Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 11 - Tiết 21 - Bài 20: Thực hành: Quan sát một số thân mềm

Tuần 11 Tiết 21
Ngày dạy:13/11/07 Bài 20: THỰC HÀNH: QUAN SÁT MỘT SỐ THÂN MỀM
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức cơ bản:
 - Quan sát cấu tạo đặc trưng của một số đại diện.
 - Phân biệt được các cấu tạo chính của thân mềm từ vỏ, cấu tạo ngoài đến cấu tạo trong.
 2. Kỹ năng, kỹ xảo:
 - Rèn luyện kĩ năng sử dụng kính lúp.
 - Kĩ năng quan sát, đối chiếu vật mẫu với tranh vẽ.
 3. Thái độ nhận thức:
 Nghiêm túc, cẩn thận trong lúc thực hành.
II. Phương pháp:
 Quan sát, thực hành, thảo luận, đàm thoại.
III. Đồ dùng dạy học:
 - GV: + Mẫu trai, mực mổ sẵn.
 + Mẫu trai, ốc, mực để quan sát cấu tạo ngoài.
 + Tranh hoặc mô hình cấu tạo trong của trai, mực.
 - HS: ốc, trai, mực và vỏ ốc, trai, mai mực.
IV. Tiến hành bài giảng:
 1. Mở bài: (1 phút)
 Để nắm rõ hơn về cấu tạo của thân mềm, tiết học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu bài 20: thực hành- quan sát một số thân mềm.
 2. Phát triển bài: 
 - Hoạt động 1: Quan sát cấu tạo vỏ của trai, ốc, mực.
 + Yêu cầu: HS xem vỏ của trai, ốc, mực và điền được các bộ phận trong H20.2,20.3.
 + Tiến hành:
TG
NỘI DUNG
HĐ GV
HĐ HS
10 phút
1. Quan sát cấu tạo vỏ:
- Trai: Phân biệt đầu, đuôi, đỉnh, vòng tăng trưởng, bản lề.
- Ốc: quan sát vỏ ốc, đối chiếu H20.2 SGK để nhận biết các bộ phận, chú thích hình.
- Mực: quan sát mai mực, đối chiếu H20.3 SGK để nhận biết các bộ phận, chú thích hình.
- Yêu cầu HS đem các vỏ của trai, ốc, mực ra quan sát.
- Gọi HS phân biệt đầu, đuôi...
- Yêu cầu HS chú thích hình 20.2, 20.3.
(GV theo dõi, uốn nắn HS.)
- Quan sát mẫu vật.
- HS phân biệt cấu tạo vỏ.
- Thảo luận, chú thích hình, cử đại diện trình bày ý kiến. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
 - Hoạt động 2: Quan sát cấu tạo ngoài của trai, ốc, mực.
 + Yêu cầu: HS xem mẫu vật, chú thích được H20.1, 20.4, 20.5 SGK.
 + Tiến hành:
TG
NỘI DUNG
HĐ GV
HĐ HS
15 phút
2. Quan sát cấu tạo ngoài:
- Trai:
 + Quan sát mẫu vật, phân biệt áo trai, khoang áo, mang, thân trai, chan trai, cơ khép vỏ.
 + Đối chiếu mẫu vật với H20.4 để điền chú thích bằng số vào hình.
- Ốc: 
 + Quan sát mẫu vật, nhận biết các bộ phận: tua, mắt, lỗ miệng, chân, thân, lỗ thở.
 + Bằng kiến thức đã học chú thích hình bằng số vào H20.1.
- Mực: quan sát mẫu vật để nhận biết các bộ phận, sau đó chú thích vào H20.5.
- Yêu cầu HS đọc thông tin SGK.
- GV tách mẫu trai giới thiệu.
- Hướng dẫn HS quan sát, gọi HS phân biệt các bộ phận. 
- Gọi HS chú thích H20.4?
- Yêu cầu HS quan sát mẫu vật.
- Gọi HS chú thích H20.1?
- Yêu cầu HS quan sát mẫu, ghi chú thích H20.5?
- Đọc thông tin SGK.
- Quan sát mẫu.
- Phân biệt các bộp phận của trai, các HS khác nhận xét, bổ sung.
- Chú thích H20.4.
- Quan sát mẫu, phân biệt các bộ phận của ốc.
- Chú thích H20.1.
- Quan sát mẫu, chú thích H20.5.
 - Hoạt động 3: Quan sát cấu tạo trong.
 + Yêu cầu: HS quan sát mẫu vật và chú thích được H20.6 SGK.
 + Tiến hành:
TG
NỘI DUNG
HĐ GV
HĐ HS
10 phút
3. Quan sát cấu tạo trong:
- Quan sát mẫu mổ sẵn cấu tạo trong của mực.
- Đối chiếu mẫu mổ với tranh vẽ để phân biệt các cơ quan.
- Thảo luận trong nhóm để điền số vào ô trống của chú thích H20.6 SGK.
- GV cho HS quan sát mẫu đã mổ sẵn. Yêu cầu HS thảo luận và hoàn thành chú thích H20.6 SGK.
- Quan sát, uốn nắn HS.
- Quan sát, thảo luận nhóm, điền chú thích vào tập H20.6.
 Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
3. Củng cố: (2 phút)
 Gọi HS đọc lại cấu tạocác bộ phận bên ngoài của mực, trai, ốc. (GV treo hình hoặc mẫu vật.)
 4. Kiểm tra, đánh giá: (6 phút)
 Các nhóm kẻ bảng thu hoạch SGK trang 70 vào giấy và hoàn thành bảng.
 5. Dặn dò: (1 phút)
 - Thu bài thu hoạch.
 - Dặn dò HS Học thuộc bài cũ và xem trước bài 21.
 - HS tìm hiểu vai trò của thân mềm ở địa phương.
 - Kẻ trước bảng 1, 2 vào tập.
 - Nhận xét buổi thực hành, vệ sinh nơi thực hành.