Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết 09 - Bài 9: Nguyên phân

Ngày soạn 10. 9. 2010 
Ngày giảng 12. 9. 2010 Tiết 9 - Bài 9
Nguyên phân
I. Mục tiêu
 1. Kiến thức
 - Trình bày được sự biến đổi hình thái NST (chủ yếu là sự đóng, duỗi xoắn) trong các chu kỳ tế bào.
 - Nêu được ý nghĩa của nguyên phân đối với sinh sản & sinh trưởng của cơ thể.
 2. Kĩ năng: Tiếp tục phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình
 3. Thái độ: ý thức tự học, tính tự giác, cẩn thận, say mê nghiên cứu môn DTH
II. Đồ dùng dạy học
 1. GV: Tranh phóng to các hình 9.2, 9.3 và bảng 9.2 SGK.
 2. HS: Vẽ hình 9.1, 9. 2, kẻ bảng 9.1. 2
III. Phương pháp: Quan sát, phân tích
IV. Hoạt động dạy và học.
 1. ổn định(1 phút) 9A1 /.42 ; 9A2 / , 9A3 /, 9A4 /., 9A5 /32.
 2. Kiểm tra bài cũ (5 phút)
 ? Cho biết thành phần và chức năng của Nhiễm sắc thể.
 3. Bài mới
HĐ1. Biến đổi hình thái NST trong chu kỳ tế bào(15 phút).
 -Mục tiêu: Trình bày được sự biến đổi hình thái NST (chủ yếu là sự đóng, duỗi xoắn) trong các chu kỳ tế bào.
Hoạt động dạy và học
Nội dung
- Cho HS quan sát H 9.1 và đọc 11
? Chu kỳ tế bào gồm những giai đoạn nào. 
 + Kỳ trung gian 
 + Quá trình nguyên phân
? Kỳ trung gian NST có đặc điểm ntn. 
? Quá trình nguyên phân kết quả ntn.
- GV 1 ở chu kỳ trung gian TB lớn lên, phân chia.
- Treo tranh hình 9.2 Yêu cầu quan sát, mô tả, sự biến đổi, tổ hợp của NST trong quá trình phân bào.
- Cho quan sát H9.2" thảo luận
? Nêu sự biến đổi hình thái NST. (2 dạng đóng - duỗi xoắn)
- Cho hoàn thành bảng 9.1 
- GV kẻ bảng gọi HS lên điền kết quả.
+Từ kì trung gian→ kì giữa (NST đóng xoắn)
+ kì sau→kì trung gian(NST duỗi xoắn). Sau đó tiếp tục đóng & duỗi xoắn trong các kì tiếp theo.
? Mô tả lại quá trình đóng & duỗi xoắn của NST qua các kì nguyên phân.
 - GV chốt & ghi bảng.
I. Biến đổi hình thái NST trong chu kỳ tế bào.
- Chu kỳ tế bào gồm: Kỳ trung gian & 4 kì (đầu, giữa, sau, cuối).
+ Kỳ trung gian: NST dạng sợi mảnh thời kì này NST tự nhân đôi→NST kép(gồm 2 NST đơn) dính nhau ở tâm động.
+ Quá trình nguyên phân: Có sự phân chia NST & chất tế bào tạo ra 2 tế bào mới.
- Mức độ đóng và duỗi xoắn của NST diễn ra qua các kỳ của tế bào..
+ dạng sợi(duỗi xoắn) ở kỳ trung gian 
+ dạng đặc trưng(NST đóng xoắn cực đại) ở kì giữa.
HĐ2. Tìm hiểu diễn biến cơ bản của NST trong quá trình nguyên phân(15 phút)
- Mục tiêu: HS mô tả được diễn biến của NST trong quá trình nguyên phân.
- Cho nghiên cứu 12. & quan sát H9. 2. 3.→ Trả lời.
? Hình thái NST ở kì trung gian có đặc điểm ntn.
? Cuối kì trung gian NST có đặc điểm gì.
- Cho nghiên cứu lại12, 
- Cho điền nội dung(cột 3) bảng 9.2 
- GV Treo bảng 9.2 
- GV nhận xét kết quả, chuẩn kiến thức Bảng 9. 2
- GV nhấn mạnh:
+ ở kì sau có sự phân chia tế bào.
+ Kì cuối có hình thành màng nhân khác nhau giữa tế bào ĐV - TV.
? Nêu kết quả của quá trình phân bào.
? Do đâu mà số lượng NST của tế bào con giống mẹ.
(Do NST nhân đôi 1 lần cuối kì trung gian, chia đôi 1 lần ở kì sau)
II. Những diễn biến cơ bản của NST trong quá trình nguyên nhân.
1. Kỳ trung gian:
- NST ở dạng sợi mảnh dài, duỗi xoắn & nhân đôi " NST kép 
- Trung tử nhân đôi thành 2 trung tử.
2. Kì nguyên phân
Bảng 9. 2
* Kết quả: 
-Từ 1 tế bào ban đầu(2n) " 2 tế bào con có bộ NST(2n) giống nhau và giống tế bào mẹ.
HĐ3. Tìm hiêu ý nghĩa của nguyên phân(5 phút)
- Mục tiêu: Biết được ý nghĩa của nguyên phân là hình thức sinh sản của TB, giúp cơ thể sinh trưởng và phát triển.
- Yêu cầu nghiên cứu 13.
? Trong nguyên phân số lượng tế bào tăng mà bộ NST không đổi điều đó có ý nghĩa gì.(Bộ NST được ổn định)
? Nêu ý nghĩa của quá trình nguyên phân?
- GV nhận xét, chốt.
- Cho đọc kết luận sgk, HS đọc kết luận sgk
III. ý nghĩa của nguyên phân
- Giúp tế bào sinh sản và cơ thể sinh trưởng.
- Duy trì sự ổn định bộ NST đặc trưng cho loài.
4. Tổng kết(2 phút) - Cho HS trả lời câu hỏi 1 " 4 SGK. 2. d, 4. b.
5. Hướng dẫn học(2 phút). 
 - Bài tập 5 Trang 30
	 - Kẻ bảng giảm phân.
V. Phụ lục
Bảng 9.1. Những biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào
Hình thái NST
Kì trung gian
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
Mức độ duỗi xoắn
Nhiều nhất
nhiều
ít nhất
ít
Nhiều
Mức độ đóng xoắn
ít nhất
Nhiều
Cực đại
Nhiều
ít
 Bảng 9.2. Những diễn biến cơ bản của NST
Các kỳ
Những diễn biến cơ bản của NST.
Kỳ đầu
- NST bắt đầu đóng xoắn & co ngắn nên có hình thái rõ rệt. 
- Các NST kép đính các sợi tơ của thoi phân bào ở tâm động.
Kỳ giữa
- Các NST kép đóng xoắn cực đại & xếp thành 1 hàng trên mpxđ của thoi phân bào
Kỳ sau
- Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực của tế bào.
Kỳ cuối
- Các NST đơn dãn xoắn dài ra, ở dạng sợi mảnh dần thành nhiễm sắc chất. Màng nhân hình thành chia tế bào mẹ thành 2 tế bào con.)