Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Trường THCS Trưng Vương - Bài 35 - Tiết 39 - Tuần 20: Các phương pháp chọn lọc

Bài: 35 Tiết PPCT : 39 
Ngày dạy : ../.../  Tuần CM: 20
 CÁC PHƯƠNG PHÁP CHỌN LỌC
 	I/ Mục tiêu :
1- Kiến thức :
- HS trình bày được phương pháp chọn lọc hàng loạt 1 lần và nhiều lần, thích hợp cho sử dụng đối với đối tượng nào, những ưu nhược điểm của phương pháp chọn lọc này.
- Trình bày phương pháp chọn lọc cá thể, những ưu thế và nhược điểm so với phương pháp chọn lọc hàng loạt, thích hợp sử dụng đối với đối tượng nào.
2- Kĩ năng :
- Thu thập được tư liệu về thành tựu chọn giống.
3- Thái độ :
- Giáo dục ý thức lòng yêu thích bộ môn.
II/ Trọng tâm: phương pháp chọn lọc hàng loạt 1 lần và nhiều lần, phương pháp chọn lọc cá thể, những ưu thế và nhược điểm so với phương pháp chọn lọc hàng loạt
III/ Chuẩn bị :
1- Giáo viên : Tranh phóng to hình 36.1 và 36.2 SGK.
2- Học sinh : Tìm hiểu về các phương pháp chọn lọc hàng loạt và chọn lọc cá thể. Ưu và nhược điểm của các phương pháp. Cách tiến hành các phương pháp chọn lọc.
IV/ Tiến trình :
1. Ổn định tổ chức và kiểm diện:
	Kiểm tra sỉ số HS. Dụng cụ học tập.
2. Kiểm tra miệng :
- Câu1: Ưu thế lai là gì? Cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai? (10đ)
+ Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể lai F1 có ưu thế hơn hẳn so với bố mẹ về sự sinh trưởng, phát triển khả năng chống chị, năng suất, chất lượng.
+ Lai hai dòng thuần ( kiểu gen đồng hợp ) con lai F1 có hầu hết các cặp gen ở trạng thái dị hợp chỉ biểu hiện tính trạng của gen trội.
3. Bài mới :
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
I/ HOẠT ĐỘNG 1:
- GV hỏi:
- Hãy cho biết vai trò của chọn lọc trong chọn giống?
+ HS nghcứu SGK tr105 trả lời câu hỏi, yêu cầu:
+ Nhu cầu của con người.
+ Tránh thoái hoá.
+ HS trả lời, lớp bổ sung.
- GV nhận xét và yêu cầu HS khái quát kiến thức.
II/ HOẠT ĐỘNG2:
- GV đưa câu hỏi:
- Thế nào là chọn lọc hàng loạt? Tiến hành như thế nào?
- Cho biết ưu nhược điểm của phương pháp này?
+ HS nghcứu SGK tr105 và 106 kết hợp với hình 61.1 trả lời câu hỏi, yêu cầu nêu được:
+ Định nghĩa.
+ Ưu điểm: đơn giản
+ Nhược điểm: không kiểm tra được kiểu gen.
+ Một vài HS trình bày, lớp bổ sung.
- GV cho HS trình bày bằng hình 36.1 phóng to.
- HS tổn ghợp kiến thức và lấy VD SGK.
- GV nhận xét đánh giá.
- GV cho HS trả lời câu hỏi ở mục SGK tr 106.
+ HS Trao đổi nhóm dựa vào kiến thức mới có ở mục trên thống nhất ý kiến, yêu cầu nêu được:
+ Sự sai khác giữa chọn lọc lần 1 và lần 2:
. Chọn lần 1 trên đối tượng ban đầu.
. Chọn lần 2 trên đối tượng đã qua chọn lọc năm I.
+ Giống lúa A: chọn lọc lần 1. Giống lúa B chọn lọc lần 2.
- GV nêu câu hỏi:
- Thế nào là chọn lọc cá thể? Tiến hành như thế nào?
- Cho biết ưu nhược điểm của phương pháp này?
+ HS nghcứu SGK và hình 36.2 tr106 và 107, ghi nhớ kiến thức.
+ Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến.
+ Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét bổ sung.
- GV đánh giá hoạt động của nhóm và yêu cầu HS tổng hợp ý kiến.
- GV mở rộng:
- Chọn lọc cá thể thích hợp với cây tự thụ phấn, nhân giống vô tính.
- Với cây giao phấn phải chọn lọc nhiều lần.
- Với vật nuôi dùng phương pháp kiểm tra đực giống qua đời sau.
- GV yêu cầu HS:
- Nêu điểm giống và khác nhau giữa phương pháp chọn lọc hàng loạt và chọn lọc cá thể?
+ HS Trao đổi nhóm dựa trên kiến thức ở các hoạt động trên, yêu cầu:
+ Giống nhau: đều chọn lựa giống tốt, chọn một lần hay nhiềi lần.
+ Khác nhau: cá thể con cháu được gieo riêng để đánh giá đối với chọn lọc cá thể, còn chọn lọc hàng loạt cá thể con cháu gieo chung.
 I- VAI TRÒ CỦA CHỌN LỌC TRONG CHỌN GIỐNG: 
- Chọn lọc giống phù hợp với nhu cầu nhiều mặt và luôn thay đổi của người tiêu dùng.
- Tạo ra giống mới, cải tạo giống cũ.
II- CHỌN LỌC HÀNG LOẠT:
1- Chọn lọc hàng loạt:
- Trong một quần thể vật nuôi hay cây trồng dựa vào kiểu hình người ta chọn 1 nhóm cá thể phù hợp với mục tiêu chọn lọc để làm giống.
- Tiến hành: gieo giống khởi đầu chọn những cây ưu tú và hạt thu hoạch chung để làm giống cho vụ sau so sánh với giống ban đầu và giống đối chứng.
+ Ưu điểm: đơn giản, dễ làm ít tốn kém.
+ Nhược điểm: không kiểm tra được kiểu gen, không củng cố tích luỹ được biến dị. 
2- Chọn lọc cá thể:
- Trong quần thể khởi đầu chọn lấy một số ít cá thể tốt nhất rồi nhân lên một cách riêng rẽ theo từng dòng.
- Tiến hành: trên ruộng giống khởi đầu chọn những cá thể tốt nhất hạt của mỗi cây được gieo riêng so sánh với giống đối chứng và giống khởi đầu chọn được dòng tốt nhất.
- Ưu điểm: kết hợp được việc đánh giá dựa trên kiểu hình với kiểm tra kiểu gen nhanh chóng đạt hiệu quả.
- Nhược điểm: theo dõi công phu, khó áp dụng rộng rãi.
4. Câu hỏi, bài tập củng cố :
- Câu 1: Phương pháp chọn lọc hàng loạt và chọn lọc cá thể được tiến hành như thế nào? Ưu nhược điểm của từng phương pháp?
- Đáp án câu 1: - Trong một quần thể vật nuôi hay cây trồng dựa vào kiểu hình người ta chọn 1 nhóm cá thể phù hợp với mục tiêu chọn lọc để làm giống.
- Tiến hành: gieo giống khởi đầu chọn những cây ưu tú và hạt thu hoạch chung để làm giống cho vụ sau so sánh với giống ban đầu và giống đối chứng.
+ Ưu điểm: đơn giản, dễ làm ít tốn kém.
+ Nhược điểm: không kiểm tra được kiểu gen, không củng cố tích luỹ được biến dị. 
- Trong quần thể khởi đầu chọn lấy một số ít cá thể tốt nhất rồi nhân lên một cách riêng rẽ theo từng dòng.
- Tiến hành: trên ruộng giống khởi đầu chọn những cá thể tốt nhất hạt của mỗi cây được gieo riêng so sánh với giống đối chứng và giống khởi đầu chọn được dòng tốt nhất.
- Ưu điểm: kết hợp được việc đánh giá dựa trên kiểu hình với kiểm tra kiểu gen nhanh chóng đạt hiệu quả.
- Nhược điểm: theo dõi công phu, khó áp dụng rộng rãi.
5. Hướng dẫn HS tự học:
- Đối bài học ở tiết học này: Học bài, trả lời câu hỏi SGK. 
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Nghiên cứu bài 37 theo nội dung sau:
+ Trong chọn giống cây trồng người ta sử dụng những phương pháp nào?
+ Phương pháp nào được xem là cơ bản?
+ Trong chọn giống vật nuôi, chủ yếu người ta dùng phương pháp nào? Tại sao?
+ Thành tựu nổi bật nhất trong công tác chọn giống cây trồng, vật nuôi ở Việt Nam là lĩnh vực nào?
V. Rút kinh nghiệm:
	- Nội dung: 	
	- Phương pháp: 	
 - Sử dụng đồ dùng, thiết bị: 	
-------------›&š-------------