Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Trường THCS Quyết Thắng - Nguyễn Thị Thu Lan - Tiết 14 - Bài 14: Thực hành: Quan sát hình thái nhiễm sắc thể

Ngày soạn:3/10/09 Ngày giảng: 9G
TIẾT 14 - Bài 14:
 THỰC HÀNH: QUAN SÁT HÌNH THÁI NHIỄM SẮC THỂ
Mục tiêu:
Về kiến thức: Giúp học sinh nắm được: HS nắm được và nhận dạng được nhiễm sắc thể ở các kỳ.
Về kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình, kỹ năng hoạt động nhóm và kỹ năng hoạt động độc lập của học sinh. 
Về thái độ: Giáo dục thái độ say mê, yêu thích và nghiêm túc khi học bộ môn.
Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
Chuẩn bị của giáo viên: 
 Giáo án, sách giáo khoa, sách giáo viên sinh học lớp 9
	Chuẩn bị theo nhóm: 
Các tiêu bản cố định NST của một số loại động vật, thực vật như giun đũa, châu chấu, trâu, bò, lợn, người, hành, lúa nước, 
Kính hiển vi quang học(4 kính). 
Hộp tiêu bản 4 hộp	
Bảng phụ bảng, phiếu học tập
Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài mới
 Ôn tập lại từ tiết 8, 9, 10.
 Đọc trước nội dung thực hành.
Tiến trình bài dạy:
*Ổn định tổ chức: 9G:..
a. Kiểm tra bài cũ:( 15’- kiểm tra viết)
?HSTB: Thế nào là di truyền liên kết? Lập sơ đồ lai minh họa cho thí nghiệm của Moocgan? Nêu ý nghĩa của di truyền liên kết?
Khái niệm: 2 điểm
Là hiện tượng một nhóm tính trạng được di truyền cùng nhau, được quy định bởi các gen nằm trên cùng một nhiễm sắc thể cùng phân ly trong quá trình phân bào. 
Lập sơ đồ lai minh họa cho thí nghiệm của Moocgan: 6 điểm
Gọi gen B quy định tính trạng thân xám, gen b quy định tính trạng thân đen, gen V quy định tính trạng cánh dài, gen v quy định tính trạng cánh cụt.
Ta có sơ đồ lai: 
P: Xám dài × Đen cụt
G: BV bv
F1: (xám dài)
Lai PT F1: ♂(Xám dài) × ♀ (Đen cụt)
G: BV, bv bv
F2: xám dài đen cụt
Ý nghĩa của di truyền liên kết: 2 điểm
Di truyền liên kết đảm bảo tính di truyền bền vững của từng nhóm tính trạng được quy định bởi các gen nằm trên một nhiễm sắc thể.
Dựa vào di truyền liên kết người ta có thể chọn những nhóm tính trạng tốt luôn di truyền cùng nhau.
* Đặt vấn đề vào bài mới: Ở chương I ta đã nghiên cứu về nhiễm sắc thể, với tính đặc trưng và ổn định của nó, đồng thời sự biến đổi hình thái nhiễm sắc thể qua cáckyf của quá trình phân bào. Để khẳng định thêm một lần nữa các kiến thức về nhiễm sắc thể đã nghiên cứu, chúng ta xét nội dung bài thực hành trong tiết học hôm nay:
TIẾT 14: THỰC HÀNH QUAN SÁT HÌNH THÁI NHIỄM SẮC THỂ.
b. Dạy nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức trọng tâm
GV
Chuyển:Trước hết ta xét nội dung phần thứ nhất của bài: 	
I. Mục tiêu: (3’)
Hoạt động I: Tìm hiểu về mục tiêu bài thực hành.
Mục tiêu: Học sinh nắm được mục tiêu bài thực hành
Thực hiện: Hoạt động cá nhân.
TB
HS nghiên cứu nội dung của phần I/ sgk trang 44
Nêu mục tiêu của bài thực hành?
Nhận dạng được nhiễm sắc thể ở các kỳ.
Phát triển kỹ năng sử dụng và quan sát tiêu bản dưới kính hiển vi. 
Có hai mục tiêu:/ sgk trang 44 phần I.
GV
Chuyển:Với mục tiêu như đã xét thì phải chuẩn bị cho bài thực hành như thế nào?
II. Chuẩn bị: (3’)
Hoạt động II: Tìm hiểu về các phương tiện chuẩn bị cho bài thực hành.
Mục tiêu: HS nắm được các phương tiện chuẩn bị cho bài thực hành
Thực hiện: Hoạt động cá nhân.
TB
HS nghiên cứu nội dung phần II/ sgk trang 44
Để thực hiện được mục tiêu đã nêu trên thì cần chuẩn bị những gì cho bài thực hành?
Mỗi nhóm cần phải chuẩn bị một số đồ dùng sau:
Các tiêu bản cố định nhiễm sắc thể của một số loại động vật, thực vật như giun đũa, châu chấu, trâu, bò, lợn, người, hành, lúa nước, 
Kính hiển vi quang học (4 kính). 
Hộp tiêu bản 4 hộp	
GV
Chuyển:Với mục tiêu và các phương tiện đã chuẩn bị thì cách tiến hành bài thực hành như thế nào?Ta xét:
III. Cách tiến hành: (23’)
Hoạt động II: Tìm hiểu về cách tiến hành bài thực hành.
Mục tiêu: HS nắm được cách tiến hành bài thực hành
Thực hiện: Hoạt động nhóm.
GV
GV
GV
NH
HS
GV chia lớp thành nhóm 
GV phát dụng cụ cho các nhóm.
GV hướng dẫn học sinh ở các nhóm theo nội dung của bài thực hành:
Quan sát tiêu bản nhiễm sắc thể:
Đặt tiêu bản lên kính. Lúc đầu, dùng vật kính có bội giác nhỏ để chon lựa điểm quan sát đạt yêu cầu. Sau đó chuyển sang quan sát ở bội giác lớn.
Trong tiêu bản có các nhiễm sắc thể ở các kỳ khác nhau: tế bào ở kỳ trung gian có nhân tròn không rõ nhiễm sắc thể, tế bào đang phân chia ở các kỳ khác nhau được nhận biết thông qua việc xác định vị trí của nhiễm sắc thể trong tế bào
Ví dụ: Các NST tập trung ở giữa tế bào thành hàng thì tế bào đó đang ở kỳ giữa. Nếu NST phân thành hai nhóm về hai cực của tế bào thì tế bào đang ở kỳ sau
Để quan sát rõ hình thái nhiễm sắc thể cần quan sát nhiễm sắc thể ở kỳ giữa.
Lưu ý: Khi quan sát dưới kính hiển vi các tiêu bản, để quan sát rõ nhất thì cần:
Đặt kính cố định ở nơi đủ sáng, không xê dịch kính khi quan sát, không sờ tay lên các bộ phận thuộc ống kính khi quan sát.
Khi nhận dạng được hình thái rõ nhất của nhiễm sắc thể, HS cần trao đổi trong nhóm và lần lượt quan sát với sự xác nhận của giáo viên.
Yêu cầu của nội dung quan sát:
HS nhận dạng được nhiễm sắc thể ở các kỳ.
HS các nhóm vẽ lại được các nhiễm sắc thể đã quan sát thấy.
GV cho HS các nhóm tiến hành thực hành theo nội dung đã được hướng dẫn:
Sau khi đã hướng dẫn cho các nhóm theo nội dung thực hành, các nhóm tiến hành thực hành theo đúng nội dung.
GV uốn nắn, hướng dẫn cho các nhóm còn yếu về kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng sử dụng kính hiển vi.
HS các nhóm làm bài thu hoạch:
Các nhóm làm bài thu hoạch theo yêu cầu 2 là vẽ lại NST đã quan sát thấy.
Các nhóm hoàn thành bài thụ hoạch ở nhà, giờ sau nộp chấm lấy điểm.
GV hướng dẫn học sinh ở các nhóm theo nội dung của bài thực hành:
Quan sát tiêu bản nhiễm sắc thể:
Yêu cầu của nội dung quan sát:
Nhận dạng được nhiễm sắc thể ở các kỳ, vẽ lại được các nhiễm sắc thể đã quan sát.
GV cho HS các nhóm tiến hành thực hành theo nội dung đã được hướng dẫn:
HS các nhóm làm bài thu hoạch:
Các nhóm làm bài thu hoạch theo yêu cầu 2 là vẽ lại NST đã quan sát thấy.
Các nhóm hoàn thành bài thụ hoạch ở nhà, giờ sau nộp chấm lấy điểm.
	c. Củng cố, luyện tập (1’): GV tổng kết giờ thực hành 
GV nhận xét giờ thực hành về ý thức tham gia của các nhóm, thái độ làm việc , ý thức bảo quản dụng cụ thực hành, kết quả làm việc của từng nhóm.
Cho HS các nhóm thu dọn dụng cụ thực hành.
	d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: 1’
- Hoàn thành nội dung bài thu hoạch của cá nhân và nộp vào giờ học sau.
- Đọc trước và chuẩn bị bài mới: ADN trang 45 sgk.