Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết học 37 : Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần

Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 37 : Tho¸i ho¸ do tù thô phÊn vµ 
do giao phèi gÇn
I. Môc tiªu
1. KiÕn thøc
Nêu dược nguyên nhân thoái hoá do thụ phấn bắt buộc ở cây và giao phối gần ở động vật
Nêu được ý nghĩa của tự thụ phấn b¾t buộc ở cây giao phối và giao phối gần ở động vật.
Nêu được phương pháp tạo dòng thuần ở cây giao phối.
2. KÜ n¨ng
Rèn kĩ năng quan sát tranh phát hiện kiến thức phân tich thảo luận nhóm 
3.Th¸i ®é
Giáo dục ý thích yêu thích bộ môn.
II. §å dïng dþ häc
 Tranh 34.1-3 SGK
III. ho¹t ®éng d¹y häc
1. Tổ chức
2. Kiểm tra
	Thực hiện trong giờ
3. Bài mới
*Mở bài
	Hoạt động 1: Tìm hiểu hiện tượng thoái hoá
*Mục tiêu : Nhận biết được các hiện tượng thoái hoá ở động vật. Từ đó hiểu khái niệm : thoái hoá- giao phối gần.
Giáo viên yêu cầu học sinh n/c quan sát a, Hiện tượng thoái hoá do tự 
hình 34-1. Trả lời câu hỏi SGK thụ phấn ở cây giao phôí 
 - Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn - Học sinh nghiên cứu SGK. Quan 
ở cây giao phối biểu hiện như thế nào. sát tranh 34-1. Thảo luận nhóm.
ví dụ : Cây ngô được biểu hiện như sau: 
+ Các cá thể có sức sống kém dần phát triển chậm, chiều cao giảm, năng suất giảm.
- Nhiều dòng họ được biểu hiện: thân lúa bện bạch tạng, bắp bị dị dạng ít hạt.
b, Hiện tượng thoái hoá do giao phối gần ở động vật
 Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh quan s¸t 
h×nh 34-2 Học sinh đọc thông tin : Quan sát 
	h×nh 34-2 
Giao phèi gÇn lµ g×	Giao phối gần ( giao phối cận g©y ra hËu qu¶ nµo ë ®éng vËt 	huyÕt
- Là sự giao phối giữa con cái sinh ra từ một cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ và con cái.
- Giao phối gần thường gây ra hiện tượng thoái hoá ở các thế hệ sau. Làm khả năng sinh trưởng phát triển yếu. Sức đẻ giảm, quái thai, dị tật bẩm sinh, chết non
	Hoạt động 2: Nguyên nhân của hiện tượng thoái hoá 
*Môc tiªu: Häc sinh gi¶i thÝch ®­îc nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng tho¸i ho¸ lµ do xuÊt hiÖn thÓ ®ßng hîp gen hoÆc g©y h¹i.
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu SGK : quan s¸t h×nh 34-3
-Qua c¸c thÕ hÖ tù thô phÊn hoÆc do giao phèi cËn huyÕt. TØ lÖ ®ång hîp vµ dÞ hîp biÕn ®æi nh­ thª nµo? 
- T¹i sao tù thô phÊn ë c©y giao phÊn vµ giao phèi gÇn ë ®éng vËt l¹i g©y ra hiªn t­îng tho¸i ho¸
- Gi¸o viªn gi¶i thÝch : mµu xanh biÓu thÞ thÓ ®ång hîp tréi vµ lÆn.
- Gi¸o viªn l­u ý häc sinh: SGK101
- Gi¸o viªn hoµn thiÖn kiÓm tra ®­a ra kÕt luËn 
Häc sinh ngiªn cøu SGK vµ h×nh 34.3 ghi nhí kiÓm tra.
- Häc sinh trao ®æi nhãm thèng nhÊt ý kiÕn.
- ThÝ nghiÖm tØ lÖ ®ång hîp t¨ng , tØ lÖ dÞ hîp gi¶m( tØ lÖ ®ång hîp tréi vµ tØ lÖ ®ßng hîp lÆn b»ng nhau). 
- v× trong c¸c qua tr×nh ®ã thÓ ®ßng hîp tö ngµy cµng t¨ng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c gen lÆn biÓu hiÖn ra kiªñ h×nh.
- Gäi d¹i diªn c¸c nhãm gi¶i thÝch H34.3
- KÕt LuËn: Nguyªn nh©n
Qua nhiÒu thÕ hÖ tù thô phÊn ë c©y giao phÊn vµ giao phèi gÇn ë ®¬n vÞ tØ lÖ ®ång hîp t¨ng, thÓ dÞ hîp gi¶m g©y ra hiÖn t­îng tho¸i ho¸ v× c¸c cÆp gen lÆn cã h¹i gÆp nhau.
Ho¹t ®éng 3: vai trß cña ph­¬ng ph¸p tù thô phÊn b¾t buéc vµ giao phèi cËn huyÕt trong chän gièng
Môc tiªu : Häc sinh chØ ra ®­îc vai trß cña gièng thuÇn cña ph­¬ng ph¸p tù thô phÊn vµ giao phèi cËn huyÕt trong chän gièng.
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc SGK tr¶ lêi c©u hái.
- T¹i sao tù thô phÊn b¾t buéc vµ giao phèi gÇn l¹i g©y hiÖn t­îng tho¸i hoasnhuwng nh÷ng ph­¬ng ph¸p nµy vÉn ®­îc con ng­êi sö dông trong chän gièng.
Gi¸o viªn hoµn thiÖn kiÕn thøc:
- Vai trß cña ph­¬ng ph¸p tù thô phÊn vµ giao phèi cËn huyÕt trong chän gièng.
Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc kÕt luËn cuèi cïng.
Häc sinh nghiªn cøu SGK tr¶ lêi c©u hái nªu ®­îc.
- Do xuÊt hiÖn cÆp gen ®ång hîp tö
- XuÊt hiÖn tÝnh tr¹ng xÊu.
KÕt LuËn: 
- Cñng cè mét sè tÝnh tr¹ng mong muèn.
- T¹o dßng thuÇn ( cã cÆp gen ®ßng hîp).
- Ph¸t hiÖn gen xÊu lo¹i bá ra khái quÇn thÓ.
- ChuÈn bÞ lai kh¸c dßng ®Ó t¹o ­u thÕ lai. 
Häc Sinh ®äc kÕt luËn SGK.
4. KiÓm tra ®¸nh gi¸
- Tù luËn: 2 c©u hái SGK
- C©u 1: Tr¶ lêi môc b : Do gen lÆn cã lai chuyÓn tõ tr¹ng th¸i dÞ hîp sang ®ång hîp g©y h¹i.
- C©u 2: + Cñng cè mét sè tÝnh tr¹ng mong muèn.
 + T¹o dßng thuÇn thuËn lîi cho cuéc ®¸nh gi¸ kiÓu gen tõng dßng, ph¸t hiÖn gen xÊu ®Î lo¹i ra ngoµi.
5. H­íng d©n vÒ nhµ
 - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái 1-2 SGK
 - §äc bµi ­u thÕ lai 
Ngµy so¹n
Ngµy gi¶ng
TiÕt 38 : ¦u thÕ lai
I. Môc tiªu
1. KiÔn thøc
Häc sinh n¨m ®­îc mét sè kh¸i niÖm ­­ thÕ lai, lai kinh tÕ.
Tr×nh bµy ®­îc c¬ së di truyÒn cña hiÖn t­îng ­u thÕ lai.
Gi¶i thÝch lÝ do kh«ng dïng c¬ thÓ lai F1 ®Î nh©n gièng.
Nªu ®­îc c¸c biÖn ph¸p duy tr× ­u thÕ lai, ph­¬ng ph¸p t¹o ­u thÕ lai.
Ph­¬ng ph¸p dïng ®Î to¹ c¬ thÓ lai kinh tÕ ë n­íc ta.
2. KÜ N¨ng
+ KÜ n¨ng quan s¸t tranh, gi¶i thÝch hiÖn t­îng b¨ng c¬ së khoa häc.
3. Th¸i ®é
+ Gi¸o dôc ý thøc t×m tßi, tr©n träng thµnh qu¶ khoa häc.
II. §å dïng d¹y häc
 Tranh h×nh 35 SGK
III. Ho¹t ®éng d¹y häc
1. Tæ chøc
2. KiÓm tra
 - Trong chän gi«ng ng­êi ta dïng 2 ph­¬ng ph¸p tù thô phÊn b¾t buéc vµ giao phÊn gÇn nh»m môc ®Ých g× ?
3. Bµi míi
 Më bµi
	Ho¹t ®éng 1: HiÖn t­îng ­u thÕ lai	
*Môc tiªu: N¾m ®­îc kh¸i niÖm ­u thÕ lai
Gi¸o viªn cho häc sinh quan s¸t h×nh 35 SGK
- so s¸nh c©y vµ b¾p ng« ë 2 dßng tù thô phÊn víi c©y vµ b¾p ë c¬ thÓ lai F1.
- Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn
- gi¸o viªn nhËn xÐt ý kiÕn häc sinh.
+ HiÖn t­îng trªn gäi lµ ­u thÕ lai
VËy ­u thÕ lai lµ g× ? cho vÝ dô
- Häc sinh quan s¸t h×nh 35 SGK so s¸nh c©y vµ b¾p 2 dßng
- Nªu : + ChiÒu cao cña c©y
 + ChiÒu dµi cña b¾p, sè l­îng h¹t
VÝ dô: C©y vµ b¾p cña c©y lai F1 v­ît tréi so víi c©y vµ b¾p ng« cña 2 lµm bè mÑ ( dßng tù thô phÊn ).
* Kh¸i niÖm : HiÖn t­îng c¬ thÓ lai ë F1 cã søc sèng cao h¬n, sinh tr­ëng nhanh, ph¸t triÓn m¹nh, chèng chÞu tèt. C¸c tÝnh tr¹ng vÒ h×nh th¸i vµ nhËn xÐt cao h¬n trung b×nh gi÷a 2 bè mÑ hoÆc v­ît tréi c¶ 2 bè mÑ .
	Ho¹t ®éng 2: Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng ­u thª lai
*Môc tiªu: Tr×nh bµy ®­îc c¬ s¬ di truyÒn cña hiÖn t­îng ­u thÕ lai.
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u hái.
+ T¹i sao khi lai 2 dßng thuÇn ­u thÕ lai thÓ hiÖn râ nhÊt?
+ T¹i sao ­u thÕ lai biÓu hiÖn ë F1 sau ®ã gi¶m dÇn qua c¸c thÕ hÖ?
+ Muèn duy tr× ­u thÕ lai con ng­êi ph¶i lµm g×?
Gi¸o Viªn chèt kiÓm tra ®­a ra kÕt luËn
- Häc sinh nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái.
- ¦u thÕ lai thÓ hiÖn râ nhÊt v×: C¸c gen tréi cã lîi ®­îc biÓu hiÖn ë F1
+ C¸c thÕ hÖ s©u do tØ lÖ dÞ hîp gi¶m ( hiÖn t­îng tho¸i ho¸) .
- ¸p dông ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« t×nh ( gi©m, chiÕt, ghÐp ) v× nh©n gièng.
* KÕt luËn: Lai 2 dßng thuÇn ( kiÓu gen ®ßng hîp) con lai F1 cã c¸c cÆp gen ë tr¹ng th¸i dÞ hîp -> chØ biÓu hiÖn tÝnh tr¹ng cña gen tréi.
- TÝnh tr¹ng sè l­îng ( h×nh th¸i, sè l­îng) do nhiÒu gen tréi quy dÞnh.
VÝ dô : P AA bb cc - aa BB CC
 GP A , b, c a , B, C
 F1 Aa 
 	Ho¹t ®éng 3 : C¸c ph­¬ng ph¸p t¹o ­u thÕ lai
* Môc tiªu: Häc sinh n¾m ®­îc kh¸i niªm lai kinh tÕ. Tr×nh bµy ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p taqoj ­­ thÕ lai.
Gi¸o viªn giíi thiÖu : Ng­êi ta cã thÓ t¹o ­u thÕ lai ë c©y trång vµ vËt nu«i.
- Ng­êi ta ®· tiÕn hµnh t¹o ­u thÕ lai ë c©y trång b»ng ph­¬ng ph¸p nµo.
- Nªu vÝ dô cô thÓ.
- Con ng­êi ®· tiÕn hµnh t¹o ­u thÕ lai ë vËt nu«i nh­ thÕ nµo, b»ng ph­¬ng nµo. Cho vÝ dô
-ThÕ nµo lµ phÐp lai kinh tÕ? 
- T¸i sao kh«ng dïng con lai kinh tÕ ®Î nh©n gièng.
gi¸o viªn më réng: Lai kinh tÕ th­êng dïng con c¸i thuéc gi«ng trong n­íc.
¸p dông duy tr× tinh ®«ng l¹nh 
- Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc KL SGK
a, Ph­¬ng ph¸p t¹o ­­ thÕ lai
- Häc sinh nghiªn cøu SGK 103 tr¶ lêi c©u hái.
- Dïng 2 ph­¬ng ph¸p: 
+ Lai kh¸c dßng : T¹o 2 dong tù thô phÊn råi cho giao phÊn víi v¬i nhau.
VÝ dô : ë ng« t¹o ®­îc ng« lai F1 cã n¨ng suÊt cao h¬n 25-30% so víi gi«ng hiÖn cã.
+ lai kh¸c thø : §Ó kÕt hîp gi÷a t¹o ­u thÕ lai vµ tao gièng vËt nu«i.
b, Ph­¬ng ph¸p t¹o ­u thÕ lai ë vËt nu«i
- Häc sinh nghiªn cøu SGK tr¶ lêi c©u hái nªu : 
 + PhÐp lai kinh tÕ
 + ¸p dông víi lîn vµ tr©u bß
- Lai kinh tÕ : Lµ cho giao phèi gi÷a cÆp vËt nu«i bè mÑ thuéc 2 dßng thuÇn kh¸c nhau råi dïng con lai F1 lµm s¶n phÈm.
- v× con lai kinh tÕ lµ con lai F1 cã nhiÒu cÆp gen dÞ hîp. ¦u thÕ lai thÓ hiÖn râ nhÊt sau ®ã gi¶m dÇn qua c¸c thÕ hÖ.
VÝ dô : SGK lai lîn
-Mãng c¸i - §¹i b¹ch -> lîn con míi sinh t¨ng 0,8 kg. T¨ng tr­ëng nhanh.
-KÕt luËn chung:
 Häc sinh ®äc SGK 104
4. KiÓm tra ®¸nh gi¸
- ¦u thÕ lai lµ g×? Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng ­u thÕ lai.
- Ph­¬ng ph¸p t¹o ­u thÕ lai
* Tr¾c nghiÖm :
 H·y ®¸nh dÊu X vµo c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt.
1. ¦u thÕ lai lµ g× ?
 a, Cã kh¶ n¨ng sinh s¶n v­ît tréi so víi bè mÑ
 b, Con lai khoÎ h¬n, sinh tr­ëng nhanh, ph¸t triÓn m¹nh, chèng chùi tèt.
 c, C¸c tÝnh tr¹ng h×nh th¸i mµu s¾c, cao h¬n Bè, MÑ
 d ,C¶ B, C
2. C¬ së di truyÒn cña ­u thÕ lai lµ g× 
 a, C¸c tÝnh trang sè l­îng ( c¸c chØ tiªu vÒ h×nh th¸i vµ n¨ng suÊt ) do gen quy ®Þnh
 b, ë c¶ hai d¹ng bè mÑ thu©n chñng, nhiÒu gen lÆn ë tr¹ng th¸i ®ßng hîp kiÓu lé mét sè ®Æc ®iªm xÊu.
 c, KHi cho chóng lai víi nhau chØ c¸c gen tréi ®­îc biªu hiÖn con lai F1
 d, C¶ a, b, c.
5. H­ìng dÉn vÒ nhµ
 - Häc bµi tr¶ lêi 3 c©u hái SGK 104
 - §äc bµi c¸c ph­¬ng ph¸p chän läc.

Ngµy so¹n
Ngµy gi¶ng
TiÕt 39 : C¸c ph­¬ng ph¸p chän läc
I - Môc tiªu
1.KiÕn thøc
- Häc sinh nªu ®­îc ph­¬ng ph¸p chän läc hµng lo¹t mét lÇn, chän lo¹t hµng lo¹t nhiÒu lÇn vµ ­u nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy.
- Tr×nh bµy ®­îc ph­¬ng ph¸p chän läc c¸ thÓ vµ ­u nh­îc ddieemrcuar ph­¬ng ph¸p nµy.
2. KÜ n¨ng
- RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch vµ so s¸nh th¶o luËn nhãm.
3. Th¸i ®é
- gi¸o dôc th¸i ®é yªu thÝch bé m«n.
II. §å dïng d¹y häc
 Tranh h×nh 36-1-2 SGK
III. Ho¹t ®éng d¹y häc 
1. Tæ chøc
2.KiÓm tra
- ¦u thÕ lai lµ g× ? C¬ s¬ di truyÒn cña hiÖn t­îng ­u thÕ lai.
- Lai kinh tÕ lµ g×? ë n­íc ta lai kinh tÕ ®­îc biÓu hiÖn nh­ thÕ nµo.
3. Bµi míi 
*Më bµi 
	Ho¹t ®éng 1: Vai trß cña chän läc trong chän gièng
*Môc tiªu : Häc sinh nªu ®­îc vai trß quan träng cña chän läc trong chän gièng.
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu SGK tr¶ lêi c©u hái.
- H·y cho biÕt vai trß cña chän läc trong chän gièng lµ g×? 
- Gi¸o viªn nh©n xÐt ®­a ra kÕt luËn
- Häc sinh nghiªn cøu SGK 105 tr¶ lêi c©u hái. Yªu cÇu häc sinh th¶o luËn.
- KÕt luËn: 
+ chän läc gièng phï hîp víi nhu cÇu nhiÒu mÆt lu«n thay ®æi cña ng­êi tiªu dïng.
+ Nh»m t¹o ra gièng míi c¶i t¹o gièng cò. 
Ho¹t ®«ng 2: Ph­¬ng ph¸p chän läc trong chän gièng 
*Môc tiªu: Häc sinh tr×nh bµy ®­îc ph­¬ng ph¸p, ­u nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p chän läc hµng lo¹t vµ chän läc c¸ thÓ.
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh quan s¸t tranh H36 SGK ®äc s¸ch tr¶ lêi c©u hái,
- ThÕ nµo lµ chän gièng hµng lo¹t? tiÕn hµnh nh­ thÕ nµo? 
- Gi¸o viªn gäi ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy.
- Gi¸o viªn chèt kiÓm tra.
vÝ dô: Khi ng­êi n«ng d©n chän lóa chän nh÷ng kho¶ng ruéng tèt nhÊt thu ho¹ch ruéng ®Ó lµm gièng cho cô sau.
* Cho biÕt ­u vµ nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy.
* Gi¸o viªn cho häc sinh thùc hiÖn lÖnh SGK 106.
So s¸nh chän läc lÇn 1 ...  tù do 
- C¬ thÓ ph©n ®èt cã thÓ xoang, èng tiªu ho¸ ph©n hã b¾t ®Çu cã hÖ tuÇn hoµn, di chuyÓn nhê chi bªn t¬ hoÆc hÖ c¬: H« hÊp qua da hoÆc mang.
- cã sè loµi lín chiÕm 2/3 loµi, cã 3 líp lín : gi¸p x¸c, h×nh nhÖn, s©u bä, c¸c phÇn phô ph©n ®èt khíp ®éng víi nhau. Cã bé x­¬ng ngoµi b»ng ki tin
- C¸c líp chñ yÕu : c¸- l­ìng c­- bß s¸t- chim cã bé x­¬ng trong, trong ®ã cã cét sèng. C¸c hÖ c¬ quan ph©n hãa vµ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ hÖ thÇn kinh. 
	B¶ng 64. 5 §Æc ®iÓm cña c¸c líp ®éng vËt cã x­¬ng sèng
Líp
§Æc ®iÓm
C¸
L­ìng c­
Bß s¸t
Chim
Thó
- Sèng hoµn toµn d­ãi n­íc, h« hÊp b»ng mang, b¬i b»ng v©y cã 1 vßng tuÇn hoµn, tim 2 ng¨n chøa m¸u ®á thÉm thô tinh ngoµi. Lµ ®éng vËt biÕn nhiÖt.
- Sèng nöa n­íc nöa c¹n, da trÇn vµ Èm ­ít. Di chuyÓn b»ng 4 ch©n; h« hÊp b»ng phæi vµ da, cã 2 vßng tuÇn hoµn, tim 3 ng¨n. TT chøa m¸u pha, thô tinh ngoµi, sinh s¶n trong n­íc. Nßng näc ph¸t triÓn qua biÕn th¸i, lµ ®éng vËt biÕn nhiÖt.
- chñ yÕu lµ sèng trªn c¹n, da cã v¶y sõng kh«, cæ dµi phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n, tim cã v¸ch hôt ng¨n TT trõ c¸ xÊu, m¸u ®i nu«i c¬ thÓ lµ m¸u pha,cã c¬ quan giao phèi.
- Cã l«ng vò,chi tr­íc biÕn thµnh c¸nh, phæi cã mang èng kh«,cã tói khÝ vµ tham gia vµo h« hÊp. Tim 4 ng¨n m¸u ®á t­¬i ®i nu«i c¬ thÓ, trøng lín. Cã vá ®¸ v«i ®­îc Êp vµ në ra con nhê nhiÖt ®é cña chim bè vµ mÑ lµ ®éng vËt h»ng nhiÖt ®é.
- Cã l«ng mao, r¨ng ph©n ho¸ ( Cöa, nanh, hµm ) tim 4 ng¨n. N·o ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ b¸n cÇu n·o vµ tiÓu n·o. Cã hiÖn t­îng thai sinh vµ nu«i con b»ng s÷a. Lµ ®éng vËt h»ng nhiÖt 
2, TiÕn ho¸ cña thùc vËt vµ ®éng vËt
a, Ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña giíi ®éng vËt
- GV cho HS ®iÒn c¸c côm tõ t­¬ng øng víi c¸c nhãm ®éng vËt vµo ®óng vÞ trÝ cña c©y ph¸t sinh.
- GV gäi HS lªn b¶ng ®iªng
- GV nhËn xÐt cho ®¸p ¸n
- HS ®iÒn côm tõ 1-2,3.......
- Gäi HS lªn b¶ng ®iÒn
* §¸p ¸n :
1, C¸c c¬ thÓ sèng ®Çu tiªn
2, T¶o nguyªn thuû
3, C¸c thùc vËt ë c¹n ®Çu tiªn
4, D­¬ng xØ cæ
5, T¶o
6, Rªu
7, D­¬ng xØ
8. H¹t trÇn
9, H¹t kÝn
b, Sù tiÕn ho¸ cña giíi ®éng vËt
- GV : H·y s¾p xÕp c¸c ngµnh ®éng vËt t­¬ng øng víi sù tiÕn ho¸ c¶u chóng b¶ng 64.6
- GV gäi HS lªn b¶ng ®iÒn 
GV ®­a ®¸p ¸n ®óng
- HS ®iÒn b¶ng
- §¹i diÖn nhãm lªn b¶ng ®iÒn
* §¸p ¸n : 1d, 2b, 3a, 4e, 5c, 6i, 7g, 8b
4, KiÓm tra ®¸nh gi¸
- GV ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña c¸c nhãm
5, H­íng dÉn vÒ nhµ
- ¤n néi dung b¶ng 65.1.5
Ngµy so¹n
Ngµy gi¶ng
TiÕt 69 : Tæng kÕt ch­¬ng tr×nh toµn cÊp
I, Môc tiªu
1, KiÕn thøc
- Nh­ tiÕt 69 : HS hÖ thèng hãa kiÕn thøc vÒ sinh häc c¸ thÕ vµ sinh häc tÕ bµo
2, KÜ n¨ng
- KÜ n¨ng t­ duy- so s¸nh tæng hîp- kh¸i qu¸t ho¸
3, Th¸i ®é
- Gi¸o dôc ý thøc «n tËp tèt
II. §å dïng d¹y häc
- B¶ng phô- phiÕu häc tËp b¶ng 65.1-5
III, Ho¹t ®éng d¹y häc
1, Tæ chøc
2, KiÓm tra
- Thùc hiÖn trong giê
3, Bµi míi
GV ho HS ®iÒn c¸c néi dung phï hîp b¶ng 65.1-65.5
III, Sinh häc c¬ thÓ
1, C©y cã hoa
 	B¶ng 65.1 Chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan ë c©y cã hoa
C¬ quan
Chøc n¨ng
RÔ
Th©n
L¸
Hoa
Qu¶
H¹t
- HÊp thô n­îc vµ muèi kho¸ng
- VËn chuyÓn n­íc vµ muèi kho¸ng tõ rÔ lªn l¸ vµ chÊt h÷u c¬ tõ l¸ ®Õn c¸c bé phËn kh¸c cña c©y.
- thu nhËn ¸nh s¸ng ®Ó quang hîp t¹o chÊt h÷u c¬ cã cho c©y. Trao ®æi khÝ víi m«i tr­êng ngoµi vµ tho¸t h¬i n­íc.
- Thùc hiÖn thô phÊn, thô tinh, kÕt h¹t, t¹o qu¶.
- B¶o vÖ h¹t gãp phÇn ph¸t t¸n
- N¶y mÇm t¹o c©y con – Duy tr× ph¸t triÓn nßi gièng 
 2, C¬ thÓ ng­êi
B¶ng 65.2 Chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan vµ hÖ c¬ quan ë c¬ thÓ ng­êi
C¬ quan vµ hÖ c¬ quan
Chøc n¨ng
VËn ®éng
TuÇn hoµn
H« hÊp
Tiªu hãa
Bµi tiÕt
Da
HÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan
TuyÕn néi tiÕt
Sinh s¶n
- N©ng ®ì vµ b¶o vÖ c¬ thÓ, gióp c¬ thÓ cö ®éng vµ di chuyÓn
- VËn chuyÓn c¸c chÊt dinh d­ìng «xi vµo tÕ bµo vµ chuyÓn s¶n phÈm ph©n gi¶i tõ tÕ bµo ®Õn hÖ bµi tiÕt
- Thùc hiÖn lÖnh trao ®æi khÝ víi m«i tr­êng ngoµi, nhËn O2 th¶i khÝ CO2.
- Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ phøc t¹p tíi chÊt ®¬n gi¶n
- Th¶i ra ngoµi c¬ thÓ chÊt kh«ng cÇn thiÕt hay ®éc h¹i cho c¬ thÓ.
- C¶m gi¸c, bµi tiÕt, ®iÒu hoµ th©n nhiÖt vµ b¶o vÖ c¬ thÓ
- §iÒu khiÓn, ®iÒu hoµ vµ phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan, b¶o ®¶m cho c¬ thÓ lµ mét khèi thèng nhÊt toµn vÑn
- §iÒu hoµ c¸ qu¸ tr×nh sinh lÝ cña c¬ thÓ ®Æc biÖt lµ c¸c qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt, chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng l­îng b»ng con ®­êng thÓ dÞch
- Sinh con duy tr× nßi gièng 
 II, Sinh häc tÕ bµo
1, CÊu tróc tÕ bµo
- GV cho HS ®iÒn néi dung phï hîp vµo b¶ng 65.3
B¶ng 65.3 Chøc n¨ng c¸c bé phËn tÕ bµo
C¸c bé phËn
Chøc n¨ng
Thµnh tÕ bµo
Mµng tÕ bµo
ChÊt tÕ bµo
Ti thÓ
Lôc l¹p
Ri bo x«m
Kh«ng bµo
Nh©n
- B¶o vÖ tÕ bµo
- Trao ®æi chÊt gi÷a trong vµ ngoµi tÕ bµo
- Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo
- Thôc hiÖn sù chuyÓn ho¸ n¨ng l­îng cña tÕ bµo
- Tæng hîp c¸c chÊt h÷u c¬
- Tæng hîp Protªin
- Chøa dich tÕ bµo
- Chøa vËt chÊt di truyÒn b»ng ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo
2, Ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo
B¶ng 65.4 C¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo
C¸c qu¸ tr×nh
Vai trß
Trao ®æi chÊt qua mµng
Quang hîp
H« hÊp
Tæng hîp Protªin
- §¶m b¶o sù tån t¹i, sinh tr­ëng ph¸t triÓn cña tÕ bµo
- Tæng hîp chÊt h÷u c¬, tÝch luü n¨ng l­îng
- Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ vµ gi¶i phãng n¨ng l­îng
- T¹o Protªin cung cÊp cho tÕ bµo
3, Ph©n bµo
C¸c k×
Nguyªn ph©n
Gi¶m ph©n I
Gi¶m ph©n II
K× ®Çu
- NTS co ng¾n ®ãng xo¾n vµ ®Ýnh vµ thoi ph©n bµo ë t©m ®éng
- NST kÐp co ng¾n ®ãng xo¾n. CÆp NST t­¬ng ®ång tiÕp hîp theo chiÒu däc b¾t chÐo
- NST co ng¾n thÊy râ sè l­îng NST kÐp ®¬n béi
K× gi÷a
- C¸c NST kÐp co ng¾n cùc ®¹i vµ xÕp -> 1 hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo
Tõng cÆp NST kÐp xÕp -> 2 hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo
C¸c NST kÐp xÕp thµnh 1 hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo
K× sau
Tõng NST kÐp t¸ch nhau ë t©m ®éng -> 2 NST ®¬n ph©n li vÒ 2 cùc cña tÕ bµo
CÆp NST kÐp t­¬ng ®ång ph©n li ®éc lËp vÒ 2 cùc cña tÕ bµo
Tõng NST kÐp t¸ch nhau ë t©m ®éng -> 2 NST ®¬n ph©n li vÒ 2 cùc cña tÕ bµo
K× cuèi
C¸c NST n»m trong nh©n víi sè l­îng 2n nh­ ë tÕ bµo mÑ
C¸c NST kÐp n»m trong nh©n víi 1 sè l­îng n ( kÐp) = 1/2 tÕ bµo mÑ
N c¸c NST ®¬n n»m trong nh©n víi sè l­îng = n ( NST ®¬n)
4, Cñng cè kiÓm tra
- GV cho HS nhí c¸c néi dung trong bµi
5, H­íng dÉn vÒ nhµ:
ChuÈn bÞ hoµn thµnh néi dung b¶ng 66.1.5 SGK 196-197
Ngµy so¹n
Ngµy gi¶ng
TiÕt 70 : Tæng kÕt ch­¬ng tr×nh toµn cÊp
I, Môc tiªu
1, KiÕn thøc
- HS hÖ thèng ho¸ ®­îc kiÕn thøc vÒ sinh häc c¬ b¶n phÇn di truyÒn vµ biÕn dÞ SV vµ m«i tr­êng.
- HS biÕt vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ
2, KÜ n¨ng
- KÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm, t­ duy, tæng hîp kiÕn thøc
3, Th¸i ®é
- Gi¸o dôc ý thøc «n tËp tèt
II, §å dïng d¹y häc
- C¸c b¶ng phô vµ phiÕu häc tËp ghi néi dung c¸c b¶ng 66.1-5SGK
III, Ho¹t ®éng d¹y häc
1, Tæ chøc 
2, KiÓm tra
- Thùc hiÖn trong giê
3, Bµi míi 
 II, Di truyÒn vµ biÕn dÞ
1, C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ cña sù di truyÒn
- GV cho häc sinh th¶o luËn nhãm ghi ý kiÕn vµo b¶ng tr­íc giê
- Gäi HS lªn b¶ng ®iÒn, c¸c nhãm kh¸c bæ xung
- GV nhËn xÐt ®­a ®¸p ¸n ®óng.
B¶ng 66.1 C¬ chÕ cña hiÖn t­îng di truyÒn
C¬ së vËt chÊt
C¬ chÕ
HiÖn t­îng
CÊp ph©n tö ADN
ADN-> ARN-> Protªin
TÝnh ®Æc thï cña Protªin
CÊp tÕ bµo NST 
 TÕ bµo
- Nh©n ®«i , ph©n li tæ hîp
- Nguyªn ph©n, gi¶m ph©n, thô tinh
- Bé NST ®Æc tr­ng cña tõng loµi
Con gièng bè mÑ
	B¶ng 66.2 C¸c quy luËt di truyÒn
Tªn ®Þnh luËt
Néi dung
Gi¶i thÝch
ý nghÜa
 Ph©n li
F2 : cã tØ lÖ kiÓu h×nh 3: 1
Ph©n li vµ tæ hîp c¶u c¸c cÆp gen t­¬ng øng
X¸c ®Þnh tÝnh tréi th­êng lµ tèt 
Ph©n li ®éc lËp
F2 cã tØ lÖ kiÓu h×nh b»ng tÝch tØ lÖ cña c¸c tÝnh tr¹ng hîp thµnh
Ph©n li ®éc lËp tæ hîp tù do cña c¸c gen t­¬ng øng
T¹o biÕn dÞ tæ hîp
Di truyÒn 
 gi¶i thÝch
ë c¸c loµi giao phèi tØ lÖ ®ùc c¸i lµ 1:1
Ph©n li tæ hîp cña c¸c NST giíi tÝnh
§iÒu khiÓn tØ lÖ ®ùc c¸i
Di truyÒn liªn kÕt
C¸c tÝnh tr¹ng do nhãm gen liªn kÕt qui ®Þnh ®­îc di truyÒn cïng nhau
C¸c gen liªn kÕt cïng ph©n li víi NST trong ph©n bµo
T¹o sù di truyÒn æn ®Þnh cña c¸c nhãm tÝnh tr¹ng cã lîi
3, BiÕn dÞ
B¶ng 66.3 C¸c lo¹i biÕn dÞ
BiÕn dÞ
§ét biÕn
Th­êng biÕn
Kh¸i niÖm
Sù tæ hîp c¸c gen cña P t¹o ra ë thÕ hÖ lai nh÷ng kiÓu h×nh kh¸c P
Nh÷n biÕn ®æi vÒ cÊu tróc,sè l­îng cña ADN vµ NST khi biÓu hiÖn thµnh kiÓu h×nh lµ thÓ ®ét biÕn
Nh÷ng biÕn ®æi ë kiÓu h×nh cña 1 kiÓu gen ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ d­íi ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng
Nguyªn ph©n
Ph©n li tæ hîp vµ ®éc lËp tù do cña c¸c cÆp gen trong gi¶m ph©n vµ thô tinh
T¸c ®éng cña c¸c nh©n tè ë m«i tr­êng trong vµ ngoµi c¬ thÓ cña ADN vµ NST
¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn m«i tr­êng trong biÕn ®æi kiÓu gen kh«ng do sù biÕn ®æi
TÝnh chÊt vµ vai trß
XuÊt hiÖn víi tØ lÖ kh«ng nhá, di truyÒn ®­îc lµ nguyªn liÖu cho chän gièng vµ tiÕn ho¸
Mang tÝnh c¸ biÖt ngÉu nhiªn cã lîi di truyÒn ®­îc lµ nguyªn liÖu cho tiÕn hãa vµ chän gièng
Mang tÝnh ®ång lo¹t, ®Þnh h­íng cã lîi, kh«ng di truyÒn ®­îc nh­ng ®¶m b¶o cho sù thÝch nghi cña c¸ thÓ 
4, §ét biÕn
	B¶ng 66.4 C¸c lo¹i ®ét biÕn
C¸c lo¹i ®ét biÕn
Kh¸i niÖm
C¸c d¹ng ®ét biÕn
§ét biÕn gen
Nh÷ng biÕn ®æi trong cÊu tróc cña ADN nh­ng th­êng t¹i mét ®iÓm nµo ®ã
MÊt, thªm , chuyÓn, thay thÕ mét cÆp nucleotit
§ét biÕn cÊu tróc NST
Nh÷ng biÕn ®æi trong cÊu tróc cña NST
MÊt- LÆp- §¶o- ChuyÓn ®o¹n
§ét biÕn sè l­îng NST
Nh÷ng biÕn ®æi vÒ sè l­îng trong bé NST
DÞ béi thÓ vµ ®a béi thÓ
 VI, Sinh vËt vµ m«i tr­êng
1, Mèi quan hÖ gi÷a c¸c cÊp ®é tæ chøc sèng vµ m«i tr­êng
- GV cho HS t×m c¸c côm tõ phï hîp ®iÒn vµo « trèng
- GV ®­a ®¸p ¸n
- HS t×m c¸c côm tõ ®iÒn vµo « trèng thay 1 . 2. 3
- §¸p ¸n : 
1, C¸c cÊp ®é tæ chøc sèng
2, C¸ thÓ 3, QuÇn thÓ 4, QuÇn x·
5, Con ng­êi 6, H÷u sinh 7 , V« sinh
8, C¸c nh©n tè sinh th¸i 
 9, M«i tr­êng 
	B¶ng 66.5 §Æc ®iÓm quÇn thÓ quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i
QuÇn thÓ
QuÇn x·
HÖ sinh th¸i
Kh¸i niÖm
Bao gåm nh÷ng c¸ thÓ cïng loµi,cïng sèng trong mét khu vùc nhÊt ®Þnh ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh giao phèi tù do víi nhau -> thÕ hÖ míi 
Bao gåm nh÷ng quÇn thÓ thuéc c¸c loµi kh¸c nhau cïng sèng trong mét kh«ng gian x¸c ®Þnh,cã mèi quan hÖ sinh th¸i mËt thiÕt víi nhau
Bao gåm quÇn x· vµ khu vùc sèng cña nã, Trong ®ã c¸c sinh vËt lu«n cã sù t­¬ng t¸c lÉn nhau víi c¸c nh©n tè v« sinh -> hÖ thèng hoµn chØnh vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh
§Æc ®iÓm 
Cã c¸c ®Æc tr­ng vÒ mËt ®é, tØ lÖ, giíi tÝnh, thµnh phÇn tuæi. C¸c c¸ thÓ cã mèi quan hÖ sinh th¸i hç trî hoÆc c¹nh tranh. Sè l­îng c¸ thÓ kiÓu ®éng theo chu k×
Cã tÝnh c¬ b¶n vÒ sè l­îng vµ thµnh phÇn c¸c loµi lu«n cã sù khèng chÕ t¹o nªn sù c©n b»ng SH vÒ sè l­îng c¸ thÓ
Cã mèi quan hÖ nh­ng quan träng lµ vÒ mÆt dinh d­ìng, qua chuçi vµ l­íi thøc ¨n. Dßng n¨ng l­îng SH ®­îc vËn dông chuyÓn qua c¸c bËc chÊt cña chuçi thøc ¨n -SV- SVTT- SV ph©n gi¶i
4, Cñng cè kiÓm tra
- GV cho HS hÖ thèng ho¸ c¸c néi dung b¶ng
5, H­íng dÉn vÒ nhµ
- ¤n toµn bé ch­¬ng tr×nh sinh hoc 9
	~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~