Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết: 57 - Bài 54: Về ô nhiễm môi trường

Ngày soạn: 26 / 03 /2010. 
 Ngày dạy: 29 / 03 /2010
Tiết: 57
bài 54: Ô nhiễm môi trường.
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức :
- Học sinh nêu được thế nào là ô nhiễm môi trường.
- Nhận biết được nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường, từ đó có được ý bảo vệ môi trường sống.
- mỗi HS chỉ ra được hiệu quả của việc phát triển môi trường bền vững, qua đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. 
2. Kĩ năng : Quan sát, khái quát hoá kiến thức, HĐN
3. Thái độ :
- Giáo dục ý thức trách nhiệm cần phải bảo vệ môi trường sống cho chính mình và các thế hệ mai sau.
II.Đồ dùng dạy học: 
- Giáo viên: 
 + Tranh hình từ: H54.1: Một số hoạt động gây ô nhiễm không khí. 
 H54.2:Con đường phát tán các hoá chất bảo vệ thực vật và chất độc hoá học trong tự nhiên.
 H54.3: Nhà máy điện nguyên tử.
 H54.4: sữa bò bị nhiễm chất phóng xạ.
 H54.5: Muỗi truyền nhiễm mầm bệnh sốt rét sang người.
 H54.6: Người ăn gỏi cá bị nhiễm bệnh sán lá gan. 
 + Tư liệu về ô nhiễm môi trường.
 + Bảng phụ.
- Học sinh: Chuẩn bị bài
III. Phương pháp : Đàm thoại, quan sát, HĐN
IV.Tổ chức dạy học: 
1. ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra đầu giờ:(5 phút)
? Trình bày nguyên nhân dẫn đến suy thoái môi trường do hoạt động của con người.
? Nêu những biện pháp chính để con người bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên 
* Khởi động : Trong quá trình sống, lao động..... Con người đã gây ô nhiễm môi trường tự nhiên vậy các tác nhân nào gây ra ô nhiễm? quá trình phát sinh như thế nào?
3.Tiến trình bài giảng: 
Hoạt động 1.(5 phút)
Ô nhiễm môi trường là gì.
- Mục tiêu:
 + Học sinh nêu được khái niệm ô nhiễm môi trường.
 + Chỉ ra được nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường. 
 - Tiến hành: HĐCN 
Hoạt động của thầy & trò
Nội dung 
-> GV nêu vấn đề dưới dạng câu hỏi:
? Thế nào là ô nhiễm môi trường?
? Em thấy ở đâu bị ô nhiễm môi trường?
? Do đâu môi trường bị ô nhiễm?
 -> GV cho HS thảo luận, cần lưu ý:
- HS thành phố: Rác thải, khói bụi-> Gây ô nhiễm ?
- HS nông thôn: chưa thấy hết tác hại của phân, thuốc sâu để trong nhà? 
->GV nhận xét phần thảo luận và yêu cầu học sinh khái quát hoá kiến thức.
I. Ô nhiễm môi trường là gì:
1. Khái niệm:
 Ô nhiễm môi trường là: Hiện tượng môi trường tự nhiên bị bẩn, đồng thời các tính chất vật lí, hoá học, sinh học của môi trường bị thay đổi gây tác hại tới đời sống của con người và các sinh vật khác.
2. Nguyên nhân:
- Do hoạt động của con người gây ra
- Do hoạt động tự nhiên như: núi lửa, vi sinh vật gây bệnh phát triển...
Hoạt động 2.(30 phút)
Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm. 
- Mục tiêu:
 + Chỉ ra được các tác nhân gây ô nhiêm môi trường và tác hại của nó. Từ đó biết cách tránh ô nhiễm môi trường.
- Tiến hành: HĐN
Hoạt động của thầy & trò
Nội dung 
HS nghiên cứu nhanh  II (trang 161-> 164) yêu cầu HĐN lớn thực hiện lệnh
? Nêu các tác nhân gây ô nhiễm 
? Các chất khí thải gây độc đó là chất gì?
? Vậy các chất khí độc được thải ra từ hoạt động nào?
->GV yêu cầu quan sát hình 54.1 SGK trang 161và thực hiện ẹ1. 
->GV đánh giá kết quả của các nhóm theo bảng:
-> Y/C thực hiện ẹ2: Liên hệ?
-> GV treo tranh hình 54.2. Y/C HS thực hiện theo ẹSGK trang 163.
->QS hình: 54.3 và 54.4,
? Chất phóng xạ có nguồn gốc từ đâu?
? Các chất phóng xạ này gây tác hại như thế nào?
Y/C đọc  Phần 4 SGK trang 163 hoàn thành ẹ1, bằng cách: GV gọi 2 HS:
/ 1 em đọc tên các chất thải.
/Một em đọc hoạt động thải.
->Lưu ý: Chất thải rắn gây tai nạn cho người, cản trở giao thông.
-> QS hình 54.5 và 54.6 SGK trang 164- 165.
? để phòng tránh các bệnh do sinh vật gây nên, chúng ta cần có biện pháp gì?
->GV nhận xét và đưa ra đáp án đúng. 
II. Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm: 
1. Ô nhiễm do các chất khí thải từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt:
- Các chất thải từ nhà máy, phương tiện giao thông, đun nấu, thải do sinh hoạt, đã gây ô nhiễm không khí.
2 .Ô nhiễm môi trường do hoá chất bảo vệ thực vật và chất độc hoá học:
- Các chất hoá học độc hại được phát tán và tích tụ:
+ Hoá chất (dạng hơi)àMưa -> ao, sông, biển, đất-> Tích tụ làm ô nhiễm mạch nước ngầm.
+ Hoá chất còn bám và ngấm vào cơ thể sinh vật.
3. Ô nhiễm do chất phóng xạ:
-Gây đột biến ở người và sinh vật.
- Gây một số bệnh di truyền và ung thư.
4. Ô nhiễm do các chất rắn.
Các chất rắn gồm:
+Đồ nhựa, đồ cao su, dụng cụ kim loại, giấy
+ Các chất thải từ hoạt động nông nghiệp chủ yếu là rác thải hữu cơ như thực phẩm hư hỏng, lá cây.
+Chất thải từ hoạt động xây dựng gồm đất, đá, vôi, cát... 
+ Hoạt động y tế thải ra bông băng bẩn, kim tiêm...Các gia đình thải ra nhiều loại rác như túi nilon dùng gói thức ăn, thức ăn thừa.
5. Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh:
- Sinh vật gây bệnh có nguồn gốc từ chất thải không được xử lí (phân, rác thải sinh hoạt, xác động vật) 
-SV gây bệnh cho người qua đường tiêu hoá, hô hấp, ngủ không màn, thói quen ăn gỏi (cá,thịt).
4. Củng cố đánh giá ( 5 phút)
Câu 1: Em hãy chọn các phương án đúng như sau:
 1. Những việc làm nào dưới đây của con người ảnh hưởng xấu tới môi trường tự nhiên:
a. Săn bắt động vật hoang dã.	 e. Chặt phá rừng.
b. Khai thác khoáng sản.	 h. Đốt rẫy làm nương.
c. Trồng cây trong vườn trường.	 i. Xây dựng công viên cây xanh.
d. Vệ sinh đường phố.
2.Những hoạt động nào dưới đây gây ô nhiễm môi trường:
a. Sử dụng phương tiện giao thông. e. Vứt rác bừa bãi ra môi trường.
b.Xây dựng nhà máy, khu công nghiệp. h. Phun thuốc trừ sâu. 
c. Xây dựng hệ thống nước thải. k. Trồng cây gây rừng.
d. Xây dựng công trình thuỷ lợi. 
 Đáp án : 1. a, b, e, h.
 2. a, b, e, h. 
5. Dặn dò 
- Học bài theo câu hỏi SGK trang 165.
- Chuẩn bị nội dung về nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và những công việc mà con người đã và đang làm để hạn chế ô nhiễm môi trường.
V. Rút kinh nghiệm giờ dạy: