Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 13 - Tiết 26 - Bài 25 : Thường biến (Tiếp)

Tuần 13 Ngày soạn: 
Tiết 26 Ngày dạy: 
Bài 25 : thường biến 
I. Mục tiêu:
*Kiến thức: Học xong bài này học sinh có khả năng hiểu được khái niệm về thường biến,mức phản ứng, và ý nghĩa của nó trong trồng trọt và chăn nuôi. So sánh gữa thường biến và đột biến để nêu lên sự khác nhau. Phân tích được ảnh hưởng của moi trường đến tính trạng số lượng và mức phản ứng của chúng để ứng dụng trong sản xuất
*Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, hợp tác nhóm, tự nghiên cứu SGK, phân tích, thu thập kiến thức từ hình vẽ
*Thái độ : Vận dụng kiến thức về thường biến trong chọn giống
II.Phương pháp: Tr ực quan, đàm thoại, hợp tác nhóm
III.Chuẩn bị:
 - Giáo viên: Tranh phóng to H: 25 SGK.
 - Học sinh: Xem trước bài ở nhà
IV. Tiến trình lên lớp
1. ổn định: Kiểm tra sĩ số học sinh
2. Kiểm tra bài cũ:
- Đa bôi thể là gì ? Cho ví dụ.
- Sự hình thành thể đa bội do nguyên phân và giảm phân không bình thường diễn ra như thế nào ?
3. Bài mới :
a. Mở bài: Đột biến là những biến đổi trong cơ sở vật chất di truyền AND, NST nên di truyền được. Còn thường biến là gì, có khả năng di truyền không 
b. Phát triển bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
*Hoạt động 1: Tìm hiểu sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
GV :Treo tranh H: 25à hướng dẫn HS quan sát 
HS :Thảo luận nhóm à Hoàn thành phiếu học tập 
HS : Lên điền nội dung à nhận xét và bổ sung 
? Nhận xét kiểu gen của cây rau mác mọc trong 3 môi trường? 
 ( Kiểu gen giống nhau )
? Tại sao lá cây rau mác có sự biến đổi kiểu hình ?
 ( Sự biến đổi kiểu hình dễ thích nghi với điều kiện sống như :Lá hình dải : Tránh sóng ngầm ; phiến rộng :nổi trên mặt nước, tăng diện tích tiếp xúc với ánh sáng ; lá hình mác : tránh gió mạnh )
? Sự biến đổi kiểu hình trong các ví dụ trên do nguyên nhân nào ?
 ( Do tác động của môi trường sống )
? Thường biến là gì ?
*Hoạt động 2: Tìm hiểu mối quan hệ gữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
GV :Yêu cầu học sinh tìm hiểu SGK, thảo luận nhóm để nêu lên mối quan hệ giữa kiểu gen môi trường và kiểu hình ? Hãy viết sơ đồ minh hoạ mối quan hệ đó ? mt
 (KG KH)
? Những trạng thái nào phụ thuộc vào kiểu gen? cho ví dụ ( chất lượng )
VD : Hàm lượng li pít trong sữa bò
 ? Những trạng thái nào thường chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường ? cho ví dụ?
 ( Số lượng, số hạt lúa trên bông lúa )
- Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét 
Giáo viên bổ sung chốt lại : Bố mẹ không truyền cho con những tính trang có sẵn mà truyền một kiểu gen quy định cách phản ứng trước môi trường 
*Hoạt động 3: Tìm hiểu mức phản ứng
 HS : đọc SGK và trả lời câu hỏi phần III trang 73
 ? Cùng một kiểu gen quy định tính trạng số lượng có thể phản ứng thành nhiều kiểu hình khác nhau tuỳ vào điều kiện môi trường. Nhưng khả năng đó không phải là vô hạn ? Vì sao vậy ? (lệnh SGK)
? Mức phản ứng là gì ?
- Một vài em trả lời, em khác nhận xét bổ sung
- Giáo viên chốt lại đáp án đúng
I.Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường 
-Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
-Thường biến biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định, tương ứng với điều kiện ngoại cảnh, không di truyền thường có lợi cho sinh vật.
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen môi trường và kiểu hình
 mt
Sơ đồ KG KH
- Kiểu hình là kết quả sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
- Các tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen,các tính trạng số lượng thường chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường 
III. Mức phản ứng
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau, mức phản ứng do kiểu gen quy định 
- Giới hạn năng suất của một giống do kiểu gen của giống quy định
c.Tổng kết : Học sinh đọc phần tóm tắt cuối bài
4. Kiểm tra đánh giá :
? Thường biến là gì ? Thường biến khác gì đột biến ? 
? Mức phản ứng là gì ?
5.Dặn dò: - Học bài + trả lời câu hỏi cuối bài.
 .Gợi ý câu 3: Đối với tính trạng số lượng, người ta vận dụng những ảnh hưởng của môi trường đến các tính trạng để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho kiểu hình đạt tối đa 
 Vận dụng hiểu biết về mức phản ứng để tăng năng suất vật nuôi cây trồng theo 2 cách
 + áp dụng kỹ thuật chăn nuôi trồng trọt thích hợp 
 + Cải tạo thay giống cũ bằng giống mới có năng suất cao hơn
 .Chuẩn bị tranh ảnh về các đột biến hình thái (thân, lá, hạt) đôt biến cấu trúc NST ở hành tây
V.Rút kinh nghiệm :