Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết 61: Bài thứ 58: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

Lớp 9A. Tiết TKB:.Ngày giảng: ...tháng 03 năm 2012. Sĩ số: 24 vắng: ...
Lớp 9B. Tiết TKB:.Ngày giảng: ...tháng 03 năm 2012. Sĩ số: 11 vắng: .......
Lớp 9C. Tiết TKB:.Ngày giảng: ...tháng 03 năm 2012. Sĩ số: 15 vắng: ...
CHƯƠNG IV: BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
TIẾT 61: BÀI 58:
SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
I - MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
	- Sau khi học xong bài này hs đạt được các mục tiêu sau: 
	- Giúp hs phân biệt được 3 dạng tài nguyên thiên nhiên, nêu được tầm quan trọng và tác dụng của việc sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên và khái niệm phát triển bền vững.
2. Kỹ năng:
	- Rèn cho hs kĩ năng hoạt động nhóm, tổng hợp kiến thức và vận dụng vào thực tế.
3. Thái độ:
	- Giáo dục cho hs ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn nguồn tài nguyên thiên nhiên.
4. Tích hợp GDBVMT:
	- Bảo vệ cây xanh trên trái đất có vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ đất, nước và các tài nguyên sinh vật khác.
II - KĨ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI:
	- Kĩ năng thu thập, xử lí thông tin khi đọc SGK để tìm hiểu về tác động của con người tới môi trường sống và vai trò của con người trong việc bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên.
	- Kĩ năng kiên định, phản đối với mọi hành vi phá hoại môi trường.
	- Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực.
III – CÁC PHƯƠNG PHÁP / KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC:
	- Dạy học nhóm, hỏi chuyên gia, tranh luận, viết tích cực, trực quan.
IV – CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
	- Tranh phóng to hình 58.1; 58.2 SGK.
	- Tranh ảnh tư liệu về các mỏ khai thác, cánh rừng, ruộng bậc thang.
2. Học sinh: 
	- SGK, vở ghi, phiếu học tập
V - HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ: (4/)
	- Nêu các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường ?
 2. Bài mới:
	 Vào bài (1/)
	- Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu sang chương 4: Bảo vệ môi trường. Trong chương này chúng ta sẽ tìm hiểu về cách sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên, khôi phục môi trường và gìn giữ thiên nhiên hoang dã, bảo vệ đa dạng các hệ sinh thái, tìm hiểu về luật bảo vệ môi trường. Trong bài học ngày hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu cách sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên nếu không sẽ bị cạn kiệt nhanh chóng.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
HOẠT ĐỘNG 1: (15/)
 I - Các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu
- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm và hoàn thành bài tập bảng 58.1 SGK trang 173.
- GV nhận xét, thông báo đáp án đúng bảng 58.1
1- b, c, g; 2- a, e. i; 3- d, h, k, l.
- Nêu các dạng tài nguyên thiên nhiên và đặc điểm của mỗi dạng ? Cho VD ?
- Yêu cầu HS thực hiện s bài tập SGK trang 174.
- Nêu tên các dạng tài nguyên không có khả năng tái sinh ở nước ta ?
- Tài nguyên rừng là dạng tài nguyên tái sinh hay không tái sinh ? Vì sao ?
- Cá nhân HS nghiên cứu thông tin mục I SGK, trao đổi nhóm hoàn thành bảng 58.1.
- Đại diện nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- HS dựa vào thông tin và bảng 58.1 để trả lời, rút ra kết luận
- HS tự liên hệ và trả lời:
+ Than đá, dầu lửa, mỏ thiếc, sắt, vàng...
+ Rừng là tài nguyên tái sinh vì bảo vệ và khai thác hợp lí thì có thể phục hồi sau mỗi lần khai thác.
- Có 3 dạng tài nguyên thiên nhiên:
+ Tài nguyên tái sinh: khi sử dụng hợp lí sẽ có khả năng phục hồi (tài nguyên sinh vật, đất, nước...)
+ Tài nguyên không tái sinh là dạng tài nguyên qua 1 thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt (than đá, dầu mỏ, khí đốt...)
+ Tài nguyên vĩnh cửu: là tài nguyên sử dụng mãi mãi, không gây ô nhiễm môi trường (năng lượng mặt trời, gió, sóng...)
HOẠT ĐỘNG 2: (20/)
II - Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên
- GV giới thiệu 2 vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên:
+ Cần tận dụng triệt để năng lượng vĩnh cửu để thay thế dần năng lượng đang bị cạn kiệt dần và hạn chế ô nhiễm môi trường.
+ Đối với tài nguyên không tái sinh, cần có kế hoạch khai thác thật hợp lí và sử dụng tiết kiệm.
- HS tiếp thu kiến thức.
- HS tiếp thu kiến thức.
1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất
- Vai trò của đất: SGK.
- Nguồn tài nguyên đất đang bị suy thoái do xói mòn, rửa trôi, nhiễm mặn, bạc màu, ô nhiễm...
- Cách sử dụng hợp lí: chống xói mòn, chống khô hạn, chống nhiễm mặn.. và nâng cao độ phì nhiêu của đất.
- GV giới thiệu về thành phần của đất: chất khoáng, nước, không khí, sinh vật.
- Yêu cầu HS Nêu vài trò của đất ?
- Vì sao phải sử dụng hợp lí tài nguyên đất ?
- GV cho HS làm bảng 58.2 và bài tập mục 1 trang 174.
- Vậy cần có biện pháp gì để sử dụng hợp lí tài nguyên đất ?
- Nước có vai trò quan trọng như thế nào đối với con người và sinh vật ?
- HS trả lời, GV nhận xét và rút ra kết luận. Cho HS quan sát H 58.2
- Vì sao phải sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên nước ?
- Cho HS làm bài tập điền bảng 58.3, nêu nguyên nhân ô nhiễm nguồn nước và cách khắc phục.
- Nếu thiếu nước sẽ có tác hại gì ?
- Trồng rừng có tác dụng bảo vệ tài nguyên như thế nào ?
- GDMT: 
tài nguyên thiên nhiên không phải là vô tận, chúng ta phải sử dụng 1 cách tiết kiệm và hợp lí.
+ HS nghiên cứu thông tin mục 1 và trả lời:
+ Tài nguyên đất đang bị suy thoái do xói mòn, rửa trôi, nhiễm mặn, bạc màu, ô nhiễm đất.
+ HS thảo luận nhóm hoàn thành bài tập.
+ Đánh dấu vào bảng kẻ sẵn trong vở bài tập.
- Cá nhân trả lời, lớp bổ sung.
+ Nước chảy chậm vì va vào gốc cây và lớp thảm mục " chống xói mòn đất nhất là ở những sườn dốc.
- Cá nhân trả lời, lớp bổ sung
- HS làm bài tập theo yêu cầu của GV.
+ Thiếu nước là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh tật do mất vệ sinh, ảnh hưởng tới mùa màng, hạn hán 
+ Trồng rừng tạo điều kiện cho tuần hoàn nước, tăng nước bốc hơi và nước ngầm.
- HS chú ý lắng nghe.
- Biện pháp: Thuỷ lợi, kĩ thuật làm đất, bón phân, chế độ canh tác... đặc biệt là trồng cây, gây rừng nhất là rừng đầu nguồn.
2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước:
- Nước là một nhu cầu không thể thiếu của tất cả các sinh vật trên trái đất.
- Nguồn tài nguyên nước đang bị ô nhiễm và có nguy cơ cạn kiệt.
- Cách sử dụng hợp lí: khơi thông dòng chảy, không xả rác thải công nghiệp và sinh hoạt chưa qua xử lí xuống nguồn nước, tiết kiệm nguồn nước.
3. Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng:
- Vai trò của rừng : SGK
- Hậu quả của việc chặt phá và đốt rừng làm cạn kiệt nguồn nước, xói mòn, ảnh hưởng tới khí hậu do lượng nước bốc hơi ít....
- Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng: khai thác hợp lí kết hợp với trồng rừng và bảo vệ rừng. Thành lập khu bảo tồn thiên nhiên.
3. Củng cố: (4/)
- Phân biệt tài nguyên tái sinh và tài nguyên không tái sinh ?
- Tại sao phải sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ?
4. Dặn dò: (1/)
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK