Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Trường THCS Trưng Vương - Tiết 5: Lai hai cặp tính trạng

Tiết PPCT : 05 LAI HAI CẶP TÍNH TRẠNG (tt) 
Ngày dạy : 
	1/ Mục tiêu :
	a- Kiến thức :
	- Phát biểu được nội dung quy luật phân li độc lập của Menđen.
	- Nêu được ý nghĩa của quy luật phân li độc lập.
	- Nhận biết được biến dị tổ hợp xuất hiện trong phép lai hai cặp tính trạng của Menđen.
	- Nêu được ứng dụng của quy luật phân li trong sản xuất và đời sống.
	b- Kĩ năng :
	- Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình để giải thích được các kết quả thí nghiệm theo quan điểm của Menđen.
	- Viết được sơ đồ lai hai cặp tính trạng.
	- Kỹ năng hoạt động nhóm nhỏ. 
 	c- Thái độ :
	2/ Chuẩn bị :
	a- Giáo viên : 
	- Tranh phóng to hình 5 / SGK.
	- Bảng phụ ghi nội dung bảng 5 / SGK.
	b- Học sinh :
	- Ôn lại kiến thức mô tả thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng của Menđen và khái niệm biến dị tổ hợp. 
	3/ Phương pháp dạy học :
	- Trực quan, Vấn đáp tìm tòi, Trao đổi nhóm.
	4/ Tiến trình :
	4.1 Ổn định tổ chức :
	Kiểm tra sỉ số HS. Dụng cụ học tập.
	4.2 Kiểm tra bài cũ :
Câu 1: Trình bày thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng của Menđen? Căn cứ vào đâu mà Menđen cho rằng 2 cặp tính trạng ( vàng, trơn – xanh, nhăn) di truyền độc lập với nhau?(10đ)
	- Lai hai bố mẹ khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tương phản di truyền độc lập với nhau cho F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích các tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó.(5đ)
- Căn cứ vào tỉ lệ của mỗi loại kiểu hình ở F2 chính bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó. Menđen đã xáx định các tính trạng màu sắc và hình dạng hạt di truyền độc lập với nhau. (5đ)
Câu 2: Biến dị tổ hợp là gì? Nó được xuất hiện ở hình thức sinh sản nào? (10đ)
	- Biến dị tổ hợp là sự tổ hợp lại các tính trạng cuả bố mẹ. (5đ)
	- Biến dị tổ hợp xuất hiện ở những loài có hình thức sinh sản hữu tính. (5đ)
	4.3 Giảng bài mới :
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
I/ HOẠT ĐỘNG 1: HS GIẢI THÍCH ĐƯỢC KẾT QUẢ LAI 2 CẶP TÍNH TRẠNG THEO QUAN NIỆM CỦA MENĐEN.
* Mục tiêu : Phát biểu được nội dung quy luật phân li độc lập của Menđen.
- GV giới thiệu tranh phóng to hình 5 / SGK:
- Hướng dẫn HS quan sát:
. Kiểu gen của thế hệ F1.
. Số loại giao tử của thế hệ F1 (♂ , ♀)
+ HS quan sát H5/SGK
- Yêu cầu HS đọc thông tin phần III /SGK → GV lưu ý thêm cho HS: 
. Menđen giải thích thí nghiệm trên cơ sở các cặp nhân tố di truyền qui định các tính trạng (sau này gọi là gen).
+ HS quan sát hình kết hợp đọc thông tin phần I/SGK.
. F1 hình thành giao tử và tạo ra tổ hợp đời F2 như thế nào?
+ Số loại giao tử của hạt vàng, trơn đời F1 (♂ , ♀)? 
+ Tỉ lệ các loại giao tử của F1?
+ Giải thích kết quả F2, tại sao có 16 tổ hợp?
+ Đại diện các nhóm báo cáo, các nhóm khác bổ sung → HS rút ra kết luận.
- GV nhận xét, chốt lại ý đúng.
+ HS thảo luận nhóm và hoàn thành bảng 5 tr. 18SGK. 
KH
 F2
Tỉ lệ
Hạt
Vàng trơn
Hạt vàng nhăn
Hạt xanh trơn
Hạt xanh nhăn
Tỉ lệ mỗi kiểu gen ở F2
1 AABB
2 AABb
4 AaBb
2 AaBB
1 AAbb
2 Aabb
1 aaBB
2 aaBb
1 aabb
(3:1)(3:1)
9 A-B-
3 A-bb
3 aaB-
1 aabb
Tỉ lệ kiểu hình F2
9 hạt vàng trơn
3 hạt vàng nhăn
3 hạt xanh trơn
1 hạt xanh nhăn
- GV hỏi thêm: Vậy nội dung của qui luật phân ly độc lập theo Menđen là gì?
- HS suy nghĩ và trả lời cá nhân. HS khác bổ sung và rút ra kết luận.
II/ HOẠT ĐỘNG 2 : Điền cụm từ thích hợp
* Mục tiêu : Nêu được ý nghĩa của quy luật phân li độc lập.
Nhận biết được biến dị tổ hợp xuất hiện trong phép lai hai cặp tính trạng của Menđen.
- GV cho HS nghiên cứu (đọc) thông tin phần IV/SGK và trả lời câu hỏi:
- Ý nghĩa của định luật phân ly độc lập là gì?
+ HS nghiên cứu SGK phần 4 và hoạt động cá nhân.
- GV có thể gợi ý thêm: Cho HS phân tích thêm ví dụ cụ thể: Nếu dị hợp tử 2 cặp gen → 4 loại giao tử ( 2n ) → 16 kiểu tổ hợp ( 4n ). Vậy nếu cơ thể dị hợp tử 3, 4,  cặp gen → tìm số loại giao tử → tìm số kiểu tổ hợp.
+ HS tính toán theo công thức và tìm số loại giao tử, số kiểu tổ hợp
→ HS thấy được loài sinh sản giao phối sẽ cung cấp nguồn biến dị tổ hợp phong phú → cơ sở cho nguồn nguyên liệu chọn giống và tiến hoá.
I- MENĐEN GIẢI THÍCH KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM:
- Menđen giải thích kết quả thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng:
+ Tỉ lệ phân ly từng cặp tính trạng đều là ( 3:1 ).
+ F2 do sự tổ hợp tự do ngẫu nhiên của 4 loại giao tử đực và 4 loại giao tử cái với tỉ lệ ngang nhau (phân ly độc lập ).
- Nội dung qui luật phân ly độc lập: “ Các cặp nhân tố di truyền đã phân ly độc lập trong quá trình phát sinh giao tử”.
II/ Ý NGHĨA CỦA QUY LUẬT PHÂN LI ĐỘC LẬP:
 - Sự phân ly độc lập của các cặp nhân tố di truyền trong quá trình phát sinh giao tử và sự tổ hợp tự do của chúng trong quá trình thụ tinh là cơ chế chủ yếu tạo nên các biến dị tổ hợp có ý nghĩa quan trọng đối với chọn giống và tiến hoá.
4.4 Củng cố luyện tập :
- Hãy giải thích kết quả thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng theo quan niệm của Menđen: P : vàng –trơn x Xanh – nhăn → F2 ?
- Nêu nội dung của qui luật phân ly độc lập?
- Nêu ý nghĩa của qui luật phân ly độc lập của Menđen đối với chọn giống và tiến hoá?
 	4.5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà:
- Học bài ghi và SGK.
- Làm BT 4 / 19 SGK.
- Xem lại nội dung bài lai 1 tính và 2 tính của Menđen, đọc trước bài thực hành → chuẩn bị thực hành bài 6.
 5- Rút kinh nghiệm:
--------------›&š-------------