Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết 37: Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần (tiếp theo)

Tiết 37	THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Mục tiêu:
	- Biết được phương pháp tạo dòng tự thụ phấn ở cây giao phấn.
	- Giải thích được sự thoái hoá của sự tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật.
	- Nêu được vai trò của tự thụ phấn và giao phối gần trong chọn giống.
	- Rèn luyện kỹ năng nghiên cứu SGK, trao đổi và quan sát.
II. Phương tiện:
	H 34.1 - 34.4 SGK.
III. Phương pháp:
Nêu và giải quyết vấn đề - quan sát tìm tòi.
IV. Tiến trình bài dạy:
1. Ổn định.
	2. Kiểm tra bài cũ:
	a. Nêu các tác nhân hoá học và vai trò của nó trong gây đột biến nhân tạo.
	b. Có những loại siêu đột biến nào? Vì sao gọi là siêu đột biến? (Có hiệu quả cao so với các tác nhân vật lý).
	3. Bài mới.
Tiết 37	THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
TG
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
5’
10’
10’
Họat động1: Tìm hiểu hiện tượng thoái hoá.
* Yêu cầu HS đọc SGK - QS H34.1
- Thảo luận.
- Trả lời các câu hỏi.
? Mục đích của việc cho cây giao phấn tự thụ phấn là gì.
? Việc tạo giống thuần ở cây giao phấn được tiến hành như thế nào.
? Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như thế nào.
* Yêu cầu HS qs H34.2.
- Đọc mục 2.
- Trả lời câu hỏi.
? Giao phối gần là gì.
? Giao phối gần gây ra hậu quả gì.
Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá.
- GV treo H34.3.
- Yêu cầu HS quan sát.
- Nêu câu hỏi.
? Thể đồng hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phấn gần.
? Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hoá.
Hoạt động 3: Tìm hiểu vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống.
- Yêu cầu HS đọc SGK mục III (gọi SH đọc).
- Thực hiện lệnh .
? Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hoá, nhưng những phương pháp này vẫn được sử dụng trong chọn giống.
* GV giải thích và cho 1 vd minh hoạ ở động vật. Phân tích về sự xuất hiện các tổ hợp gen lặn, thể đồng hợp => dòng thuần, duy trì 1 số tính trạng mong muốn.
- Đọc mục 1.
- Quan sát H.
- Suy nghĩ rút ra đáp án trả lời.
- QS H 34.2.
- Đọc mục 2.
- Suy nghĩ trả lời câu hỏi.
- Hoạt động nhóm.
- QS H 34.3
- Trao đổi, thảo luận.
- Đại diện nhóm báo lại.
- Các nhóm khác bổ sung hoàn chỉnh.
- Hoạt động toàn lớp.
- Đọc SGK.
- Suy nghĩ.
- Thực hiện lệnh
- HS theo dõi VD.
- Nhận xét trên sơ đồ.
- Tổ hợp có kiểu gen đồng hợp (dòng thuần).
I. Hiện tượng thoái hoá:
1. Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn.
Biểu hiện:
* Cá thể của các thế hệ kế tiếp có sức sống kém.
+ Phát triển chậm.
+ Chiều cao của cây và năng suất giảm dần.
+ Nhiều cây bị chết
+ Bộc lộ các đặc điểm có hại: bạch tạng, thân lùn, lá dị dạng, kết hạt ít.
2. Hiện tượng thoái hoá do giao phối gần ở động vật.
- Giao phối gần: Hiện tượng (con vật sinh ra) con cái trong cùng 1 bố mẹ giao phối với nhau hay giao phối giữa bố mẹ và con cái của chúng.
- Hậu quả của giao phối gần là sinh trưởng và phát triển yếu - sinh con quái thai - dị tật bẩm sinh - chết non.
II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá:
- Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối gần thể dị hợp giảm dần; thể đồng hợp tăng dần.
- Tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật gây ra hiện tượng thoái hoá vì: trong các quá trình đó thể đồng hợp tăng tạo điều kiện cho các gen lặn gây hại biểu hiện ra kiểu hình.
III. Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống.
* Trong chọn giống người ta luôn dùng các phương pháp này để củng cố và duy trì một số tính trạng mong muốn, tạo dòng thuần.
	4. Củng cố - đánh giá:
	a. Vì sao tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật qua thế hệ gây ra hiện tượng thoái hoá giống. Cho ví dụ: (về thực vật, động vật).
	b. Trong chọn giống người ta dùng phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần nhằm mục đích gì?
	5. Dặn dò:
- Học bài.
	- Trả lời các câu hỏi cuối bài vào vở bài tập.
	- Xem bài tiếp theo.