Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết thứ 52 - Bài 50: Hệ sinh thái

Ngày soạn: 01. 03. 2011 
Ngày giảng:10. 03. 2011
Tiết 52 - Bài 50
Hệ sinh thái
I. Mục tiêu
1. Kiến thức: 
 - HS trình bày khái niệm hệ sinh thái, nhận biết được hệ sinh thái trong tự nhiên.
 - HS trình bày được khái niệm chuỗi thức ăn, lưới thức ăn.
 - Vận dụng giải thích được ý nghĩa của biện pháp nông nghiệp nâng cao năng xuất cây trồng đang sử dụng rộng rãi hiện nay.
2. Kỹ năng:
- Kĩ năng tìm kiếm xử lí thông tin khi đọc SGK, để tìm hiểu sự đa dạng sinh thái trên thế giới
 - Kĩ năng xác định giá trị bản thân với trách nhiệm bảo vệ môi trường.
- Kĩ năng hợp tác trong nhóm, hợp tác tích cực.
- Kĩ năng tự tin khi trình bày trước tổ, nhóm
 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên.
II. Đồ dùng dạy học 
1. GV: Tranh vẽ: Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng.
2. HS : 
III. Phương pháp: Trực quan, hoạt động nhóm
IV. Tổ chức dạy học
1. ổn định (1 phút)	
2. Kiểm tra (4 phút)
?Quần xã sinh vật là gì? Quần xã sinh vật khác với quần thể sinh vật?
? Thế nào là cân bằng sinh học? Ví dụ.
3. Bài mới 
Mở bài(Như SGk)
	HĐ1. Tìm hiểu khái niệm hệ sinh thái(15 phút).
- Mụcục tiêu: HS trình bày được khái niệm HST và nêu được các thành phần của hệ sinh thái
Hoạt động dạy và học
Nội dung
- Yêu cầu quan sát H50.1 ." Thảo luận nhóm.
- HS thảo luận theo 5 câu hỏi phần s Tr.150(4')
?1 Thành phần VS và HS trong hệ sinh thái rừng.
 +VS: đất, nước, không khí...
 +HS : ĐV, TV nấm, VSV.
? Thảm mục là thức ăn của sinh vật nào?( nấm, VSV)
?2 Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đến đới sống ĐV rừng?
 +Cung cấp nơi ở, Bảo vệ, Sinh sản.
?3 Động vật rừng ảnh hưởng gì đến thực vật?( giao phấn và thụ phấn, phân bón).
?4 Rừng cháy " điều gì sẽ xảy ra đối với các loài ĐV? Tại sao?(thiếu nơi ở, thức ăn, nơi SS, bảo vệ...).
- GV Chốt kiến thức.
?5 Các thành phần hữu sinh và sinh vật trong hệ sinh thái có mqh gì với nhau.
+ ảnh hưởng của 1 quần thể "ảnh hưởng tới các quần thể SV khác trong HST.
- Yêu cầu dựa 1 + thành phần trên:
? Thế nào là một hệ sinh thái.
? Một hệ sinh thái hoàn chỉnh có những thành phần nào?
- GV chốt khái niệm, nêu thành phần.
I. Thế nào là hệ sinh thái
- Gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh). Trong HST, các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
- Các thành phần của HST
 + Nhân tố vô sinh.
+ Sinh vật sản xuất là (TV) 
+ Sinh vật tiêu thụ: (ĐV).
+ Sinh vật phân giải: (Vi khẩn, nấm).
HĐ2. Tìm hiểu Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn(20 phút).
- Mục tiêu: 
- HS trình bày được khái niệm chuỗi thức ăn, lưới thức ăn.
- Vận dụng giải thích được ý nghĩa của biện pháp nông nghiệp nâng cao năng xuất cây trồng đang sử dụng rộng rãi hiện nay.
- Cho quan sát Hình 50. 2 + điền nội dung phù hợp vào chỗ chấm của các chuỗi thức ăn(phần s Tr. 152). 
- Gọi 1 HS đọc kết quả, HS khác nhận xét.
 1. Cỏ " chuột " rắn
 2. Sâu " bọ ngựa " rắn
? Nhận xét về mối quan hệ giữa một mắt xích với một mắt xích đứng trước & mắt xích đứng sau.
- Yêu cầu điền các từ thích hợp chỗ trống( ) → rút ra khái niệm.
? Thế nào là chuỗi thức ăn? Gồm mấy thành phần sinh học. ( Svsx, Sv tiêu thụ Bậc 1, 2, 3).
- GV chốt khái niệm, HS ghi bài
- Cho quan sát lưới thức ăn Hình 50.2.
? Sâu ăn lá tham gia những chuỗi thức ăn nào.
- HS kể giáo viên ghi các chuỗi
- Cho HS xác định từng thành phần chủ yếu trong hệ sinh thái
 →rút ra khái niệm.
? Thế nào là một lưới thức ăn.? gồm mấy loại sinh vật.
- GV chốt và mở rộng. 
*Chuỗi thức ăn có thể bắt đầu từ TV hay từ SV bị phân giải.
* Sự trao đổi vật chất trong HS T tạo thành chu trình kín:
 (Ví dụ. TV " ĐV " muối khoáng " TV).
? Trong chăn nuôi người nông dân có biện pháp, kỹ năng gì để tận dụng nguồn thức ăn của sinh vật?
 + Thả nhiều loại cá trong ao.
 + Dự trữ thức ăn cho ĐV trong mùa khô hạn. 
- Cho đọc ghi nhớ
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.
1. Chuỗi thức ăn.
- Là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
- gồm: SVSX, SV tiêu thụ và sinh vật phân hủy.
2. Lưới thức ăn.
- Lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
4. Tổng kết(4 phút) 
 - HS đọc thông tin em có biết SGK - 153.
	? Phân biệt khái niệm hệ sinh thái, chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.
5. Hướng dẫn về nhà(1 phút).
	- Làm BT 1 - 2. SGK - 153.
	- Ôn lại chương I: SV và MT, nội dung bài thực hành 45 - 46 và bài TH 51 - 52