giống nhau : 
+ Các tế bào mầm ( noãn nguyên bào, tinh nguyên bào) đều thực hiện nguyên phân liên tiếp nhiều lần.
+ Noãn bào bậc 1 và tinh bào bậc 1 đều thực hiện giảm phân để cho giao tử
Khác nhau :
Phát sinh giao tử cái
Phát sinh giao tử đực
- Noãn bào bậc 1 qua giảm phân I cho thể cực thứ nhất có kích thước nhỏ và noãn bào bậc 2 có kích thước lớn.
- Noãn bào bậc 2 qua giảm phân II cho 1 thể cực thứ 2 có kích thước nhỏ và 1 tế bào trứng có kích thước lớn.
- Kết quả: từ mỗi noãn bào bậc 1 qua giảm phân cho 3 thể cực và 1 tế bào trứng, trong đó chỉ có trứng trực tiếp thụ tinh
- Tinh bào bậc 1 qua giảm phân I cho 2 tinh bào bậc 2
- Mỗi tinh bào bậc 2 qua giảm phân II cho 2 tinh tử, các tinh tử phát triển thành tinh trùng.
- Kết quả: từ mỗi tinh bào bậc 1 qua giảm phân cho 4 tinh trùng, các tinh trùng này đều tham gia thụ tinh .
 II/ HOẠT ĐỘNG II: THỤ TINH
 * Mục tiêu: Xác định được bản chất cơ bản của quá trình thụ tinh, giải thích sự khác nhau về nguồn gốc NST trong các hợp tử
 * Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu Hs đọc thông tin mục II SGK, cho biết
? Thụ tinh là gì? Bản chất của thụ tinh là gì?
- GV nhận xét, chốt ý
- Yêu cầu HS liên hệ lại bài 5 để trả lời câu hỏi mục II SGK
- Gv có thể dùng công thức 3n để giải thích thêm, mặt khác có thể đưa ra vấn đề : nếu thụ tinh có tính chọn lọc sẽ cho kết quả như thế nào?
- Gv nhận xét, hoàn chỉnh
- HS đọc thông tin, phát biểu
- HS khác nhận xét, bổ sung
- Hs liên hệ kiến thức bài 5, trả lời câu hỏi
- Hs khác nhận xét, bổ sung
* HS phải xác định được : do sự phân li độc lập của các cặp NST tương đồng trong quá trình giảm phân đã tạo nên các giao tử khác nhau về nguồn gốc NST. Sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử này đã tạo nên các hợp tử chứa các tổ hợp NST khác nhau về nguồn gốc
 * Tiểu kết: 
Thụ tinh là sự kết hợp ngẫu nhiên giữa một giao tử đực với một giao tử cái, về bản chất la sự kết hợp của 2 bộ nhân đơn bội (n) tạo ra bộ nhân lưỡng bội ( 2n)
 II/ HOẠT ĐỘNG III : Ý NHĨA CỦA GIẢM PHÂN VÀ THỤ TINH
 * Mục tiêu: Hs phân tích được ý nghĩa của giảm phân và thụ tinh về mặt di truyền và biến dị
 * Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục III SGK, trả lời
? Giảm phân và thụ tinh có ý nghĩa như thế nào về mặt di truyền, biến dị và trong thực tiễn?
- GV nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
- Hs nghiên cứu thông tin, phát biểu
- Hs khác nhận xét, bổ sung
* Yêu cầu HS nêu được: 
+ Về mặt di truyền:
 Giảm phân tạo ra bộ NST đơn bội
 Thụ tinh khôi phục lại bộ NST lưỡng bội
+ Về mặt biến dị : tạo ra những hợp tử mang những tổ hợp NST khác nhau
+ Thực tiễn: tạo nguồn nguyên liệu cho tiến hoá và chọn giống
 * Tiểu kết: 
- Duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của các loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể
- Tạo ra nguồn nguyên liệu cho tiến hoá và chọn giống
IV/ CỦNG CỐ:
Nêu những điểm giống và khác nhau cơ bản giữa quá trình phát sinh giao tử đực và cái.
Giải thích vì sao bộ NST đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính lại được duy trì ổn định qua các thế hệ cơ thể
V/ DẶN DÒ:
- Học bài, trả lời câu hỏi SGK/36, đọc mục “ Em có biết” SGK/37, soạn bài 12