Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 12 - Tiết 23 - Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Tuần 12	Ngày soạn:
Tiết 23	Ngày dạy:
Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ 
I. MỤC TIÊU:
Học xong bài này, HS có khả năng:
- Trình bày được khái niệm và các dạng đột biến cấu trúc NST.
- Xác định được nguyên nhân và vai trò của đột biến cấu trúc NST.
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, trao đổi theo nhóm và tự nghiên cứu với SGK.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- Tranh phóng to hình 22 SGK (hoặc)
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
Ổn định tổ chức.
Kiểm tra bài cũ:
- Hs 1: 
- Hs 2
Bài mới:
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
Hoạt động 1:
TÌM HIỂU ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
* GV giới thiệu cho HS rõ:
Đột biến cấu trúc NST thường có các dạng: mất đoạn, lập đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.
* GV treo tranh phóng to hình 22 SGK cho HS quan sát và yêu cầu các em trả lời các câu hỏi:
- Các NST sau khi bị đột biến (hình 22.a, b, c, d) khác với NST ban đầu như thế nào?
- Các hình 22a, b, c, d minh họa những dạng nào của đột biến cấu trúc NST?
- Đột biến cấu trúc NST là gì? GV theo dõi, nhận xét, bổ sung và xác nhận đáp án đúng.
- HS quan sát tranh, thảo luận theo nhóm và cử đại diện trình bày câu trả lời.
- Đại diện một vài nhóm trình bày câu trả lời, các nhóm khác bổ sung.
Đáp án:
* NST ở hình 22a bị mất đoạn H, NST ở hình 22b bị lặp đoạn B và C, NST ở hình 22c bị đảo đoạn BCD thanh DCB, NST ở hình 22d được chuyển vào một đoạn MNO.
* Các hình 22a, b, c, d minh họa các dạng đột biến NST sau: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.
* Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
Hoạt động 2:
TÌM HIỂU NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH VÀ TÍNH CHẤT CỦA ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
GV giải thích:
- Nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST là do các tác nhân vật lí và hóa học (từ ngoại cảnh) làm phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng.
- Trải qua quá trình tiến hóa lâu dài, các gen đã được sắp xếp hài hòa trên NST. Nên những biến đổi về cấu trúc, số lượng và trình tự sắp xếp trên gen đó thường gây hại cho sinh vật. Tuy nhiên, trong thực tế, cũng có các dạng đột biến cấu trúc NST có lợi.
- HS theo dõi sự giải thích của GV và ghi các nội dung chính vào vở.
IV. CỦNG CỐ VÀ HOÀN THIỆN:
1. GV cho HS đọc chậm phần tóm tắt cuối bài.
2. Gợi ý trả lời câu hỏi cuối bài.
ð Câu 1. Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST, gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.
ð Câu 2. Đánh dấu + vào ô o chỉ câu đúng, khi viết về đột biến cấu trúc NST
o a. Các dạng đột biến cấu trúc NST gồm: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.
o b. Nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST là do các tác nhân vật lí và hóa học làm phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
o c. Biến đổi cấu trúc NST làm đảo lộn cách sắp xếp các gen trên NST gây rối loạn hoặc bệnh liên quan NST.
o d. Tuy nhiên, trong thực tế người ta thấy hầu hết các đột biến cấu trúc NST là có lợi.
Đáp án: a, b và c.
ð Câu 3. Đột biến cấu trúc NST gây hại cho người và sinh vật là vì: làm đảo lộn cách sắp xếp hài hòa của NST, gây ra các rối loạn hoặc bệnh liên quan đến NST.
V. DẶN DÒ:
* Học và nhớ phần tóm tắt cuối bài.
* Trả lời các câu hỏi sau:
1. Đột biến cấu trúc NST là gì? Gồm những dạng nào? Hãy mô tả từng dạng nói trên.
2. Những nguyên nhân chủ yếu nào gây ra biến đổi cấu trúc NST nói trên.
3. Tại sao biến đổi cấu trúc NST lại gây hại cho con người và sinh vật?
– v —